Bài giảng Thẩm định tín dụng
45 trang
2120
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Thẩm định tín dụng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tài liệu đính kèm:
- bai_giang_tham_dinh_tin_dung.pdf
Nội dung text: Bài giảng Thẩm định tín dụng
- TRƯ NG ð I H C KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH KHOA NGÂN HÀNG Bài gi ng chuyên ñ TH M ð NH TÍN D NG Gi ng viên: Th.sĩ Cao Th H ng Nhung Email: nhung@hpshowroom.com.vn Môn h c Th m ñ nh tín d ng giúp cho h c viên tìm hi u chuyên sâu các phương pháp th m ñ nh bao g m: Th m ñ nh tín d ng cá nhân Th m ñ nh tín d ng doanh nghi p Th m ñ nh các y u t khác liên quan ñ n tín d ng + Tài s n ñ m b o + ðánh giá r i ro + X p h ng tín d ng doanh nghi p. N I DUNG MÔN H C Chương 1. Quy trình chung v th m ñ nh tín d ng Chương 2. Th m ñ nh tín d ng ng n h n Chương 3. Th m ñ nh tín d ng trung và dài h n Chương 4. Th m ñ nh tài tr xu t nh p kh u Chương 5. Th m ñ nh tín d ng cá nhân Chương 6. Th m ñ nh tài s n ñ m b o n vay Chương 7. X p h ng tín d ng doanh nghi p Chương 8. Th m ñ nh và ñánh giá r i ro tín d ng 1
- TÀI LI U THAM KH O • T.S Nguy n Minh Ki u (2008), Tín d ng và Th m ñ nh Tín d ng Ngân hàng • T.S Nguy n Minh Ki u (2003,2004), Phân tích Tài chính www.fept.edu.vn • Cao Hào Thi (2003), Th m ñ nh d án, www.fetp.edu.vn • H Di u (2001), Tín d ng Ngân hàng, Nhà xu t b n th ng kê • Website: www.sbv.gov.vn và các website các Ngân hàng thương m i • Lu t các T ch c tín d ng và Lu t s a ñ i, b sung m t s ñi u c a Lu t c ác TCTD (c ó gi á tr hi u l c t ng ày CHƯƠNG 1 QUY TRÌNH CHUNG V TH M ð NH TÍN D NG I.T M QUAN TR NG C A TH M ð NH TÍN D NG 1. Th m ñ nh tín d ng là vi c s d ng các công c và các k thu t phân tích nh m ki m tra, ñánh giá m c ñ tin c y và nh ng r i ro c a phương án/d án c a khách hàng vay v n ñ ng trên góc ñ c a Ngân hàng. Phân tích: M c tiêu c a khách hàng là c g ng vay ñư c v n ? M c tiêu c a ngân hàng là c g ng cho vay? 2
- I.T M QUAN TR NG C A TH M ð NH TÍN D NG 2. Là khâu quan tr ng nh t trong quy trình tín d ng M c ñích c a th m ñ nh tín d ng là ñánh giá m t cách chính xác và trung th c kh năng tr n c a khách hàng và làm căn c quy t ñ nh cho vay. Sai l m l n nh t c a th m ñ nh tín d ng Quy t ñ nh cho vay m t d án t i Quy t ñ nh t ch i cho vay m t d án t t II. NH NG N I DUNG CHÍNH C A TH M ð NH TÍN D NG 1. M c tiêu c a th m ñ nh tín d ng: Cung c p thông tin ñ th m ñ nh và ra quy t ñ nh cho vay ðánh giá ñúng th c ch t c a phương án/d án vay v n nh m gi m xác su t sai l m khi quy t ñ nh cho vay hay t ch i. Ư c lư ng ñư c r i ro nh hư ng ñ n kh năng thu h i n khi cho vay và ki m soát r i ro b ng vi c ñưa ra các bi n pháp phòng ng a r i ro m t cách kh thi . 2. NH NG N I DUNG CHÍNH C A TH M ð NH TÍN D NG Th m ñ nh tín d ng t p trung th m ñ nh nh ng n i dung sau: 2.1 Tư cách c a khách hàng vay v n 2.2 Tình hình tài chính c a khách hàng 2.3 Tính kh thi c a phương án/d án vay v n 2.4 Tài s n ñ m b o 2.5 R i ro và ñ ra nh ng bi n pháp ki m soát r i ro 3
- 3. CÁC NGUYÊN T C PH BI N Nguyên t c 5C Nguyên t c 5 P Nguyên t c Paper, Campari a. Nguyên t c 5C Capacity (Kh năng hoàn tr n vay) Charater (Uy tín khách hàng) Capital (V n t có) Collateral (B o ñ m tín d ng) Conditions (Các ñi u ki n chung) b. Nguyên t c 5P PERSON (con ngư i) PURPOSE (m c ñích) PAYMENT SOURCE (ngu n tr n ) PROSPECT (tri n v ng) PROPERTIES (tài s n ñ m b o) 4
- c. Nguyên t c PAPERS PERSON (con ngư i) AMOUNT (lư ng ti n vay) PURPOSE (m c ñích) EQUITY (giá tr tài s n ñ m b o) REPAYMENT (ngu n tr n ) SECURITY (tài s n ñ m b o) d. Nguyên t c CAMPARI CHARACTER (danh tính ngư i vay) ABILITY (kh năng) MARGIN (l i nhu n) PURPOSE (m c ñích) AMOUNT (lư ng ti n vay) REPAYMENT (ngu n tr n ) INSURANCE (tài s n ñ m b o) 4. Các ngu n thông tin ñ phân tích tín d ng Ph ng v n khách hàng S sách lưu tr c a Ngân hàng Các ngu n thông tin bên ngoài (khách hàng, b n hàng, cơ quan thu , CIC) ði u tra nơi , nơi ho t ñ ng kinh doanh c a khách hàng. Phân tích các báo cáo tài chính 5
- 5. Quy trình th m ñ nh tín d ng Quy trình th m ñ nh tín d ng là b n ch d n các bư c ti n hành ñánh giá sơ b , thu th p các thông tin c n thi t, phân tích chi ti t ñ n t ng h p và rút ra nh ng ñư c nh ng k t lu n sau cùng v kh năng thu h i n sau khi cho vay 5. Quy trình th m ñ nh tín d ng 1.Thu th p h 2.ðánh giá tính ñ y sơ, thông tin ñ c a h sơ khách hàng Không Có 4.Ư c lư ng r i 3.Th m ñ nh kh ro và ñ xu t năng thu h i các bi n pháp n vay ki m soát r i ro 5a.T ch i 5. K t lu n và Không khách hàng, nêu ñ xu t trình c p rõ lý do t ch i có th m quy n phê duy t Có 5b.Ti n hành các th t c cho vay Bư c 3. Th m ñ nh kh năng thu h i n vay Th m ñ nh kh năng tài chính c a khách hàng Th m ñ nh phương án s n xu t kinh doanh/ d án ñ u tư Th m ñ nh tài s n ñ m b o n vay 6
- CHƯƠNG 2 TH M ð NH TÍN D NG NG N H N (TH M ð NH CHO VAY B SUNG V N LƯU ð NG ) Gi ng viên: Th c s Cao Th H ng Nhung Email: nhung@hpshowroom.com.vn I. ð i tư ng, m c tiêu, phân lo i Tín d ng ng n h n là kho n tín d ng có th i h n <= m t năm ð i tư ng vay v n: ch y u là các doanh nghi p s n xu t, kinh doanh có nhu c u vay v n b sung v n lưu ñ ng trong ng n h n. ð i tư ng th m ñ nh: Tư cách pháp nhân c a doanh nghi p, tính ch t kh thi c a phương án s n xu t kinh doanh, tài s n ñ m b o n vay I. ð i tư ng, m c tiêu, phân lo i V n lưu ñ ng là s ti n c n thi t ñ tài tr cho các tài s n lưu ñ ng c a doanh nghi p và thư ng tăng lên t l thu n v i doanh thu. Các hình th c tín d ng ng n h n: cho vay b sung v n lưu ñ ng, chi t kh u gi y t có giá, tài tr xu t nh p kh u. 7
- I. ð i tư ng, m c tiêu, phân lo i Phân lo i: vay v n ng n h n theo món và vay v n h n m c. M c tiêu: th m ñ nh l i m t cách trung th c chính xác v b h sơ ñ ngh vay v n c a doanh nghi p nh m ñưa ra các quy t ñ nh t ch i hay ñ ng ý cho vay b sung v n lưu ñ ng cho doanh nghi p trong ng n h n II. Quy trình tín d ng cho vay ng n h n B1. Nh n h sơ vay v n c a khách hàng B2. ðánh giá sơ b v tính ñ y ñ và h p pháp c a h sơ vay v n. B3.ð ngh khách hàng b sung h sơ và thông tin (n u thi u) B4. Thu th p thêm thông tin (n u c n thi t) B5. Th m ñ nh h sơ vay v n B.6 T ng h p và ñưa ra quy t ñ nh tín d ng B7. Ký k h p ñ ng tín d ng và gi i ngân B8. Thu h i n vay III. H sơ vay v n ð ngh vay v n (theo m u c a ngân hàng ) H sơ pháp lý H sơ tài chính Phương án vay v n H sơ tài s n ñ m b o 8
- IV. Các n i dung c n th m ñ nh 1. Tư cách pháp lý c a doanh nghi p 2. Tình hình s n xu t kinh doanh, tài chính c a doanh nghi p. 3. Tính kh thi c a phương án s n xu t kinh doanh 4. Tài s n ñ m b o 5. Ư c lư ng r i ro và bi n pháp phòng ng a r i ro 2.1. Tư cách pháp lý Tư cách pháp nhân c a doanh nghi p Năng l c pháp lu t dân s và hành vi dân s c a ngư i ñi u hành. Trình ñ , năng l c, kinh nghi m c a ban lãnh ñ o. Ch t lư ng qu n lý (ban lãnh ñ o) c a doanh nghi p. B máy ho t ñ ng Uy tín c a doanh nghi p trên th trư ng 2.2.3. Phân tích báo cáo tài chính Phân tích các ch s tài chính STT Ch tiêu Công th c tính Ý nghĩa c a ch tiêu I T s thanh kho n 1 Kh năng thanh toán hi n Tài s n ng n ðánh giá kh năng tr n ng n h n hành (t s thanh kho n lưu h n(TSLð)/N ng n c a doanh nghi p t tài s n ng n ñ ng) h n h n. Ch s này >1, k t lu n kh năng thanh toán c a doanh nghi p t t, doanh nghi p có ñ tài s n ng n h n ñ tr n vay và ngư c l i. 2 Kh năng thanh toán nhanh (Tài s n ng n h n – Tài ðánh giá kh năng thanh kho n ñ i s n t n kho )/N ng n v i kho n n ng n h n c a Doanh h n nghi p b ng tài s n ng n h n không k hàng t n kho. 3 Kh năng thanh toán t c th i (Ti n và các kho n ðánh giá kh năng thanh toán t c tương ñương ti n)/N th i c a doanh nghi p b ng ti n và ng n h n các kh an tương ñương ti n 9
- Phân tích các ch s tài chính II T s hi u qu ho t ñ ng 4 Vòng quay v n lưu ñ ng Doanh thu thu n/Tài ðánh giá hi u su t s d ng v n lưu s n ng n h n bình quân ñ ng c a doanh nghi p.(c 1 ñơn v tài s n lưu ñ ng thì doanh nghi p t o ra bao nhiêu ñơn v doanh thu thu n). 5 Vòng quay hàng t n kho Giá v n hàng bán/hàng ðánh giá hàng t n kho quay ñư c t n kho bình quân bao nhiêu vòng trong m t chu kỳ kinh doanh ñ t o ra doanh thu 6 Vòng quay các kho n ph i Doanh thu thu n/các ðánh giá hi u qu trong vi c qu n lý thu kho n ph i thu bình các kho n ph i thu c a doanh nghi p quân 7 Hi u su t s d ng tài s n c Doanh thu thu n/ Giá tr ðánh giá hi u qu s d ng tài s n c ñ nh còn l i c a TSCð bình ñ nh c a doanh nghi p (c 1 ñơn v quân tài s n c ñ nh s d ng trong kỳ có th t o ra bao nhiêu ñơn v doanh thu) Phân tích các ch s tài chính III T s ñòn b y tài chính 8 T ng n ph i tr /T ng T ng n ph i tr / Ch tiêu này cho bi t t tr ng tài s n T ng tài s n t ng tài s n ñư c tài tr b i n vay c a doanh nghi p 9 (N dài h n + V n ch (N dài h n + V n Ch tiêu này ñánh giá t tr ng s h u)/ Tài s n dài h n ch s h u)/ Tài s n n dài h n ñư c tài tr cho tài dài h n s n dài h n. T tr ng này càng th p <50% th hi n vi c s d ng v n vay ng n h n sai m c ñích. 10 N dài h n/ V n ch s N dài h n/ V n T tr ng này ñáng giá vi c cân h u ch s h u ñ i gi a n dài h n và v n ch s h u III T s kh năng sinh l i 11 L i nhu n g p/Doanh thu thu n L i nhu n g p t bán hàng và Cho bi t hi u qu kinh doanh c a doanh (T s lãi g p) cung c p d ch v /Doanh thu nghi p. C m t ñơn v doanh thu thu n thì t o thu n ra bao nhiêu ñơn v l i nhu n g p 12 L i nhu n thu n t ho t ñ ng kinh (L i nhu n thu n t ho t ñ ng Cho bi t c m t ñơn v doanh thu thu n thì doanh (không bao g m ho t ñ ng kinh doanh + Chi phí tài chính t o ra bao nhiêu ñơn v l i nhu n t ho t ñ ng tài chính)/Doanh thu thu n – Thu nh p tài chính)/Doanh kinh doanh thu thu n 13 L i nhu n sau thu /V n ch s h u L i nhu n sau thu /V n ch s Cho bi t c m t ñơn v v n ch s h u bình bình quân (ROE) h u bình quân quân ñ u tư vào ho t ñ ng s n xu t kinh doanh thì t o ra bao nhiêu ñơn v l i nhu n sau thu (Ch tiêu này càng cao càng ch ng t doanh nghi p s d ng v n ch s h u hi u qu ) 14 L i nhu n sau thu /T ng tài s n L i nhu n sau thu /T ng tài Cho bi t c m t ñơn v tài s n bình quân s bình quân (ROA) s n bình quân d ng trong kỳ thì t o ra bao nhiêu ñơn v l i nhu n sau thu . 15 L i nhu n trư c thu và chi phí lãi (L i nhu n trư c thu + chi phí Cho bi t hi u qu s d ng ñòn cân n c a vay/Chi phí lãi vay lãi vay)/ Chi phí lãi vay doanh nghi p. C m t ñơn v chi phí lãi vay b ra trong kỳ thì t o ra bao nhiêu ñơn v l i nhu n trư c thu và lãi vay 10
- ðánh giá tình hình tài chính doanh nghi p So v i 1 So v i các t s c a th i kỳ trư c So v i các t s c a doanh nghi p khác có hoàn c nh tương ñ ng So v i các t s bình quân ngành Th m ñ nh phương án vay theo món Doanh thu − Căn c H p ñ ng ñ u vào − Thông tin th trư ng − Các doanh nghi p tương t Các chi phí Căn c H p ñ ng ñ u ra Thông tin th trư ng Các doanh nghi p tương t L i nhu n = Doanh thu – Chi phí T su t l i nhu n/doanh thu N u > t su t kỳ v ng => phương án kh thi và ngư c l i Phân tích nh ng r i ro và bi n pháp phòng ng a r i ro Th m ñ nh vay v n theo h n m c STT Ch tiêu Năm 2008 Năm 2009 D ki n doanh thu năm k 1 T ng doanh thu Báo cáo tài chính ti p, căn c vào tình hình ho t ñ ng kinh doanh, th trư ng Căn c vào kh u hao năm c ũ, 2 k ho ch kh u hao Báo cáo tài chính và d báo tình hình mua s m thêm, thanh lý tài s n c ñ nh. D ki n l i nhu n căn c vào 3 L i nhu n Báo cáo tài chính doanh thu d ki n, tình hình kinh t . D ki n căn c vào vòng 4 Vòng quay v n lưu ñ ng Báo cáo tài chính quay v n lưu ñ ng c a các năm trư c 5 Nhu c u VLD c năm (= 1 2 3) 6 Nhu c u VLD bình quân (=5/4) b ng v n ch s h u ( tài b ng v n ch s h u ( tài s n dài s n dài h n khác + tài s n 7 V n t có, t huy ñ ng h n khác + tài s n ng n h n khác + ng n h n khác + tài s n c tài s n c ñ nh) ñ nh) d ki n V n chi m d ng (ph i tr nhà cung Báo cáo tài chính (ph i tr nhà D ki n công n c a nhà 8 c p) cung c p) cung c p m cho Công ty Nhu c u VLD c n b sung (=6 7 11 8) 12 V n vay t i t ch c tài chính khác Hi n ñang vay D ki n V n ñ ngh vay t i Ngân hàng 13 (=11 12) 11
- CHƯƠNG 3 TH M ð NH TÍN D NG TRUNG VÀ DÀI H N TÀI TR D ÁN ð U TƯ Gi ng viên: Th c s ĩ Cao Th H ng Nhung Email: nhung@hpshowroom.com.vn I. M c tiêu, ñ i tư ng th m ñ nh M c tiêu: ñánh giá m t cách chính xác và trung th c kh năng sinh l i c a d án, qua ñó xác ñ nh ñư c kh năng thu h i n khi ngân hàng cho vay ñ ñ u tư vào d án ñó. ð i tư ng: khách hàng doanh nghi p có nhu c u vay v n ñ u tư tài s n c ñ nh ho c ñ u tư d án Kho n vay trung h n: có th i gian t 1 năm cho ñ n 5 năm Kho n vay dài h n: có th i gian t trên 5 năm. II. H sơ vay v n 1.H sơ pháp lý 2. H sơ tài chính 3. D án ñ u tư 4. H sơ tài s n ñ m b o 12
- III. N i dung th m ñ nh 1. Th m ñ nh tư cách pháp lý 2. Th m ñ nh tài chính 3. Th m ñ nh d án ñ u tư 4. Th m ñ nh tài s n ñ m b o 5. Ư c lư ng r i ro và ñưa ra các bi n pháp phòng ng a r i ro Cách x lý các lo i chi phí khi ư c lư ng ngân lưu a. Chi phí cơ h i b. Chi phí chìm c. Chi phí l ch s 3.3. Th m ñ nh dòng ti n (ngân lưu) c a d án Ngân lưu là b ng d toán thu chi trong su t th i gian tu i th c a d án, nó bao g m nh ng kho n th c thu (dòng ti n vào) và th c chi (dòng ti n ra) c a d án tính theo t ng năm. Th i ñi m ghi nh n dòng ti n vào và ra c a d án: là th i ñi m cu i m i năm. 13
- 3.3. Th m ñ nh dòng ti n (ngân lưu) c a d án Dòng ti n vào Kh u hao trích trong kỳ. L i nhu n sau thu . Giá tr tài s n thanh lý (không bao g m thu ) Dòng ti n ra ð u tư v n hình thành tài s n c ñ nh. Giá tr tài s n cũ bao g m thu khi bán tài s n cũ ñ thay th TS m i. 4. Th m ñ nh chi phí s d ng v n Doanh nghi p có th s d ng nhi u ngu n v n ñ tài tr và khi s d ng các ngu n v n này thì ñ u ph i tr cho các ch ti n t m t kho n ti n lãi . 4. Th m ñ nh chi phí s d ng v n Chi phí s d ng v n/su t chi t kh u là giá c mà các nhà tài tr ñòi h i doanh nghi p khi h cung c p ti n cho doanh nghi p và nó thay ñ i theo r i ro c a th trư ng ti n t và c a công ty. 14
- 4.1. Chi phí s d ng n Là chi phí doanh nghi p ph i tr cho ngân hàng/t ch c tài chính hay huy ñ ng trái phi u. Chi phí s d ng n vay t ch c tài chính Lãi su t sau thu = lãi su t trư c thu * (1 – thu su t thu nh p doanh nghi p) = Rd (1 Tc) 4.1. Chi phí s d ng n b ng phát hành trái phi u Chi phí huy ñ ng n b ng trái phi u = Rd( 1 Tc) n I M Pnet = + ∑ (1+ )t (1+ )n t=1 RD RD + P net : ti n thu do bán trái phi u sau khi tr chi phí phát hành + I : lãi hàng năm c a trái phi u ( = m nh giá x lãi su t TP) + M: m nh giá c a trái phi u + n: kỳ h n phát hành trái phi u, t: 1 n 4.2. Chi phí s d ng l i nhu n ñ l i coå töùc kyø sau Chi phí söû duïng lôïi nhuaän = + toácñoä taêng tröôûng coå töùc giaù coå phieáu I 1 r S = + g P 0 15
- 4.3 Chi phí söû duïng coå phieáu thöôøng S d ng mô hình tăng trư ng c t c ( mô hình Gordon) D (1 + g) D 1 0 R E = + g P o = − g P 0 ()R E P0 : Giá bán m t c phi u Do : C t c v a tr . D 1 = D o (1+g) RE : su t sinh l i yêu c u c a c ñông Mô hình tăng trư ng c t c N u doanh nghi p m i phát hành c phi u thì ph i thay P o b ng P net (P 0 – chi phí phát hành) Ưu ñi m: ñơn gi n, d hi u, d áp d ng Như c ñi m: không áp d ng ñư c v i nh ng công ty không chia c t c, ho c t l tăng trư ng không n ñ nh. Mô hình ñ nh giá tài s n v n (CAPM) Su t sinh l i yêu c u c a m t kho n ñ u tư ph thu c vào: + Lãi su t phi r i ro : R f = lãi su t trái phi u kho b c ñư c xác ñ nh thông qua ñ u th u tín phi u thư ng kỳ. + Lãi su t ñ n bù r i ro th trư ng (R M –Rf) = ( l i nhu n ñ u tư danh m c th trư ng – lãi su t phi r i ro) + R i ro h th ng c a tài s n ñ u tư so v i r i ro bình quân c a th trư ng: h s bêta RE = R f + (R M –Rf) βE 16
- Ví d M t công ty có h s β là 1.5, lãi su t ñ n bù r i ro th trư ng: 5%, lãi su t phi r i ro : 10%. C t c v a chia c a công ty $2, t l tăng trư ng kỳ v ng c a c t c là 8%. Giá bán m t c phi u trên th trư ng là: 20$. Chi phí s d ng v n c a ch s h u là bao nhiêu? Ví d Mô hình CAPM RE= 10% + 5%x 1,5 = 17.5% Mô hình tăng trư ng c t c RE = 2(1+8%)/20 +8% = 17.7% => K t h p 2 mô hình RE = (17.5%+17.7%)/2 = 17.6% 4.4 Chi phí s d ng c phi u ưu ñãi Chi phí s d ng v n c ph n ưu ñãi : chi phí ph i tr cho vi c huy ñ ng v n c ph n ưu ñãi. C t c tr cho c phi u ưu dãi c ñ nh Dp Rp = Pnet + R P : su t sinh l i yêu c u + D P : c t c + P net : P o ( giá c phi u – chi phí phát hành) 17
- 4.5. Chi phí söû duïng voán bình quaân Laø laõi suaát söû duïng bình quaân cuûa caùc nguoàn voán duøng ñeå taøi trôï cho döï aùn ñaàu tö . Laõi suaát naøy ñöôïc tính caên cöù vaøo soá tieàn taøi trôï cuûa moãi nguoàn voán vaø laõi suaát sau thueá töông öùng cuûa moãi nguoàn voán taøi trôï n WACC = ∑ (f k × rk ) k =1 fk : T tr ng các ngu n v n tài tr cho ñ u tư rk : Lãi su t tương ng v i ngu n tài tr k n : S ngu n v n tài tr 4.6 Nh ng c m b y thư ng g p trong ư c lư ng chi phí s d ng v n Ư c lư ng chi phí s d ng v n không xem xét ñ n quan h gi a l i nhu n và r i ro Ư c lư ng chi phí s d ng v n không xu t phát và d a trên cơ s l i nhu n phi r i ro Ư c lư ng chi phí s d ng v n không d a trên cơ s tính trung bình gi a các b ph n v n ñư c s d ng. Không có khái ni m v giá tr ti n t theo th i gian 4.8 L a ch n d án trong ñi u ki n l m phát Trong ñi u ki n l m phát lãi su t chi t kh u có th ph i tính t i y u t l m phát theo cách quy ñ i như sau (theo hi u ng fisher). (1+ lãi su t danh nghĩa)= (1+lãi su t th c)(1+t l l m phát) => Lãi su t chi t kh u danh nghĩa = su t chi t kh u th c + L m phát + (Su t chi t kh u th c * t l l m phát) Lãi su t chi t kh u danh nghĩa t l thu n v i t l l m phát. 18
- 5. Th m ñ nh các ch tiêu ñánh giá d án 5.1 Th m ñ nh ch tiêu hi n giá ròng (NPV – Net Present Value) Giá tr ròng (NPV) là t ng hi n giá ngân lưu ròng c a d án v i su t chi t kh u thích h p Là ch tiêu cơ b n dùng ñ ñánh giá hi u qu c a m t d án ñ u tư vì nó th hi n giá tr tăng them mà d án ñem l i 5. Th m ñ nh các ch tiêu ñánh giá d án 5.1 Th m ñ nh ch tiêu hi n giá ròng (NPV) n n −k −k NPV = ∑Tk ()()1+ i − ∑Sk 1+ i + k=0 k=0 - n: Thôøi gian hoaït ñoäng cuûa döï aùn - Tk: Doøng tieàn thu cuûa döï aùn naêm k - Sk: Doøng tieàn chi cho ñaàu tö naêm k - i: Laõi suaát chieát khaáu ðánh giá NPV NPV >0 , d án có su t sinh l i cao hơn chi phí cơ h i c a v n (su t sinh l i cao hơn su t chi t kh u) NPV = 0, d án có su t sinh l i b ng chi phí cơ h i c a v n (su t sinh l i cao hơn su t chi t kh u) NPV t ch i. N u ch có m t d án thì ch p thu n ñ u tư khi NPV >=0 N u có nhi u d án lo i b nhau thì ch n d án có NPV cao nh t 19
- 5.2.TIÊU CHU N T SU T DOANH L I N I B (IRR ) IRR có th ñư c hi u là lãi su t mà d án ñ u tư ñã t o ra trong ñ u tư . Do ñó IRR càng cao thì d án ñ u tư càng hi u qu cho nhà ñ u tư. IRR là lãi su t mà khi tính NPV theo lãi su t này thì s b ng không n − k NPV = −CF0 + ∑CFK (1+ IRR) = 0 k=1 5.2.TIÊU CHU N T SU T DOANH L I N I B (IRR ) ði u ki n d án ñư c l a ch n v i ch tiêu IRR Ch có m t d án ñ u tư ñ th m ñ nh. Thì s ch n ñ ñ u tư khi IRR > WACC ngư c l i s t ch i ñ u tư N u có nhi u d án ñ u tư lo i b nhau c n th m ñ nh. Thì s ch n d án ñ u tư nào có IRR cao nh t và >WACC Nh ng sai sót thư ng g p khi ñánh giá IRR IRR> 0 k t lu n d án có hi u qu , mà không so sánh v i WACC Ch p nh n ñ u tư d án khi IRR > lãi su t ngân hàng. Sai khi ch n lãi su t ngân hàng là su t chi t kh u. 20
- Mâu thu n gi a NPV và IRR S không có mâu thu n tiêu chu n NPV và IRR khi các d án ñ c l p l n nhau. Có th có mâu thu n khi các d án ñ u tư lo i b nhau ( d án có NPV l n nhưng IRR l i nh và ngư c l i ) NPV ño b ng ti n IRR ño b ng lãi su t (%) Tiêu chu n NPV s ñư c ưu tiên hơn tiêu chu n IRR vì ñ l n giá tr quan tr ng hơn 5.3. Tiêu chu n th i gian hoàn v n (PP) Th i gian hoàn v n là th i gian ñ ngân lưu t o ra t d án ñ bù ñ p chi phí ñ u tư ban ñ u, không tính ñ n giá tr ti n t theo th i gian. Cơ s ñ ch p nh n d án: th i gian hoàn v n th p hơn ho c b ng th i gian hoàn v n yêu c u <= th i gian c a d án. 5.3. Tiêu chu n th i gian hoàn v n (PP) N u thu nh p c a ñ u tư hàng năm b ng nhau Chi phí ñaàu tö Kyø hoaøn voán = Thu nhaäp ñaàu tö haøng naêm - Neáu thu nhaäp khoâng ñeàu nhau m Chi phí ñaàu tö = ∑Thu nhaäp naêm k k=1 Kyø hoaøn voán = m 21
- 5.3. Tiêu chu n th i gian hoàn v n (PP) S d ng tiêu chu n th i gian hoàn v n ñ l a ch n thì : Th i gian hoàn v n càng nhanh càng t t m 1 ð u tư có hi u qu PI < 1 ð u tư không hi u quã PI = 1 ð u tư hoà v n 22
- IV. Phân tích và ki m soát r i ro c a d án 1. Phân tích ñ nh y Phân tích ñ nh y là k thu t phân tích giúp th y ñư c s thay ñ i c a ch tiêu ñánh giá d án khi các y u t tác ñ ng ñ n d án bi n ñ ng. Có 2 phương pháp phân tích: Phân tích ñ nh y m t chi u và phân tích ñ nh y hai chi u. + Phân tích ñ nh y m t chi u: ch phân tích riêng l t ng y u t + Phân tích ñ nh y hai chi u ho c ña chi u: phân tích nh hư ng ñ ng th i c a hai y u t lên các ch tiêu ñánh giá d án. 2. Phân tích tình hu ng Phân tích tình hu ng là k thu t phân tích s tác ñ ng ñ ng th i c a nhi u bi n ho c nhi u y u t ñ n các ch tiêu ñánh giá d án (NPV, IRR ) 3. Phân tích mô ph ng Phân tích s tác ñ ng c a nhi u bi n hay nhi u y u t ñ n NPV và IRR qua hàng s lư ng tình hu ng lên ñ n hàng nghìn. Phân tích nhi u tác ñ ng c a nhi u bi n hay nhi u y u t ñ n NPV và IR qua nhi u tình hu ng. Xác ñ nh bao nhiêu % NPV s dương hay IRR s l n hơn chi phí s d ng v n WACC 23
- CHƯƠNG 4 TH M ð NH TÀI TR XU T NH P KH U Gi ng viên: Th c s Cao Th H ng Nhung Email: nhung@hpshowroom.com.vn I. TÀI TR NH P KH U 1. Khái ni m Nghi p v tài tr nh p kh u nh m h tr v tài chính cùng các th t c gi y t liên quan ñ doanh nghi p nh p kh u có th th c hi n nghĩa v c a mình trong h p ñ ng mua bán hàng hóa 2. ð i tư ng tài tr nh p kh u Doanh nghi p nh p kh u có nhu c u vay v n ñ thanh toán cho bên xu t kh u trong h p ñ ng mua bán và có ñ ñi u ki n pháp lý, tài chính và tài s n ñ m b o theo quy ñ nh c a ngân hàng. Th i h n tài tr thư ng ng n h n. Quy trình L/C NGƯ I M LC NGƯ I HƯ NG L I 5.Hàng hóa 1.H p ñ ng 6.B ch ng t 11.B ch ng 10.Ti n 8.Ti n 2.ð ngh m LC t 9.Ti n 7.B ch ng t NGÂN HÀNG CHI T KH U/ NGÂN HÀNG XU T TRÌNH 3.Phát hành LC 4.Thông báo LC NGÂN HÀNG THÔNG BÁO 24
- 3.2 Ch p nh n h i phi u Là lo i tín d ng ñ m b o cho ngư i nh p kh u s ñư c vay ti n n u thi u ti n thanh toán khi h i phi u ñ n h n. H i phi u do ngân hàng bên xu t kh u phát hành. Bên nh p kh u s ph i vay mư n v m t danh nghĩa ñ có ñư c s ch p nh n trên h i phi u c a ngân hàng theo ñ ngh c a nhà xu t kh u. Nhà nh p kh u s tr phí cho ngân hàng. Khi ñ n h n, n u nhà nh p kh u không ñ kh năng thanh toán thì ngân hàng s ph i thanh toán cho bên xu t kh u và bên mua s ph i nh n n b t bu c n u không có th a thu n vay t trư c. 3.3.Cho vay thanh toán hàng nh p kh u Áp d ng trong phương th c thanh toán nh thu. Ngân hàng ti p nh p ch ng t t ngân hàng nư c ngoài và xu t trình h i phi u ñòi ti n nhà nh p kh u. N u nhà nh p kh u chưa thanh toán ñư c và yêu c u ngân hàng tài tr thì NH có th cho vay ñ thanh toán hàng nh p kh u trong trư ng h p này. II TÀI TR XU T KH U 1. Khái ni m Tài tr xu t kh u c a ngân hàng thương m i là m t hình th c tài tr thương m i, kỳ h n cho vay g n v i th i gian th c hi n thương v xu t kh u. 25
- II TÀI TR XU T KH U 2. ð i tư ng tài tr Khách hàng xu t kh u có nhu c u vay v n thi u h t trong quá trình kinh doanh xu t kh u ði u ki n cơ b n: + Doanh nghi p ph i có gi y phép xu t kh u + N u doanh nghi p không có ch c năng kinh doanh xu t kh u thì ph i có h p ñ ng y thác xu t kh u + D án vay v n ph i kh thi (hi u qu kinh t , có kh năng tr n ngân hàng khi ñ n h n) 3. Các hình th c tài tr xu t kh u 3.1. Cho vay th c hi n hàng xu t kh u theo L/C ñã m Nhà xu t kh u yêu c u ngân hàng ñ i di n c a nhà nh p kh u phát hành L/C. Nhà xu t kh u ñ ngh ngân hàng tài tr v n ñ th c hi n theo L/C ñã m . 3.2. Chi t kh u h i phi u Nhà xu t kh u phát hành h i phi u và ngân hàng bên nhà xu t kh u ñ ng ý h i phi u ñó. Nhà xu t kh u yêu c u ngân hàng ph c v mình c p tín d ng dư i hình th c mua l i h i phi u trư c khi ñ n h n thanh toán. 26
- 3.3. Chi t kh u ch ng t thanh toán theo hình th c tín d ng ch ng t Sau khi giao hàng, nhà xu t kh u giao b ch ng t cho Ngân hàng ph c v mình và ñ ngh Ngân hàng th c hi n chi t kh u b ch ng t ho c ng trư c ti n khi b ch ng t ñư c thanh toán 3.4. Cho vay trên cơ s b ch ng t thanh toán theo phương th c nh thu Sau khi giao hàng, nhà xu t kh u giao b ch ng t cho Ngân hàng ph c v mình và ñ ngh nh thu. Ngân hàng chuy n ch ng t sang ngân hàng ñ i lý nư c nh p kh u ñ nh thu. Ngân hàng ph c v cho vay m t kho n ti n theo m t t l ph n trăm th a thu n tính trên các kho n nh thu t n ñ ng còn chưa nh n ñư c ti n. 3.5. Bao thanh toán 3.5.1. Khái ni m - Bao thanh toaùn (factoring) laø hình thöùc taøi trôï cho nhöõng hoaït ñoäng mua baùn nhöõng khoaûn thanh toaùn chöa ñeán haïn töø caùc hoaït ñoäng SXKD, cung öùng haøng hoùa vaø dòch vuï. - Theo töø ñieån kinh teá: Factoring laø moät söï daøn xeáp taøi chính, qua ñoù moät coâng ty taøi chính chuyeân nghieäp (coâng ty mua nôï-Factor) mua laïi caùc khoaûn nôï cuûa moät doanh nghieäp vôùi soá tieàn ít hôn giaù trò cuûa khoaûn nôï ñoù. 27
- 3.5.1. Khái ni m Theo QÑ soá 1096/2004/QÑ-NHNN - Bao thanh toaùn laø moät hình thöùc caáp tín duïng cuûa toå chöùc tín duïng cho beân baùn haøng thoâng qua vieäc mua laïi caùc khoaûn phaûi thu phaùt sinh töø vieäc mua, baùn haøng hoùa ñaõ ñöôïc beân baùn haøng vaø beân mua haøng thoûa thuaän trong hôïp ñoàng mua, baùn haøng hoùa 3.5.2. Phaân loaïi bao thanh toaùn 3.5.2.1. Bao thanh toaùn coù quyeàn truy ñoøi (recourse factoring) 3.5.2.2. Bao thanh toaùn khoâng coù quyeàn truy ñoøi (Non– recourse factoring) 3.5.2.3 Bao thanh toaùn trong nöôùc ( Domestic Factoring ) 3.5.2.4. Bao thanh toaùn quoác teá (International Factoring) 3.5.3. Caùc hình thöùc Bao thanh toaùn 3.5.3.1. Chieát khaáu hoùa ñôn (Invoice discounting ) laø hình thöùc bao thanh toaùn kín (non-notification factoring), ngöôøi mua khoâng bieát laø ngöôøi baùn ñaõ chuyeån nhöôïng caùc khoûan phaûi thu 3.5.3.2. Bao thanh toaùn trung gian (Agency factoring ) Ngöôøi baùn coù thoâng baùo ngöôøi mua veà vieäc bao thanh toaùn, ñôn vò bao thanh toaùn theo doõi soå saùch baùn haøng vaø thu nôï töø ngöôøi mua 28
- 3.5.3. Caùc hình thöùc Bao thanh toaùn 3.5.3.3. Bao thanh toaùn toøan boä (Whole factoring ) laø dòch vuï bao thanh toaùn aùp duïng ñoái vôùi toøan boä caùc hoùa ñôn thöông maïi phaùt haønh ra bôûi ngöôøi baùn ñeå ñoøi tieàn nhieàu ngöôøi mua haøng 3.5.3.3.Bao thanh toaùn moät phaàn (Partial factoring ) laø dòch vuï bao thanh toaùn aùp duïng ñoái vôùi moät soá hoùa ñôn do ngöôøi baùn phaùt haønh. 3.5.4. Caùc phöông thöùc bao thanh toaùn 3.5.4.1. Bao thanh toaùn töøng laàn - Ñôn vò bao thanh toaùn vaø beân baùn haøng thöïc hieän caùc thuû tuïc caàn thieát vaø kyù hôïp ñoàng bao thanh toaùn ñoái vôùi töøng khoaûn thu cuûa beân baùn haøng 3.5.4.2. Bao thanh toaùn theo haïn möùc - Ñôn vò bao thanh toaùn vaø beân baùn haøng thoûa thuaän vaø xaùc ñònh moät haïn möùc bao thanh toaùn duy trì trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh 3.5.4.3. Ñoàng bao thanh toaùn - Hai hay nhieàu ñôn vò bao thanh toaùn cuøng thöïc hieän hoaït ñoäng bao thanh toaùn cho moät hôïp ñoàng mua, baùn haøng, trong ñoù moät ñôn vò bao thanh toaùn laøm ñaàu moái thöïc hieän vieäc toå chöùc ñoàng bao thanh toaùn. Quy trình Bao thanh toaùn noäi ñòa Domestic Factoring 1. HÑ mua baùn h2 Seller –Ngöôøi baùn Buyers-Ngöôøi mua (Client) 6. Giao haøng (Debtors) 5. Kyù keát HÑ BTT BTT HÑ keát Kyù 5. .hyå hôn hoùa 7.Chuyeån nhöôïng .rûlôøi 4.Traû 8.ÖÙngtröôùc .eucà tín caàu 2.Yeâu .h ô h enhaïn ñeán khi 9.Thunôï toaùn 10.Thanh .hå òhtnduïng tín 3.Thaåmñònh 1Tahtanöùng 11.Thanh toaùn ô 4ñôcBTTñöôïc ñ4 ñôn duïng tröôùc Factor 29
- 3.6. Thu n nh n ngân hàng (Banker’s acceptance) 3.6.1. Khái ni m - Laø hình thöùc taøi trôï gaén lieàn vôùi phöông thöù thanh toaùn tín duïng chöùng töø. Khi hoái phieáu ñöôïc doanh nghieäp kyù phaùt cho ngaân haøng, baèng vieäc kyù chaáp nhaän hoái phieáu ngaân haøng ñaõ cam keát chi traû voâ ñieàu kieän moät soá tieàn nhaát ñònh vaøo moät ngaøy nhaát ñònh trong töông lai. Do ñoù, hoái phieáu naøy ñaõ trôû thaønh moät coâng cuï coù theå giao dòch treân thò tröôøng. Nhaø xuaát khaåu coù theå söû duïng hoái phieáu ñaõ ñöôïc chaáp nhaän baèng caùch chieát khaáu hay baùn treân thò tröôøng. Ñieåm noåi baät cuûa thuaän nhaän ngaân haøng laø coù theå huy ñoäng ñöôïc nguoàn voán taøi trôï töø thò tröôøng tieàn teä chöù khoâng chæ giôùi haïn trong nguoàn voán cuûa NHTM III. Th m ñ nh tài tr nh p kh u 1. Th m ñ nh tính pháp lý và hi u qu tài chính c a h p ñ ng nh p kh u 1.1. Th m ñ nh tính pháp lý c a h p ñ ng nh p kh u: 1.2. Th m ñ nh hi u qu tài chính c a h p ñ ng nh p kh u 2. Th m ñ nh r i ro ñ i v i h p ñ ng nh p kh u 2.1. R i ro ngo i h i 2.2.R i ro th ch ho c lu t pháp 2.3. R i ro trong h p ñ ng ngo i 30
- 4.Th m ñ nh tài chính c a khách hàng Kh năng thanh toán n vay c a khách hàng Cơ c u tài chính c a khách hàng Kh năng khai thác v n c a khách hàng T su t sinh l i c a khách hàng ði m hòa v n kinh doanh 5.Th m ñ nh tài s n ñ m b o n vay Tính pháp lý c a tài s n ñ m b o ðánh giá giá tr c a tài s n ñ m b o Kh năng thanh lý thu h i n c a tài s n ñ m b o 6. Th m ñ nh k năng và trình ñ qu n lý c a ngư i ñi u hành Th m ñ nh thông qua lý l ch Thông qua giao ti p Thông qua các thông tin khác 31
- IV.Th m ñ nh tài tr xu t kh u 1. Th m ñ nh tính pháp lý c a h p ñ ng xu t kh u 2. Th m ñ nh k năng và trình ñ qu n lý c a ngư i ñi u hành doanh nghi p. 3. Th m ñ nh tình hình ho t ñ ng kinh doanh, tình hình tài chính c a doanh nghi p xu t kh u 4. Th m ñ nh hi u qu tài chính c a h p ñ ng xu t kh u 5. Th m ñ nh tài s n ñ m b o cho kho n tài tr xu t kh u 6. Ư c lư ng r i ro và các bi n pháp phòng ng a r i ro 4. Th m ñ nh hi u qu tài chính c a h p ñ ng xu t kh u 4.1. Th m ñ nh doanh thu và chi phí c a h p ñ ng XK Doanh thu th hi n trong h p ñ ng thương m i và L/C do ngân hàng ph c v ñơn v nh p kh u m Chi phí th hi n trong phương án SXKD V i khách hàng nào xu t trình ñư c h p ñ ng thương m i và L/C, nhân viên tín d ng có th khá yên tâm v doanh thu h p ñ ng xu t kh u. CHƯƠNG 6 TH M ð NH TÀI S N ð M B O Gi ng viên: Th c s Cao Th H ng Nhung Email: nhung@hpshowroom.com.vn 32
- Tài li u tham kh o Ngh ñ nh 163/2006/Nð – CP ngày 29/12/2006 v giao d ch ñ m b o B lu t dân s s 33/2005/QH11 ngày 14/06/2005 1. Khái ni m B o ñ m tín d ng (b o ñ m ti n vay) là vi c t ch c tín d ng áp d ng các bi n pháp nh m phòng ng a r i ro, t o cơ s kinh t và pháp lý ñ thu h i các kho n n ñã cho khách hàng vay Tài s n ñ m b o có hi u qu khi Tài s n ñ m b o có tính thanh kho n cao Giá tr b o ñ m ph i l n hơn nghĩa v ñư c b o ñ m (các ngân hàng thư ng cho vay < 80% giá tr tài s n ñ m b o) Có ñ y ñ cơ s pháp lý ñ ngư i cho vay có quy n x lý tài s n dùng làm b o ñ m ti n vay. 33
- 2. Vai trò c a tài s n ñ m b o Vi c c p tín d ng s c m th y yên tâm hơn r t nhi u n u nó ñư c ñ m b o b ng tài s n, nh t là các lo i tài s n có tính thanh kho n và giá tr cao. Vi c qu n lý các lo i tài s n cũng s d dàng hơn khi các t ch c tín d ng n m gi tài s n ho c gi nh ng gi y t s h u chúng và ñư c nhà nư c xác nh n. Là nguyên nhân gi i thích t i sao các t ch c tín d ng coi tài s n ñ m b o là y u t quan tr ng r t quan tr ng trong quy t ñ nh c p tín d ng c a mình. Là tr ng i chính ñ i v i nhi u doanh nghi p, nh t là trong vi c ti p c n v n tín d ng ngân hàng khi không có tài s n ñ m b o ho c các tài s n chưa ñ các gi y t h p l . Ch tiêu t l dư n cho vay có ñ m b o b ng tài s n ñang ñư c xem là tiêu chu n quan tr ng c a các t ch c tín d ng. Trong khi v m t nguyên lý, tài s n ñ m b o ch là m t y u có giá tr tham chi u trong các quy t ñ nh c p tín d ng. 3. Các hình th c b o ñ m 3.1.C m c tài s n Là vi c m t bên (sau ñây g i là bên c m c ) giao tài s n thu c quy n s h u c a mình cho bên kia (sau ñây g i là bên nh n c m c ) ñ b o ñ m th c hi n nghĩa v dân s 3.2. Th ch p tài s n Là vi c m t bên (sau ñây g i là bên th ch p) dùng tài s n thu c s d ng/s h u c a mình ñ b o ñ m th c hi n nghĩa v dân s ñ i v i bên kia (sau ñây g i là bên nh n th ch p) và không chuy n giao tài s n ñó cho bên nh n th ch p 34
- Th ch p quy n ñòi n • Bên nh n th ch p quy n ñòi n có quy n và nghĩa v sau : Yêu c u bên có nghĩa v tr n ph i thanh toán cho mình khi ñ n h n mà bên có nghĩa v không th c hi n ho c th c hi n không ñúng nghĩa v Cung c p thông tin v vi c th ch p ñòi n , n u bên có nghĩa v tr n yêu c u. • Bên có nghĩa v tr n có quy n và nghĩa v sau: Thanh toán cho bên nh n th ch p Yêu c u bên nh n th ch p cung c p thông tin v vi c th ch p quy n ñòi n , n u không cung c p thông tin thì có quy n t ch i thanh toán cho bên nh n th ch p Tài s n ñ m b o hình thành t v n vay Là tài s n thu c quy n s d ng/s h u c a khách hàng mà m t ph n giá tr tài s n ñư c t o b i s ti n vay ngân hàng. Ví d : vay v n ñ mua s m ô tô, tài s n ñ m b o b ng chính chi c ô tô ñó. Chú ý: Gi i ngân theo ti n ñ v n ñ i ng c a khách hàng. Giám sát ch t ch quá trình tài s n hình thành. Các ngân hàng thư ng cho vay t i ña 70% giá tr tài s n hình thành t v n vay. Cho vay t i ña 85% phương án. 3.3. Ký qu Tài s n ký qu ñư c g i vào tài kho n phong t a t i NH ñ b o ñ m th c hi n nghĩa v dân s ( phát hành thư b o lãnh, m L/C ) S ti n ký qu tùy thu c vào quy ñ nh c a NH và m c ñ uy tín c a khách hàng. 35
- 3.4. B o lãnh B o lãnh là vi c bên th ba cam k t v i bên cho vay (bên nh n b o lãnh) s th c hi n nghĩa v thay cho bên ñi vay (bên ñư c b o lãnh) n u khi ñ n h n mà bên ñư c b o lãnh không th c hi n ho c không th th c hi n nghĩa v tr n . 3.5. Tín ch p Tín ch p là vi c t ch c chính tr xã h i b ng uy tín c a mình b o ñ m cho cá nhân, h gia ñình nghèo vay m t kho n ti n t i t ch c tín d ng ñ s n xu t, kinh doanh, làm d ch v . Cá nhân, h gia ñình nghèo ñư c ñ m b o b ng tín ch p ph i là thành viên c a m t trong các t ch c chính tr xã h i quy ñ nh t i ñi u 50 Ngh ñ nh này. 3. Th m ñ nh tài s n ñ m b o 3.1.M c tiêu: ñánh giá m t cách chính xác và trung th c giá tr tài s n hi n t i và kh năng thanh lý các tài s n ñ m b o khi c n thi t 3.2. N i dung th m ñ nh: Th m ñ nh giá tr pháp lý c a tai s n ñ m b o. Th m ñ nh giá tr c a tài s n ñ m b o 36
- Th o lu n Nh ng khó khăn khi ñ nh giá tài s n ñ m b o Tài s n là quy n s d ng ñ t, nhà Tài s n là máy móc thi t b m i, cũ Tài s n là nguyên v t li u 7. Phương th c x lý TSðB 1. Bán tài s n b o ñ m ti n vay. 2. T ch c tín d ng nh n chính tài s n b o ñ m ti n vay ñ thay th cho vi c th c hi n nghĩa v ñư c b o ñ m. 3. T ch c tín d ng ñư c tr c ti p nh n các kho n ti n ho c tài s n t bên th ba trong trư ng h p bên th ba có nghĩa v tr ti n ho c tài s n cho khách hàng vay, bên b o lãnh. Th o lu n Nh ng khó khăn khi x lý tài s n ñ m b o 37
- CHƯƠNG 7 X P H NG TÍN D NG DOANH NGHI P Gi ng viên: Th c s Cao Th H ng Nhung Email: nhung@hpshowroom.com.vn I. M c tiêu và và ý nghĩa c a vi c x p lo i tín d ng doanh nghi p − X p lo i DN có ý nghĩa r t quan tr ng ñ i v i công tác th m ñ nh tín d ng. M t m t giúp NH m r ng khách hàng tăng doanh s , m t khác giúp NH gi m b t r i ro trong h at ñ ng tín d ng. − H th ng x p h ng tín d ng là m t trong nh ng công c ñ c l c giúp cho Ngân hàng có th lư ng hóa m c ñ r i ro c a t ng kho n vay và c a danh m c tín d ng. − Các h th ng x p h ng r i ro là không hoàn h o và ch a ñ ng c nh ng y u t khách quan và ch quan. Các y u t ch quan khi n cho k t qu c a vi c ñánh giá không tránh kh i vi c không th ng nh t H th ng x p h ng tín d ng ch ho t ñ ng t t khi: Thông tin ñ u vào là trung th c, ñáng tin c y Phương pháp ñánh giá, x p lo i và các ch tiêu s d ng trong h th ng ph i khoa h c, ñư c th a nh n trong khu v c, qu c t , phù h p v i hoàn c nh th c ti n 38
- Các ngân hàng ñã có h th ng x p h ng tín d ng n i b Ngân hàng ð u tư và Phát tri n Ngân hàng Ngo i thương Ngân hàng Nông nghi p và PT Nông thôn Ngân hàng TMCP Quân ñ i M t s ngân hàng khác ñang ký k t v i t ch c tư v n nư c ngoài ñ xây d ng h th ng x p h ng tín d ng n i b : Ngân hàng TMCP Sài Gòn II. Các căn c ñ x p h ng tín d ng Ch t lư ng các chi n lư c kinh doanh trung h n (ví d : chi n lư c 3 năm) Nh ng thay ñ i trong các ho t ñ ng kinh doanh ch ch t trong vòng 4 năm qua R i ro ngành Trình ñ c a nh ng cán b ch ch t Các thay ñ i l n v phong cách s ng c a ch doanh nghi p trong vòng 12 tháng qua S lư ng các món vay m i ñư c duy t trong 2 năm qua . Ngoài ra ngu n khác nhau như thông tin t phía khách hàng, t các ñ i tác, b n hàng, ngư i b o lãnh c a khách hàng, t chính ngân hàng, t các t ch c khác như trung tâm thông tin tín d ng, các t ch c ñ nh h ng tín d ng, các hi p h i ngh nghi p, thông tin t phương ti n thông tin ñ i chúng II. Các căn c ñ x p h ng tín d ng 1 Cách thu th p thông tin Ph ng v n, trao ñ i v i khách hàng và ki m tra t i ch . ðây là phương th c thu th p thông tin ch y u và quan tr ng nh t. Ngoài ra, có th thu th p các báo cáo tài chính hàng tháng, hàng quý, năm, các b n th ng kê thu , 2. Các ch tiêu tài chính cơ b n 3. H th ng thang ñi m 39
- III. QUY TRÌNH X P LO I TÍN D NG BƯ C 1. XÁC ð NH NGÀNH KINH T BƯ C 2.XÁC ð NH QUY MÔ BƯ C 3. CH M ðI M CÁC CH TIÊU TÀI CHÍNH BƯ C 4. CH M ðI M CÁC CH TIÊU PHI TÀI CHÍNH BƯ C 5. T NG H P VÀ CH M ðI M 1. Xác ñ nh ngành kinh t D a vào ngành kinh t có th phân thành các ngành l n sau: Nông, lâm, ngư nghi p Thương m i d ch v Xây d ng và v t li u xây d ng S n xu t công nghi p Ngành khác 2. Xác ñ nh quy mô Quy mô ho t ñ ng c a khách hàng ph thu c vào ngành ngh mà khách hàng ñang ho t ñ ng Quy mô c a khách hàng ñư c xác ñ nh trên cơ s ch m ñi m 4 ch tiêu sau: S lư ng Doanh thu Ngu n v n T ng tài s n lao ñ ng thu n ch s h u L n Trung bình Nh 40
- M i ch tiêu có 8 kho ng giá tr chu n tương ng là thang ñi m t 1 8 ñi m. T ng h p ñi m c a 4 ch tiêu s ñư c xác ñ nh quy mô c a khách hàng theo nguyên t c: Các doanh nghi p l n là doanh nghi p có t ng h p ñi m t 22 – 32 ñi m Các doanh nghi p v a là doanh nghi p có t ng h p ñi m t 12 – 21 ñi m Các doanh nghi p nh có t ng h p ñi m nh hơn 12. 3. Ch m ñi m các ch tiêu tài chính Vi c ñánh giá y u t tài chính c a doanh nghi p ñ nh lư ng qua vi c phân tích báo cáo tài chính năm g n nh t. Giá tr và t tr ng c a t ng ch tiêu ph thu c vào ngành kinh t và quy mô c a doanh nghi p ðánh giá các ch tiêu tài chính tương ng v i t ng ngành. Tiêu chu n ñánh giá các ch tiêu tài chính DN ngành nông , lâm, ngư nghi p Tiêu chu n ñánh giá các ch tiêu tài chính DN ngành thương m i, d ch v Tiêu chu n ñánh giá các ch tiêu tài chính DN ngành xây d ng Tiêu chu n ñánh giá các ch tiêu tài chính DN ngành công nghi p 41
- Ngành kinh t / Quy mô doanh nghi p Nhóm ch Nhóm ch Nhóm ch Nhóm ch tiêu thanh tiêu ho t tiêu cân n tiêu thu kho n ñ ng nh p T ng ñi m tài chính T ng h p k t qu ñi m và x p lo i doanh nghi p Khi tính ñi m các ch tiêu tài chính NH có th gán cho nó m t tr ng s khác nhau tùy theo v trí quan tr ng c a nó trong ñ m b o n vay và tr n c a khách hàng. Càng quan tr ng thì tr ng s càng l n. T ng s ñi m ñánh giá v m t tài chính DN ñư c xác ñ nh theo công th c : n TSÑ = ∑ W i T i i =1 w i : Troïng soá T i : Ñieåm cuûa tyû soá taøi chính 4. Ch m ñi m các ch tiêu phi tài chính Các y u t phi tài chính ñư c ñánh giá b ng phương pháp ñ nh tính và phương pháp ñ nh lư ng, bao g m các nhóm ch tiêu sau: 42
- Ngành kinh t / Lo i hình doanh nghi p Kh năng Trình ñ L ch s Các nhân t Các nhân t tr n c a qu n lý và quan h v i nh hư ng nh hư ng Doanh Môi trư ng các t ch c ñ n ngành t i Doanh nghi p n i b tín d ng và nghi p Ngân hàng T ng ñi m Phi tài chính T ng h p k t qu ñi m phi tài chính Khi tính ñi m các ch tiêu phi tài chính, m i ch tiêu có th gán cho nó m t tr ng s khác nhau tùy theo v trí quan tr ng c a nó trong ñ m b o n vay và tr n c a khách hàng. Càng quan tr ng thì tr ng s càng l n. T ng s ñi m ñánh giá v m t phi tài chính DN ñư c xác ñ nh theo công th c : n TSÑ = ∑WiTi i=1 wi :Troïngsoá Ti :Ñieåmcuûa tyû soá phi taøi chính 5. T ng h p và ch m ñi m ði m c a ph n tài chính chi m t 25 30% t ng ñi m x p h ng (25% ñ i v i báo cáo tài chính không ñư c ki m toán ho c báo cáo tài chính ñư c ki m toán nhưng không có ý ki n ch p nh n toàn ph n và 30% ñ i v i báo cáo tài chính có ki m toán và có ý ki n ch p nh n toàn ph n), Ph n phi tài chính chi m 70 75% t ng ñi m x p h ng . 43
- Ý nghĩa c a x p lo i DN Lo i Ý nghĩa c a m i lo i AAA DN ho t ñ ng r t t t , ñ t hi u qu cao, có tri n v ng t t ñ p, r i ro th p, khách hàng c n thu hút, các kho n n ñ tiêu chu n. AA DN ho t ñ ng có hi u qu , tài chính lành m nh, có ti m năng phát tri n, r i ro tương ñ i th p, các kho n n ñ tiêu chu n. A DN ho t ñ ng có hi u qu , tài chính tương ñ i t t, có ti m năng phát tri n, r i ro trung bình. các kho n n ñ tiêu chu n. Ý nghĩa c a x p lo i DN Lo i Ý nghĩa c a m i lo i BBB Doanh nghi p ho t ñ ng có hi u qu , doanh nghi p có ti m n v r i ro. Các kho n n hi n ñư c x p vào n c n chú ý BB Doanh nghi p ho t ñ ng có hi u qu , doanh nghi p có ti m n v r i ro. Các kho n n hi n ñư c x p vào n c n chú ý B DN ho t ñ ng chưa hi u qu ,t ch tài chính th p và có nh ng nguy cơ ti m n. Các kho n n hi n ñư c x p vào n c n chú ý. Ý nghĩa c a x p lo i DN Lo i Ý nghĩa c a m i lo i CCC DN h at ñ ng có hi u qu th p, tài chính y u kém, thi u kh năng t ch v tài chính, r i ro cao. Các kho n n hi n ñư c x p vào n dư i tiêu chu n CC DN h at ñ ng có hi u qu th p, tài chính y u kém, thi u kh năng t ch v tài chính, r i ro cao. Các kho n n hi n ñư c x p vào n c n chú ý C DN ho t ñ ng kinh doanh thua l kéo dài, tình hình tài chính y u kém, không có kh năng t ch v tài chính, có nguy cơ phá s n. R i ro cao. Các kho n n hi n ñư c x p vào n nghi ng có kh năng m t v n D DN ho t ñ ng kinh doanh thua l kéo dài, tình hình tài chính y u kém, không có kh năng t ch v tài chính, có nguy cơ phá s n. R i ro r t cao. Các kho n n hi n ñư c x p vào n có kh năng m t v n 44
- Hư ng d n x p h ng DN theo h th ng NHPTN – ð ng b ng Sông C u Long Lo i Ý nghĩa c a m i lo i CCC DN h at ñ ng có hi u qu th p, tài chính y u kém, thi u kh năng t ch v tài chính, r i ro cao. Các kho n n hi n ñư c x p vào n dư i tiêu chu n CC DN h at ñ ng có hi u qu th p, tài chính y u kém, thi u kh năng t ch v tài chính, r i ro cao. Các kho n n hi n ñư c x p vào n c n chú ý C DN ho t ñ ng kinh doanh thua l kéo dài, tình hình tài chính y u kém, không có kh năng t ch v tài chính, có nguy cơ phá s n. R i ro cao. Các kho n n hi n ñư c x p vào n nghi ng có kh năng m t v n D DN ho t ñ ng kinh doanh thua l kéo dài, tình hình tài chính y u kém, không có kh năng t ch v tài chính, có nguy cơ phá s n. R i ro r t cao. Các kho n n hi n ñư c x p vào n có kh năng m t v n Câu h i ôn t p 1. Vi c ñánh giá và x p lo i tín d ng DN có ý nghĩa như th nào ñ i v i công tác th m ñ nh và quy t ñ nh cho vay 2. D a vào nh ng căn c nào ñ có th th c hi n ñánh giá và x p h ng tín d ng cho DN 3. B n hãy thu th p nh ng thông tin c n thi t, ti n hành ñánh giá, sau ñó x p h ng tín d ng DN mà b n ñang tìm hi u 45
