›
›

Bài giảng Kinh tế vĩ mô của nền kinh tế mở - Một số khái niệm cơ bản

pdf 9 trang Đức Chiến 04/01/2024 410
Download
Bạn đang xem tài liệu "Bài giảng Kinh tế vĩ mô của nền kinh tế mở - Một số khái niệm cơ bản", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_kinh_te_vi_mo_cua_nen_kinh_te_mo_mot_so_khai_niem.pdf

Nội dung text: Bài giảng Kinh tế vĩ mô của nền kinh tế mở - Một số khái niệm cơ bản

  1. Kinh t V mô ca Nn Kinh t M: Mt s khái ni m c bn • Nn kinh t m và óng • Mt nn kinh t óng là mt nn kinh t không có giao dch vi các nn kinh t khác trên th gii. • không có xut nh p kh u, không có chu chuy n v n qu c t. Kinh t V mô ca Nn • Mt nn kinh t óng là nn kinh t có giao dch t 3311 do vi các nn kinh t khác trên th gii. Kinh t M: Mt s khái nim c b n Bài ging ca TS. Phm Th Anh pham.theanh@yahoo.com Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Kinh t V mô ca Nn Kinh t M: Mt s khái ni m c bn CHU CHUY N HÀNG HOÁ VÀ V N QU C T • Nn kinh t m • Nn kinh t m • Mt nn kinh t m giao dch vi th gii bên ngoài • M là mt nn kinh t rt ln và m- nó nh p kh u qua hai hot ng. và xut kh u mt lng hàng hoá và dch v khng • Mua và bán hàng hoá và dch v trên th trng sn ph m l. th gii. • Trong hn b n th p k qua, thng mi và tài chính • Mua và bán tài sn v n trên các th trng tài chính th qu c t ã ngày càng quan trng. gii. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Chu chuy n hàng hoá: Xu t khu, Chu chuy n hàng hoá: Xu t khu, Nhp khu, Xu t khu ròng Nhp khu, Xu t khu ròng • Xut khu là nhng hàng hoá và dch v c • Xut khu ròng (NX) là giá tr xut kh u tr i sn xut trong nc và bán ra nc ngoài. giá tr nh p kh u ca mt qu c gia. • Nhp khu là nhng hàng hoá và dch v c • Xut kh u ròng còn c gi là cán cân thng sn xut  nc ngoài và bán trong nc. mi. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 1
  2. Chu chuy n hàng hoá: Xu t khu, Chu chuy n hàng hoá: Xu t khu, Nhp khu, Xu t khu ròng Nhp khu, Xu t khu ròng • Thâm h t thng mi là tình hu ng trong ó • Các nhân t nh hng n xut kh u ròng xut kh u ròng (NX) âm. • Th hiu ca ngi tiêu dùng  i vi hàng ni và • Nh p kh u > Xut kh u hàng ngoi. • Th ng d thng mi là tình hu ng trong ó • Giá ca hàng hoá  trong nc và  nc ngoài. xut kh u (NX) ròng dng. • T giá trao i gia ni t và ngoi t. • Xut kh u > Nh p kh u • Cân b ng thng mi phn ánh tình hu ng khi xut kh u ròng bng không—xut kh u và nh p kh u bng nhau. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Chu chuy n hàng hoá: Xu t khu, Hình 1 Qu c t hoá nn kinh t M Nhp khu, Xu t khu ròng % GDP • Các nhân t nh hng n xut kh u ròng • Thu nh p ca ngi tiêu dùng trong nc và nc 15 ngoài. Imports • Chi phí v n chuy n hàng hoá t nc này sang nc khác. 10 Exports • Các chính sách ca chính ph  i vi thng mi qu c t. 5 0 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Chu chuy n ngun lc tài chính: Dòng Chu chuy n ngun lc tài chính: Dòng v n ra ròng v n ra ròng • Dòng v n ra ròng phn ánh giá tr mua tài sn • Khi mt công dân M mua c phiu ca nc ngoài bi ngi dân trong nc tr i giá Telmex, mt công ty in thoi ca Mexico, tr mua tài sn trong nc ca ngi nc vic mua này làm tng dòng v n ra ròng ca ngoài. M. • Mt công dân M mua c phiu ca hãng Toyota và • Khi mt ngi Nh t mua trái phiu ca chính mt công dân Mexico mua c phiu ca công ty ph M, vic mua này làm gim dòng v n ra Ford Motor. ròng ca M. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 2
  3. Chu chuy n ngun lc tài chính: Dòng S cân bng gia xu t khu ròng và v n ra ròng dòng v n ra ròng • Các bin nh hngn dòng v n ra ròng • Xut kh u ròng (NX) và dòng v n ra ròng • Lãi sut th c ca các tài sn nc ngoài. (NCO) có liên quan ch!t ch" vi nhau. • Lãi sut th c ca các tài sn trong nc. • # i vi toàn b nn kinh t, NX và NCO phi • Các ri ro kinh t và chính tr ca vic n m gi tài cân bng vi nhau, do v y: sn nc ngoài. NCO = NX • Các chính sách ca chính ph tác ng n quyn s hu ca ngi nc ngoài  i vi các tài sn trong nc. #iu kin này úng bi vì mi giao dch nh hng n v trái c$ng nh hng n v phi vi cùng giá tr. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Tit ki m, u t, và m i quan h ca chúng Tit ki m, u t, và m i quan h ca chúng  i vi chu chuy n qu c t  i vi chu chuy n qu c t • Xut kh u ròng là mt b ph n ca GDP: • Tit kim qu c gia (S) bng vi Y - C - G do Y = C + I + G + NX v y: • Tit kim qu c gia là thu nh p ca mt qu c S = I + NX gia tr i tiêu dùng ca h gia ình và chi tiêu hay ca chính ph: #%u t Dòng v n Tit kim Y - C - G = I + NX = trong nc + ra ròng S = I + NCO Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Hình 2 Tit ki m qu c gia, u t trong nc, và Hình 2 Tit ki m qu c gia, u t trong nc, và u t nc ngoài ròng u t nc ngoài ròng (a) Tit kim quc gia và u t trong nc (% GDP) (b) Dòng v n ra ròng (% GDP) % GDP % GDP 20 4 #%u t trong nc 3 18 2 Dòng v n ra ròng 1 16 0 14 –1 –2 12 Tit kim qu c gia –3 10 –4 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 3
  4. Cán cân thanh toán Cán cân thanh toán • Cán cân thanh toán là bng ghi chép hot ng Bng sau mô t cu trúc chung ca cán cân thanh toán trao i hàng hoá, dch v, và tài sn tài chính Cán cân thanh toán ca mt nc vi th gii bên ngoài. (1) Tài khon vãng lai Có N • Cán cân thành toán gm hai b ph n chính: Xut kh u (Hàng hoá và dch v) + (1) Tài khon vãng lai ghi chép dòng tin phn Nh p kh u (Hàng hoá và dch v) - ánh dòng chu chuy n hàng hoá và dch v Thu nh p %u t nh n c + (2) Tài khon v n ghi chép dòng tin phn ánh Thu nh p %u t phi tr - dòng chu chuy n tài sn Các khon chuy n giao không có  i &ng Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Cán cân thanh toán Cán cân thanh toán D ch v bao gm v n ti, du lch, bo hi m, giáo Cán cân thanh toán (tip theo) dc, và các dch v tài chính. (2) Tài khon vn Có N Thu nh p u t bao gm tin lãi và c t&c mà S gia tng tài sn nc ngoài n m - mt ngi nh n c t vic s hu tài sn  gi bi ngi dân trong nc nc ngoài. S gia tng tài sn trong nc n m + gi bi ngi nc ngoài Chuy n giao không có i ng xy ra khi mt (3) Quyt toán chính th c - [(1) + (2)] bên cho mt cái gì ó mà không nh n li c gì, ví d nh vin tr nc ngoài, kiu h i Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Cán cân thanh toán Cán cân thanh toán Tài khon vn • Tài khon vãng lai + tài khon vn + quyt toán chính th c = 0 • Dòng vn vào xy ra khi nc ch nhà bán tài sn cho • Khi mt nc có th m ht vãng lai, iu ó có ngha là h nc khác, ví d nh Trung tâm Rockefeller c bán xut kh u ít hn nh p kh u. # tài tr cho s thâm ht này, cho mt công ty ca Nh t. Dòng vn ra xy ra khi h phi bán tài sn cho ngi nc ngoài. Do v y, thâm ht nc ch nhà mua tài sn t nc ngoài, ví d nh vãng lai phi i lin vi th!ng d tài khon v n ho!c s gim mt công dân M m tài khon  ngân hàng Thu' S. sút d tr tài sn. • Cán cân tài khon v n = dòng v n vào – dòng v n ra • Kt toán chính th c, phn ánh nhng giao dch th c hin • Mt nc có tài khon v n th!ng d khi công dân ca bi ngân hàng trung ng. Nó o lng s gia tng tài sn        h bán nhiu tài sn cho ngi nc ngoài hn là mua (ngo i t m nh, vàng ) d tr c a m t qu c gia, các tài s n ó có th c s( dng  th c hin thanh toán qu c t. Kt ca ngi nc ngoài. toán chính th&c còn c gi là cán cân thanh toán (ngc du). Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 4
  5.     GIÁ C TRONG GIAO D CH QU C T :   T GIÁ HI OÁI THC T VÀ DANH NGHA T giá h i oái danh ngh a • Các giao dch qu c t b nh hng bi giá c • T giá h i oái danh ngha là t) l trao i gia qu c t. ng tin nc này vi ng tin nc khác. • Hai loi giá qu c t quan trng nht ó là t) giá h i oái danh ngha và t) giá h i oái th c t. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western T giá h i oái danh ngha T giá h i oái danh ngha • T) giá h i oái danh ngha c bi u di*n theo • Gi s( t) giá h i oái gia ng yen Nh t và hai cách: ôla M là 80 yen trên mt ôla. • Theo s n v ngoi t trên mt n v ni t. • Mt ôla M i c 80 yen. • Và theo s n v ni t trên mt n v ngoi t. • Mt yen i c 1/80 (= 0,0125) ôla. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western T giá h i oái danh ngha T giá h i oái danh ngha • S lên giá phn ánh s gia tng v giá tr ca • Nu mt ôla mua c nhiu ngoi t hn thì mt ng tin khi o lng theo ng tin khác. t&c là ng ôla lên giá. • S mt giá phn ánh s st gim v giá tr ca • Nu nó mua c ít ngoi t hn thì t&c là nó b mt ng tin khi o lng theo ng tin khác. mt giá. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 5
  6. T giá h i oái thc t T giá h i oái thc t • T giá h i oái thc t là t) l trao i gia • T) giá h i oái th c t so sánh giá ca hàng ni hàng hoá và dch v nc này vi hàng hoá và vi giá ca hàng ngoi trong nn kinh t ni. dch v nc khác. • Nu mt thùng bia #&c  t gp hai l%n bia M thì t) giá h i oái th c t là ½ thùng bia #&c trên mt thùng bia M. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western T giá h i oái thc t T giá h i oái thc t • T) giá h i oái th c t ph thuc vào t) giá h i • T) giá h i oái th c t là mt nhân t quyt oái danh ngha và giá bán ca hàng hoá  hai nh quan trng lng xut nh p kh u ca mt nc o lng theo ni t. qu c gia. Ty gia hoi doai danh nghia × Gia trong nuoc Ty gia hoi doai thuc te = Gia o nuoc ngoai Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western T giá h i oái thc t T giá h i oái thc t • S mt giá (gim giá) ca t) giá h i oái th c • Kt qu là xut kh u ca M tng, nh p kh u t M có ngha là hàng hoá M tr nên r+ mt ca M gim, c hai iu này u làm tng xut cách tng  i so vi hàng ngoi. kh u ròng ca M. • #iu này khuyn khích ngi dân M l,n ngi • Ngc li, s lên giá ca t) giá h i oái th c t dân th gii tiêu dùng hàng hoá sn xut ti M ca M hàm ý hàng hoá M tr nên  t mt cách nhiu hn so vi hàng hoá sn xut  các nc tng  i so vi hàng ngoi, do v y xut kh u khác. ròng ca M gim. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 6
  7. M!T LÝ THUYT "U TIÊN V# XÁC NH T GIÁ HI OÁI: Logic c bn ca ngang bng s&c mua NGANG B$NG S%C MUA • Lý thuyt ngang b ng sc mua là lý thuyt n • Ngang bng s&c mua là mt lý thuyt v t) giá gin nht và c chp nh n rng rãi nht gii h i oái mà theo ó, bt kì mt n v tin t thích s bin ng ca t) giá h i oái. nào u có kh nng mua c mt lng hàng hoá nh nhau  tt c các nc. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Logic c bn ca ngang bng s&c mua Logic c bn ca ngang bng s&c mua • Theo lý thuyt ngang bng s&c mua, bt kì mt • Lý thuyt ngang bng s&c mua d a trên mt n v tin t nào u có kh nng mua c nguyên lý c bn ó là quy lut mt giá. mt lng hàng hoá nh nhau  tt c các nc. • Theo quy lu t mt giá, mt hàng hoá nào ó phi c bán vi cùng mt giá  bt kì âu. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Logic c bn ca ngang bng s&c mua Logic c bn ca ngang bng s&c mua • Nu quy lu t mt giá không úng, các c hi • Nu %u c chênh lch giá tn ti, cu i cùng giá khai thác li nhu n s" tn ti. c khác nhau gia hai th trng s" hi t. • Quá trình li dng s chênh lch giá  các th • Theo lý thuyt ngang bng s&c mua, mt ng trng khác nhau c gi là u c chênh lch tin phi có s&c mua nh nhau  tt c các giá. nc, và t) giá h i oái bin ng  m bo cho iu ó xy ra. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 7
  8. Ý ngha ca ngang bng s&c mua Ý ngha ca ngang bng s&c mua • Nu s&c mua ca ôla luôn nh nhau  trong • Khi ngân hàng trung ng in mt lng ln nc và nc ngoài, thì t) giá h i oái không tin, thì ng tin nc ó s" mt giá theo c s th thay i. n v hàng hoá và dch v nó có th mua, l,n • T) giá h i oái danh ngha gia ng tin hai theo s n v ng tin khác mà nó có th trao nc phi phn ánh s khác bit v giá gia hai i. nc này. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Hình 3 Tin, Giá, và T giá h i oái danh ngha trong th'i kì siêu lm phát  &c Nhng hn ch ca ngang bng s&c mua Các ch s (Jan. 1921 100) • Nhiu hàng hoá không d* dàng trao i hay v n 1,000,000,000,000,000 chuy n t nc này sang nc khác. Money supply 10,000,000,000 • Các hàng hoá có th trao i không phi lúc nào c$ng thay th hoàn ho cho nhau khi chúng Price level 100,000 c sn xut  nhng nc khác nhau. 1 Exchange rate .00001 .0000000001 1921 1922 1923 1924 1925 Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Th trng ngoi hi Ch  t giá hi oái • Ch  t giá hi oái là cách th&c mt nc qun lý ng tin T) giá h i oái danh ngha ca mình theo ng tin nc khác và th trng ngoi h i. Nó có liên quan ch!t ch" n chính sách tin t. S • Các loi c bn bao gm: (1) ch  t) giá th hi, trong ó th trng quyt nh s bin ng ca t) giá; (2) ch  t) giá c nh, g n ch!t ng tin trong nc vi mt E0 ng tin khác, ch yu là vi ng tin c chp nh n rng rãi nh ôla M hay euro, và Chính ph phi hy sinh vic s( dng chính sách tin t trong D nc mt cách c l p khi theo ui n nh bên trong (3) ch  t) giá th ni có qun lý, trong ó ngân hàng trung ng gi cho t) giá dao ng không quá xa so vi m&c mc Q0 Q tiêu. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 8
  9. Kt lun Kt lun • Xut kh u ròng là giá tr ca hàng hoá và dch • Dòng v n ra ròng ca mt nn kinh t luôn v trong nc c bán ra nc ngoài tr i giá bng vi xut kh u ròng ca nó. tr hàng hoá và dch v nc ngoài bán  trong • Tit kim ca mt nn kinh t có th c s( nc. dng  ho!c tài tr cho %u t trong nc ho!c • Dòng v n ra ròng là giá tr s hu tài sn nc mua tài sn nc ngoài. ngoài bi dân c trong nc tr i giá tr s hu tài sn trong nc bi ngi nc ngoài. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Kt lun Kt lun • T) giá h i oái danh ngha là giá tng  i ca • Khi t) giá h i oái danh ngha thay i theo ng tin hai nc. cách m-i ôla mua c nhiu ngoi t hn, thì • T) giá h i oái th c t là giá tng  i ca ng ôla c gi là lên giá hay mnh lên. hàng hoá và dch v gia hai nc. • Khi t) giá h i oái danh ngha thay i theo cách m-i ôla mua c ít ngoi t hn, thì ng ôla c gi là mt giá hay yu i. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Kt lun • Theo lý thuyt ngang bng s&c mua, mt n v tin t bt kì s" mua c cùng mt lng hàng hoá  tt c các nc. • T) giá h i oái danh ngha gia ng tin hai nc s" phn ánh m&c giá  hai nc này. Copyright © 2004 South-Western 9