Quản trị kinh doanh - Chương 03: Lý thuyết về hành vi của người tiêu dùng

Nội dung text: Quản trị kinh doanh - Chương 03: Lý thuyết về hành vi của người tiêu dùng

1. CHƯƠNG 3 LÝTHUYẾT VỀHÀNH VI CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu 1 dùng Giảithíchcânbằngtiêudùngbằng thuyếthữudụng Cácgiảthiết n Mứcthỏamanõ khitieuâ dùngsảnphẩmcóthể địnhlượng và đolườngđược. n Sởthíchvềcácsảnphẩmcóthể chianhỏ được. n Ngườitieuâ dùngluonâ cósự lựachọnhợplý Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 2 Giảithíchcânbằngtiêudùngbằng thuyếthữudụng Qx MUx TUx 1 4 4 2 3 7 3 2 9 4 1 10 5 0 10 6 -1 9 7 -2 7 8 -3 4 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 3 1
2. Giảithíchcânbằngtiêudùngbằng thuyếthữudụng Hữudụng(Utility –U) n Hưũ dụnglàsựthỏamanõ màmộtngườicảmnhậnđượckhi tieuâ dùngmộtloạisảnphẩmhay dịchvụnàođó. Hưũ dụng mangtínhchủquan. Tổnghữudụng(Total Utility –TU) n Tổnghưũ dụnglàtổngmứcthỏamanõ đạtđượckhitieuâ dùng mộtlượnghànghóahay dịchvụnàođótrongmộtthờigian nhấtđịnh. Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 4 Giảithíchcânbằngtiêudùngbằng thuyếthữudụng Hữudụngbiên(MargianalUtility–MU) “Hưũ dụngbienâ làsựtanê gthemâ hưũ dụngkhitieuâ dùng themâ mộtđơnvịsảnphẩmtrongmộtđơnvịthờigian”. DTUX dTU MUX== hay MUx=-TUXTUX1- DQXXdQ n MUx: hưũ dụngbien.â n ∆ TUx: sựthayđổitrongtổnghưũ dụng. n ∆ Qx: sựthayđổitrongsốlượnghànghóaX Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 5 TUx 10 TUx 9 MUx= 0è TU max Qx MUx TUx 7 1 4 4 4 2 3 7 MUx>0 à TU tăng 3 2 9 0 MUx 1 2 3 4 5 6 Qx 4 1 10 4 5 0 10 3 MUx< 0 èTU giảm 6 -1 9 2 1 7 -2 7 0 8 -3 4 1 2 3 4 5 6 Qx -1 Chương 3: Lý thuyết hành vi của 6 MUxngười tiêu dùng 2
3. Giảithíchcânbằngtiêudùng bằngthuyếthữudụng Nhậnxét: n Khisửdụngcàngnhiềumộtloạisảnphẩmthì hưũ dụngbiên củasảnphẩmđósẽgiảmdần. n MốiquanhệgiữaMU vàTU. § MU > 0: TU tăng § MU < 0: TU giảm § MU = 0: TU lớnnhất(TUmax) Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 7 Cânbằngtiêudùng n Phươngpháp1: MộtngườicóthunhậpI = 7 đồngmua2 sp X vàY với giáPx= 1 đ/1 sp, Py= 1 đ/1 sp. Sởthíchcủangườiđó đượcthểhiệnqua bảngsau X MUX Y MUY 1 40 1 30 2 36 2 29 3 32 3 28 4 28 4 27 5 24 5 25 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 8 nVídụ: Cáchkết X Y Số nMộtngườicó hợp tiền thunhập I = 7 đồngmua2 sp A 0 7 7 X vàY vớigiá B 1 6 7 Px= 1 đ/1 sp, C 2 5 7 Py= 1 đ/1 sp D 3 4 7 E 4 3 7 Người đĩcĩ F 5 2 7 thể chi tiêu G 6 1 7 theomộttrong H 7 0 7 8 cáchnày Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 9 3
4. Câuhỏi Ngườitiêudùngđócầnphảimua baonhiêuđồngchosảnphẩmX vàbaonhiêuđồngchosảnphẩm Y đểmứchữudụngđạtđượclà tốiđa? Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 10 So sánhchi tiêutừngđồng X MUX Y MUY 1 40 1 30 2 36 2 29 3 32 3 28 4 28 4 27 5 24 5 25 n Đồngthứnhất: MUX1 = 40 đvhd–MUY1 = 30 đvhd=> ChọnmuaX1 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 11 So sánhchi tiêutừngđồng X MUX Y MUY 1 40 1 30 2 36 2 29 3 32 3 28 4 28 4 27 5 24 5 25 n Đồngthứhai: MUX2 = 36 đvhd–MUY1 = 30 đvhd=> ChọnmuaX2 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 12 4
5. So sánhchi tiêutừngđồng X MUX Y MUY 1 40 1 30 2 36 2 29 3 32 3 28 4 28 4 27 5 24 5 25 n Đồngthứba: MUX3 = 32 đvhd–MUY1 = 30 đvhd=> ChọnmuaX3 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 13 So sánhchi tiêutừngđồng X MUX Y MUY 1 40 1 30 2 36 2 29 3 32 3 28 4 28 4 27 5 24 5 25 n Đồngthứtư: MUX4 = 28đvhd –MUY1 = 30 đvhd=> ChọnmuaY1 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 14 So sánhchi tiêutừngđồng X MUX Y MUY 1 40 1 30 2 36 2 29 3 32 3 28 4 28 4 27 5 24 5 25 n Đồngthứnamê : MUX4 = 28 đvhd–MUY2 = 29 đvhd=> ChọnmuaY2 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 15 5
6. So sánhchi tiêutừngđồng X MUX Y MUY 1 40 1 30 2 36 2 29 3 32 3 28 4 28 4 27 5 24 5 25 n Đồngthứsáu: MUX4 = 28 đvhd–MUY3 = 28 đvhd=> ChọnmuaX4 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 16 So sánhchi tiêutừngđồng X MUX Y MUY 1 40 1 30 2 36 2 29 3 32 3 28 4 28 4 27 5 24 5 25 n Đồngthứbảy: MUX5 = 24 đvhd–MUY3 = 28 đvhd=> ChọnmuaY3 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 17 Tómlại Lầnmua Sảnphẩm 1 X 2 X 3 X 4 Y 5 Y 6 X 7 Y Tổngcộng 4 X& 3Y Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 18 6
7. Nhậnxét: n Hữudụngbiêncủa4 sảnphẩmX và3 sản X MUX Y MUY phẩmY bằngnhau èTạimứcsảnlượng 1 40 1 30 màngườitiêudùng 2 36 2 29 lựachọn: Hữudụng 3 32 3 28 biêncủađơnvịtiền 4 28 4 27 tệcuốicùngcủasản 5 24 5 25 phẩmđượcmua bằngnhau Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 19 Phươngpháp2 nĐểtốiđahóahữudụngngườitieuâ dùngsẽmua sốlượngsảnphẩmsaochoMU củađơnvịtiềntệ cuốicùngcủasảnphẩmđượcmuaphảibằng nhau MUMU MU XY=== N (1) PXPPYN n Vàtổngsốtiềnchi chocácsảnphẩmphảinằm tronggiớihạncủathunhập: +++= XPXYPYN NPI (2) Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 20 Vídụ MộtngườicóthunhậpI = 7 đồngmua2 sp X vàY với giáPx= 1 đ/1 sp, Py= 1 đ/1 sp. Sởthíchcủangườiđó đượcthểhiệnqua bảngsau X MUX Y MUY 1 40 1 30 2 36 2 29 3 32 3 28 4 28 4 27 5 24 5 25 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 21 7
8. Câuhỏi Ngườitiêudùngđócầnphảimua baonhiêuđồngchosảnphẩmX vàbaonhiêuđồngchosảnphẩm Y đểmứchữudụngđạtđượclà tốiđa? Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 22 GọiX vàY làsốlượngsảnphẩmX vàY. Đểtối đahóathỏamãnngườitiêudùngphảichọnphối hợpcácsảnphẩmsaochothỏamanõ 2 điềukiện: MUMU MU XY=== N (1) PPP và XYN XPX+YPYN+ +=NPI(2) Ta chọncặpX= 4 vàY= 3 vìthỏamãnđiềukiện (1) Xétđiềukiện(2) tathấy: 4Px + 3Py = 4.1 +3.1 =7 = I => thỏađiềukiện(2). Vậyngườitiêudùngsẽchọnmua4 sảnphẩmX và3 sảnphẩmY. Chương 3: Lý thuyết hành vi của 23 người tiêu dùng X MUX Y MUY 1 40 1 30 2 36 2 29 3 32 3 28 4 28 4 27 5 24 5 25 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 24 8
9. MộtngườicóthunhậpI = 14 đồngmua2 sp Vídụ X vàY vớigiáPx= 2 đ/1 sp, Py= 1 đ/1 sp. X MUX Y MUY 1 20 1 12 2 18 2 11 3 16 3 10 4 14 4 9 5 12 5 8 6 8 6 7 7 3 7 4 8 0 8 1 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 25 GọiX vàY làsốlượngsảnphẩmX vàY. Đểtốiđahóathỏamãnngườitiêudùng phảichọnphốihợpcácsảnphẩmsaocho thỏamãn2 điềukiện: MUXYMU MUN === (1) PXPPYN và XPX+YPYN+ +=NPI(2) Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 26 Xétđiềukiện(1) tathấy: X MUX Y MUY MUX1 MUY3 1 20 1 12 PX PY 2 18 2 11 3 16 3 10 MU MU X2 Y4 4 14 4 9 PX PY 5 12 5 8 MU MU X3 Y5 6 8 6 7 P P X Y 7 3 7 4 MUX4 MUY6 8 0 8 1 PX PY MUX6 MUY7 P P X Y Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 27 9
10. Xétđiềukiện(2) tathấy: n X1 –Y3 = 1.2 +3.1 = 5=> Khôngthỏađiềukiện(2) n X2 –Y4 = 2.2 + 4.1 =8=> Khôngthỏađiềukiện(2) n X3 –Y5 = 3.2 + 5.1 =11 =>Khôngthỏađiềukiện(2) n X4 –Y6 = 4.2 + 6.1 = 14=> Thỏađiềukiện(2) n X6 –Y7 = 6.2 + 7.1 =19=> Khôngthỏađiềukiện(2) 4 X & 6 Y Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 28 GIẢI THÍCH SỰHÌNH THÀNH ĐƯỜNG CẦU BẰNG THUYẾT HỮU DỤNG VÀCÂN BẰNG TIÊU DÙNG Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 29 MộtngườicóthunhậpI = 350đồng mua2 sp Vídụ X vàY vớigiáPx= 20 đ/1 sp , Py= 10 đ/1 sp. X MUX Y MUY . . 5 24 . . . . 8 66 . . . . . . 10 40 . . . . 11 22 . . . . 15 20 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 30 10
11. X MUX Y MUY n Ngườitiêudùngsẽmua10 . . 5 24 sảnphẩmX và15 sảnphẩm . . . . Y vìthỏa2 điềukiện: 8 66 . . MU MU n X10 Y15 (1) . . . . PX PY 10 40 . . n (2) 10Px + 15Py . . 11 22 = 10.20 +15.10 . . . . = 350 đồng= I 15 20 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 31 Vấnđề Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 32 Vấnđề n GiảsửgiábánsảnphẩmX lúcnàytangê lenâ 30 đồng/1 sảnphẩm, giábánsảnphẩm Y, thunhậpngườitieuâ dùng, sởthích, khonâ gđổi Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 33 11
12. X MUX Y MUY nKhigiásảnphẩmX tăng, . . 5 24 ngườitiêudùngmuốnmua . . . . lượngX nhưcũ (10 sp X) thì 8 66 . . buộcphảigiảmlượngmuaY . . . . xuốngcò5 sảnphẩmthìmới đủtiền(thỏađiềukiện(2): 10 40 . . . . 11 22 (2): 10Px + 5Py . . . . 15 20 = 10.30 + 5.10 = 350 đ= I Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 34 X MUX Y MUY nXétđiềukiện(1): . . 5 24 MUX10 MUY5 . . . . PX PY 8 66 . . 40 24 . . . . 30 10 10 40 . . è khonâ gthỏađk(1) . . 11 22 . . . . èkhôngđạtđộhữudụngtối 15 20 đa Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 35 X MUX Y MUY nĐểđạtđộhưũ dụngtốiđabắtbuộc ngườiđóphảigiảmmualượngX: . . 5 24 nXétđiềukiện(2): . . . . 8 66 . . 8 PX + 11PY = 8.30 + 11.10 = 350 = I (thỏa(2)) . . . . nSo vớiđiềukiện(1): 10 40 . . . . 11 22 MUX8 MUY11 66 22 . . . . PX PY 30 10 (thỏa(1)) 15 20 8 X & 11 Y Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 36 12
13. Kếtluận KhigiáX tăng: n Nếukhônggiảmlượngmua => khôngđạtđộhữudụngtốiđa n NếugiảmlượngmuaX: => đạtđộhữudụngtốiđa => phùhợpquyluậtcầu Thuyếthữudụngkhôngmâuthuẫnquyluậtcầu Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 37 Giảithíchcânbằngtiêudùngbằng đồthị Cácgiảthiết: n Sởthíchcótínhhoànchỉnh n Ngườitieuâ dùngluonâ thíchcónhiềuhàng hóahơníthànghóa n Sởthíchcótínhbắccầu Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 38 Đường đẳngích TUE = 90 TUA =100 Y Cách X Y TU kết TU = 100 A TU = 110 B hợp 70 TU = 110 A 30 70 100 TU = 90 F B 40 40 100 TUC = 100 E B F C 50 20 100 40 TU = 100 D D 60 10 100 C 20 U2 D E 30 40 90 10 U1 TU = 100 U0 F 50 40 110 0 30 40 50 60 X Chương 3: Lý thuyết hành vi của 39 người tiêu dùng 13
14. Đường đẳngích Y A 70 E B F 40 C 20 U2 D 10 U1 U0 0 30 40 50 60 X Chương 3: Lý thuyết hành vi của 40 người tiêu dùng Đường đẳngích Y Đườngđẳng íchlàđường tậphợpcác phốihợpkhác nhaugiữahai hay nhiềusản U2 phẩmcùng U1 manglạimột U0 0 mứcthỏamãn X chongườitiêu Chương 3: Lý thuyết hành vi của dùng 41 người tiêu dùng Đường đẳngích Y Sởthíchcủa ngườitiêudùng đượcmôtả bằngtậphợp cácđườngđẳng íchứngvớimức U2 thỏamanõ khác U1 nhau U0 0 X Chương 3: Lý thuyết hành vi của 42 người tiêu dùng 14
15. Đường đẳngích Y Đườngđẳng íchcàngxa gốctọađộ0 thìđộthỏa U2 mãncàngcao U1 U0 0 X Chương 3: Lý thuyết hành vi của 43 người tiêu dùng Đường đẳngích Y Tậphợpcác đườngđẳng íchtrêncùng mộtđồthịta U2 gọilàsơđồ U 1 đẳngích U0 0 X Chương 3: Lý thuyết hành vi của 44 người tiêu dùng Đường đẳngích Y 1-Đường đẳngích dốcxuống vềphíabên U 2 phải U1 U0 0 X Chương 3: Lý thuyết hành vi của 45 người tiêu dùng 15
16. Đường đẳngích Y 2-Cácđường đẳngích khôngcắt nhau U2 U1 U0 0 X Chương 3: Lý thuyết hành vi của 46 người tiêu dùng Đường đẳngích Y 3-Cácđường đẳngíchlồi vềphíagốc O U2 U1 U0 0 X Chương 3: Lý thuyết hành vi của 47 người tiêu dùng Đường đẳngích Y Đườngđẳngíchlà đườngtậphợpcác phốihợpkhác nhaugiưã haihay nhiềusảnphẩm cùngmanglạimột mứcthỏamanõ cho U2 U1 ngườitiêudùng U0 0 X Chương 3: Lý thuyết hành vi của 48 người tiêu dùng 16
17. Đườngngânsách Vídụ: Cáchkết X Y Số Mộtngườicó hợp tiền thunhập I = 7 A 0 7 7 đồngmua2 B 1 6 7 sp X vàY với giá Px= 1 đ/1 C 2 5 7 sp, Py= 1 đ/1 D 3 4 7 Ngspười đĩcĩ E 4 3 7 thể chi tiêu F 5 2 7 theomộttrong G 6 1 7 8 cáchnày H 7 0 7 Chương 3: Lý thuyết hành vi của 49 người tiêu dùng Đườngngânsách Y Cách X Y kết hợp A Đườngngânsách 7 A 0 7 B 6 C B 1 6 5 D C 2 5 4 E 3 D 3 4 F 2 G E 4 3 1 H F 5 2 0 1 2 3 4 5 6 7 X G 6 1 Chương 3: Lý thuyết hành vi của H 7 050 người tiêu dùng Đườngngânsách Y A Đườngngânsách 7 B 6 C 5 D 4 E 3 F 2 G 1 H 0 1 2 3 4 5 6 7 X Chương 3: Lý thuyết hành vi của 51 người tiêu dùng 17
18. Sự dịchchuyểncủa đườngngânsách Y •Thu nhập Đườngngânsáchdịch thay đổilàm I2/Py chuyểnsang phảikhi thunhậptăng đườngngân sáchdịch I1/Py chuyểnsong songsang phảihoặc sang trái 0 I2 /Px X I1/Px Chương 3: Lý thuyết hành vi của 52 người tiêu dùng Sự dịchchuyểncủa đườngngânsách Y •Thu nhập thay đổilàm I2/Py Đườngngânsáchdịch chuyểnsang tráikhi đườngngân thunhậpgiảm sáchdịch I1/Py chuyểnsong songsang phảihoặc sang trái 0 I2 /Px X I1/Px Chương 3: Lý thuyết hành vi của 53 người tiêu dùng Sự dịchchuyểncủa đườngngânsách Y Giá1 sản phẩmthayđổi làmđường I1/Py Đườngngânsáchdịch chuyểnsang tráikhi nganâ sách giásảnphẩmX tăng dịchchuyển quay vềhoặc tiếnxaragốc tọađộtrên 0 mộttrụcvà X I2 /Px I1/Px ngượclại Chương 3: Lý thuyết hành vi của 54 người tiêu dùng 18
19. Sự dịchchuyểncủa đườngngânsách Y Giá1 sản phẩmthayđổi làmđường I1/Py Đườngngânsáchdịch chuyểnsang phảikhi nganâ sách giásảnphẩmX giảm dịchchuyển quay vềhoặc tiếnxaragốc tọađộtrên 0 mộttrụcvà X I1 /Px I2/Px ngượclại Chương 3: Lý thuyết hành vi của 55 người tiêu dùng Sự lựachọncủa ngườitiêudùng Y Ngườitiêudùng I/Py luơnthíchnhiều B hànghốhơnít hànghĩa N K M U Y 2 U1 A U0 0 X I/Px X Chương 3: Lý thuyết hành vi của 56 người tiêu dùng Y M Khigiásản phẩmX tăngtừ Giải PX1 lênPX2 thích E U Y 1 1 sự hình FF Y U 1 0 thành N 0 X X đường Px 2 I1/PX2 1 I1/PX1 X F cầu PX2 P E bằng X1 (D) đồ thị 0 X2 X1 Qx Chương 3: Lý thuyết hành vi của 57 người tiêu dùng 19
20. Đườngtiêudùngtheogiá Y “Tậphợp Đườngtiêudùng cácphối theogiá hợptốiưu giữahai sảnphẩm khigiácác sảnphẩm thayđổi, thunhập 0 X khôngđổi” Chương 3: Lý thuyết hành vi của 58 người tiêu dùng Đườngtiêudùngtheothunhập Y “Tậphợp Đườngtiêudùng cácphối theothunhập hợptốiưu giữahai sảnphẩm khithu nhậpthay đổi, cácyếu tốkhác 0 X khôngđổi” Chương 3: Lý thuyết hành vi của 59 người tiêu dùng Chương 3: Lý thuyết hành vi của 60 người tiêu dùng 20
21. nháp Y A 70 D E F 10 10 B 40 20 C 30 20 50 0 30 40 50 X 60 60 Chương 3: Lý thuyết hành vi của 70 61 người tiêu dùng nháp Y A 70 D E F 10 10 B 40 20 C 30 20 50 0 30 40 50 X 60 60 Chương 3: Lý thuyết hành vi của người tiêu dùng 70 62 21