Kế toán thương mại dịch vụ - Chương 4: Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế kết hợp với ước tính

Nội dung text: Kế toán thương mại dịch vụ - Chương 4: Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế kết hợp với ước tính

1. Chöông 4: KEÁ TOAÙN CPSX VAØ TÍNH GIAÙ THAØNH SAÛN PHAÅM THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ KEÁT HÔÏP VÔÙI ÖÔÙC TÍNH (Estimated cost) GV: Nguy ễn Ng ọc Khánh Dung 1 KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SA ÛN PHA ÅM THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ KEÁT HÔÏP VÔÙI ÖÔÙC TÍNH Muïc tieâu: Sau khi nghieân cöùu chöông naøy sinh vieân coù theå: - Nhaän thöùc ñöôïc muïc tieâu, yù nghóa vaø ñaëc ñieåm cuûa moâ hình keá toaùn CPSX vaø tính giaù thaønh SP theo chi phí thöïc teá keát hôïp vôùi chi phí öôùc tính. - Xaùc ñònh ñöôïc ñoái töôïng taäp hôïp chi phí, ñoái töôïng tính giaù thaønh. - Bieát caùch tính toaùn vaø xöû lyù cheânh leäch treân taøi khoaûn CPSX 2 KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SA ÛN PHA ÅM THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ KEÁT HÔÏP VÔÙI ÖÔÙC TÍNH Noäi dung - Nhöõng vaán ñeà chung veà keá toaùn CPSX vaø tính giaù thaønh SP theo chi phí thöïc teá keát hôïp vôùi chi phí öôùc tính - Keá toaùn CPSX vaø tính giaù thaønh theo ñôn ñaët haøng - Keá toaùn CPSX vaø tính giaù thaønh theo quy trình 3 1
2. 4.1 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG 4.1.1 Mc tiêu:
   Cung cấp thông tin về chi phí một cách kp th i ph ục vụ cho vi ệc ra quy ết định.
   Giúp cho ng ười qu ản lý th ực hi ện ch ức năng ho ạch định.
   Cung cấp thông tin giúp ng ười qu ản lý ki ểm soát chi phí hi ệu qu ả. 4 4.1 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG 4.1.2 c im:
   Quy trình keá toaùn CPSX vaø tính giaù thaønh ñöôïc thöïc hieän theo trình töï: - CPSX thöïc teá phaùt sinh ñöôïc taäp hôïp cho töøng ñoái töôïng - Döïa vaøo keát quaû ñaàu ra ñeå tính giaù thaønh ñôn vò SP - Döïa vaøo giaù thaønh ñôn vò SP ñeå tính giaù trò SPDD 5 4.1 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG 4.1.2 c im:
   Khi tập hợp chi phí sản xu ất cho tất cả các kho ản mục theo chi phí th ực tế, nh ưng khi tổng hợp chi phí sản xu ất và tính giá thành sản ph ẩm thì: 621, 622 theo chi phí th ực tế, 627 theo chi phí ước tính phân bổ  Phát sinh chênh lệch  Xử lý chênh l ệch l ệch phát sinh 6 2
3. 4.1 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG 4.1.2 c im:
   Phöông phaùp keá toaùn CPSX vaø tính giaù thaønh theo ÑÑH + Aùp duïng ôû nhöõng DN SX caùc SP khoâng ñoàng nhaát, coù tính caù bieät, ñược ñaët mua tröôùc khi SX + Khi ÑÑH hoaøn thaønh thì toång CPSX ñaõ taäp hôïp cho ÑÑH trôû thaønh toång giaù thaønh SP 7 4.1 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG 4.1.2 c ñieåm:
   Phöông phaùp keá toaùn CPSX vaø tính giaù thaønh theo quy trình + Aùp duïng ôû nhöõng DN SX caùc SP ñöôïc thieát keá theo tieâu chuaån kyõ thuaät rieâng, ñoàng nhaát, SP traûi qua moät hoaëc nhieàu giai ñoaïn SX + Xaùc ñònh SLHTTÑ ñeå tính giaù thaønh ñôn vò SP, sau ñoù tính toång giaù thaønh vaø CPSXDDCK 8 4.2. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO ÑÔN ÑAËT HAØNG 4.2.1 Keá toaùn taäp hôïp CPSX 4.2.2 Keá toaùn toång hôïp CPSX 4.2.3 Xöû lyù soá cheânh leäch treân taøi khoaûn 627 9 3
4. 4.2. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO ÑÔN ÑAËT HAØNG 4.2.1. Keá toaùn taäp hôïp CPSX Keá toaùn taäp hôïp CPSX cuûa ñôn ñaët haøng theo chi phí thöïc teá phaùt sinh cho caû ba khoaûn muïc: Chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp Chi phí saûn xuaát chung 10 4.2. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO ÑÔN ÑAËT HAØNG Moâ hình vaän ñoäng chöùng töø cuûa caùc khoaûn muïc CPSX Phieáu xuaát kho NVL Phieáu chi Leänh Phieáu thôøi gian Ñôn ñaët phí coâng saûn xuaát lao ñoäng haøng vieäc Baûng phaân boå CPSXC öôùc tính 11 4.2. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO ÑÔN ÑAËT HAØNG 4.2.2. Keá toaùn toång hôïp CPSX vaø tính giaù  Ñoái vôùi CPNVLTT, NCTT ñöôïc keát chuyeån cho töøng ñoái töôïng tính Z theo chi phí thöïc teá.  Ñoái vôùi CPSXC ñöôïc phaân boå theo CPSXC öôùc tính. 12 4
5. 4.2. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO ÑÔN ÑAËT HAØNG 4.2.2. Keá toaùn toång hôïp CPSX vaø tính giaù Ñôn giaù phaân boå Toång CPSXC öôùc tính = CPSXC öôùc tính Toång möùc hoaït ñoäng öôùc tính Möùc phaân boå Möùc hoaït ñoäng Ñôn giaù phaân boå CPSXC öôùc tính = X thöïc teá cuûa CPSXC öôùc tính cho töøng ÑÑH töøng ÑDH 13 4.2. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO ÑÔN ÑAËT HAØNG 4.2.3 X lyù cheânh leäch treân TK CPSXC 4.2.3.1. Cheânh leäch treân TK CPSXC TK 627 CPSXC CPSXC öôùc thöïc te á tính ñöôïc k/c TK 154 phaùt sinh phaân boå Möùc phaân boå thieáu 14 4.2. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO ÑÔN ÑAËT HAØNG 4.2.3.1. Cheânh leäch treân TK CPSXC TK 627 CPSXC CPSXC öôùc åthöïc teá phaùt tính ñöôïc sinh phaân boå k/c TK 154 Möùc phaân boå thöøa 15 5
6. 4.2. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO ÑÔN ÑAËT HAØNG 4.2.3.2. Xöû lyù cheânh leäch treân TK CPSXC Tröôøng hôïp 1: möùc cheânh leäch nhoû ( phaân boå möùc cheânh leäch vaøo caùc ñoái töôïng chòu phí coù lieân quan: CPSXDDCK TK 154, TK 155, TK157, TK632. Coù 2 caùch: 17 4.2. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO ÑÔN ÑAËT HAØNG 4.2.3.2. Xöû lyù cheânh leäch treân TK CPSXC Tröôøng hôïp 2: möùc cheânh leäch l n (troïng yeáu) Nôï TK 632, 154, 155, 157 Mức phaân boå Coù TK 627 thieáu Nôï TK 627 Mức phaân boå Coù TK 632,154, 155,157 thöøa 18 6
7. 4.2. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO ÑÔN ÑAËT HAØNG 4.2.3. Xöû lyù cheânh leäch treân TK CPSXC Tröôøng hôïp 2: möùc cheânh leäch lôùn (troïng yeáu) Caùch 1: - Tính tyû leä phaân boå = CPSX cuûa töøng TK/toång CPSX cuûa caùc TK 154, 155, 157,632 - Möùc phaân boå thöøa ( thieáu) cuûa CPSXC cho töøng TK = tyû leä phaân boå x möùc phaân boå thöøa (thieáu) 19 4.2. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO ÑÔN ÑAËT HAØNG 4.2.3. Xöû lyù cheânh leäch treân TK CPSXC Tröôøng hôïp 2: möùc cheânh leäch lôùn (troïng yeáu) Caùch 2: Tính tyû leä phaân boå = CPSX öôùc tính trong töøng TK/toång CPSXC öôùc tính Möùc phaân boå thöøa ( thieáu) cuûa CPSXC cho töøng TK = tyû leä phaân boå x möùc phaân boå thöøa (thieáu) 20 4.3. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT 4.3.1 Keá toaùn taäp hôïp CPSX Caùc chi phí ñöôïc taäp hôïp theo töøng giai ñoaïn SX theo chi phí thöïc teá. Chi phí ñöôïc taäp hôïp goàm: Chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp Chi phí saûn xuaát chung 21 7
8. 4.3. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT 4.3.2. Keá toaùn toång hôïp CPSX vaø tính giaù  Ñoái vôùi CPNVLTT,NCTT ñöôïc keát chuyeån cho töøng ñoái töôïng tính Z theo chi phí thöïc teá.  Ñoái vôùi CPSXC ñöôïc phaân boå theo CPSXC öôùc tính. 22 4.3. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT 4.3.3. Xaùc ñònh saûn löôïng hoaøn thaønh töông ñöông - Phöông phaùp trung bình - Phöông phaùp FIFO 23 4.3. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT - Phöông phaùp trung bình SLHTT Đ = Số lượng thành ph ẩm + SLHTT ca SPDDCK SLHTT Đ của SPDDCK = SLSPDDCK x %HT 24 8
9. 4.3. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT - Phương ph áp FIFO SLHTT Đ = SLHTT hoàn tt + SL bắt đầu sx và HT trong kỳ + SLHTT Đ của SPDDCK SLHTT hoàn tt = SLSPDD ĐK x % ch ưa HT 25 4.3. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT 4.3.4. Xaùc ñònh giaù thaønh ñôn vò SP, CPSXDDCK - Theo PP trung bình Giaù CPSXDDÑK + CPSXDDCK thaønh = ñôn vò SP SLHTTÑ theo PP trung bình Toång giaù Saûn löôïng Giaù thaønh = X thaønh SP hoaøn thaønh ñôn vò SP 26 4.3. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT 4.3.4. Xaùc ñònh giaù thaønh ñôn vò SP, CPSXDDCK Tuøy thuoäc vaøo caùch xaùc ñònh saûn löôïng hoaøn thaønh töông ñöông ñeå xaùc ñònh giaù thaønh ñôn vò. - Theo PP trung bình CPSX SLHT TÑ Giaù thaønh ñôn = X DDCK cuûa SPDDCK vò SP 27 9
10. 4.3. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT 4.3.4. Xaùc ñònh giaù thaønh ñôn vò SP, CPSXDDCK - Theo PP FIFO Giaù thaønh CPSX phaùt sinh trong kyø = ñôn vò SP SLHTTÑ theo PP FIFO (SLHTTÑ Giaù thaønh CPSX Giaù thaønh SPDDÑK vaø = + ñeå hoaøn taát x DDÑK ñôn vò SP) ñaõ HT trong kyø SPDDÑK 28 4.3. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT 4.3.4. Xaùc ñònh giaù thaønh ñôn vò SP, CPSXDDCK - Theo PP FIFO Tổng Z cuûa SP SL baét ñaàu SX Giaù thaønh ñôn baét ñaàu SX vaø = vaø hoaøn thaønh X vò SP hoaøn thaønh trong kyø CPSX SLHTTÑ Giaù thaønh ñôn = X DDCK cuûa SPDDCK vò SP 29 4.3. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT Baùo caùo saûn xuaát theo phöông phaùp trung bình. 30 10
11. KL töông ñöông Toång Chæ tieâu NVL coäng NC TT SXC TT A. Phaàn keâ khoái löôïng vaø khoái löôïng töông ñöông 1. Khoái löôïng chuyeån ñeán + Khoái löôïng dôû dang ÑK + KL ñöa vaøo saûn xuaát trong kyø Coäng khoái löôïng chuyeån ñeán 2. Khoái löôïng chuyeån ñi + KL hoaøn thaønh chuyeån ñi + Khoái löôïng dôû dang cuoái kyø Coäng khoái löôïng chuyeån ñi 31 KL töông ñöông Toång Chæ tieâu NVL coäng NC TT SXC TT B. Toång hôïp chi phí vaø xaùc ñònh giaù thaønh ñôn vò. + Chi phí SXKDDD ÑK + Chi phí SXKD phaùt sinh Coäng chi phí (a) KL hoaøn thaønh töông ñöông (b) Giaù thaønh ñôn vò (a/b) C. Caân ñoái chi phí 1. Chi phí chuyeån ñeán + Chi phí SX dôû dang ñaàu kyø + Chi phí SX phaùt sinh trong kyø 32 Coäng chi phí chuyeån ñeán KL töông ñöông Toång Chæ tieâu NVL coäng NC TT SXC TT 2. Chi phí chuyeån ñi + Chi phí hoaøn thaønh chuyeån ñi (KL chuyeån ñi × Giaù thaønh ñôn vò) + Chi phí SX dôû dang cuoái kyø NVL TT (KL töông ñöông × Zñv) NC TT (KL töông ñöông × Zñv) SXC (KL töông ñöông × Zñv) Coäng chi phí chuyeån ñi 33 11
12. 4.3. KE Á TOA ÙN CPSX VA Ø TÍNH GIA Ù THA ØNH SP THEO QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT Baùo caùo saûn xuaát theo phöông phaùp FIFO. 34 KL töông ñöông Toång Chæ tieâu NVL coäng NC TT SXC TT A. Phaàn keâ khoái löôïng vaø khoái löôïng töông ñöông 1. Khoái löôïng chuyeån ñeán + Khoái löôïng dôû dang ÑK + KL ñöa vaøo saûn xuaát trong kyø Coäng khoái löôïng chuyeån ñeán 2. Khoái löôïng chuyeån ñi + KL hoaøn taát SPDD ñaàu kyø + KL ñöa vaøo sx vaø hoaøn thaønh + KL töông ñöông SPDD CK Coäng khoái löôïng chuyeån ñi 35 KL töông ñöông Toång Chæ tieâu NVL coäng NC TT SXC TT B. Toång hôïp chi phí vaø xaùc ñònh giaù thaønh ñôn vò. + Chi phí SXKD phaùt sinh (a) KL hoaøn thaønh töông ñöông (b) Giaù thaønh ñôn vò (a/b) C. Caân ñoái chi phí 1. Chi phí chuyeån ñeán + Chi phí SX dôû dang ñaàu kyø + Chi phí SX phaùt sinh trong kyø Coäng chi phí chuyeån ñeán 36 12
13. KL töông ñöông Toång Chæ tieâu NVL coäng NC TT SXC TT 2. Chi phí chuyeån ñi + Chi phí SX dôû dang ñaàu kyø + Chi phí hoaøn taát SPDD ÑK NVL TT (KL töông ñöông × Zñv) NC TT (KL töông ñöông × Zñv) SXC (KL töông ñöông × Zñv) Coäng (x) 37 KL töông ñöông Toång Chæ tieâu NVL coäng NC TT SXC TT + Chi phí ñöa vaøo SX vaø hoaøn thaønh trong kyø (y) + Chi phí SX dôû dang cuoái kyø NVL TT (KL töông ñöông × Zñv) NC TT (KL töông ñöông × Zñv) SXC (KL töông ñöông × Zñv) Coäng (z) Toång coäng chi phí chuyeån ñi (x + y+ z) 38 13