Quản trị nhân sự - Tổng quan về quản trị nhân sự
Bạn đang xem tài liệu "Quản trị nhân sự - Tổng quan về quản trị nhân sự", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tài liệu đính kèm:
- quan_tri_nhan_su_tong_quan_ve_quan_tri_nhan_su.pdf
Nội dung text: Quản trị nhân sự - Tổng quan về quản trị nhân sự
- Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ NHÂN SỰ I. Khái niệm và vai trị của quản trị nhân sự: 1.1. Khái niệm về quản trị nhân sự: Kể từ khi hình thành xã hội lồi người, con người biết hợp quần thành tổ chức thì vấn đề quản trị bắt đầu xuất hiện. Mỗi hình thái kinh tế xã hội đều gắn liền với một phương thức sản xuất nhất định, xu hướng của quản trị ngày càng phức tạp cùng với sự phát triển ngày càng cao của nền kinh tế xã hội. Trên thị trường ngày nay, các doanh nghiệp đang đứng trước thách thức phải tăng cường tối đa hiệu quả cung cấp các sản phẩm dịch vụ của mình. Điều này địi hỏi phải cĩ sự quan tâm tới chất lượng sản phẩm và dịch vụ, tới các phương thức Marketing và bán hàng tốt cũng như các quy trình nội bộ hiệu quả. Các doanh nghiệp hàng đầu thường cố gắng để tạo sự cân bằng giữa tính chất nhất quán và sự sáng tạo. Để đạt được mục tiêu này, họ dựa vào một số tài sản lớn nhất của mình đĩ là “nguồn nhân lực”. Cơng tác quản trị nhân sự giúp tìm kiếm, phát triển và duy trì đội ngũ nhân viên và quản lý cĩ chất lượng- những người tham gia tích cực vào sự thành cơng của cơng ty. Các tổ chức trơng mong vào các nhà chuyên mơn về quản trị nhân sự giúp họ đạt được hiệu quả và năng suất cao hơn với một hạn chế về lực lượng lao động. Một trong những yêu cầu chính của quản trị nhân sự là tìm ra đúng người , đúng số lượng và đúng thời điểm trên các điều kiện thỏa mãn cả doanh nghiệp và nhân viên mới. Khi lựa chọn được những người cĩ kỹ năng thích hợp làm việc ở đúng vị trí thì cả nhân viên lẫn cơng ty đều cĩ lợi. • Khái niệm về nhân lực. Bao gồm tất cả các tiềm năng của con người trong một tổ chức hay xã hội (kể cả những thành viên trong ban lãnh đạo doanh nghiệp) tức là tất cả các thành viên trong doanh nghiệp sử dụng kiến thức, khả năng, hành vi ứng xử và giá trị đạo đức để thành lập, duy trì và phát triển doanh nghiệp. • Quản trị nhân sự - Một vài quan điểm tiếp cận: “ Quản trị nhân sự là tổ hợp tồn bộ mục tiêu, chiến lược và cơng cụ mà qua đĩ, các nhà quản trị và nhân viên trong doanh nghiệp dùng làm nền tảng cho cung cách ứng xử để phát triển doanh nghiệp”. Một khái niệm khác: Www.vctel.com/www.vanchung.vn 1
- Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 “Quản trị nhân sự là tất cả các hoạt động, chính sách và các quyết định quản lý liên quan và cĩ ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa doanh nghiệp và cán bộ cơng nhân viên của nĩ. Quản trị nhân sự địi hỏi phải cĩ tầm nhìn chiến lược và gắn với chiến lược hoạt động của cơng ty”. Ở đây danh từ “Quản trị” bao gồm các khía cạnh nhân sự liên quan đến cơ cấu, điều hành và phát triển. - Cơ cấu: Xây dựng cách lãnh đạo cho nhân sự, tạo cho nhân sự các hệ thống (phù hợp với các yếu tố bên trong và bên ngồi DN) để điều khiển quá trình. - Điều hành: Nghĩa là chỉ đạo nhân lực trong ý nghĩa điều khiển cung cách ứng xử của nhân viên qua quá trình lãnh đạo nhân viên và chế ngự hệ thống nhân sự - Phát triển: Là cách lãnh đạo để khuyến khích khả năng học hỏi hồn thiện liên tục việc tạo dựng cơ cấu tổ chức và điều hành tổ chức. Vậy Quản trị nhân sự là gì? Các doanh nghiệp đều cĩ các nguồn lực, bao gồm tiền bạc , vật chất, thiết bị và con người cần thiết để tạo ra hàng hĩa và dịch vụ mà doanh nghiệp đưa ra thị trường. Hầu hết các doanh nghiệp đều xây dựng các thủ tục và quy trình về cung cấp nguyên vật liệu và thiết bị nhằm đảm bảo việc cung cấp đầy đủ chúng khi cần thiết. Tương tự như vậy, các doanh nghiệp cần phải quan tâm đến qui trình quản lý con người - một nguồn lực quan trọng của họ. Quản trị nhân sự bao gồm tất cả những quyết định và hoạt động quản lý cĩ ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa doanh nghiệp và đội ngũ nhân viên của doanh nghiệp. Mục tiêu chủ yếu của quản trị nhân sự là nhằm đảm bảo đủ số lượng người lao động với mức trình độ và kỹ năng phù hợp, bố trí họ vào đúng cơng việc, và vào đúng thời điểm để đạt được các mục tiêu của doanh nghiệp. Như vậy, một câu hỏi đặt ra: ai phụ trách quản trị nhân sự trong quản lý doanh nghiệp? rõ ràng câu trả lời sẽ là: mọi nhà quản lý trong doanh nghiệp. Quản trị nhân sự là đảm bảo cĩ đúng người với kỹ năng và trình độ phù hợp, vào đúng cơng việc và vào đúng thời điểm thích hợp để thực hiện mục tiêu của cơng ty. Nhưng dù ở bất cứ xã hội nào vấn đề mấu chốt của quản trị vẫn là quản trị nhân sự. Một doanh nghiệp dù cĩ nguồn tài chính dồi dào, nguồn tài nguyên vật tư phong phú, hệ thống máy mĩc thiết bị hiện đại đi chăng nữa cũng sẽ trở nên vơ ích, nếu khơng biết hoặc quản trị kém nguồn tài nguyên nhân sự. Www.vctel.com/www.vanchung.vn 2
- Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Chính cung cách quản trị tài nguyên nhân sự này tạo ra bộ mặt văn hố của tổ chức, tạo ra bầu khơng khí cĩ sự đồn kết giúp đỡ lẫn nhau hay lúc nào cũng căng thẳng bất ổn định. Nghiên cứu mơn quản trị căn bản cho chúng ta nắm được các chức năng cơ bản của quản trị bao gồm: - Chức năng hoạch định - Chức năng tổ chức - Chức năng lãnh đạo - Chức năng kiểm tra Nhiều tác giả coi các chức năng quản trị về hoạch định, tổ chức lãnh đạo và kiểm tra là trung tâm về các cuộc bàn luận về quản trị. Những chức năng hợp thành quá trình quản trị này, quá trình được hợp thành một cách từ từ để một việc nào đĩ đều liên quan đến quản trị bất kể theo kiểu tổ chức hay ở cấp quản trị nào. Khi luận giải về vấn đề này các nhà quản trị Harold, Koontz và Cyril nĩi: "Khi hành động theo khả năng quản trị của mình, các chủ tịch, trưởng phịng, đốc cơng, giám thị, trưởng khoa, giám mục và những người đứng đầu các cơ quan của chính phủ đều làm cùng một việc. Với tư cách nhà quản trị tất cả những người này phần nào đều tiến hành theo cơng việc được hồn thành cùng với con người và thơng qua con người. Với tư cách nhà quản trị, mỗi người trong số họ lúc này hay lúc khác đều phải được thực hiện những nhiệm vụ đặc trưng của những nhà quản trị". Thậm chí một quản trị gia được việc cũng sử dụng các chức năng quản trị này, mặc dù trong nhiều trường hợp các chức năng này cũng được sử dụng theo trực giác. Hoạch định bao hàm một việc thiết lập các mục tiêu và đối tượng đối với tổ chức và phát triển các biểu đồ cơng việc cho thấy những mục tiêu và đối tượng đĩ được hồn thành như thế nào. Khi kế hoạch đã được hình thành thì việc tổ chức trở nên quan trọng. Chức năng này bao hàm việc kết hợp các nguồn lực với nhau là con người, vốn và thiết bị một cách hiệu quả nhất để hồn thành mục tiêu. Do vậy tổ chức bao hàm nhiều việc kết hợp các nguồn lực. Vì vậy, quản trị nhân sự chính là việc thực hiện chức năng tổ chức của quản trị căn bản, bao gồm các nội dung cơ bản sau đây: 1. Phân tích cơng việc 2. Tuyển dụng nhân viên 3. Đào tạo và nâng cao năng lực chuyên mơn cho nhân viên Www.vctel.com/www.vanchung.vn 3
- Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 4. Nâng cao hiệu quả sử dụng lao động thơng qua việc sử dụng hệ thống kích thích vật chất và tinh thần đối với nhân viên. Như vậy quản trị nhân sự gắn liền với việc tổ chức, bất kỳ doanh nghiệp nào hình thành và hoạt động thì đều phải cĩ bộ phận tổ chức. 1.2 Thực trạng và thách thức quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp Việt nam. a- Các nhân tố ảnh hưởng đến việc quản trị nhân sự ở các cơng ty vừa và nhỏ Việt nam. • Các nhân tố mơi trường bên ngồi. - Sự thay đổi nhanh chĩng của bên ngồi. - Xu hướng tồn cầu hĩa nền kinh tế. - Tính cạnh tranh ngày càng gay gắt. - Các yếu tố văn hĩa Việt nam cũng như giá trị cơng việc của người Việt Nam. - Tỉ lệ thất nghiệp trong các vùng. - Sự quan tâm và ủng hộ của Chính phủ Việt Nam cho các DNNVV. - Phong cách quản trị nhân sự trong các cơng ty nhà nước và cơng ty lớn. • Các nhân tố thuộc về tổ chức. - Qui mơ của doanh nghiệp cũng như số lượng cơng nhân trong các doanh nghiệp. - Loại hình kinh doanh. Www.vctel.com/www.vanchung.vn 4
- Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 - Cấu trúc tổ chức doanh nghiệp. - Nguồn gốc hình thành doanh nghiệp: chủ yếu xuất phát từ kinh doanh hộ gia đình và sử dụng các hình thức quản lý truyền thống của kinh tế gia đình. - Các yêu cầu của cơng việc. • Các nhân tố thuộc về người lao động và các lãnh đạo. - Sự nhận thức về vai trị của các cơng tác quản trị nhân lực trong cơng ty cũng như mối quan hệ quản trị nhân lực với các chức năng quản lý khác trong cơng ty của cán bộ quản lý và chủ doanh nghiệp. - Sự nhận thức về vai trị của nguồn nhân lực trong cơng ty. Thiên về khía cạnh là nguồn lực hay yếu tố con người trong quản trị sản xuất kinh doanh. - Cơng nhân làm việc là năng động sáng tạo hay thụ động. - Cơng nhân làm việc chỉ vì tiền hay vì các nhu cầu khác nữa. - Kỹ năng, tay nghề của các cơng nhân là cao hay thấp. - Cơng nhân cĩ kế hoạch phát triển cá nhân dài hạn hay chỉ chú ý đến từng giai đoạn ngắn. b- Xu hướng quản trị nguồn nhân lực trong các DNNVV Việt nam. - Sự cần thiết phải quản trị nhân sự cũng như các hoạt động quản lý khác trong các cơng ty một cách bài bản hơn, cĩ khoa học hơn, giảm tính tự phát trong quản lý hoặc quản lý theo thĩi quen. - Thiên hướng quản lý theo “quá trình”. - Sự thay đổi trong phong cách lãnh đạo. - Sự thay đổi mục đích làm việc của cơng nhân và cán bộ trong cơng ty từ ngắn hạn sang dài hạn. - Quá trình tuyển dụng sẽ ngày càng trở nên khĩ khăn hơn do sự thay đổi của nguồn lao động cũng như do sự xuất hiện của nhiều khu cơng nghiệp lớn. - Nhu cầu về lao động cĩ kỹ thuật và chuyên mơn hĩa cao ngày càng lớn. - Sự cần thiết phải cĩ kế hoạch và xây dựng chiến lược nguồn nhân lực cho cơng ty. - Nhu cầu đào tạo về phát triển nguồn nhân lực ngày càng cao. Www.vctel.com/www.vanchung.vn 5
- Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 - Các chính sách quản trị nhân sự càng phải rõ và chi tiết hơn. - Vai trị quan trọng của việc chỉ rõ chức trách nhiệm vụ cụ thể cho từng vị trí cơng việc cũng như hệ thống thơng tin về nhân lực trong cơng ty ngày càng được coi trọng. - Các cơng ty sẽ ngày càng nhận rõ sự cần thiết phải cĩ một cán bộ chuyên mơn phụ trách các vấn đề quản trị nhân lực trong cơng ty của mình. c- Một số vấn đề mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt nam đang phải đối mặt liên quan đến chức năng quản trị nhân sự Dấu hiệu Nguyên nhân • Gặp khĩ khăn trong việc • Thiếu cơ sở về việc đánh giá các kinh nghiệm, trình độ đào tạo và các cơng xác định lương đúng, đủ cho việc trước đây cũng như sự phát triển kỹ năng của từng cán bộ nhân viên người lao động• Thiếu cơ sở để chỉ ra số lượng và loại kỹ năng thực tế đang sẵn cĩ trong cơng • Thường xuyên gặp những ty sự phàn nàn về chính sách • Thiếu cơ sở trong việc phân tích và phân loại các mức lương cho người lao lương động • Thiếu căn cứ trong việc định ra định mức đánh giá kết quả hoạt động • Khơng đủ căn cứ xác đáng cho việc chỉ ra những yêu cầu cần thiết cho từng cơng việc • Khơng thể hiện đầy đủ mối quan hệ giữa tiền lương và giá trị cơng việc • Thiếu sự linh hoạt trong hệ thống tiền lương Đơi khi dư thừa nguồn nhân • Khơng đủ cơ sở để chỉ ra số lượng thực tế và các loại kỹ năng cần thiết cho việc tuyển dụng, sắp xếp lại nhân viên hoặc đề bạt phát triển nhân viên lực hoặc cĩ sự thiếu hụt nhân • Thường xuyên lặp lại các sai lầm trong việc tuyển dụng bởi vì thiếu các căn lực cứ và các thơng tin về nguồn lao động cĩ thể tuyển dụng trong vùng. • Khơng biết hoặc khơng cĩ các căn cứ về những yêu cầu tối thiểu cơ bản đối với lao động trong một tương lai • Khơng biết hay khơng cĩ đủ các cơ sở cần thiết về các điều kiện đào tạo • Khơng kiểm sốt nổi chi phí • Khơng biết và khơng cĩ các căn cứ chính xác cho việc xác định tỉ lệ lương, lao động hoặc các chi phí lợi ích và chi phí của người lao động cũng như thời gian nghỉ phép và thái độ quản lýlàm việc của người lao động. • Để cho chi phí lao động • Khơng biết và chưa cĩ một căn cứ hợp lý cho việc xác định chi phí đào tạo tăng hoặc giảm một cách người lao động khơng bình thường trong • Khơng biết hoặc thiếu cơ sở xác định liệu cơng ty cĩ thể trang trải các chi phí một thời gian ngắnlao động hay khơng? • Tỉ lệ luân chuyển lao động • Khơng xác định rõ nguyên tắc, chính sách cũng như các ưu tiên khi quản trị cao nhân sự Www.vctel.com/www.vanchung.vn 6
- Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 • Người lao động khơng biết, khơng hiểu hay khơng đồng ý với những nguyên tắc quản lý, chính sách hay các ưu tiên trong quản lý nhân lực. • Tuyển dụng và thuê những lao động khơng tốt • Người lao động thực hiện những cơng việc giống nhau vì cĩ sự khơng rõ ràng và trùng lắp trong phân cơng trách nhiệm và quyền hạn cho họ • Khơng cơng bằng, khơng chính xác hay khơng nhất quán trong việc trả lương • Chọn các chương trình đào tạo khơng đúng, thiếu hợp lý dẫn đến chất lựơng và năng suất lao động của ngừơi lao động thấp • Cấu trúc của lương là khơng nhất quán • Các mức lương là thiếu sự linh hoạt • Gặp khĩ khăn trong việc • Thiếu các căn cứ cơ bản cho việc xác định số lượng và loại kỹ năng cần thiết để tuyển dụng, thuyên chuyển và đề bạt lao động xác định quĩ đào tạo và các • Khơng cĩ các thơng tin cần thiết cho việc xác định số lượng và các loại các quĩ khác cho các hoạt động chương trình đào tạo cần thiết cho từng cơng nhân trong cơng ty quản trị nhân sự. • Khơng đủ các thơng tin và cơ sở cần thiết cho việc xác định một cách chi tiết • Chi tiêu quá nhiều cho các các chi phí đào tạo hoạt động quản trị nhân sự • Khơng biết hay khơng cĩ đủ các thơng tin cơ bản cho các hoạt động đào tạo và phát triển của cơng ty • Khơng cĩ hệ thống để kiểm sốt chi phí và duy trì vị thế cạnh tranh của cơng ty • Cĩ các dấu hiệu nghiêm • Cơng nhân khơng biết, khơng hiểu hay khơng đồng ý với các chính sách trọng về việc trì hỗn sản nhân sự của cơng ty xuất, phải làm lại sản phẩm • Cơng nhân cĩ nhiều phàn nàn, và cĩ đề nghị đang chờ được giải quyết hay sự từ chối và phàn nàn • Cơng nhân rất khĩ cĩ thể đưa ra các lời chất vấn hay than phiền trên các khía của khách hàng cạnh khác nhau. • Cơng nhân cĩ tinh thần làm việc chưa tốt • Cơng nhân cĩ năng suất lao động thấp • Thiếu căn cứ để đưa ra tiêu chuẩn về kết quả cơng việc cho nhân viên • Khơng cĩ căn cứ để chỉ ra sự cần thiết phải xác định rõ chức năng cho từng cơng việc • Khơng cĩ đủ các thơng tin cho việc cất nhắc, sắp xếp lại lao động hay thuê thêm lao động. • Cơng nhân thường làm các cơng việc giống nhau do sự khơng rõ ràng trong việc phân cơng trách nhiệm và quyền hạn của họ. • Cơng nhân thường hay tranh cãi và cĩ nhiều mâu thuẫn và thường hay nhầm lẫn về vai trị và chức năng của từng người trong cơng việc. • Cơng nhân được đào tạo khơng đúng và khơng tốt dẫn đến chất lượng làm Www.vctel.com/www.vanchung.vn 7
- Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 việc tồi và năng suất lao động • Thiếu các thơng tin để so sánh kết quả hoạt động thực tế với tiêu chuẩn đã đề ra • Năng suất lao động của • Thiếu cơ sở để so sánh thực tế với tiêu chuẩn kết quả cơng việc Khơng biết cơng nhân thấp hay khơng cĩ đủ thơng tin về các loại và các mức độ kỹ năng cần thiết của người lao động • Khơng cĩ đủ các thơng tin về sự phát triển nguồn nhân lực cần thiết cuả cơng ty • Thiếu sự nhất quán trong cấu trúc lương của cơng ty • Tỉ lệ tai nạn lao động cao• Khơng biết hay khơng cĩ đủ thơng tin về yêu cầu nguồn lao động • Tỉ lệ nghỉ việc và đi làm • Khơng cĩ đủ thơng tin về các loại và các mức độ kỹ năng cần thiết muộn cao• Cơng nhân khơng biết, khơng hiểu hay khơng đồng ý với các chính sách • Tỉ lệ người xin chuyển nhân lực của cơng ty cơng tác cao• Cơng nhân cĩ những phàn nàn, chất vấn chưa được giải quyết • Tỉ lệ luân chuyển lao động • Cơng nhân rất khĩ đưa ra các lời chất vấn và phàn nàn trên các khía cạnh cao khác nhau • Cơng nhân cĩ đạo đức chưa tốt lắm • Thuê và tuyển chọn cơng nhân khơng bảo đảm chất lượng • Cơng nhân luơn thắc mắc về những sự trùng lặp trong việc phân định trách nhiệm và quyền hạn • Cơng nhân thường xuyên tranh cãi, cĩ mâu thuẫn và hiểu nhầm về trách nhiệm của các cán bộ phụ trách • Trả lương khơng cơng bằng và khơng chính xác • Cĩ các khố đào tạo khơng đúng hay kém chất lượng làm giảm năng suất lao động trong cơng ty • Gặp khĩ khăn trong việc • Thiếu các thơng tin về số lượng thực tế và các loại kỹ năng lao động cần bắt đầu hay thiết kế lại thiết để làm cơ sở cho việc tuyển dụng, cất nhắc hay xắp xếp lại nhân viên chương trình phát triển nghề • Thiếu các thơng tin về số lượng cũng như loại kỹ năng sẵn cĩ trong cơng ty nghiệp cho cán bộ cơng • Thiếu các thơng tin cơ bản về số lượng thực tế cũng như các loại chương nhân viên của cơng ty trình đào tạo cần cĩ cho từng nhân viên của cơng ty • Khĩ khăn trong việc tuyển dụng, cất nhắc và xắp xếp lại lao động • Khĩ khăn trong việc xác • Khơng cĩ đủ các tài liệu cơ bản để xác định phạm vi và mức độ vi phạm hay định các hình thức phạt hay làm thiệt hại cho cơng ty Www.vctel.com/www.vanchung.vn 8
- Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 buộc phải điều chỉnh hoạt động do vi phạm nội qui của cơng ty hay làm thiệt hại đến cơng ty • Gặp khĩ khăn trong việc • Khơng cĩ một hệ thống chuẩn cho việc xác định đầy đủ kỹ năng, trí lực và xác định một cơng việc là tinh thần thái độ làm việc cần thiết cho từng cơng việc thành cơng hay thất bại • Khơng cĩ một hệ thống chuẩn cho việc tuyển chọn những người cĩ thể làm • Gặp khĩ khăn trong việc việc một cách hiệu quả trong mơi trường cụ thể của cơng ty bảo vệ các quyết định trong • Chưa cĩ một hệ thống chuẩn để cĩ thể xác định được liệu người xin việc là quá trình tuyển dụng thực sự cĩ kiến thức và các kỹ năng như họ nĩi, đặc biệt là đối với các loại kỹ năng khĩ xác định. • Khơng cĩ một hệ thống chuẩn cho việc xác định đầy đủ kỹ năng, trí lực, tinh thần thái độ làm việc cần thiết cho từng cơng việc • Khơng cĩ một hệ thống chuẩn cho việc tuyển chọn những người cĩ thể làm việc một cách hiệu quả trong mơi trường cụ thể của cơng ty d - Chủ doanh nghiệp và các chức năng quản trị nhân sự ở các cơng ty vừa và nhỏ Việt Nam Trong các cơng ty vừa và nhỏ ở Việt Nam, chức năng quản lý nhân lực được mở rộng cho tất cả các nhà quản lý trực tuyến. Cĩ nghĩa là, quản lý nhân lực khơng những là nhiệm vụ của cán bộ phịng nhân sự mà cịn là nhiệm vụ của tất cả các cán bộ quản lý các bộ phận trong doanh nghiệp hay tổ chức. Sự thống nhất hố trong quản trị nhân sự địi hỏi sự thống nhất hố trong việc xây dựng chiến lược quản trị nhân sự và chiến lược kinh doanh của DN. Chiến lược, chính sách quản trị nhân sự trong DN gắn liền chặt chẽ với chiến lược chung, tác động qua lại lẫn nhau. Trong nhận thức, hầu hết các chủ doanh nghiệp đều thống nhất rằng: - Con người được coi là yếu tố quan trọng nhất của cả hệ thống để xây dựng chiến lược kinh doanh và tạo lợi thế cạnh tranh. - Quản trị nhân sự khơng chỉ là phương tiện để đạt mục đích mà vừa là phương tiện, vừa là mục đích hoạt động của hệ thống. - Kết quả hoạt động của DN được tạo dựng do con người và cũng là vì con người. - Nguồn nhân lực được coi là lợi thế cạnh tranh then chốt và quyết định của DN. - Chính sách kinh doanh được xây dựng dựa trên lợi thế của nguồn nhân lực Www.vctel.com/www.vanchung.vn 9
- Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 - Nguồn nhân lực cũng trở thành động lực chủ yếu e. Chức năng và trách nhiệm chủ yếu của cán bộ quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam • Chức năng chủ yếu của cán bộ quản trị nhân sự. Lập kế hoạch sử dụng và phát triển nguồn nhân lực. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực Quản lý duy trì và khuyến khích nguồn nhân lực. • Các trách nhiệm chủ yếu của cán bộ quản trị nhân sự Thiết kế và đưa ra các mục tiêu về nguồn nhân lực trong một kế hoạch kinh doanh tổng thể Chỉ rõ sự đĩng gĩp của cơng tác quản trị nhân sự đối với các mục tiêu của doanh nghiệp. Nhận ra các vấn đề về quản lý cĩ thể xuất hiện khi nâng cao hiệu hiệu quả quản trị nhân sự Thiết kế, gợi ý và thực hiện các chính sách lao động để nâng cao năng suất lao động, thoả mãn yêu cầu cơng việc đem lại lợi nhuận cao. Giúp cho các cán bộ quản lý chức năng khác nhận thức được trách nhiệm của họ trong việc quản trị nhân sự trong chính bộ phận của mình. Cung cấp các cơng cụ và các phương tiện cần thiết tạo một mơi trường kinh doanh thuận lợi phù hợp với sự phát triển của lực lượng lao động. Thiết kế ra các thủ tục cần thiết cho cơng tác tuyển dụng, lựa chọn, sử dụng và đề bạt, phát triển và trả lương cho nhân viên trong tổ chức. Đảm bảo rằng các thủ tục này cũng được sử dụng trong đánh giá kết quả cơng việc. Hình thành nên các tổ chức đồn thể để khuyến khích tính sáng tạo của người lao động cũng như các tổ chức cơng đồn (nếu cĩ), quan tâm đến các lợi ích cá nhân của người lao động, quan tâm đến cơng tác đào tạo và phát triển, cơng tác truyền đạt thơng tin, phân phối lợi ích cho người lao động, và việc giải quyết các vấn đề tranh chấp của người lao động. Giúp cho người lao động hiểu rõ các chính sách quản lý và và nâng cao hiểu biết của người lao động đối với cơng tác quản lý. Www.vctel.com/www.vanchung.vn 10
- Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Giúp đỡ các cá nhân người lao động giải quyết các vấn đề tác động đến tinh thần và hiệu quả làm việc trong cơng ty Quan tâm đến các qui định của chính phủ trong việc bảo đảm lợi ích cho ngừơi lao động. • Các kỹ năng, kiến thức và khả năng cần cĩ của cán bộ quản trị nhân sự. (Liệt kê một cách ngẫu nhiên khơng theo trình tự) - Thơng thạo và hiểu biết về các nguyên tắc Marketing, sản xuất và tài chính - Tính cách thật thà thẳng thắn, kiên trì và nhạy cảm - Cĩ kỹ năng truyền đạt bằng lời và bằng văn bản tốt - Cĩ khả năng phỏng vấn, thuyết phục động viên, khả năng ra chính sách và đào tạo tốt - Cĩ khả năng tính tốn tốt để làm việc cĩ hiệu quả trong chương trình tính tốn lương cho nhân viên - Cĩ khả năng sử dụng máy tính cá nhân - Cĩ hiểu biết sâu sắc về luật và các qui định của chính phủ Việt Nam đặc biệt là Luật lao động - Cĩ hiểu biết chung về các mức lương truyền thống và chương trình đảm bảo lợi ích của ngừơi lao động - Cĩ kỹ năng quan hệ cá nhân tốt - Cĩ khả năng đảm bảo bí mật các thơng tin cần thiết - Cĩ kỹ năng giải quyết mâu thuẫn một cách hiệu quả - Cĩ hiểu biết nhất định về tâm lý để cĩ thể thơng cảm với các hành vi của người lao động trong các mối quan hệ xã hội và quan hệ với mơi trường xung quanh. - Thật sự tế nhị khi làm việc với các tổ chức đồn thể về tuyển chọn và đề bạt nhân viên cũng như khi giải quyết các tranh chấp, kiện tụng, tai nạn, chậm trễ hay khi động viên khích lệ và đào tạo nhân viên trong cơng ty. Www.vctel.com/www.vanchung.vn 11
- Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 - Cĩ hiểu biết nhất định về kinh tế học vì quản trị nhân sự chính là quản lý một yếu tố của quá trình sản xuất và phân phối sản phẩm để đem lại lợi nhuận cho cơng ty, cần phải hiểu rõ các vấn đề liên quan đến lương và các lợi ích khác của ngừơi lao động. - Cĩ khả năng phân tích, phân loại, hệ thống hố và đưa vào bảng các số liệu cần thiết liên quan đến việc quản trị nhân sự - Cĩ khả năng sáng tạo, tưởng tượng để giải quyết tốt các mâu thuẫn trong cơng ty - Hiểu sâu sắc về văn hố và phong cách quản lý của Việt nam để cĩ được nhĩm làm việc hiệu quả. 1.3- Kinh nghiệm quản trị nhân sự trong các cơng ty vừa và nhỏ ở Châu á Nhiều cơng ty vừa và nhỏ ở Châu Á nĩi chung vẫn cĩ các quan niệm khơng rõ ràng về quản trị nhân lực là gì và vai trị của nĩ trong tổ chức như thế nào. Tuy nhiên, nhiều dấu hiệu về các suy nghĩ và hoạt động quản lý đã thể hiện rõ tính chất của quản trị nguồn nhân lực trong các tổ chức này. Việc quản lý các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong khu vực này chịu ảnh hưởng rất mạnh của yếu tố văn hố. Theo tổng kết của các nhà quản lý, cĩ ba loại hình quản trị nhân sự điển hình trong các cơng ty vừa và nhỏ ở Châu Á là: cách quản lý theo kiểu Trung Quốc, cách quản lý theo kiểu Nhật Bản và cách quản lý theo kiểu Phương Tây. So sánh các phong cách quản trị nhân sự ở các cơng ty vừa và nhỏ ở Châu Á: Các khía cạnh cơ Theo kiểu Trung Quốc Theo kiểu Phương Theo kiểu Nhật Bản bản Truyền thống Hiện đại Tây Khái quát chung Con người là nhân tố Ơng chủ quản lý Nhấn mạnh lịng Chính thống, cụ thể, những điểm nổi bật số 1; Quan hệ chủ thợ quán xuyến mọi trung thành; Quan chi tiết; Nhấn mạnh kiểu “trong nhà”; việc; Nhấn mạnh hệ; áp dụng linh hoạt vào kết quả; Nhấn Nhấn mạnh yếu tố tập lịng trung thành; qui trình quản lý mạnh tính cá nhân thể; Nhấn mạnh thâm Nhấn mạnh quan chính thống niên và sự ổn định hệ; Khơng áp dụng của cơng việc qui trình quản lý chính thống Thiết kế, bố trí Chung, rộng và linh Khơng rõ ràng; Qui định rõ chức Qui định rõ ràng chức cơng việc hoạt; Luân chuyển Linh hoạt; bố trí trách nhiệm vụ đối trách nhiệm vụ, chi cơng việc; Nhấn người theo độ tin với cơng việc nhưng tiết cụ thể; Nhấn mạnh Www.vctel.com/www.vanchung.vn 12
- Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 mạnh trình tự phát cậy vẫn bảo đảm sự linh sự “làm giàu” cơng triển hoạt; việc. Thu hút, tuyển chọn Nhấn mạnh tư chất; Nhấn mạnh yếu tố Nhấn mạnh yếu tố Dựa vào khả năng; Ưu tiên người mới rời quan hệ; Thu hút từ khả năng; Cĩ tính Dựa vào sự phù hợp ghế nhà trường; các nguồn người đến yếu tố quan hệ; với văn hố cơng ty; Tuyển “đồng đội”; quen, bạn bè; Mở rộng các nguồn Bài bản trong tuyển Nhấn mạnh các Khơng cĩ qui định, thu hút nhân viên chọn; Thu hút từ nhiều nguồn bên trong. chính sách chung khác ngồi nguồn từ nguồn về quá trình thu hút người quen. tuyển chọn Đánh giá kết quả Khả năng hợp tác; Lịng trung thành; Nhấn mạnh hơn vào Đánh giá theo kết quả; Đánh giá theo hành Đánh giá theo hành kết quả cuối cùng, Phương pháp đánh giá vi; Đánh giá để phát vi; Nhấn mạnh song vẫn tính đến rõ ràng triển phương pháp thực yếu tố hành vi. hiện Thanh tốn Dựa nhiều vào yếu tố Khơng xác định cụ Xác định cụ thể, rõ Trả lương theo cơng thâm niên làm việc tại thể rõ ràng; Dựa ràng; Cĩ tính đến yếu việc và kết quả cơng cơng ty; nhiều vào sự trung tố trung thành song việc; thành và quan hệ; cũng trên cơ sở kết Nhấn mạnh yếu tố quả cơng việc; Yếu thâm niên; Vai trị tố thâm niên cũng cơng đồn ít được tính đến; Cơng đồn cĩ vai trị nhất định Đào tạo và phát Đào tạo kỹ năng cụ Xem xét đào tạo Nhấn mạnh đào tạo Cơng ty cĩ vai trị chủ triển thể cho cơng ty; Đào trên cơ sở: “Cĩ ảnh trên cơ sở nhu cầu động. Cá nhân cũng cĩ tạo suốt đời bằng hưởng đến lịng cơng ty. Cá nhân kế hoạch phát triển cá nhiều cách; Đào tạo trung thành đĩng vai trị chủ nhân mình. Nhu cầu qua cơng việc khơng?” động; Cơng ty tạo cá nhân và yêu cầu điều kiện ủng hộ của cơng ty luơn được xem xét cân đối Www.vctel.com/www.vanchung.vn 13