Bài giảng Quản trị dự án phần mềm - Bài 13: Quản lý chất lượng

Nội dung text: Bài giảng Quản trị dự án phần mềm - Bài 13: Quản lý chất lượng

1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ Bộ môn Công nghệ Phần mềm BÀI GIẢNG QUẢN TRỊ DỰ ÁN PHẦN MỀM BÀI 13. QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG Giảng viên: ĐÀO KIẾN QUỐC Mobile 098.91.93.980 Email: dkquoc@vnu.edu.vn
2. NỘI DUNG  Mục tiêu  Các công việc cần thực hiện  Tài liệu  Hỏi đáp
3. NỘI DUNG  Quan niệm về chất lượng phần mềm  Khái niệm về quản lý chất lượng phần mềm  Các họat động cải thiện chất lượng phần mềm  Chuẩn hoá đối với quản lý chất lượng phần mềm 
4. CÁC VẤN ĐỀ VỀ CHẤT LƯỢNG TQC Môc ®Ých Chất lượng” là một trong những yếu tố quan trọng mà NSD đánh giá hệ thống thông tin. Đo chÊt lîng nh thÕ nµo ? Phong ph¸p luËn ChuÈn ho¸ VËy thÕ nµo lµ chÊt lîng cña hÖ thèng ? ChÊt lîng Lµm thÕphÇn nµo ®ÓmÒm cã mét hÖ thèngC«ng chÊt cô lîng ?
5. QUAN NIỆM VỀ CHẤT LƯỢNG TheoChất lượng quan của ®iÓmphần mềm theo Chất lượngTheo của phần quan mềm ®iÓm theo quan điểm lập trinh. Đó chính quan điểm NSD. Đó là chất Quanlà chất lượng điểm của cña chương trinh. lượng thiết kế .cña ngêi dïng ngVấnêi đề ph¸t là làm triÓn. thế nào để Vấn đềGiao là làm diện thế tốt, nàodễ bảo để trithiết chương trinhIt chạylçi. Lý giống tëng như kế đáp ứngDễ đúng dùng! nhu cầu của thiết kế. lµ kh«ng cã lçi người sử dụng. Người ta cũng Đây chính là chất lượng theo nói đó là chất lượng theo nghĩa nghĩa cần thiết hấp dẫn
6. ChÊt lîng hÊp dÉn QUAN NiỆM ĐÆc tả ®¸p øng ngoµi Yªu cÇu cña NSD Đặc tả ®¸p øng PhÇn trong mÒm ChÊt lîng cÇn thiÕt
7. QUAN NiỆM Cßn mét khÝa c¹nh míi trong quan niÖm chÊt lîng cña phÇn mÒm ®ã lµ ®é tin cËy, ®îc hiÓu lµ tÝnh chÝnh x¸c, tÝnh æn ®Þnh, tÝnh an toµn cña phÇn mÒm. KÓ tõ khi m¸y tÝnh trë thµnh h¹ tÇng míi cña x· héi, ®é tin cËy cña phÇn mÒm trë nªn hÕt søc quan träng ®èi víi c¸c ho¹t ®éng x· héi. ChÊt lîng theo nghÜa x· héi ®o møc ®é ảnh hëng cña sản phÊm tíi mäi ngêi (kh«ng kÓ chÝnh ngêi ph¸t triÓn vµ NSD trùc tiÕp)
8. QUAN NiỆM Một phần mềm tốt không những nhu cầu của người phát triển mà còn Phải đáp ứng nhu cầu của người phát triển mà phải thoả mãn người sử dụng và có độ tin cậy cao Chất lượng là mức độ thoả mãn của NSD đối với sản phẩm hay dịch vụ
9. CÁC ĐẶC TÍNH CHẤT LuỢNG Cã mét sù kh¸c nhau giữa chÊt lîng nãi chung vµ chÊt lîng phÇn mÒm vi bản chÊt cña phÇn mÒm. Ph©n mÒm v« hinh vµ phÇn mÒm lµ sản phÈm trÝ tuÖ cña con ngêi Do phÇn mÒm lµ v« hinh nªn sÏ kh«ng cã mét dÊu hiÖu bªn ngoµi nµo ®Ó chøng tá ch©t lîng . ChÝnh vi vËy ®Ó ®¸nh gi¸ ngêi ta phải th«ng qua c¸c chØ sè gi¸n tiÕp mµ ta gäi lµ ®Æc tÝnh chÊt lîng cña phÇn mềm PM ChÊt lîng ĐÆc tÝnh chÊt lîng phÇn mÒm
10. CHUẨN HOÁ CHẤT LƯỢNG Sù phong phó cña phÇn mÒm Nhu cÇu ®¸nh gi¸ Nhu cÇu më réng cña kh¸i niÖm chÊt lîng phÇn mÒm ®Æc tÝnh chÊt lîng phÇn mÒm Nhu cÇu chuÈn ho¸ ISO/IEC9126 chuÈn vÒ ®Æc tÝnh chÊt lîng phÇn mÒm cña ISO năm 1991
11. CÁC ĐẶC TÍNH CHẤT LƯỢNG Chøc năng Phï hîp,ChÝnh x¸c, T¬ng t¸c,Th.hiÖn ®óng, An toµn (Suitability, Accuracy, Interoperability, Compliance, Functionality Security) Tin cËy TØ lÖ trôc trÆc thÊp,Khả năng kh¸ng lçi, Khả năng kh«i phôc ®îc: (Maturity, Fault Tolerance, Reablility Recoverability) Dïng ®îc DÔ hiÓu, DÔ häc, DÔ dïng: Usability (Understandability, Learnability, Operability ) HiÖu quả иp øng ®îc về thêi gian, иp øng ®îc vÒ tµi Efficiency nguyªn: (Time Behavior, Resource Behavior ) Bảo tri ®îc Ph©n tÝch ®îc, Thay ®æi ®îc, æn ®inh, KiÓm thö Maintainability ®îc (Analysability, Changeability, Stability, Testabilty) Khả chuyÓn ThÝch nghi ®îc, Cµi ®Æt ®îc,Tuan chuẩn , Cã thÓ Portability thay thÕ ®îc (Adaptability, Installability, Conformance, Replaceablity ) 6 ®Æc tÝnh chÝnh 21 ®Æc tÝnh con
12. TẠI SAO PHẢI QL CHẤT LƯỢNG Quản trÞ chÊt lîng phÇn mÒm lµ PhÇn mÒm v« hinh. mét chuçi c¸c ho¹t ®éng vµ c¸c ph- ¬ng ph¸p luËn ®Ó chÊt lîng ®· yªu cÇu phải ®ạt ®îc Kh«ng dÔ ®¸nh gi¸ chÊt lîng, phải cã biÖn ph¸p ngăn ngõa c¸c PM lçi tiÒm năng PhÇn mÒm lµ mét Cã thÓ xảy ra rÊt nhiÒu ®iÒu kh«ng Sản phÈm trÝ tuÖ. dù ®o¸n tríc ®îc.
13. QUAN NIỆM Møc mong muèn g în Êt l Êt Tæn thÊt øc ch chÊt lîng M PM Qu¸ trinh diÔn tiÕn cña dù ¸n
14. CHU TRÌNH QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG Thùc hiÖn c¸c hµnh X¸c ®Þnh vÊn ®Ò ®éng dùa theo c¸c Thu thËp c¸c dữ liÖu ®¸nh gi¸ nÕu cÇn X©y dùng kÕ ho¹ch theo . c¸c dữ liÖu thu thËp ®îc. Action Plan Chec Do KiÓm tra kÕt quả k Thùc hiÖn kÕ ho¹ch. hiÖn t¹i. Thu thËp sè liÖu.
15. CÁC THỦ TỤC Giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch Ên ®Þnh c¸c Ên ®Þnh c¸c chØ sè quản trÞ vµ môc tiªu vÒ ph¬ng ph¸p ®o chÊt lîng chÊt lîng ®ãi víi mçi bíc ph¸t triÓn Giai ®o¹n thùc hiÖn Thu thËp dữ liÖu иnh gi¸ Ch¬ng trinh vÒ chÊt lîng chÊt lîng hµnh ®éng
16. MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG • Việc nâng cao chất lượng sản phẩm không phải là vấn đề cá nhân mà là vấn đề tổ chức. • Các hoạt động đòi hỏi phụ thuộc vào từng pha và cần phải đưa vào một kế hoạch • Mục tiêu chât lượng phần mềm cần phải cố định trong kế hoạch • Một êkip xúc tiến quản trị chất lượng rất nên đuợc tổ chức. Các hoạt động dự án cần được thông báo trở lại bởi ban xúc tiến chất lượng
17. NGHIÊN CỨU PHÂN BỐ LỖI Ph©n bè Dù phßng lçi g©y lçi CÇn ®îc giảm ®Õn møc tèi ®a! X¸c ®Þnh ThiÕt kÕ LËp trinh Test Bảo tri nhu cÇu CÇn ®îc ph¸t hiÖn sím Ph©n bè lçi tån t¹i Ph¸t hiÖn lçi
18. HOẠT ĐỘNG TRONG PHA THIẾT KẾ Phßng ngõa lçi Ph¸t hiÖn lçi Xem xÐt l¹i CÇn ph¬ng ph¸p (Review) thiÕt kÕ tèt (Methodology) 1. Lµm Xembản mÉu xÐt (prototyping)l¹i tµi liÖu rÊt quan träng vi 2. TÝch hîp1. tõngиnh b ícgi¸ (Step chÊt by lîng step thiÕt kÓ ®Ó sím ph¸tintergration) hiÖn lçi 3. Sö dông l¹i c«ng nghÖ (Reusing) 2. X¸c nhËn tiÕn triÓn thùc tÕ cña 4. ChuÈndù ho¸¸n (Standardization)
19. HOẠT ĐỘNG TRONG PHA TEST • Kh«ng cã mét ®ảm bảo nµo ®Ó ch¾c ch¾n kh«ng cã lçi dùa trªn c¸c kü thuËt hiÖn t¹i • Lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t hiÖn ra c¸c lçi cßn l¹i mét c¸ch hiÖu quả lµ ®iÒu rÊt quan träng. ĐiÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ lµm nhiÒu mµ phải test mét c¸ch cã hÖ thèng ®Ó ph¸t hiÖn nhiÒu nhÊt những lçi cßn l¹i • Giai ®o¹n test lµ c¬ héi cuèi cïng ®Ó ph¸t hiÖn những lçi cßn l¹i Vi vËy test cÇn ®îc lËp kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn mét c¸ch cÈn thËn vµ hiÖu quả • CÇn nhí r»ng bÊt kú lçi nµo kh«ng n»m trong vïng phñ test thi sÏ kh«ng bao giê ®îc ph¸t hiÖn
20. QUẢN LÝ TRONG PHA TEST Test LËp kÕ ho¹ch Thùc hiÖn test test ThiÕt kÕ c¸c ThiÕt kÕ c¸ch thøc khoản test Test
21. YÊU CẦU THIẾT KẾ TEST • Có khả năng xác nhận lại đặc tả ngoài • Các test phải phủ đủ rộng để bắt được hết các lỗi còn lại • Có khả năng thực hiện một cách có hệ thống. • Chất lượng thiết kế test phụ thuộc nhiều vào kỹ năng và kinh nghiệm của người test . Chính vi thế các khoản test phải được thiết kế dựa trên phương pháp luận có tính mục đích nhất có thể • Ngoài một thực tế là do hạn chế về thời gian và kinh phí chỉ một số ít các dữ liệu được sử dụng mà thôi. Vi thế việc lựa chọn dữ liệu test cũng rất quan trọng
22. NHỮNG ĐIỀU CẦN CHÚ Ý KHI TỔ CHỨC TEST  C¸c chøc năng môc tiªu vµ cã liªn quan tíi ®Æc tr- ng chÊt lîng phải ®îc test  Chó ý ®Õn m«i trêng Test (phÇn cøng, phÇn mÒm, m¹ng)  Chó ý ®Õn ph¬ng ph¸p luËn thiÕt kÕ test vµ ph- ¬ng ph¸p luËn test  C«ng cô test: c¸c bé sinh sè liÖu , c¸c c«ng cô hç trî test, m« pháng  ĐiÒu kiÖn test: phÇn mÒm vµ tµi liÖu  C¸c vÊn ®Ò kh¸c nh lÞch trinh, ®iÒu kiÖn ®îc xem lµ kÕt thóc test
23.  Test các mô đun (Module Test /Unit Test)  Test tích hợp (Intergration Test)  Test hệ thống (System Test)  Test sử dụng (Operational Test)
24. PHƯƠNG PHÁP LUẬN TEST Top down Bottom up Main Main Sub1 Sub2 Sub1 Sub2 11 12 21 22 23 11 12 21 22 23 Hép tr¾ng ? Hép ®en
25. Qu¸ trinh quản trÞ chÊt lîng trong giai ®o¹n test Ên ®Þnh miÒn chÊp nhËn ®îc Ên ®Þnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i KiÓm tra dữ liÖu ĐÒ ra c¸c ho¹t ®éng hiÖn t¹i Quản lý chÊt lîng Xem xÐt chÊt lîng, xem xÐt c¸c dữ liÖu kh«ng binh thêng vµ dù ®o¸n
26. REVIEW) Review lµ mét tËp hîp c¸c ho¹t ®éng cã tæ chøc nh»m x¸c nhËn chÊt lîng thiÕt kÕ cña mét sản phÈm phÇn mÒm vµ qu¸ trinh thùc hiÖn ®Ó ®ảm bảo r»ng víi chÊt lîng ®ã cã thÓ tiÕp tôc triÓn khai giai ®o¹n tiÕp theo dùa trªn c¬ së cña giai ®o¹n hiÖn t¹i vµ cã thÓ ®a ra c¸c ®Ò nghÞ ®Ó cải thiÖn chÊt lîng nÕu cha ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó chuyÓn giai ®o¹n
27. CÁC PHƯƠNG PHÁP REVIEW Hai kiÓu Review Thanh tra (Inspection) Phương pháp này phổ thông hơn kiểu “đi qua” thường dùng để xem xét thiết kế ở Đi qua (Walk through) những chỗ đáng được lưu ý Phương pháp luận của review theo đó người ta kiểm tra nội dung từng bước Phương pháp này rất có ích khi kiểm chứng các tài liệu của chương trinh
28. KỸ THUẬT ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG ChuÈn kü thuËt vµ c¸ch lËp tµi liÖu Phản håi vÒ ®Þnh chuÈn X¸c nhËn tiÕn triÓn vµ chÊt lîng Giai ®o¹n Giai ®o¹n Review hiÖn hµnh Dù b¸o tiÕp theo rñi ro Yªu cÇu Cải thiÖn
29. REVIEW  Ai vµ bao nhiªu thµnh viªn trong nhãm xem xÐt, ®¸nh gi¸  Ai chñ tri (ngêi ra quyÕt ®Þnh)  Tµi liÖu: cÇn ph©n ph¸t tµi liÖu truíc ®Ó ngêi tham gia cã thÓ khèng chÕ thêi gian vµ chÊt lîng review  Thêi gian xem xÐt : Sím nhÊt cã thÓ sau khi hoµn thµnh tµi liÖu cho giai ®o¹n hiÖn hµnh. ViÖc chËm trÔ sÏ t¨ng møc ®é rñi ro cho giai ®o¹n sau  Lµm râ môc tiªu: căn cø vµo ®ã ®Ó xem xÐt  Report : Sau khi xem xÐt, cÇn viÕt b¸o c¸o vÒ thêi gian, ngêi tham gia, ph¬g ph¸p, kÕt quả  PhÈn håi: C¸c lçi phải ®îc ph©n tÝch vµ chữa, KÕt quả phải xem xÐt ®Ó rót kinh nghiÖm dù phßng
30. QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG ChÊt lîng Møc ®é thoả m·n cña ngêi sö dông Toµn bé kÕ ho¹ch cÇn thiÕt vµ ho¹t ®éng cã tÝnh hÖ thèng mµ ngêi cung cÊp phải thùc hiÖn Quản lý chÊt lîng ®Ó ®ảm bảo chÊt lîng cña sản phÈm HÖ thèng hiÖn t¹i cña c¸c ho¹t ®éng dùa trªn những HÖ thèng ®ảm bảo chÊt lîng quan niÖm vÒ chÊt lîng vµ quản lý chÊt lîng
31. CHUẨN QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG ChÊt lîng Quản lý chÊt lîng Quản lý chÊt lîng ChuÈn ho¸ Quản lý chÊt lîng phÇn mÒm bëi ISO Đảm bảo chÊt lîng ETC Đảm bảo chÊt lîng phÇn mÒm (IEEE) HÖ thèng ®ảm bảo chÊt lîng HÖ thèng ®ảm bảo chÊt lîng phÇn mÒm
32. ISO 9000 ¸p dông víi sản phÈm vµ dÞch vô nãi chung ISO 9000 ISO9000: Høong dÉn ®èi víi ISO9001,9002,9003,9004 For External Quality Assurance ISO9001, 9002, 9003 For Internal Quality Assurance ISO9004
33. ISO9000 ISO9000 : Méi chuçi c¸c m« hinh ®ảm bảo chÊt lîng ISO9001 : M« hinh ®ảm bảo chÊt lîng trong trêng hîp nhµ cung cÊp thùc hiÖn tÊt cả c¸c thñ tôc tõ thiÕt kÕ, mua b¸n, sản xuÊt vµ cung cÊp dÞch vô ISO9002 : M« hinh ®ảm bảo chÊt lîng trong trêng hîp nhµ cung cÊp chØ thùc hiÖn tÊt cả c¸c thñ tôc sản xuÊt vµ cung cÊp dÞch vô ISO9003 : M« hinh ®ảm bảo chÊt lîng trong trêng hîp nhµ cung cÊp chØ thùc hiÖn thñ tôc mµ viÖc kiÓm thö cuèi cïng lµ ®ñ ®ảm bảo chÊt lîng do viÖc thiÕt lËp hÖ thèng ®ảm bảo chÊt lîng ®èi víi thiÕt kÕ, sản xuÊt vµ sö dông mÊt qu¸ nhiÒu thêi gian ISO9004 : C¸c híng dÉn chung cho quản trÞ chÊt lîng. Thùc chÊt lµ c¸c bảng giải thÝch c¸c phÇn tö cña hÖ thèng chÊt lîng
34. TỪ ISO 9000 ĐẾN ISO 9000-3 ISO 9000 series Sản xuÊt ch©t ch©t l Tiªu vµ dÞch ISO9000: ®ảm ®ảm bảo ch©t l vô nãi chuÈn’®ảm chuÈn’®ảm bảo Guideline for ISO9001,9002,9003,9004 îng phÇn m Tiªu chuÈn’ chung For External Quality Assurance ISO9001, 9002, 9003 Òm îng For Internal Quality Assurance ISO9004 ISO 9000-3 Ph¸t triÓn phÇn mÒm
35. ISO9000-3, quan niÖm 1. Lµ tiªu chuÈn ®èi víi hÖ thèng ®ảm bảo chÊt lîng phÇn mÒm trong c¸c hîp ®ång song ph¬ng. Đ©y kh«ng phải chuÈn quèc tÕ ®èi víi chÊt lîng cña sản phÈm phÇn mÒm. Nã chØ chØ ra những ®iÒu b¾t buéc mµ viÖc ph¸t triÓn phÇn mÒm phải lµm. Nã chØ lµ tiªu chuÈn cho hÖ thèng ®ảm bảo chÊt lîng ®èi víi viÖc ®Æt hµng phÇn mÒm 2. Nã chÝnh lµ híng dÉn cô thÓ cña tiªu chuÈn ISO9001 ®èi víi phÇn mÒm 3. Nã ®îc ¸p dông cho mäi chu trinh sèng cña phÇn mÒm tõ hîp ®ång ®Õn bảo tri 4.Chñ yÕu nh»m vµo quan ®iÓm quản trÞ h¬n lµ quan ®iÓm kü thuËt. nh vÒ c¸c vÊn ®Ò Tæ chøc, Nh©n lùc, Tµi liÖu, Thñ tôc
36. HỎI ĐÁP ?
37. HỎI VÀ ĐÁP
38. HẾT BÀI 5