Bài giảng Kinh tế học công cộng - Bài 3: Hàng hóa công và hàng hóa tư do khu vực công cộng cung cấp

Nội dung text: Bài giảng Kinh tế học công cộng - Bài 3: Hàng hóa công và hàng hóa tư do khu vực công cộng cung cấp

1. 5-Oct-15 SLIDES BÀI GIẢNG 3 NỘI DUNG CHƯƠNG 1. Hàng hóa tư, hàng hóa công HÀNG HÓA CÔNG VÀ HÀNG HÓA TƯ 2. Hàng hóa công thuần túy và không thuần DO KHU VỰC CÔNG CỘNG CUNG CẤP túy; 3. Hàng hóa tư do khu vực công cung cấp 4. Cung cấp hàng hóa công hiệu quả Le T. Nhan Khoa Kinh tế quốc tế - Trường ĐH Ngân hàng 5-Oct-15 2 PHẦN I HHCC VÀ HHTN Những HH-DV được SX và cung cấp HÀNG HÓA CÔNG CỘNG trong XH có thể được chia làm hai loại: & o Hàng hóa công cộng = HHCC; và HÀNG HÓA TƯ NHÂN o Hàng hóa tư nhân = HHTN (hoặc hàng hóa cá nhân) 5-Oct-15 Kinh tế học công cộng - by Le Trung Nhan 3 5-Oct-15 4 1
2. 5-Oct-15 HHCC VÀ HHTN THUỘC TÍNH CƠ BẢN CỦA HHCC  HHCC (Public Goods)? HHCC có 2 thuộc tính cơ bản:  Không có tính cạnh tranh trong tiêu dùng  HHTN (Private Goods)? (non-rivalry)  Không có tính loại trừ trong tiêu dùng (non- excludability) 5-Oct-15 5 5-Oct-15 6 THUỘC TÍNH CƠ BẢN CỦA HHCC THUỘC TÍNH CƠ BẢN CỦA HHCC Không có tính cạnh tranh trong tiêu dùng Không có tính loại trừ trong tiêu dùng (non-rivalry) (non-excludability)  Khi có thêm một người sử dụng sẽ không làm giảm  Không thể loại trừ hoặc rất tốn kém để ngăn cản lợi ích TD của những người TD hiện tại. hay từ chối những cá nhân không trả tiền cho việc o Chương trình truyền hình; truyền thanh tiêu dùng HHCC. o Hệ thống an ninh; quốc phòng o Hệ thống an ninh; quốc phòng; truyền thanh 5-Oct-15 7 5-Oct-15 8 2
3. 5-Oct-15 PHẦN II HHCC thuần túy & không thuần túy Sự khác nhau của những HHCC sau: HHCC THUẦN TÚY o Cái ao đánh bắt cá; Con đường; Cây cầu; & Công viên; HHCC KHÔNG THUẦN TÚY o Hệ thống an ninh; hệ thống quốc phòng; ngọn hải đăng; 5-Oct-15 Kinh tế học công cộng - by Le Trung Nhan 9 5-Oct-15 10 HHCC thuần túy & không thuần túy HHCC không thuần túy  HHCC có thể tắc nghẽn: là những HH mà  HHCC thuần túy là HHCC thỏa mãn cả hai khi có thêm nhiều người cùng sử dụng chúng thuộc tính cơ bản của HHCC. thì có thể gây tắc nghẽn, ùn tắc, khiến lợi ích của những người TD trước đó bị giảm sút  Tính không cạnh tranh (non-rivalry); (Công viên, cây cầu, con đường, )  Tính không loại trừ (non-excludability) .  HHCC có thể loại trừ bằng giá: là những HHCC mà lợi ích do chúng tạo ra có thể định  HHCC không thuần túy là HHCC chỉ mang giá (đi lại qua cầu sẽ đặt trạm thu phí; phí một trong hai thuộc tính cơ bản của HHCC. tham gia câu lạc bộ; ) 5-Oct-15 11 5-Oct-15 12 3
4. 5-Oct-15 Phi hiệu quả do tư nhân cung cấp HHCC HHCC – VẤN ĐỀ  “free-rider” problem 5-Oct-15 13 5-Oct-15 14 HHCC – VẤN ĐỀ HHCC - VẤN ĐỀ  ["free-rider” problem]  Public goods problems are often closely related to the "free-rider” problem, in which people not paying for the good may continue to access it. Thus, the good may be under-produced, overused or degraded. 5-Oct-15 15 5-Oct-15 16 4
5. 5-Oct-15 HHCC VÀ FREE RIDER PROBLEM HHCC VÀ FREE RIDER PROBLEM  Đọc bài và thảo luận:  The free rider problem  The free rider problem as a basic for government intervention by E.C. Pasour;  Team incentives and free rider problem by The Nelson Touch  Yêu cầu:  Giải thích tại sao lại có free rider problem?  Gợi ý cách thức để ngăn chặn free-rider problem. 5-Oct-15 17 5-Oct-15 Kinh tế học công cộng - by Le Trung Nhan 18 PHẦN III HHTN DO KVCC CUNG CẤP HHTN do KVCC cung cấp? HÀNG HÓA TƯ NHÂN DO KHU VỰC CÔNG CỘNG CUNG CẤP  Không phải chỉ có HHCC mới được KVCC cung  cấp; đôi khi HHTN cũng được KVCC cung cấp, tức là loại HHTN này được cung cấp miễn phí hoặc Cung cấp công cộng HHTN không định giá ngang bằng chi phí biên như trong cung cấp cá nhân. 5-Oct-15 Kinh tế học công cộng - by Le Trung Nhan 19 5-Oct-15 20 5
6. 5-Oct-15 HHTN DO KVCC CUNG CẤP HHTN DO KVCC CUNG CẤP HHTN do KVCC cung cấp?  Nếu một HHTN được cung cấp tự do thì  Những HH do KVCC cung cấp mà có chi phí cận chắc chắn sẽ có sự tiêu dùng quá mức. biên lớn liên quan đến việc cung cấp cho thêm nhiều người được xem là HHTN do KVCC cung  Khi đó nó sẽ gây ra sự thiệt hại cho XH. cấp.  Ví dụ: nước sạch, thuốc men, lương thực, 5-Oct-15 21 5-Oct-15 22 HHTN DO KVCC CUNG CẤP HHTN DO KVCC CUNG CẤP 5-Oct-15 23 5-Oct-15 24 6
7. 5-Oct-15 HHTN DO KVCC CUNG CẤP HHTN DO KVCC CUNG CẤP (phân chia khẩu phần - cung cấp đông đều) (phân chia khẩu phần – xếp hàng) • Khi KVCC cung cấp HHTN cho  Xếp hàng: là một biện pháp phân chia khẩu mọi cá nhân với phần được sử dụng. Trong trường hợp này, cá số lượng bằng nhân không trả chi phí bằng tiền mà trả bằng nhau (cung cấp chi phí thời gian. đồng đều); một số người sẽ được  Xếp hàng chưa hẳn là biện pháp tốt vì có nhiều hơn mức những người là tỷ phú về thời gian lại có thể hiệu quả và một không có nhu cầu cao về HH mà họ đang xếp số sẽ được ít hơn. hàng. 5-Oct-15 25 5-Oct-15 26 PHẦN IV CUNG CẤP HÀNG HÓA CÔNG HIỆU QUẢ  Nên cung cấp HHCC ở quy mô nào thì hiệu CUNG CẤP HÀNG HÓA CÔNG quả? HIỆU QUẢ 5-Oct-15 Kinh tế học công cộng - by Le Trung Nhan 27 5-Oct-15 28 7
8. 5-Oct-15 CUNG CẤP HÀNG HÓA CÔNG HIỆU QUẢ CUNG CẤP HÀNG HÓA CÔNG HIỆU QUẢ  Giá thuế: mức giá mà các cá nhân phải trả khi sử  Cung cấp HHTN Market dụng thêm mỗi đơn vị HHCC. Crusoe’s Marginal Benefit Friday’s Marginal Benefit Price Price Price of ice of ice of ice  HHCC được cá nhân TD với cùng một số lượng cream cream cream cone cone cone như nhau, nhưng lợi ích biên họ nhận được từ đ.v S = HH cuối cùng đó là khác nhau. SMC $2 $2 D $2 E DB J  Mỗi cá nhân (Crusoe và Friday) trả các giá thuế DB&J = SMB khác nhau, đúng bằng lợi ích biên (MB) mà họ nhận được. 0 2 Quantity 0 1 Quantity 0 3 Quantity  Vì thế SMB mà XH nhận được (hay đường cầu of cones of cones of cones tổng hợp của XH) sẽ là tổng MB của các cá nhân. 5-Oct-15 29 5-Oct-15 30 CUNG CẤP HÀNG HÓA CÔNG HIỆU QUẢ CUNG CẤP HÀNG HÓA CÔNG HIỆU QUẢ Price of Crusoe’s marginal benefit missiles Xã hội có 2 nhóm người đại diện là Crusoe và Friday, $2 và 1 hàm cầu tương ứng: PC=10-2q PF=15 -3q. DC 0 1 5 Quantity of missiles Hãy viết hàm số tổng cầu (hàm số cầu HHCC của xã Price of missiles Friday’s marginal benefit hội) và vẽ đường tổng cầu. $4 Pc 2 DF 25 0 1 5 Quantity of missiles Price of missiles Social marginal benefit and cost 15 $6 S = SMC 10 3 DC&F = SMB 5-Oct-15 0 1 5 Quantity of missiles 31 5-Oct-15 5 Qc 32 8
9. 5-Oct-15 CUNG CẤP HÀNG HÓA CÔNG HIỆU QUẢ a Price of missiles $6 Social marginal benefit and cost S = SMC 3 DC&F = SMB 0 1 5 Quantity of missiles 5-Oct-15 33 9