Đề tài Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Phú Thái

Nội dung text: Đề tài Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Phú Thái

1. LỜI MỞ ĐẦU Tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ là mối quan tâm hàng đầu của tất cả các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp thương mại nói riêng. Thực tiễn cho thấy thích ứng với mỗi cơ chế quản lý, công tác tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ được thực hiện bằng các hình thức khác nhau. Trong nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung Nhà nước quản lý kinh tế chủ yếu bằng mệnh lệnh. Các cơ quan hành chính kinh tế can thiệp sâu vào nghiệp vụ sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhưng lại không chịu trách nhiệm về các quyết định của mình. Hoạt động tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá trong thời kỳ này chủ yếu là giao nộp sản phẩm, hàng hoá cho các đơn vị theo địa chỉ và giá cả do Nhà nước định sẵn. Tóm lại, trong nền kinh tế tập trung khi mà ba vấn đề trung tâm: Sản xuất cái gì ? Bằng cách nào? Cho ai ? đều do Nhà nước quyết định thì công tác tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ chỉ là việc tổ chức bán sản phẩm, hàng hoá sản xuất ra theo kế hoạch và giá cả được ấn định từ trước. Trong nền kinh tế thị trường , các doanh nghiệp phải tự mình quyết định ba vấn đề trung tâm thì vấn đề này trở nên vô cùng quan trọng vì nếu doanh nghiệp nào tổ chức tốt nghiệp vụ tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá đảm bảo thu hồi vốn, bù đắp các chi phí đã bỏ ra và xác định đúng đắn kết quả kinh doanh sẽ có điều kiện tồn tại và phát triển. Ngược lại, doanh nghiệp nào không tiêu thụ được hàng hoá của mình, xác định không chính xác kết quả bán hàng sẽ dẫn đến tình trạng “ lãi giả, lỗ thật” thì sớm muộn cũng đi đến chỗ phá sản. Thực tế nền kinh tế thị trường đã và đang cho thấy rõ điều đó. Để quản lý được tốt nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá thì kế toán với tư cách là một công cụ quản lý kinh tế cũng phải được thay đổi và hoàn thiện hơn cho phù hợp với tình hình mới. 1
2. Nhận thức được ý nghĩa quan trọng của vấn đề trên, qua quá trình thực tập ở Công ty TNHH Phú Thái được sự hướng dẫn tận tình của cô giáo hướng dẫn Tiến sĩ_Phạm Bích Chi cùng với sự giúp đỡ của các cán bộ kế toán trong phòng Kế toán công ty , em đã thực hiện chuyên đề tốt nghiệp của mình với đề tài: “Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Phú Thái”. Chuyên đề tốt nghiệp gồm 3 chương: Chương I : Những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán bán hàngvà xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại. Chương II : Thực trạng về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Phú Thái. Chương III : Một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Phú Thái. Do thời gian có hạn nên chuyên đề này không tránh khỏi những thiếu sót và khiếm khuyết . Kính mong sự chỉ bảo, đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo và các bạn để chuyên đề này được hoàn thiện hơn . Em xin chân thành cảm ơn! 2
3. CHƯƠNG I NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI 1.1. ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THƯƠNG MẠI VÀ VAI TRÒ CỦA KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI 1.1.1.Đặc điểm nền kinh tế thị trường Việt Nam. Kinh tế tự nhiên và kinh tế hàng hoá là hai hình thức tổ chức kinh tế xã hội đã tồn tại trong lịch sử. Trong nền kinh tế tự nhiên, người sản xuất cũng đồng thời là người tiêu dùng, các quan hệ kinh tế đều mang hình thái hiện vật, bước sang nền kinh tế thị trường, mục đích của sản xuất là trao đổi ( để bán), sản xuất là để thoả mãn nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Chính nhu cầu ngày càng cao của thị trường, đã làm hình thành động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của sản xuất hàng hoá. Trong nền kinh tế hàng hoá do xã hội ngày càng phát triển quan hệ hàng hoá, tiền tệ ngày càng mở rộng cho nên sản phẩm hàng hoá ngày càng phong phú và đa dạng góp phần giao lưu văn hoá giữa các vùng và các địa phương. Dung lượng thị trường và cơ cấu thị trường được mở rộng và hoàn thiện hơn. Mọi quan hệ kinh tế trong xã hội được tiền tệ hoá. Hàng hoá không chỉ bao gồm những sản phẩm đầu ra của sản xuất mà còn bao hàm cả các yếu tố đầu vào của sản xuất. Trong nền kinh tế thị trường, người ta tự do mua và bán, hàng hóa. Trong đó người mua chọn người bán ,người bán tìm người mua họ gặp nhau ở giá cả thị trường. Giá cả thị trường vừa là sự biểu hiện bằng tiền của giá thị trường và chịu sự tác động của quan hệ cạnh tranh và quan hệ cung cầu hàng hoá và dịch vụ. Kinh tế thị trường tạo ra môi trường tự do dân chủ trong kinh doanh, bảo vệ lợi ích chính đáng cuả người tiêu 3
4. dùng. Trong nền kinh tế thị trường, hoạt động kinh doanh thương mại nối liền giữa sản xuất với tiêu dùng.Dòng vận động của hàng hoá qua khâu thương mại để tiếp tục cho sản xuất hoặc tiêu dùng cá nhân. ở vị trí cấu thành của tái sản xuất, kinh doanh thương mại được coi như hệ thống dẫn lưu đảm bảo tính liên tục của quá trình sản xuất. Khâu này nếu bị ách tắc sẽ dẫn đến khủng hoảng của sản xuất và tiêu dùng. Kinh doanh thương mại thu hút trí lực và tiền của các nhà đầu tư để đem lại lợi nhuận. Kinh doanh thương mại có đặc thù riêng của nó, đó là quy luật hàng hoá vận động từ nơi giá thấp đến nơi giá cao, quy luật mua rẻ bán đắt, quy luật mua của người có hàng hoá bán cho người cần. Kinh doanh thương mại là điều kiện tiền đề để thúc đẩy sản xuất hàng hoá phát triển. Qua hoạt động mua bán tạo ra động lực kích thích đối với người sản xuất, thúc đẩy phân công lao động xã hội, tổ chức tái sản xuất hình thành nên các vùng chuyên môn hoá sản xuất hàng hoá. Thương mại đầu vào đảm bảo tính liên tục của quá trình sản xuất. Thương mại đầu ra quy định tốc độ và quy mô tái sản xuất mở rộng của doanh nghiệp. Kinh doanh thương mại kích thích nhu cầu và luôn tạo ra nhu cầu mới, thương mại làm nhu cầu trên thị trường trung thực với nhu cầu, mặt khác nó làm bộc lộ tính đa dạng và phong phú của nhu cầu. 1.1.2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh thương mại. Hoạt động kinh doanh thương mại là hoạt động lưu thông phân phối hàng hoá trên thị trường buôn bán hàng hoá của từng quốc gia riêng biệt hoặc giữa các quốc gia với nhau . Nội thươnglà lĩnh vực hoạt động thương mại trong từng nước , thực hiện quá trình lưu chuyển hàng hoá từ nơi sản xuất , nhập khẩu tới nơi tiêu dùng . Hoạt động thương mại có đặc điểm chủ yếu sau : - Lưuchuyển hàng hoá trong kinh doanh thương mại bao gồm hai giai đoạn : Mua hàng và bán hàng qua khâu chế biến làm thay đổi hình thái vật chất của hàng . - Đối tượng kinh doanh thương mại là các loại hàng hoá phân theo từng nghành hàng : 4
5. +Hàng vật tư , thiết bị (tư liệu sản xuất – kinh doanh ); + Hàng công nghệ phẩm tiêu dùng ; + Hàng lương thực , thực phẩm chế biến. -Quá trình lưu chuyển hàng hoá được thực hiện theo hai phương thức bán buôn và bán lẻ , trong đó : Bán buôn là bán hàng hoá cho các tổ chức bán lẻ tổ chức xản xuất , kinh doanh , dịch vụ hoặc các đơn vị xuất khẩu để tiếp tục quá trình lưu chuyển của hàng ; bán lẻ là bán hàng cho người tiêu dùng cuối cùng . Bán buôn hàng hoá và bán lẻ hàng hoá có thể thực hiện bằng nhiêù hình thức : bán thẳng , bán qua kho trực tiếp, gửi bán qua đơn vị đại lý , ký gửi , bán trả góp, hàng đổi hàng Tổ chức đơn vị kinh doanh thương mại có thể theo một trong các mô hình : Tổ chức bán buôn , tổ chức bán lẻ ; chuyên doanh hoặc kinh doanh tổng hợp ; hoặc chuyên môi giới ở các quy mô tổ chức: Quầy,cửa hàng , công ty , tổng công ty và thuộc mọi thành phần kinh tế kinh doanh trong lĩnh vực thương mại . Trong kinh doanh thương mại nói chung và hoạt động nội thương nói riêng , cần xuất phát từ đặc điểm quan hệ thương mại và thế kinh doanh với các bạn hàng để tìm phương thức giao dịch , mua , bán thích hợp đem lại cho đơn vị lợi ích lớn nhất . Thương mại là khâu trung gian nối liền giữa sản suất với tiêu dùng. Hoạt động thương mại là việc thực hiện một hay nhiều hành vi thương mại của thương nhân làm phát sinh quyền và nghĩa vụ giữa các thương nhân với nhau hay giữa thương nhân với các bên có liên quan bao gồm việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ thương mại nhằm mục đích lợi nhuận hay thực hiện chính sách kinh tế xã hội. Thương nhân có thể là cá nhân có đủ năng lực hành vi dân sự đầy đủ, hay các hộ gia đình, tổ hợp tác hoặc các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế thành lập theo quyết định của pháp luật ( được cơ quan nhà nước có thẩm quyền 5
6. cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh). Kinh doanh thương mại có một số đặc điểm chủ yếu sau: - Đặc điểm về hoạt động: Hoạt động kinh tế cơ bản của kinh doanh thương mại là lưu chuyển hàng hoá. Lưu chuyển hàng hoá là sự tổng hợp các hoạt động thuộc các quá trình mua bán, trao đổi và dự trữ hàng hoá. - Đặc điểm về hàng hoá: Hàng hoá trong kinh doanh thương mại gồm các loại vật tư, sản phẩm có hình thái vật chất cụ thể hay không có hình thái vật chất mà doanh nghiệp mua về với mục đích để bán. - Đặc điểm về phương thức lưu chuyển hàng hoá: Lưu chuyển hàng hoá trong kinh doanh thương mại có thể theo một trong hai phương thức là bán buôn và bán lẻ. - Bán buôn hàng hoá: Là bán cho người kinh doanh trung gian chứ không bán thẳng cho người tiêu dùng. - Bán lẻ hàng hoá: Là việc bán thẳng cho người tiêu dùng trực tiếp, từng cái từng ít một. - Đặc điểm về tổ chức kinh doanh: Tổ chức kinh doanh thương mại có thể theo nhiều mô hình khác nhau như tổ chức công ty bán buôn, bán lẻ, công ty kinh doanh tổng hợp, công ty môi giới, công ty xúc tiến thương mại. - Đặc điểm về sự vận động của hàng hoá: Sự vận động của hàng hoá trong kinh doanh thương mại cũng không giống nhau, tuỳ thuộc vào nguồn hàng, nghành hàng, do đó chi phí thu mua và thời gian lưu chuyển hàng hoá cũng khác nhau giữa các loại hàng hoá. Như vậy chức năng của thương mại là tổ chức và thực hiện việc mua bán, trao đổi hàng hoá cung cấp các dịch vụ nhằm phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân. 6
7. 1.1.3. Vai trò của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ở doanh nghiệp kinh doanh thương mại. Tiêu thụ hàng hoá là quá trình các Doanh nghiệp thực hiện việc chuyển hoá vốn sản xuất kinh doanh của mình từ hình thái hàng hoá sang hình thái tiền tệ và hình thành kết quả tiêu thụ, đây là kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh doanh. Theo một định nghĩa khác thì tiêu thụ hàng hoá, lao vụ, dịch vụ là việc chuyển quyền sở hữu sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã thực hiện cho khách hàng đồng thời thu được tiền hàng hoặc được quyền thu tiền hàng hoá. Như vậy, tiêu thụ là thực hiện mục đích của sản xuất và tiêu dùng, đưa hàng hoá từ nơi sản xuất đến nơi tiêu dùng. Tiêu thụ là khâu lưu thông hàng hoá là cầu nối trung gian giữa một bên sản xuất phân phối và một bên là tiêu dùng. Đặc biệt trong nền kinh tế thị trường thì tiêu thụ được hiểu theo nghĩa rộng hơn: Tiêu thụ là quá trình kinh tế bao gồm nhiều khâu từ việc nghiên cứu thị trường, xác định nhu cầu khách hàng, tổ chức mua hàng hoá và xuất bán theo yêu cầu của khách hàng nhằm đạt hiệu quả kinh doanh cao nhất. Thời điểm xác định doanh thu hàng hoá là thời điểm mà Doanh ngiệp thực sự mất quyền sở hữu hàng hoá đó và người mua thanh toán tiền hoặc chấp nhận thanh toán. Khi đó mới xác định là tiêu thụ, mới được ghi doanh thu. Kết quả tiêu thụ hàng hoá là chỉ tiêu hiệu qủa hoạt động lưu chuyển hàng hóa. cũng như các hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ. Kết quả tiêu thụ hàng hoá được biểu hiện dưới chỉ tiêu lợi nhuận (hoặc lỗ) về tiêu thụ được tính như sau: Lợi nhuận Lợi nhuận Chi phí quản lý Chi phí hoặc lỗ = gộp về tiêu - doanh nghiệp - bán hàng về tiêu thụ thụ Trong đó: 7
8. Lợi nhuận gộp = Doanh thu thuần - Giá vốn về tiêu thụ về tiêu thụ hàng bán Doanh thu thuần = Tổng doanh thu - Các khoản giảm trừ về tiêu thụ tiêu thụ doanh thu Các khoản giảm = Chiết khấu + Giảmgiá + DT hàng trừ doanh thu thương mại hàng bán bán trả lại * Doanh thu bán hàng là doanh thu của khối lượng sản phẩm hàng hoá đã bán, dịch vụ đã cung cấp được xác định là tiêu thụ trong kỳ và số tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia. Doanh nghiệp phải mở sổ chi tiết để theo dõi chi tiết các khoản doanh thu: - Doanh thu bán hàng hoá - Doanh thu cung cấp dịch vụ - Doanh thu tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia. * Các khoản giảm trừ doanh thu Chiết khấu thương mại: Là khoản chiết khấu cho khách hàng mua với số lượng lớn. Hàng bán bị trả lại:Là giá trị của số sản phẩm, hàng hoá, lao vụ, dịch vụ đã tiêu thụ bị khách hàng trả lại do những nguyên nhân vi phạm cam kết, vi phạm hợp đồng kinh tế: Hàng hoá bị mất, kém phẩm chất, không đúng chủng loại, quy cách. Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ được người bán chấp thuận một cách đặc biệt trên giá đã thoả thuận vì lý do hàng bán ra kém phẩm chất hay không đúng quy cách theo quy định trên hợp đồng kinh tế. * Giá vốn hàng bán Giá vốn hàng bán phản ánh giá trị gốc của hàng hoá, thành phẩm, dịch vụ, lao vụ đã thực sự tiêu thụ trong kỳ, ý nghĩa của giá vốn hàng bán chỉ được sử dụng 8
9. khi xuất kho hàng bán và tiêu thụ. Khi hàng hoá đã tiêu thụ và được phép xác định doanh thu thì đồng thời giá trị hàng xuất kho cũng được phản ánh theo giá vốn hàng bán để xác định kết quả. Do vậy xác định đúng giá vốn hàng bán có ý nghĩa quan trọng vì từ đó doanh nghiệp xác định đúng kết quả kinh doanh.Và đối với các doanh nghiệp thương mại thì còn giúp cho các nhà quản lý đánh giá được khâu mua hàng có hiệu quả hay không để từ đó tiết kiệm chi phí thu mua. * Chi phí quản lý kinh doanh Chi phí quản lý kinh doanh là những chi phí liên quan đến hoạt động tiêu thụ sản phẩm hàng hoá và những hoạt động quản lý diều hành doanh nghiệp Chi phí quản lý kinh doanh bao gồm chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp. + Chi phí nhân viên bán hàng, nhân viên quản lý: Bao gồm toàn bộ lương chính, lượng phụ, các khoản phụ cấp có tính chất lương. Các khoản trích BHXH, BHYT, KPCĐ của Ban giám đốc, nhân viên quản lý, nhân viên bán hàng trong doanh nghiệp. + Chi phí vật liệu: Bao gồm chi phí vật liệu có liên quan đến bán hàng như vật liệu bao gói, vật liệu dùng cho sửa chữa quầy hàng, và những vật liệu xuất dùng cho công tác quản lý như: Giấy, mực, bút + Chi phí công cụ đồ dùng: Phản ánh giá trị dụng cụ, đồ dùng phục vụ cho bán hàng và cho công tác quản lý. + Chi phí khấu hao tài sản cố định: Phản ánh chi phí khấu hao TSCĐ dùng cho bộ phận bán hàng và bộ phận quản lý doanh nghiệp như: Xe chở hàng, nhà cửa làm việc của các phòng ban, máy móc thiết bị. + Chi phí dự phòng: Phản ánh khoản dự phòng phải thu khó đòi tính vào chi phí quản lý kinh doanh của doanh nghiệp. 9
10. + Chi phí dịch vụ mua ngoài: Phản ánh các chi phí về dịch vụ mua ngoài như: Tiền thuê kho bãi, cửa hàng, tiền vận chuyển bốc xếp hàng tiêu thụ, tiền điện, tiền nước, tiền điện thoại + Chi phí bằng tiền khác: Là chi phí phát sinh khác như: Chi phí tiếp khách, chi phí hội nghị khách hàng, công tác phí. Kết quả tiêu thụ được thể hiện qua chỉ tiêu lãi (lỗ) về tiêu thụ. Nếu thu nhập lớn hơn chi phí thì lãi, ngược lại, nếu thu nhập nhỏ hơn chi phí thì lỗ. Việc xác định kết quả tiêu thụ được tiến hành vào cuối tháng, cuối quý, cuối năm tuỳ thuộc vào đặc điểm kinh doanh và yêu cầu quản lý của từng đơn vị. Tiêu thụ hàng hoá có vai trò to lớn trong việc cân đối giữa cung và cầu, thông qua việc tiêu thụ có thể dự đoán được nhu cầu của xã hội nói chung và của từng khu vực nói riêng, là điều kiện để phát triển cân đối trong từng nghành từng vùng và trên toàn xã hội. Qua tiêu thụ, giá trị và giá trị sử dụng của hàng hoá mới được thực hiện. Tiêu thụ hàng hoá là cơ sở hình thành nên doanh thu và lợi nhuận, tạo ra thu nhập để bù đắp chi phí bỏ ra, bảo toàn và phát triển vốn kinh doanh thông qua các phương thức tiêu thụ. Nếu khâu tiêu thụ hàng hoá của mỗi doanh nghiệp được triển khai tốt nó sẽ làm cho quá trình lưu thông hàng hoá trên thị trường diễn ra nhanh chóng giúp cho doanh nghiệp khẳng định được uy tín của mình nhờ đó doanh thu được nâng cao. Như vậy tiêu thụ hàng hoá có ý nghĩa và vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Cùng với việc tiêu thụ hàng hoá, xác định đúng kết quả tiêu thụ là cơ sở đánh giá cuối cùng của hoạt động kinh doanh trong một thời kỳ nhất định tại doanh nghiệp, xác định nghĩa vụ mà doanh nghiệp phải thực hiện với nhà nước, lập các 10
11. quỹ công ty, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động tốt trong kỳ kinh doanh tiếp theo, đồng thời nó cũng là số liệu cung cấp thông tin cho các đối tượng quan tâm như các nhà đầu tư, các ngân hàng, các nhà cho vay Đặc biệt trong điều kiện hiện nay trước sự cạnh tranh gay gắt thì việc xác định đúng kết quả tiêu thụ có ý nghĩa quan trọng trong việc xử lý, cung cấp thông tin không những cho nhà quản lý doanh nghiệp để lựa chọn phương án kinh doanh có hiệu quả mà còn cung cấp thông tin cho các cấp chủ quản, cơ quan quản lý tài chính, cơ quan thuế phục vụ cho việc giám sát sự chấp hành chế độ, chính sách kinh tế tài chính, chính sách thuế Trong doanh nghiệp thương mại, hàng hoá là tài sản chủ yếu và biến động nhất, vốn hàng hoá chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng số vốn lưu động cũng như toàn bộ vốn kinh doanh của Doanh nghiệp cho nên kế toán hàng hoá là khâu quan trọng đồng thời nghiệp vụ tiêu thụ và xác đinh kết quả tiêu thụ quyết định sự sống còn đối với mỗi doanh nghiệp. Do tính chất quan trọng của bán hàng và xác định kết quả kinh doanh như vậy đòi hỏi kế toán bán hàng và xác định kết quả tiêu kinh doanh có vai trò hết sức quan trọng: - Phản ánh và giám đốc tình hình thực hiện các chỉ tiêu kinh tế về tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ như mức bán ra, doanh thu bán hàng quan trọng là lãi thuần của hoạt động bán hàng. - Phản ánh đầy đủ, kịp thời chi tiết sự biến động của hàng hoá ở tất cả các trạng thái: Hàng đi đường, hàng trong kho, trong quầy, hàng gia công chế biến, hàng gửi đại lý nhằm đảm bảo an toàn cho hàng hoá. - Phản ánh chính xác kịp thời doanh thu bán hàng để xác định kết quả, đảm bảo thu đủ và kịp thời tiền bán hàng để tránh bị chiếm dụng vốn. - Phản ánh và giám đốc tình hình thực hiện kết quả tiêu thụ, cung cấp số liệu, lập quyết toán đầy đủ, kịp thời để đánh giá đúng hiệu quả tiêu thụ cũng như thực hiện nghĩa vụ với nhà nước. 11
12. + Xác định đúng thời điểm tiêu thụ để kịp thời lập báo cáo bán hàng và phản ánh doanh thu. Báo cáo thường xuyên kịp thời tình hình bán hàng và thanh toán với khách hàng chi tiết theo từng loại hợp đồng kinh tế nhằm giám sát chặt chẽ hàng hoá bán ra, đôn đốc việc nộp tiền bán hàng vào quỹ. + Tổ chức hệ thống chứng từ ban đầu và trình tự lưu chuyển chứng từ hợp lý. Các chứng từ ban đầu phải đầy đủ, hợp pháp, luân chuyển khoa học, hợp lý, tránh trùng lặp bỏ sót. + Xác định đúng và tập hợp đầy đủ chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp phát sinh trong kỳ. Phân bổ chính xác số chi phí đó cho hàng tiêu thụ. 1.2. KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGJHIỆP THƯƠNG MẠI . Chứng từ kế toán sử dụng hạch toán hàng hoá bao gồm:  Hoá đơn giá trị gia tăng.  Hoá đơn bán hàng.  Phiếu nhập kho, phiếu xuất kho  Bảng kê hoá đơn bán lẻ hàng hoá dịch vụ.  Bảng chứng từ khác liên quan đến nghiệp vụ bán hàng.  Sổ, thẻ kho Phương pháp kế toán chi tiết hàng hoá Có 3 phương pháp kế toán chi tiết: * Phương pháp thẻ song song - ở kho: Sử dụng thẻ kho để theo dõi từng danh điểm hàng hoá về mặt khối lượng nhập, xuất, tồn. - ỏ phòng kế toán: Mở thẻ kho hoặc mở sổ chi tiết để theo dõi từng danh điểm kể cả mặt khối lượng và giá trị nhập, xuất, tồn kho. Hàng ngày sau khi làm thủ tục nhập, xuất thì thủ kho phải căn cứ vào các phiếu nhập, xuất để ghi vào thẻ kho của từng danh điểm và tính khối lượng tồn kho của từng danh điểm. Hàng ngày hoặc định kỳ thủ kho phải chuyển chứng từ cho kế toán hàng hoá để ghi vào các thẻ hoặc sổ chi tiết ở phòng kế toán cả về số lượng và giá trị. Sơ đồ1: Sơ đồ hạch toán chi tiết theo phương pháp thẻ song song 12
13. Phiếu nhập kho, Số kế toán tổng hợp về phiếu xuất kho hàng hoá Thẻ kho Thẻ kế toán chi Bảng tổng hợp tiết nhập, xuất, tồn : Ghi hàng ngày : Ghi đối chiếu : Ghi cuối tháng * Phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển - ở kho: thủ kho vẫn giữ thẻ kho để ghi chép tình hình nhập xuất tồn về mặt khối lượng. - ở phòng kế toán: Không dùng sổ chi tiết và thẻ kho mà sử dụng sổ đối chiếu luân chuyển để ghi chép tình hình nhập xuất tồn từng danh điểm nhưng chỉ ghi 1 lần cuối tháng. Kế toán chi tiết nguyên vật liệu khi nhận các phiếu xuất, nhập kho do thủ kho gửi lên, phân loại theo từng danh điểm và cuối tháng tổng hợp số liệu của từng danh điểm để ghi vào sổ đôí chiếu luân chuyển một lần tổng hợp số nhập, xuất trong tháng cả hai chỉ tiêu lượng và giá trị sau đó tính ra số dư của đầu tháng sau. Số cộng của sổ đối chiếu luân chuyển hàng tháng được dùng để đối chiếu với kế toán tổng hợp nguyên vật liệu. Còn từng danh điểm trên sổ đối chiếu luân chuyển được đối chiếu với thẻ kho. 13
14. Sơ đồ 2: Sơ đồ hạch toán chi tiết theo phương pháp đối chiếu luân chuyển 14
15. Phiếu nhập Bảng kê nhập vật liệu kho Bảng Sổ kế tổng toán hợp tổng nhập hợp về Thẻ kho Sổ đối chiếu luân chuyển xuất vật tư, tồn hàng hoá Phiếu xuất Bảng kê xuất vật liệu kho Ghi hàng ngày : Ghi đối chiếu : Ghi cuối tháng : * Phương pháp sổ số dư. - ở kho: Ngoài việc ghi chép thẻ kho giống như hai phương pháp trên, cuối tháng sau khi tính lượng dư của từng danh điểm còn phải ghi vào sổ số dư. - Tại phòng kế toán: không phải giữ thêm một loại sổ nào nữa nhưng định kỳ phải xuống kiểm tra ghi chép của thủ kho và sau đó nhận các chứng từ nhập xuất kho. Khi nhận chứng từ phải viết giấy nhận chứng từ Các chứng từ sau khi nhận về sẽ được tính thành tiền và tổng hợp số tiền của từng danh điểm nhập hoặc xuất kho để ghi vào bảng kê luỹ kế nhập, xuất tồn kho nguyên vật liệu. 15
16. Cuối tháng kế toán nhận sổ số dư ở các kho về để tính số tiền dư cuối tháng của từng danh điểm và đối chiếu với số tiền dư cuối tháng ở bảng kê nhập xuất tồn kho. Sơ đồ 3: Sơ đồ hạch toán chi tiết theo phương pháp sổ số dư Phiếu nhập Phiếu giao nhận ctừ kho nhập kho Sổ kế toán Thẻ kho Sổ số dư Bảng luỹ kế tổng nhập,xuất, tồn hợp Phiếu xuất Phiếu giao nhận kho Ctừ xuất kho : ghi hàng ngày : Ghi đối chiếu : Ghi cuối tháng 1.2.1.Kế toán giá vốn hàng hoá tiêu thụ trong doanh nghiệp thương mại. 1.2.1.1. Xác định giá vốn hàng bán. Giá vốn hàng bán phản ánh giá trị gốc của hàng hoá, thành phẩm, dịch vụ, lao vụ đã thực sự tiêu thụ trong kỳ, ý nghĩa của giá vốn hàng bán chỉ được sử dụng khi xuất kho hàng bán và tiêu thụ. Khi hàng hoá đã tiêu thụ và được phép xác định doanh thu thì đồng thời giá trị hàng xuất kho cũng được phản ánh theo giá vốn hàng bán để xác định kết quả. Do vậy xác định đúng giá vốn hàng bán có ý nghĩa quan trọng vì từ đó doanh nghiệp xác định đúng kết quả kinh doanh.Và đối với các doanh nghiệp thương mại thì còn giúp cho các nhà quản lý đánh giá được khâu mua hàng có hiệu quả hay không để từ đó tiết kiệm chi phí thu mua. 16
17. Doanh nghiệp có thể sử dụng các phương pháp sau để xác định trị giá vốn của hàng xuất kho: * Phương pháp đơn giá bình quân: Theo phương pháp này, giá thực tế của hàng xuất kho trong kỳ được tính theo công thức: Giá thực tế hàng = Số lượng hàng hoá * Giá đơn vị bình Xuất kho xuất kho quân Khi sử dụng giá đơn vị bình quân, có thể sử dụng dưới 3 dạng: - Giá đơn vị bình quân cả kỳ dự trữ: Giá này được xác định sau khi kết thúc kỳ hạch toán nên có thể ảnh hưởng đến công tác quyết toán. Giá đơn vị bình = Trị giá thực tế hàng tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ quân cả kỳ dự Số lượng hàng thực tế tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ trữ - Giá đơn vị bình quân của kỳ trước: Trị giá thực tế của hàng xuất dùng kỳ này sẽ tính theo giá đơn vị bình quân cuối kỳ trước.Phương pháp này đơn giản dễ làm, đảm bảo tính kịp thời của số liệu kế toán, mặc dầu độ chính chưa cao vì không tính đến sự biến động của giá cả kỳ này. Giá bình quân của kỳ = Trị giá tồn kỳ trước trước Số lượng tồn kỳ trước - Giá đơn vị bình quân sau mỗi lần nhập: Phương pháp này vừa đảm bảo tính kịp thời của số liệu kế toán, vừa phản ánh được tình hình biến động của giá cả. Tuy nhiên khối lượng tính toán lớn bởi vì cứ sau mỗi lần nhập kho, kế toán lại phải tiến hành tính toán. *. Phương pháp nhập trước – xuất trước Theo phương pháp này,giả thuyết rằng số hàng nào nhập trước thì xuất trước, xuất hết số hàng nhập trước thì mới xuất số nhập sau theo giá thực tế của số hàng xuất. Nói cách khác, cơ sở của phương pháp này là giá thực tế của hàng mua trước sẽ được dùng làm gía để tính giá thực tế của hàng xuất trước và do vậy giá trị hàng tồn kho cuối kỳ sẽ là giá thực tế của số hàng mua vào sau cùng. 17
18. * Phương pháp nhập sau – xuất trước: Phương pháp này giả định những hàng mua sau cùng sẽ được xuất trước tiên, ngược lại với phương pháp nhập trước xuất trước. * Phương pháp giá hạch toán: Khi áp dụng phương pháp này, toàn bộ hàng biến động trong kỳ được tính theo giá hạch toán. Cuối kỳ, kế toán phải tiến hành điều chỉnh từ giá hạch toán sang giá thực tế theo công thức: Giá thực tế của hàng = Giá hạch toán của hàng * Hệ số giá xuất dùng trong kỳ xuất dùng trong kỳ Trong đó: Hệ số giá = Giá thực tế của hàng tồn kho đầu kỳ và nhập trong kỳ Giá hạch toán của hàng tồn kho đầu kỳ và nhập trong kỳ *. Phương pháp giá thực tế đích danh: Theo phương pháp này, hàng được xác định theo đơn chiếc hay từng lô và giữ nguyên từ lúc nhập vào cho đến lúc xuất dùng. Khi xuất hàng nào sẽ tính theo giá thực tế của hàng đó. Tài khoản sử dụng. * Tài khoản “156- Hàng hoá”: Dùng để phản ánh thực tế giá trị hàng hoá tại kho, tại quầy, chi tiết theo từng kho, từng quầy, loại, nhóm hàng hoá. Bên nợ: Phản ánh làm tăng giá trị thực tế hàng hoá tại kho, quầy ( giá mua và chi phí thu mua) Bên có: Giá trị mua hàng của hàng hoá xuất kho, quầy. Chi phí thu mua phân bổ cho hàng tiêu thụ. Dư nợ: Trị giá thực tế hàng hoá tồn kho, tồn quầy. TK 156 còn được chi tiết thành: + TK 1561- Giá mua hàng. 18
19. + TK 1562 – Chi phí thu mua hàng hoá. * TK 632” Giá vốn hàng bán” Tài khoản này dùng để phản ánh giá vốn của hàng hoá đã bán, được xác định là tiêu thụ trong kỳ, dùng để phản ánh khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho. Kết cấu tài khoản 632 Bên nợ: - Giá vốn hàng hoá tiêu thụ trong kỳ - Khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho trích lập cuối niên độ kế toán Bên có: - Kết chuyển giá vốn hàng hoá,lao vụ, dịch vụ đã cung cấp trong kỳ sang TK 911- xác định kết quả kinh doanh. - Khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho hoàn nhập cuối niên độ kế toán TK 632 không có số dư cuối kỳ. 1.2.1.2.Kế toán giá vốn hàng bán trong doanh nghiệp thương mại 1.2.1.2.1.Bán buôn hàng hoá trong điều kiện doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên, thuế GTGT tính theo phương pháp khấu trừ. *bán buôn qua kho theo hình thức gửi bán - Khi xuất hàng hoá gửi cho khấc hàng hoặc gửi cho đại lý , kế toán ghi giá vốn : Nợ TK 157 – Hàng gửi bán 19
20. Có TK 156 (1561) – Hàng hoá -Nếu khách hàng ứng trước tiền mua hàng hoá , kế toán ghi: Nợ TK 111,112 – Tiền mặt, TGNH Có TK 131 – Khách hàng ứng trước - Khi hàng gửi bán đã bán , Kế toán ghi Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bans Có TK 157 – Hàng gửi bán *Bán buôn qua kho theo hình thức trực tiếp Khi xuất bán trực tiếp hàng hoá , kế toán ghi: Nợ TK 632 Có TK 156 (1561) *Trường hợp bán hàng vận chuyển thẳng có tham gia thanh toán Khi mua hàng vận chuyển bán thẳng , căn cứ chứng từ mua hàng ghi giá trị mua hàmg , bán thẳng Nợ TK 157 – hàng gửi bán Nợ TK 133 – thuế GTGT được khấu trừ Có TK 111,112 _Tiền mặt , TGNH Có TK 331 _Phải trả nhà cung cấp Nếu mua , bán thẳng giao nhận trực tiếp tay ba với nhà cung cấp và khách hàng mua , kế toán ghi Nợ TK 632 _giá vốn hàng bán Nợ TK 133 _ thuế GTGT được khấu trừ Có TK 111,112 _TM,TGNH 20
21. Có TK 331 _Phải trả nhà cung cấp *Trường hợp bán hàng theo phương thức giao hàng đại lý , ký gửi bán đúng giá hưởng hoa hồng Khi giao hàng cho đại lý , căn cứ chứng từ xuất hàng hoặc mua hàng kế toán ghi giá vốn hàng gửi bán: Nợ TK 157 – hàng gửi đại lý bán Có TK 156 – Xuất kho giao cho đại lý Có TK 331 - Hàng mua chịu giao thẳng cho đại lý Có TK 151– Hàng mua đang đi trên dường giao thẳng cho đại lý Có TK 111,112 – Hàng mua đã trả tiền giao thẳng cho đại lý - Khi nhận tiền úng trước của đại lý kế toán ghi Nợ TK 111,112 – TM , TGNH Có TK 131 – Khách hàng đại lý -Khi thanh lý hợp đồng kế toán kết chuyển giá vốn của lô hàng giao đại lý: Nợ TK 632 – giá vốn hàng bán Có TK 157 – hàng gửi bán -TH hàng giao đại lý không bán được , cần xem xét hàng ứ đọng theo tình trạng thưvj của hàng . Nếu xử lý để thu hồi giá trị có ích hoặc nhập lại kho chờ xử lý , kế toán ghi : Nợ TK 152 , 156 – vật liệu , hàng hoá Có TK 157 – hàng gửi bán *Truờng hợp xuất kho hàng hoá giao cho đơn vị trực thuộc để bán ,kế toán ghi 21
22. + Nếu sd phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ , ghi : Nợ TK 157 – hàng gửi bán Có TK 156 – hàng hoá +Nếu DN sd hoá đơn bán hàng thì ghi giá vốn theo bút toán Nợ TK 632 – giá vốn Có TK 156 – hàng hoá * Trường hợp xuất hàng hoá để khuyến mại , quản cáo, biếu tặng Giá trị hàng hoá xuất để khuyến mại , quảng cáo được ghi chi phí : Nợ TK 632 – giá vốn hàng bán Có TK 1561 – hàng hoá Cuối kỳ ghi chi phí mua phân bổ cho hàng bán ra: Nợ TK 632 – giá vốn hàng bán Có TK 1562 – Phí mua hàng hoá 1.2.1.2.2.Kế toán các nghiệp vụ bán buôn hàng hoá (theo phương pháp kiểm kê định kỳ , thuế GTGT tíng theo phương pháp khấu trừ) *Đầu kỳ căn cứ giá vốn hàng thực tồn đầu kỳ ,kế toán ghi kết chuyển Nợ TK 6112 Có TK 156 – hàng hoá tồn kho , tồn quầy Có TK 151 – hàng hoá mua chưa kiểm Có TK 157 – hàng gửi bán *Cuối kỳ căn cứ kết quả kiểm kê đánh giá hàng tồnđể xác định giá vốn của hàng hoá đã bán ra và ghi kết chuyển 22
23. - Ghi nhận giá vốn hàng hoa tồn cuối kỳ : (Tồn kho , hàng mua chưa kiểm nhận , tồn hàng gửi đại lý , hàng gửi bán chưa bán) Nợ TK 156 – hàng hoá tồn cuối kỳ Nợ TK 151 – hàng mua chưa kiểm nhận cuối kỳ Nợ TK 157 – hàng gửi bán chưa bán cuối kỳ Có TK 611 _mua hàng (TK 6112- mua hàng hoá) -Xác định giá vốn hàng bán : Hàng hoá xuất = Giá vốn hàng + Giá nhập _ Giá vốn hàng bán (giá vốn) tồn đầu kỳ hàng trong kỳ tồn cuối kỳ - Ghi kết chuyển giá vốn hàng bán Nợ TK 632 - giá vốn hàng bán Có TK 611 (6112) – m,ua hàng hoá *Cuối kỳ kế toán (kỳ xác định kết quả ), kế toán kết chuyển giá vốn: Nợ TK 911 – doanh thu Có TK 632 – giá vốn hàng bán 1.2.1.2.3. Kế toán bán buôn hàng hoá theo phương pháp kê khai thường xuyên và kiểm kê định kỳ trong điều kiện doanh nghiệp áp dụng thuế GTGT trực tiếp hoặc áp dụng các luật thuế khác. - Bán qua kho trực tiếp, kế toán ghi giá vốn Nợ TK 632 – bán trực tiếp Nợ TK 157 – gửi bán Có TK 156 (1561) -Hàng gửi bán đã được ghi theo giá vốn Nợ TK 632 – Góp vốn hàng bán Có TK 157 – hàng gửi bá 1.2.1.2.4.Kế toán nghiệp vụ bán lẻ * Đơn vị bán lẻ thực hiện nghiệp vụ bán lẻ hàng hoá tự khai thác 23
24. - Khi xuất hàng giao hàng bán lẻ cho cửa hàng , cho quầy , kế toán chi tiết tài khoản kho hàng theo điai điểm luân chuyển nội bộ của hàng Nợ TK 156 – kho quầy , cửa hàng nhận bán (1561) Có TK 156 –Kho hàng hoá (kho chíng)(1561) - Xác định giá vốn của hàng bán và ghi kết chuyển: Số lượng hàng Số lượng Số lượng Số lượng xuất bán tại = hàng tồn đầu + hàng nhập hàng tồn cuối quầy, cửa hàng ngày(Ca) trong ngày (Ca) ngày (Ca) Trị giá vốn hàng = Số lượng hàng * Giá vốn đơn vị Xuất bán tại quầy xuất bán tại quầy hàng bán Căn cứ số lượng trên để xác định giá vốn: Nợ TK 632 – giá vốn hàng bán Có TK 156 – chi tiết kho quầy *Trường hợp bán hàng đại lý , ký gửi cho các tổ chức kinh doanh Nợ TK 632 – giá vốn hàng bán Có TK 156 – hàng hoá 1.2.2.Kế toán doanh thu bán hàng . 1.2.2.1.Xác định doanh thu bán hàng Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán phát sinh từ các hoạt động sxkd Thông thường của doanh nghiệp góp phần làm tăng nguồn vốn chủ sở hữu. +Nếu doanh nghiệp áp dụng tính thuế GTGT phải nộp theo phương pháp khấu trừ thì doanh thu bán hàng là doanh thu chưa tính thuuế GTGT và doanh nghiệp sử dụng “hoá đơn GTGT”. +Nếu doanh nghiệp áp dụng tính thuế GTGT phải nộp theo phương pháp trực tiếp thì doanh thu bán hàng là doanh thu có tính thuế GTGTvcà doanh ngiệp sử dụng “hoá đơn bán hàng” 24
25. Doanh thu bán hàng được xác định khi đồng thời thoả mãn tất cả 5 điều kiện sau: - doanh nghiệp chuyển giao phần lớn rủi ro lợi ích gắn với quyếnf sở hữu sản phẩm - Doanh thu xác định tương đối chắc chắn - Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý , quyền kiểm soát sản phẩm - Doanh nghiệp đã thu hay sẽ thu được lợi ích kinh tế từ bán hàng - Xác định được chi phí liên quan đến bán hàng Tài khoản sử dụng - TK 511 – Doanh thu bán hàng TK 5111 _Bán hàng hoá TK 5112 _Bán sản phẩm TK 5113 _bán dịch vụ TK 5114 _Doanh thu trợ cấp , trợ giá Bên Nợ : Phản ánh doanh thu bán hàng theo hoá đơn và các chỉ tiêu liên quan đến doanh thu bán hàng.Kết chuyênr doanh thu thuần. Bên có : Phản ánh doanh thu bán hàng phát sinh thuộc kỳ báo cáo(ghi theo hoá đơn bán hàng) TK này không có số dư. 1.2.2.2. Kế toán doanh thu bán hàng 25
26. 1.2.2.2.1.Bán buôn hàng hoá trong điều kiện doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên, thuế GTGT tính theo phương pháp khấu trừ. *bán buôn qua kho theo hình thức gửi bán - Khi xuất hàng hoá gửi cho khấc hàng hoặc gửi cho đại lý , kế toán ghi doanh thu và thuế GTGT đầu ra phải nộp : Nợ TK 111 , 112 , 113 – Tổng giá trị thanh toán Có TK 511 – Doanh thu bán hàng theo giá không có thuế Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp *Bán buôn qua kho theo hình thức trực tiếp Khi xuất bán trực tiếp hàng hoá , kế toán ghi doanh thu và thuế GTGT đầu ra phải nộp nhà nước: Nợ TK 111 ,112 - Đã thanh toán theo giá có thuế Nợ TK 131 – Phải thu khách hàng theo giá có thuế Có TK 511 – Doanh thu theo giá chưa có thuế Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra thu hộ phải nộp *Trường hợp bán hàng vận chuyển thẳng có tham gia thanh toán -Khi mua hàng vận chuyển bán thẳng , căn cứ chứng từ kế toán ghi doanh thu của lô hàng bán thẳng : Nợ TK 111 , 112 Nợ TK 131 – phải thu khách hàng Có TK 511 – Doanh thu bán hàng Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp 26
27. - Thanh toán tiền mua lô hàng cho nhà cung cấp : Nợ TK 331 – Phải trả nhà cung cấp Có TK 111 , 112 – TM ,TGNH *Trường hợp bán buôn vận chuyển thẳng không tham gia thanh toán - Khi nhận tiền hoa hồng được hưởng từ việc môi giới hàng cho nhà cung cấp hoặc cho khách hàng , kế toán ghi : Nợ TK 111 , 112 – Tiền mặt , TGNH Có TK 511 – Doanh thu bán hàng Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra -Nếu phát sinh chi phí môi giới bán hàng , kế toán ghi Nợ TK 1331 – Thuế GTGT khấu trừ Nợ TK 641 – Chi phí bán hàng Có TK 111 , 112 – TM , TGNH *Trường hợp bán hàng theo phương thức giao hàng đại lý , ký gửi bán đúng giá hưởng hoa hồng -Khi thanh lý hợp đồng và thanh toán tiền hàng giao đại lý đã bán , kế toán ghi : + Theo phương thức bù trừ trực tiếp: Nợ TK 131 – Tiền bán hàng phải thu của người nhận đại lý Nợ TK 641 – Tiền hoa hồng trả cho người nhận đại lý Nợ TK 111 , 112 – TM,TGNH Nợ TK 1331 – Thuế GTGT mua dịch vụ đại lý , ký gửi Có TK 511 – Doanh thui bán hàng 27
28. Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra phải nộp của số hàng giao bán qua đại lý . + Theo phương thức thanh toán tách biệt hoa hồng phải trả : Nợ TK 131 –Tiền hàng phải thu người nhận đại lý Có TK 511 – Doanh thu bán hàng Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra phải nộp + Đồng thời phản ánh số tiền hoa hồng phải trả và số tiền còn lại thực nhận : Nợ TK 1331 – Thuế GTGT tính trên phí hoa hồng đại lý, ký gửi Nợ TK 641 – Cp bán hàng (ghi số hoa hồng phải trả cho người nhận đại lý) Nợ TK 111, 112 – TM , TGNH Có TK 131 – khách hàng nhận đại lý *Truờng hợp xuất kho hàng hoá giao cho đơn vị trực thuộc để bán ,kế toán ghi Doanh thu và thuế được ghi như các TH đã nêu . * Trường hợp xuất hàng hoá để khuyến mại , quản cáo, biếu tặng - Giá trị hàng hoá xuất để khuyến mại , quảng cáo , biếu tặng được ghi vào chi phí: Nợ TK 641 – Chi Phí bán hàng Có TK 521 – Doanh thu bán hàng nội bộ - TH xuất hàng hoá để biếu tặng trừ vào quỹ phúc lợi , khen thưởng thì ghi : Nợ TK 432 (1,2) – Quỹ khen thưởng , phúc lợi(tổng giá trị thanh toán) Có TK 521 – Doanh thu nội bộ (giá bán chưa có thuế) Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp 28
29. 1.2.2.2.2.Kế toán các nghiệp vụ bán buôn hàng hoá (theo phương pháp kiểm kê định kỳ , thuế GTGT tíng theo phương pháp khấu trừ) *Ghi doanh thu bán hàng theo các phương thức thanh toán cho khối lượng hàng hoá đã bán Nợ TK 111 , 112 – doanh thu bàng tiền Nợ TK 131 –Doanh thu phải thu (bán nợ ) Nợ TK 311 – Doanh thu trừ vay ngắn hạn Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra phải nộp Có TK 511 – Doanh thu bán hàng thu hoá đơn Có TK 3387 – Lãi trả góp (theo phương thức bán trả góp ) Phần trả góp được ghi nhận vào doanh thu tài chính mỗi kỳ : Nợ TK 3387 Có TK 515 * cuối kỳ kết chuyển doanh thu -kết chuyển các khoản giảm giá , chiết khấu thương mại để xác định doanh thu thuần Nợ TK 511 Có TK 521 , 531 , 532 * Xác định doanh thu thuần , Và kết chuyển Nợ TK 511 – Doanh thu bán hàng Có TK 911 – Xác định kết quả 29
30. 1.2 2.3. Kế toán bán buôn hàng hoá theo phương pháp kê khai thường xuyên và kiểm kê định kỳ trong điều kiện doanh nghiệp áp dụng thuế GTGT trực tiếp hoặc áp dụng các luật thuế khác. *Theo phương pháp kê khai thường xuyên - Bán qua kho trực tiếp, kế toán ghi doanh thu theo giá có thuế GTGT hoặc thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc cả thuế GTGT tính trên giá có thuế tiêu thụ đặc biệt : Nợ TK 111 , 112 , 131 , 311 Có TK 5111 -Thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp cho số hàng bán và thuế GTGT tính trực tiếp được ghi : Nợ TK 5111 Có TK 3332 Có TK 3331 *Theo phươbg pháp kiểm kê định kỳ -Nghiệp vụ doanh thu bán hàng ghi theo giá bán có thuế (các loại thuế hàng hoá không được hoàn lại) Nợ TK 111 , 112 , 131 , 311 Có TK 5111 -Thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp và thuế GTGTphải nộp theo phương pháp trực tiếpcho số hàng hoá được bán ghi : Nợ TK 5111 Có TK 3332 30
31. Có TK3331 1.2.2.2.4.Kế toán nghiệp vụ bán lẻ * Đơn vị bán lẻ thực hiện nghiệp vụ bán lẻ hàng hoá tự khai thác -Khi nhận được báo cáo (bản Kê) Bán hàng và báo cáo tiền nộp sau ca , ngày , kế toán ghi : Nợ TK 111 – TM Có TK 511 – Doanh thu bán hàng Có TK 512 – Doanh thu nội bộ Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra phải nộp - Trường hợp thừa , thiếu tiền hàng chưa xử lý , căn cứ biên bản lập ghi số tiền thừa Nợ TK 111 – Số tiền thừa Có TK 338 (3381) – Tiền thừa so với doanh số bán -Trường hợp thiếu tiền , ghi số thiếu chờ xử lý, nếu chưa biết nguyên nhân Nợ TK 111 – Thực thu Nợ TK 138 (1381) – Tiền thiếu chờ xử lý Có TK 511(512) – Doanh thu bán hàng Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra phải nộp (th áp dụng phương pháp khấu trừ thuế GTGT ) *Trường hợp bán hàng đại lý , ký gửi cho các tổ chức kinh doanh Nếu công ty bán lẻ thực hiện dịch vụ bán đại lý , ký gửi cho các công ty bán buôn hoặc cơ sở xản xuất thì theo nguyên tắc kế toán: - Hàng nhận đại lý , ký gủi bán lẻ ,kế toán ghi ngoài bảng : 31
32. Nợ TK 003 – Số lượng hàng và giá bán theo quy đinh của đại lý Hàng nhận bán được ghi chi tiết cho từng người giao đại lý (TH bán đúng giá giao đại lý hưởng hoa hồng ) -Khi ứng trước tiền hàng để nhận bán đại lý , ký gửi Nợ TK 331 – nhà cung cấp – người giao đại lý Có TK 111 , 112 -Khi nhận giấy báo hàng bán hết Nợ TK 111 , 112 Có TK 331 – Phải trả bên giao đại lý Đồng thời khấu trừ phần hoa hồng được ghi vào doanh thu bán hàng Nợ TK 331 – Phải trả nhà cung cấp Có TK 511 – Hoa hồng bán đại lý ghi doanh thu Có TK 3331 – Thuế GTGT tính trên số hoa hồng đại lý Trả tiến cho chủ đại lý số thực còn lại Nợ TK 331 – Phải trả nhà cung cấp Có TK 111,112 *Trường hợp bán trả góp - Khi bán hàng Nợ TK 111 , 112 – Phần tiền hàng đã thu Nợ TK 131 – Phải thu theo phương thức trả góp Có TK 511 – Doanh thu bán trả góp theo hoá đơn Có TK 3387 – Lãi bán hàng trả góp Có TK 3331 – Thuế GTGT đầu ra phải nộp 32
33. Khi phân bổ lãi vào doanh thu tài chính của từng kỳ xác định kết quả : Nợ TK 3387 Có TK 515 1.2.3.Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu và chiết khấu thanh toán. 1.2.3.1. Xác định các khoản giảm doanh thu . Trong thương nghiệp bán buôn , thường phát sinh các nghiệp vụ chiết khấu thanh toán , chiết khấu thương mại ( bớt giá , hồi khấu ) cho khách hàng mua trong các trường hợp khách hàng trả nợ sớm (chiết khấu thanh toán ), khách hàng mua nhiều , mua thường xuyên hàng hoá của doanh nghiệp chiết khấu thương mại . trong thời hạn bảo hành hàng bán , doanh nghiệp có thể phải chấp nhận các nghiệp vụ trả lại hàng đã bán một phần hoặc toàn bộ lô hàng đẻ đảm bảo lợi ích của khách hàng và giữ uy tín vói khách trên thị trường hàng hoá kinh doanh .  Giảm giá hàng bán là số tiền giảm trù cho khách ngoài hoá đơn hay hợp đồng cung cấp dịch vụ do các nguyên nhân đặc biệt như hàng kém phẩm chất , không đúng quy cách , giao hàng không đúg thời gian địa điểm trong hợp đồng  Hàng bán bil trả lại là số hàng đã được coi là tiêu thụ nhưnưg bị người mua từ chối , trả lại do không tôn trọng hợp đồng kinh tế như đã ký kết.  Chiết khấu thương mại là khoản doanh nghiệp giảm giá niêm yết cho khách hàng mua với khối lượng lớn. 1.2.3.2. Kế toán các khoản giảm doanh thu 33
34. Khi xác định được thuế tiêu thụ đạc biệt và thuế xuất khẩu phải nộp kế toán ghi : Nợ TK 511 , 512 Có TK 3332 – Thuế tiêu thụ đặc biệt Có TK 3333 – Thuế xuất khẩu 1.2.3.2.1. Hạch toán hàng bị trả lại - Ghi nhận doanh thu hàng bán bị trả lại : Nợ TK 531 – Theo giá ghi doanh thu Nợ TK 3331 – VAT theo phương pháp khấu trừ Có TK 111 ,112 ,131 -Giá thanh toán -Đối với doanh nghiệp áp dụng phương pháp KKĐK thì giá vốn hàng bán bị trả lại kế toán toán ghi : Nợ TK 631 – Giá thành SX (TH hàng bình thường ,chất lượng bình thường ) Nợ TK1381 ,821 – (TH hàng bị hỏng ) Có TK 632 -Đói với donh nghiệp áp dụng phương pháp KKTX thì căn cứ vào giá thực tế của hàng bán bị trả lại kế toán ghi : Nợ TK 155 Nợ TK 1381 ,821 Có TK 632 -Cuối kỳ hạch toán kế toán tổng hợp phát sinh nợ TK 531 để xác định toàn bộ doanh thu hàng bán bị trả lại trong kỳ và ghi bút toán kết chuyển : Nợ TK 511 ,512 34
35. Có TK 531 1.2.3.2.2.Hạch toán giảm giá hàng bán -Khi doanh nghiệp chấp nhận giảm giá cho khách hàng kế toán ghi : Nợ TK 532 Có TK 111 ,112 ,131 -Cuối kỳ hạch toán căn cứ vào phát sinh nợ của TK 532 kế toán ghi bút toand kết chuyển giảm giá hàng bán : Nợ TK 511 , 512 Có TK 532 1.2.3.2.3. Hạch toán chiết khấu thương mại -Phản ánh số chiết khấu thương mại thực tế phát sinh trong kỳ Nợ TK 521 – Chiết khấu thương mại Nợ TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp Có TK 111 ,112 ,131 -Cuối kỳ , kết chuyển số tiền chiết khấu thương mại đã chấp thuận cho người mua sang tài khoản daonh thu : Nợ TK 511 – Doanh thu bán hàng Có TK 521 – Chiết khấu thương mại 1.2.4. Kế toán chi phí bán hàng , chi phí quản lý doanh nghiệp. 1.2.4.1. Xác định chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nhiệp . * Chi phí bán hàng là những khoản chi phí phát sinh có liên quan đến hoạt động tiêu thụ sản phẩm , hàng hoá , lao vụ , dịch vụ trong kỳ . Chi phí bán hàng bao gồm: 35
36. -chi phí nhân viên bán hàng -Chi phí vật liệu bao bì , vật liệu khác -Chi phí bảo quản sản phẩm trong tiêu thụ -chi phí bảo hành , sản phẩm phát sinh thực tế -Chi phí khấu hao tài sản -Các dịch vụ mua ngoài phục vụ cho khâu tiêu thụ -Các khoản chi phí khác chi cho tiêu thụ bàng tiền Để tổng hợp CP bán hàng kế toán sử dụng TK 641 “ chi phí bán hàng “ Bên Nợ : phản ánh chi phí bán hàng phát sinh trong kỳ Bên có : phản ánh các khoản giảm chi phí bán hàng ,kết chuyển chi phí TK này không có số dư. *Chi phía QLDN : Là những khoản chi phí có liên quan chung đến toàn bộ hoạt động của cả doanh nghiệp mà không tách riêng ra được cho bất kỳ một hoạt động nào . Chi phí quản lý doanh nghiệp gồm nhiều loại như -chi phí quản lý kinh doanh ; -chi phí quản lý hành chính và chi phí chung khác. -Chi phí nhân viên quản lý văn phòng theo các cấp quản lý -Chi phí vật liệu, ccdc cho văn phòng -Chi phí khấu hao TC Các khoản thuế phí , lệ phí tính vào chi phí văn phòng -Các khoản chi phí dự phòng , nợ khó đòi,chi phí bằng tiền khác Kế toán sử dụng TKJ 642 – Chi phí quản lý doanh nghiệp Bên Nợ : Chi phí quản lý doanh nghiệp phát sinh trong kỳ 36
37. Bên Có : + Các khoản ghi giảm chi phí quản lý doanh nghiệp + Kết chuyển chi phí quản lý doanh nghiệp trừ vào kết quả kinh doanh Tk này không có số dư . 1.2.4.2.Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp 1.2.4.2.1. Kế toán chi phí bán hàng *Tiền lương ,các khoản phụ cấp phải trả cho công nhân viên bán hàng ,NV đóng gói, bảo quản , bốc vác , vận chuyển SP, HH đi tiêu thụ ;tiền lương , các Nợ TK 641 (6411) Có TK 334 *Trích lươnmg , BHXH ,KPCĐ ,BHYT theo tỷ lệ quy định Nợ TK 641 (6411) Có TK 338 (3382,3383,3384) *Giá tri vật liệu xuất dùng phục vụ cho quá trình bán hàng như bao gói vận chuyển , vận chyển , sửa chũa TSCĐ (tự làm) , ccdc dùng cho bán hàng Nợ TK 641(6412,6413) CóTK 152, 153 (xuất dùng với giá trị nhỏ , phân bổ một lần ) *Trích khấu hao TSCĐ của bộ phận bán hàng (nhà cửa , kho hàng ) Nợ TK 641 (6414) Có TK 214 Và ghi Nợ TK 009 – nguồn vốn KHCB *Chi phí bảo hành sản phẩm (6415) -TH không có bộ phận bảo hành sản phẩm độc lập +Khi trích trước chp bảo hành sp 37
38. Nợ TK 641(6415)- ch bảo hành Có TK 335 – chi phí phải trả +Khi phát sinh cp bảo hành sp Nợ TK 621 ,622 ,627 Có TK 11, 112, 152, 214, 334 +Cuối kỳ kết chuyển cp bảo hành phần thực tế ps trong kỳ Nợ TK 154-Chi phí SXKD dở dang(chi tiết bảo hành sản phẩm) Có TK 621, 622, 627 +Khi sửa chữa bảo hành sp giao cho khách hàng Nợ Tk 335 Có TK 154 +Khi hết thời hạn bảo hành sp Nợ TK 335 Có TK 641 (6415) -Trường hợp số trích trước chi phí bảo hành lớn hơn chi phí thực tế ps thì số chênh lêhj hạch toán giảm chi phí bán hàng Nợ TK 335 Có TK641 Nếu số cp thực tế lớn hơn số trích trước về cp bảo hành thì số trích trước được tính vào cp Nếu DN không trích trước cp bảo hành thì toàn bộ chi phí bảo hành thực tế ps được tập hợp vào TK 154 Nợ TK 154 Có TK 621, 622, 627 38
39. Sau đó được kết chuyển vào TK 6415 , Khi sp bảo hành được bàn giao cho khách hàng ghi; Nợ TK 6415 Có TK 154 -Trường hợp sp bảo hành không thể sủa chữa được DN phải xuất sp khác giao cho khách hàng Nợ TK 6415 Có TK155 -Trường hợp DN có bộ phận bảo hành độc lập khi ps cp bảo hành sp ghi Nợ TK 621, 622, 627 Có TK 111, 112, 152, 214, 334 Cuối kỳ kết chuyển chi phí bảo hành sản phẩm Nợ TK 154 Có Tk 621, 622, 627 Khi sản phẩm bảo hành hoàn thành bàn giao cho khác hàng ghi Nợ Tk 632 Có TK 154 Đồng thời ghi Nợ TK 911 Có TK 632 Số thu về sửa chữa bảo hành sp mà cấp trên và đơn vị nội bộ phải thanh toán ghi: Nợ TK 111, 112, 136 Có TK 512 – doanh thu bán hàng nội bộ 39
40. *Chi phí điện nước mua ngoài, scTSCĐ có GT không lớn Nợ TK 641 (6417) Có TK 111, 112, 331 *Khi trích trước cp sc TSCĐ vào cp bán hàng ghi Nợ TK 641 (6418) Có TK 335 *Khi tính cp sc TSCĐ thự c tế ps Nợ TK 335 Nợ TK 133 Có TK 331 Có TK 241 Có TK111, 112, 152 *Th cp sc TSCĐ Ps một lần có giá trị lớn Nợ TK 641 Có TK 141 , 242 – Chi phí trả trước *Khi phát sinh các khoản giảm chi phí bán hàng Nợ TK 111, 112, 335 Có TK 641 *Cuối kỳ hạch toán kết chuyển cp bán hàng vào TK xác định kết quả ghi : Nợ TK 911 Có TK 641 *Đối với những hoạt động kinh doanh dài , trong kỳ không có hoặ có ít sp tiêu thụ thì cuối kỳ kết chuyển cp bh vào tk 142 40
41. Nợ TK 141 (1422) Có TK 641 ở kỳ hạch toán sau khi có sp hàng hoá tiêu thụ kế toán ghi Nợ TK 911 Có TK 142 1.2.4.2.2.Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp *tiền lương , các khoản phụ cấp (nếu có) phải trả cho nhân viên qldn Nợ TK 642 (6421) Có TK 334 *Trích BHXH , BHYT , KPCĐ Nợ TK 642 (6421) Có TK 338 (3381,3382,3383) *Giá trị vl, ccdc xuất dùng cho cp QLDN Nợ TK 642(6422,6423) Có TK 152,153,1421,242 *Trích khấu hao TSCĐ dùng cho QLDN Nợ TK 642 (6424) Có TK 214 Đồng thời ghi: Nợ TK 009 - Nguồn vốn KHCB *Cáckhoản thuế môn bài , thuế nhà đất phải nộp nhà nước ghi : Nợ TK 642 (6425) Có TK 333(3337,3338) *Lệ phí giao thông , lệ phí qua cầu phà phải nộp 41
42. Nợ TK 642 (6425) Có TK 111, 112 –Số đã nộp Có TK 333 (3338)- Số phải nộp *Dự phòng các khoản phải thu khó đòi tính vào chi phí QLND Nợ TK 642(6426) Có TK 139 *Tiền điện thoại , điện báo , điện nước mua ngoài Nợ Tk 642 (6427) Nợ TK 133-thuế GTGT được khấu trừ Có TK 111, 112, 331 ,335 *Chi phí sửa chữa TSCĐ có GT nhỏ Nợ TK 642 Có TK 331 Có TK 111, 112 *TH sd phương pháp trích trước về chi phí sửa chữa TSCĐ -Khi trích trước sửa chữa TSCĐ Nợ TK 642 Có TK 335 -Khi cpsc TSCĐ ps thực tế ghi Nợ TK 335 Có TK 331-phải trả cho người bán Có TK 241(2413)-XDCB dở dang Có TK 111,112 42
43. *Cuối kỳ xác định số phải nộp cấp trên về cp ql Nợ TK 642 Có TK 336 *Khi phát sinh các khoản ghi giảm chi phí Nợ TK111,112,138(1388) Có TK 642 *Cuối kỳ kết chuyển cp QLDN Nợ TK 911 Có TK 642 *Đối với hoạt động có chu kỳ dài trong kỳ không có sp tiêu thụ, cuối kỳ kết chuyển cp qldn vào tk 1422-cp trả trước Nợ TK 142(1422) Có TK 642 Khi cos sp tiêu thụ ,cpqldn đã được kết chuyển toàn bộ sang tk 911 Nợ TK 911 Có TK 142(1422) 1.2.5. Kế toán xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại 1.2.5.1. Xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại. Kết quả kinh doanh là kết quả của hoạt động tiêu thụ sản phẩm ,hàng hoá và được biểu hiện qua chỉ tiêu lãi (lỗ) về tiêu thụ ,kết quả đó dược tính như sau : 43
44. Lãi (lỗ) về tiêu = Doanh thu – giá vốn + Chi phí + chi phí Thụ sản phẩm thuần hàng bán bán hàng QLDN Doanh thu Tổng doanh Giảm giá DT hàng Thuế tiêu thụ đặc Thuần = thu bán - hàng + bán bị + biệt hoặc thuế xuất hàng bán trả lại khẩu phải nộp * TK 642-“ Chi phí kinh doanh” Tài khoản này dùng để phản ánh các chi phí kinh doanh bao gồm chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp. Chi phí bán hàng là chi phí thực tế phát sinh trong quá trình tiêu thụ hàng hoá bao gồm các chi phí chào hàng, giới thiệu sản phẩm, chi phí hội nghị khách hàng, quảng cáo sản phẩm, hoa hồng bán hàng, chi phí bảo hành sản phẩm, chi phí bảo quản, đóng gói, vận chuyển. Chi phí quản lý doanh nghiệp là những chi phí hành chính và những chi phí chung cho doanh nghiệp bao gồm các chi phí về lương của nhân viên bộ phận quản lý doanh nghiệp, chi phí vật liệu văn phòng, công cụ lao động, thuế nhà đất, thuế môn bài Kết cấu tài khoản 642 Bên nợ: Chi phí kinh doanh phát sinh trong kỳ Bên có: - Các khoản ghi giảm chi phí quản lý kinh doanh - Kết chuyển chi phí kinh doanh vào bên nợ TK 911 Tài khoản 642 không có số dư cuối kỳ. * TK 911” Xác định kết quả kinh doanh” có kết cấu như sau: 44
45. Bên nợ: - Kết chuyển trị giá vốn của hàng hoá, lao vụ, dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ. - Kết chuyển chi phí hoạt động tài chính và chi phí hoạt động bất thường. - Kết chuyển chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí bán hàng trong kỳ. - Thực lãi về hoạt động kinh doanh trong kỳ. Bên có: - Kết chuyển doanh thu thuần về số sản phẩm hàng hoá, lao vụ, dịch vụ, tiêu thụ trongkỳ. - Thực lỗ về hoạt động kinh doanh trong kỳ. TK 911 không có số dư cuối kỳ. Ngoài ra kế toán có sử dụng một số tài khoản như: TK 111 “ tiền mặt”, TK 112 “Tiền gửi ngân hàng”, TK131 “Phải thu khách hàng” 1.2.5.2. Kế toán xác định kết quả kinh doanh . Cuối kỳ kinh doanh, kế toán tiến hành xác định kết quả tiêu thụ, nhằm cung cấp thông tin liên quan đến lợi nhuận về tiêu thụ cho quản lý. Công việc này được tiến hành như sau: - Kết chuyển doanh thu thuần về tiêu thụ hàng hoá, lao vụ, dịch vụ: Nợ TK 511: Doanh thu thuần về tiêu thụ bên ngoài Nợ TK 512: Doanh thu thuần về tiêu thụ nội bộ Có TK 911: Xác kết quả kinh doanh - Kết chuyển giá vốn sản phẩm , hàng hoá, lao vụ, dịch vụ đã tiêu thụ Nợ TK 911: Xác định kết quả 45
46. Có TK632: Giá vốn hàng bán - Kết chuyển chi phí quản lý kinh doanh Nợ TK 911: Xác định kết quả kinh doanh Có TK 642 : Chi phí kinh doanh kỳ này Có TK 142 (1422 chi phí chờ kết chuyển) - Kết chuyển kết quả tiêu thụ + Nếu lãi: Nợ TK 911: xác định kết quả kinh doanh Có TK 421: Lãi chưa phân phối + Nếu lỗ Nợ TK 421: lỗ Có TK 911: Xác định kết quả kinh doanh Sơ đồ hạch toán xác định kết quả kinh doanh TK632 TK 911 TK 511 KC giá vốn tiêu thụ KC DT thuần trong kỳ TK 642 K/c CPKD trong kỳ TK 421 TK 421 Lãi Lỗ 46
47. CHƯƠNG II : THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH PHÚ THÁI 2.1.ĐẶC ĐIỂM, TÌNH HÌNH CHUNG CỦA CÔNG TY TNHH PHÚ THÁI: 2.1.1.Đặc điểm hoạt động kinh doanh Công ty TNHH Phú Thái –Tên giao dịch quốc tế là Phu Thai Company Limited, tên viết tắt là Phú Thái Co.LTD. Công ty được thành lập theo quyết định số 043175 . / TLDN ngày 08/10/1993 của uỷ ban thành phố Hà Nội ,có trụ sở tại : Số 192/19 Thái Thịnh, Phường Láng Hạ, Quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội. Số điện thoại :5375752/5375753/5375759 Fax : 5375758 Email :Phú Thái co@hn.vnn.vn. Số tài khoản giao dịch: 0100000049719 - Ngân hàng cổ phần Nhà,Hà Nội Mã số thuế: 0100368686 Công ty TNHH Phú Thái được thành lập dựa trên luật doanh nghiệp ,có tư cách pháp nhân, có quyền và nghĩa vụ dân sự theo luật định,tự chịu trách nhiệm về toàn bộ hoạt động kinh doanh của mình trong số vốn do công ty quản lý, có con dấu riêng,có tài sản và các quỹ tập trung, được mở tài khoản tại ngân hàng theo quy định của nhà nước. Với số vốn ban đầu khoảng 9.289 triệu đồng, trong đó vốn cố định có khoảng 1.036 triệu đồng, vốn lưu động khoảng 7.983 triệu đồng, Công ty Phú 47
48. Thái đã không ngừng phát triển và lớn mạnh. Hoạt động kinh doanh của công ty được tiến hành ổn định. Trải qua 10 năm xây dựng và phát triển đến nay công ty Phú Thái đã đứng vững trên thị trường, tự trang trải chi phí và kinh doanh có lãi. Doanh thu ngày càng lớn, đời sống công nhân viên ngày càng được cải thiện, thu nhập bình quân đầu người ngày càng tăng. 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ kinh doanh của công ty TNHH Phú Thái Công ty Phú Thái là công ty hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh thương mại thông qua quá trình kinh doanh công ty nhằm khai thác có hiệu quả các nguồn vốn, đáp ứng nhu cầu của thị trường về phát triển doanh nghiệp, tăng tích luỹ cho ngân sách cải thiện đời sống cho công nhân viên .Công ty Phú Thái có chức năng kinh doanh các mặt hàng tiêu dùng mỹ phẩm, phục vụ cho nhu cầu của thị trường theo nguyên tắc kinh doanh có lãi thực hiện tốt nghĩa vụ thuế và các khoản phải nộp ngân sách, hoạt động kinh doanh theo luật pháp ,đồng thời không ngừng nâng cao đời sống của công nhân viên trong toàn công ty quan tâm tốt tới công tác xã hội và từ thiện ,góp phần làm cho xă hội tốt đẹp hơn. 2.1.3. Đặc điểm kinh doanh và cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của công ty TNHH Phú Thái . Công ty TNHH Phú Thái là nhà phân phối sản phẩm cho Công ty Rohto Việt Nam, nhiệm vụ hoạt động kinh doanh chính của công ty là kinh doanh thương mại. Hoạt động chủ yếu của Công ty bao gồm: - Trực tiếp nhập hàng từ Công ty Rohto Việt Nam. - Tổ chức bán buôn, bán lẻ các mặt hàng thuộc lĩnh vực hoạt động kinh doanh của Công ty. 48
49. Thông qua quá trình kinh doanh công ty nhằm khai thác có hiệu quả các nguồn vốn, đáp ứng nhu cầu của thị trường về phát triển doanh nghiệp, tăng tích luỹ cho ngân sách cải thiện đời sống cho công nhân viên .Công ty Phú Thái có chức năng kinh doanh các mặt hàng tiêu dùng mỹ phẩm, phục vụ cho nhu cầu của thị trường theo nguyên tắc kinh doanh có lãi thực hiện tốt nghĩa vụ thuế và các khoản phải nộp ngân sách, hoạt động kinh doanh theo luật pháp ,đồng thời không ngừng nâng cao đời sống của công nhân viên trong toàn công ty quan tâm tốt tới công tác xã hội và từ thiện Xây dựng công ty ngày càng phát triển thực hiện tốt nhiệm vụ sau: 1. Tổ chức thực hiện các kế hoạch kinh doanh theo đúng quy chế hiện hành và thực hiện mục đích và nội dung hoạt động của công ty 2. Khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn của doanh nghiệp tự tạo thêm nguồn vốn để đảm baỏ cho việc thực hiện mở rộng và tăng trưởng hoạt động kinh doanh của công ty thực hiện tự trang trải về tài chính kinh doanh có lãi đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng của xã hội sử dụng đúng chế độ chính sách quy định và có hiệu quả các nguồn vốn đó 3. Nâng cao hiệu quả kinh doanh 4. Xây dựng chiến lược và phát triển nghành hàng kế hoạch kinh doanh phù hợp với điều kiện thực tế 5. Tuân thủ các chính sách, chế độ và luật pháp của nhà nước có liên quan đến kinh doanh của công ty.Đăng ký kinh doanh và kinh doanh đúng nghành hàng đăng ký , chịu trách nhiệm trước nhà nước về kết quả hoạt động kinh doanh của mình và chịu trách nhiệm trưóc khách hàng, trước pháp luật về sản phẩm hàng hoá, dịch vụ do công ty thực hiện,về các hợp đồng kinh tế, hợp đồng mua bán ngoại thương, hợp đồng liên doanh và các văn bản khác mà công ty ký kết 6. Thực hiện các nghĩa vụ đối với người lao động theo đúng quy định của bộ luật lao động 49
50. 7. Quản lý và chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện đúng cơ chế tổ chức và hoạt động của công ty. 8. Bảo đảm thực hiện đúng chế độ và quy định về quản lý vốn ,tài sản, các quỹ, về hạch toán kế toán, chế độ kiểm toán và các chế độ khác do nhà nước quy định, thực hiện nghĩa vụ nộp thuế và các khoản nộp ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật. Để đảm bảo kinh doanh có hiệu quả và quản lý tốt, Công ty Phú Thái tổ chức bộ máy quản lý theo mô hình trực tuyến tham mưu, đứng đầu là Giám đốc - người có quyền lực cao nhất, giúp việc cho giám đốc có 2 phó giám đốc, một kế toán trưởng và một số chuyên viên khác, dưới là một hệ thống phòng ban chức năng. Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận được tóm tắt như sau: - Tổng giám đốc : chịu trách nhiệm chung và trực tiếp quản lý các khâu trọng yếu, chịu trách nhiệm về mọi mặt hoạt động kinh doanh và hiệu quả kinh tế - Ba giám đốc: Giám đốc kinh doanh, giám đốc phụ trách tài chính vừa làm tham mưu cho giám đốc, thu thập và cung cấp, thông tin đầy đủ về hoạt động kinh doanh giúp Giám đốc có quyết định sáng suốt nhằm lãnh đạo tốt Công ty. Giám đốc tổ chức đảm nhiệm chức năng tham mưu giúp việc cho Tổng giám đốc trong việc tổ chức quản lý, đổi mới doanh nghiệp, sắp xếp tổ chức lao động hợp lý, chính sách tuyển dụng, phân công lao động, phân công công việc phù hợp với khả năng, trình độ chuyên môn của từng người để có được hiệu suất công việc cao nhất. - Phòng nghiên cứu thi trường: Có nhiệm vụ nghiên cứu và khai thác nguồn hàng và thị trường tiêu thụ , là nơi các quyết định mua hàng, đặt hàng và tổ chức phân phối hàng hoá. - Phòng kinh doanh : Có nhiệm vụ vận chuyển, giao hàng, là nơi diễn ra quá trình mua bán, và thực hiện tất cả hợp đồng của Công ty. - Phòng kế toán: Có nhiệm vụ làm công tác quản lý toàn dịên về tài chính, thu thập và cung cấp đầy đủ các mặt hoạt động tài chính và thông tin kinh tế, chấp hành nghiêm 50
51. chỉnh chế độ, chính sách Nhà nước về quản lý kinh tế tài chính, lãng phí, vi phạm kỷ luật tài chính. - Phòng vật tư, tiêu thụ: Có nhiệm vụ mua vào và bảo quản các vật tư thuộc phạm vi kinh doanh và làm việc của công ty, đảm bảo đầy đủ chính xác tạo điều kiện quay vòng vốn nhanh. 2.1.4. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán của công ty TNHH Phú Thái . Xuất phát từ đặc điểm tổ chức hoạt động kinh doanh và tổ chức bộ máy quản lý ở trên phù hợp với điều kiện và trình độ quản lý. Công ty Phú Thái áp dụng hình thức tổ chức công tác- bộ máy kế toán tập trung, hầu hết mọi công việc kế toán được thực hiện ở phòng kế toán trung tâm, từ khâu thu thập kiểm tra chứng từ, ghi sổ đến khâu tổng hợp, lập báo cáo kế toán, từ kế toán chi tiết đến kế toán tổng hợp. Ở phòng kế toán mọi nhân viên kế toán đều đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của kế toán trưởng. Bộ máy kế toán của Công ty được tổ chức bố trí 6 nhân viên có trình độ đại học, nắm vững nghiệp vụ chuyên môn. - Kế toán trưởng - Trưởng phòng kế toán: Là người tổ chức chỉ đạo toàn diện công tác kế toán và toàn bộ các mặt công tác của phòng, là người giúp việc Phó giám đốc tài chính về mặt tài chính của Công ty. Kế toán trưởng có quyền dự các cuộc họp của Công ty bàn và quyết định các vấn đề thu chi, kế hoạch kinh doanh, quản lý tài chính, đầu tư, mở rộng kinh doanh, nâng cao đời sống vật chất của cán bộ công nhân viên. - Kế toán tổng hợp :Là ghi sổ tổng hợp đớ chiếu số liệu tổng hợp với chi tiết , xác định kết quả kinh doanh , lập các báo cáo tài chính . - Kế toán vốn bằng tiền : Có nhiệm vụ lập các chứng từ kế toán vốn bằng tiền như phiếu thu,chi,uỷ nhiệm chi,séctiền mặt,séc bảo chi , séc chuyển khoản, ghi sổ kế toán chi tiết tiền mặt, sổ kế toán chi tiết tiền gửi ngân hàng để đối 51
52. chiếu với sổ tổng hợp kịp thời phát hiện các khoản chi không đúng chế độ ,sai nguyên tắc,lập báo cáo thu chi tiền mặt. -Kế toán thanh toán và công nợ : Có nhiệm vụ lập chứng từ và ghi sổ kế toán chi tiết công nợ , thanh toán,lập báo cáo công nợ và các báo cáo thanh toán. - Kế toán tiêu thụ : tổ chức sổ sách kế toán phù hợp với phương pháp kế toán bán hàng trong công ty. Căn cứ vào các chứng từ hợp lệ theo dõi tình hình bán hàng và biế động tăng giảm hàng hoá hàng ngày,giá hàng hoá trong quá trình kinh doanh. - Kế toán thuế: căn cứ voà các chứng từ đầu vào hoá đơn GTGT, theo dõivà hạch toán các hoá đơn mua hàng hoá ,hoá đơn bán hàng và lập bảng kê chi tiết, tờ khai cáo thuế. Đồng thời theo dõi tình hình vật tư hàng hoá của công ty. -Thủ quỹ: Là người thực hiện các nghiệp vụ, thu, chi phát sinh trong ngày, can cứ theo chứng từ hợp lệ, ghi sổ quỹ và lập báo cáo quỹ hàng ngày. SƠ ĐỒ TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN CỦA CÔNG TY THHH PHÚ THÁI Kế toán trưởng Kế toán tổng hợp Kế toán Kế toán Kế toán Kế toán Thủ Thanh Tiêu Thuế công nợ Quỹ Toán thụ &tt * Hệ thống tài khoản kế toán của công ty áp dụng 52
53. Hệ thống tài khoản kế toán của công ty áp dụng thống nhất với hệ thống tài khoản kế toán doanh nghiệp vừa và nhỏ ban hành kèm theo quy định 1177/TC/QĐ-/CĐKT ngày 23/12/1996 và quyết định số144/2001/QĐ- BTC ngày 21/12/2001 của Bộ tài chính * Hệ thống sổ sách Hình thức sổ sách kế toán của Công ty áp dụng là hình thức “ Chứng từ ghi sổ” và được thực hiện ghi chép trên máy. * Trình tự ghi sổ Hàng ngày, từ các chứng từ gốc như phiếu nhập kho, phiếu xuất kho kế toán tập hợp và ghi vào sổ chi tiết vật tư, hàng hoá và sổ chi tiết doanh thu bán hàng theo từng mặt hàng từ đó đưa vào sổ cái, sổ tổng hợp chi tiết, lên bảng cân đối số phát sinh, cuối tháng lên báo cáo tài chính. 2 2. THỰC TRẠNG KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH PHÚ THÁI . Đặc điểm hàng hoá kinh doanh tại công ty Hàng hoá kinh doanh tại công ty là loại hàng mỹ phẩm chăm sóc sắc đẹp: Son dưỡng môi các loại: Lipice, Lipice Sheer Colour, kem chống rạn Happy Event, bộ sản phẩm chăm sóc da mặt Acnes, Thị trường tiêu thụ hàng hoá không những ở Hà nội mà còn phân bố rộng rãi ở các tỉnh miền Bắc: Bắc giang, Bắc ninh, Vĩnh yên, Thanh Hoá, Nam Định, Hưng yên, Hải dương, Hải phòng, Lạng sơn, Lào cai, Bắc kạn Phương thức bán hàng ở công ty TNHH Phú Thái *Bán buôn Đặc trưng của bán buôn là bán với số lượng lớn, nhưng hàng hoá được bán buôn vẫn nằm trong lĩnh vực lưu thông. Khi nghiệp vụ bán buôn phát sinh 53
54. tức là khi hợp đồng kinh tế đã được ký kết, khi hợp đồng kinh tế đã được ký kết phòng kế toán của công ty lập hoá đơn GTGT. Hoá đơn được lập thành ba liên: liên 1lưu tại gốc, liên 2 giao cho người mua, liên 3 dùng để thanh toán. Phòng kế cũng lập toán phiếu xuất kho, phiếu nhập kho cũng được lập thành 3 liên. Nếu việc bán hàng thu được tiền ngay thì liên thứ 3 trong hoá đơn GTGT được dùng làm căn cứ để thu tiền hàng, kế toán và thủ quỹ dựa vào đó để viết phiếu thu và cũng dựa vào đó thủ quỹ nhận đủ tiền hàng. Khi đã kiểm tra số tiền đủ theo hoá đơn GTGT của nhân viên bán hàng, kế toán công nợ và thủ quỹ sẽ ký tên vào phiếu thu, Nếu khách hàng yêu cầu cho 1 liên phiếu thu thì tuỳ theo yêu cầu kế toán thu tiền mặt sẽ viết 3 liên phiếu thu sau đó xé 1 liên đóng dấu và giao cho khách hàng thể hiện việc thanh toán đã hoàn tất. Trong phương thức bán buôn, công ty sử dụng hình thức bán buôn qua kho: Theo hình thức này, công ty xuất hàng trực tiếp từ kho giao cho nhân viên bán hàng. Nhân viên bán hàng cầm hoá đơn GTGTvà phiếu xuất kho do phòng kế toán lập đến kho để nhận đủ hàng và mang hàng giao cho người mua. Hàng hoá đựoc coi là tiêu thụ khi người mua đã nhận và ký xác nhận trên hoá đơn khiêm phiếu xuất kho. Việc thanh toán tiền hàng có thể băng tiền mặt hoặc tiền gửi. * Bán lẻ lớn Phương thức bán lẻ lớn thì cũng tương tự giống như phương hức bán buôn tuy nhiên bán với số lượng ít hơn bán buôn, khách hàng không thường xuyên như bán buôn. Trên cơ sở đặt hàng của người mua, phòng kế toán lập hoá đơn GTGT, hoá đơn GTGT được viết thành 3 liên: liên1 lưu tại gốc, liên 2 giao cho khách hàng, liên 3 dùng để thanh toán. 54
55. Dựa vào hoá đơn GTGT kế toán công nợ viết phiếu thu và thủ quỹ dựa vào phiếu thu đó để thu tiền hàng. Khi đã nhận đủ số tiền hàng theo hoá đơn của nhân viên bán hàng thủ quỹ sẽ ký vào phiếu thu. Phương thức bán lẻ lớn, công ty áp dụng hình thức bán qua kho. * Bán lẻ nhỏ Hình thức bán lẻ nhỏ được áp dụng tại kho của công ty, khách hàng đến trực tiếp kho của công ty để mua hàng. Công ty thực hiện bán lẻ theo phương thức thu tiền tập trung tức là khi phát sinh nghiệp vụ bán lẻ hàng hoá thì kế toán lập hoá đơn GTGT. Trường hợp bán lẻ nhưng khách hàng yêu cầu đưa hàng đến tận nhà thì kế toán hàng hoá cũng lập hoá đơn GTGT sau đó giao cho nhân viên bán hàng 2 liên. Sau khi đã giao hàng và thu tiền xong, nhân viên bán hàng có trách nhiệm nộp tiền hàng cho phòng kế toán kèm hoá đơn GTGT ( liên 3- liên xanh). * Bán hàng đường phố Bán hàng đường phố là phương thức bán hàng mà nhân viên bán hàng đến các cửa hàng, các đại lý trên các đường phố để chào hàng. Nếu việc chào hàng được chấp nhận, khách hàng sẽ gửi cho công ty một đơn đặt hàng. Dựa vào đơn đặt hàng, phòng kế toán lập hoá đơn GTGT, hoá đơn GTGT được viết thành 3 liên, liên đỏ giao cho nhân viên bán hàng để họ giao cho khách hàng. Sau khi giao hàng và thu tiền xong, nhân viên bán hàng có trách nhiệm nộp tiền hàng cho phòng kế toán. * Bán hàng cho siêu thị Dựa trên hợp đồng ký kết giữa công ty và siêu thị, 1 tuần 2 lần phòng kế toán lập hoá đơn GTGT (3 liên) : Liên đỏ giao cho nhân viên bán hàng siêu thị, liên xanh dùng để thanh toán. Sau khi đã giao đủ hàng và thu tiền xong nhân viên bán hàng có trách nhiệm nộp tiền hàng kèm theo hoá đơn GTGT( liên3- Liên xanh) 55
56. * Bán hàng cho khu vực tỉnh Tương tự các phương pháp trên Hạch toán chi tiết hàng hoá Chứng từ sử dụng hạch toán hàng hoá Chứng từ ở công ty sử dụng là bộ chứng từ do Bộ tài chính phát hành như: Phiếu xuất kho, phiếu nhập kho, hoá đơn bán hàng, hoá đơn GTGT Phương pháp hạch toán chi tiết hàng hoá tại Công ty. Đối với hạch toán chi tiết , công ty sử dụng phương pháp sổ số dư. - Tại kho: Khi nhận được phiếu nhập kho, phiếu xuất kho, thủ kho sẽ ghi vào sổ kho( thẻ kho) theo số lượng hàng được nhập vào, bán ra( Biểu 2, 3, 4). Thủ kho có nhiệm vụ theo dõi chi tiết hàng hoá nhập, xuất, tồn và ghi vào sổ kho. Đến cuối tháng, thủ kho tính số tồn kho từng loại hàng hoá để đối chiếu với phòng kế toán. - Tại phòng kế toán: Sau khi nhận được phiếu nhập kho, phiếu xuất kho kế toán nhập vào bảng kê bán , bảng kê nhập theo mã của từng vật tư hàng hoá để theo dõi hàng hoá về số lượng và giá trị. Từ bảng kê này, kế toán lọc ra được sổ chi tiết vật tư hàng hoá theo từng mặt hàng và sổ chi tiết doanh thu( báo cáo doanh thu) theo từng mặt hàng .( Biểu số 5, 6) Biểu số 2: Phiếu nhập kho Công ty TNHH Phú Thái Mộu số: 01-VT Ban hành theo QĐ số: 1141TC/QĐ/CĐKT PHIẾU NHẬP KHO ngày 1/11/1995 của Bộ tài chính Số: Ngày 10/10/04 Họ tên người giao hàng Công ty Rohto VN Theo hoá đơn số 000176 Ngày: 10/10/04 Nhập tại kho Phú thị – Gia lâm 56
57. Tên, nhãn hiệu, quy Đơn vị Mã số Số Đơn giá Thành tiền cách hàng hoá tính lượng Lipice Thỏi 512421 2000 16800 33,600,000 Lipice Sheer Colour Thỏi 512432 1500 20800 31,200,000 Campus Apo Thỏi 512426 1000 25600 25,600,000 Happy Event Hộp 512429 100 48245 4,824,500 Tổng tiền 95,224,500 Thuế GTGT 10% 9,522,450 Tổng số tiền phải thanh toán 104,746,950 Thủ trưởng đơn vị Kế toán Thủ kho Người giao hàng 57
58. Biểu số 3: Hoá đơn GTGT ( Kiêm phiếu xuất kho) HOÁ ĐƠN Mộu số: 01GTKT-3LL GIÁ TRỊ GIA TĂNG HL/2003B Liên 2: Giao cho khách hàng 0003151 Ngày 10 tháng 10 năm 04 CÔNG TY TNHH PHÚ THÁI 192/19 thái thịnh-đống đa-Hà nội Tel:5142386 Đơn vị bán hàng Địa chỉ Số tài khoản Điện thoại MS MST: 0100368686-1 Họ và tên ngời mua hàng Chị Lan Tên đơn vị Công ty DP Ba Đình Địa chỉ 22/C9 Ngọc Khánh Số tài khoản Hình thức thanh toán: TM MS: 0100596869-1 ST Đơn vị T Tên hàng hoá, dịch vụ tính Số lượng Đơn giá Thành tiền A B C 1 2 3=1*2 Lipice Thỏi 30 16,800 251,640 Campus Apo Thỏi 30 25,600 288,000 Bộ Acnes Bộ 6 80,182 107,273 - - - - - - Cộng tiên hàng 1,753,092 Tiền thuế GTGT 10% 175,309 Tổng cộng tiền thanh toán: 1,928,401 Số tiền viết bằng chữ: Một triệu chín trăm hai mươi tám ngàn bốn trăm linh một đồng. Người mua hàng Người bán hàng Thủ trưởng đơn vị (Ký, ghi rõ họ tên) (Ký, ghi rõ họ tên) (Ký, ghi rõ họ tên) 58
59. Biểu sổ 4: Thẻ kho Công ty TNHH Phú Thái Thẻ kho Tên hàng hoá: Son Lipice Từ ngày 01/10/04 đến ngày 31/10/04 Đơn vị tính: thỏi Chứng từ Số lượng Ghi NT Diễn giải Nhậ Xuất Nhập Xuất Tồn chú 1/10 Tháng 9 2.000 Xuất bán Lan 2 3/10 21/10 500 1.500 H.Đường 3/10 2/10 Nhập mua 10.000 11.500 . . 30/10 505/10 Xuất bán Tiến H.Dương 300 800 Tổng 43.800 45.000 800 Biểu số 5: Sổ chi tiết hàng hoá Công ty TNHH Phú Thái Sổ chi tiết hàng hoá Tên hàng hoá: Son Lipice Từ ngày 01/10/04 đến ngày 31/10/04 Đơn vị tính: thỏi,1000đồng Tồn Chứng từ TK Nhập Xuất Diễn giải Đơn giá đ/ư Số NT SL TT SL TT SL TT Tồn đầu kỳ 16.000 2.000 32.000 21/10 3/10 Xuất bán 632 16.000 500 8.000 2/10 3/10 Nhập mua 331 16.000 10.000 160.000 . . . Cộng 43.800 700.800 45.000 720.000 800 12.800 59
60. Biểu số 6: Báo cáo doanh thu Công ty TNHH Phú Thái Sổ chi tiết tài khoản doanh thu bán hàng Tên hàng hoá: Son Lipice sheer colour Từ ngày 01/10/04 đến ngày 31/10/04 Đơn vị tính: thỏi Chứng từ Tên vật Đơn giá Số Doanh thu Thuế Tổng thanh tư, hàng lượng chưa thuế 10% toán Ngày Số hoá 1/10/04 15125 Sheer 25,600 300 7,680,000 768,000 8,448,000 1/10/04 15126 Sheer 25,600 50 1,280,000 128,000 1,408,000 . . . . 18/10/04 15621 Sheer 25,600 100 2,560,000 256,000 2,816,000 18/10/04 15624 Sheer 25,600 120 3,072,000 307,200 3,379,200 18/10/04 15625 Sheer 25,600 60 1,536,000 153,600 1,689,600 18/10/04 15626 Sheer 25,600 30 768,000 76,800 844,800 19/10/04 15630 Sheer 25,600 150 3,840,000 384,000 4,224,000 . . . 28/10/04 2022 Sheer 25,600 60 1,536,000 153,600 1,689,600 . . . Cộng 2.203.421.600 Ngày, tháng, năm Người lập sổ Kế toán trưởng Kế toán tổng hợp bán hàng và xác định kết quả kinh doanhtại công ty TNHH Phú Thái. 2.2.1. Kế toán giá vốn hàng hóa tại công ty TNHH Phú Thái. Để tổng hợp giá vốn số hàng đã xuất bán kế toán căn cứ vào số ghi trên bảng tổng hợp nhập xuất tồn của hàng hóa để xác định giá vốn của số hàng đã xuất 60
61. kho. Giá vốn của hàng xuất kho tiêu thụ được tính theo phương pháp nhập trước, xuất trước. Theo phương pháp này, hàng hóa nào nhập trước thì cho xuất trước thì xuất trước, xuất hết số nhập trước thì mới xuất số nhập sau theo giá thực tế của số hàng xuất. Nói cách khác, giá thực tế của hàng mua trước sẽ được dùng làm giá để tính gía thực tế của hàng xuất trước và do vậy giá trị hàng tồn kho cuối kỳ sẽ là giá thực tế của số hàng mua vào sau cùng. Mọi chi phí phát sinh khi mua hàng được tính vào giá vốn hàng bán. Giá vốn của hàng đã tiêu thụ được dùng để xác định lãi gộp của số hàng đã bán. Để hạch toán giá vốn hàng hoá, kế toán công ty sử dụng các TK và sổ kế toán sau: - TK 156: Hàng hoá - TK 632: Giá vốn hàng hoá - Bảng tổng hợp nhập, xuất, tồn hàng hoá, chứng từ ghi sổ, sổ cái TK 632 Kế toán tiến hành ghi vào chứng từ ghi sổ: Biểu số 8 Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số:36 Ngày 08/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Giá vốn hàng bán 632 156 2.130.564 2.130.564 cho cty CPTM 61
62. Ngày , tháng, năm Người lập sổ Kế toán trưởng Biểu số 9: Công ty TNHH Phú Thái Sổ cái tài khoản Bộ phận kinh doanh số 1 Tài khoản 632-“ Giá vốn hàng bán” Từ ngày 01/10/04 đến ngày 31/10/04 Đơn vị tính: đồng Chứng từ ghi sổ Diễn giải TK Số tiền Ngày Số đ/ư Nợ Có 3/10/04 1500 Lan 2 H.Đường 156 4 516 700 3/10/04 1501 1 Hàng Cá 156 1 539 042 6/10/04 1530 Cty CPTM BHoà 156 2 130 564 . 31/10/04 ST Sao trả lại hàng 156 1300 000 nhập kho 31/10/04 1822 Giá vốn hàng bán 156 5 643891 31/10/04 K/C giá vốn hàng 911 5216443500 bán Cộng số phát sinh 5219700000 5219700000 Số dư cuối kỳ 0 Lập, Ngày tháng năm Người lập sổ Kế toán trưởng 2.2.2. Kế toán doanh thu bán hàng tại công ty TNHH Phú Thái . Khi phát sinh nghiệp vụ tiêu thụ và đã xác định được doanh thu thì để phản ánh doanh thu tiêu thụ hàng hóa kế tóan sử dụng TK511. 62
63. Để theo dõi doanh thu tiêu thụ thì kế toán công ty sử dụng sổ chi tiết tài khoản doanh thu , sổ cái tài khoản doanh thu. Là một doanh nghiệp áp dụng nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ nên doanh thu tiêu thụ không bao gồm thuế VAT. Hàng ngày, căn cứ vào hoá đơn giá trị gia tăng ( Hoá đơn bán hàng), kế toán tiến hành phản ánh nghiệp vụ vào sổ chi tiết tài khoản doanh thu, vào chứng từ ghi sổ, đến cuối tháng vào sổ cái. Trích số liệu tháng 10/04 tại công ty Phú Thái. Biểu số 11: Công ty TNHH Phú Thái Sổ chi tiết tài khoản Bộ phận kinh doanh số 1 Tài khoản 511-“ Doanh thu bán hàng” Từ ngày: 01/10/2004 đến ngày 31/10/2004 Đơn vị tính: đồng Chứng từ Tên khách hàng TK Số phát sinh đ/ư Số Ngày PS nợ PS có 1505 3/10/04 Lan 2 H Đường 131 4.8.32.800 1506 3/10/04 1 Hàng Cá 131 1.646.800 1515 4/10/04 ST Marko 131 1.871.500 1516 4/10/04 Chị Hoa–43 Chùa Bộc 131 5.325.600 1527 5/10/04 Cty Phú Thành 131 36.754.000 1528 5/10/04 Siêu thị Intimex 131 6.750.000 1529 5/10/04 Anh Thắng- số 5 Nam 131 6.512.000 Bộ 1530 6/10/04 Cty cổ phần TM đầu tư 131 2.258.000 Long Biên 1531 6/10/04 Bắc Kạn 131 28.807.000 1532 6/10/04 ST Marko 131 4.037.800 1533 6/10/04 Anh Trung- 43 tràng 131 2.400.000 63
64. thi 1534 6/10/04 Bắc kạn 131 28.807.400 1826 30/10/04 Hạ Long 131 36.926.500 . . Cộng phát sinh 5508554000 5508554000 Số dư cuối tháng 0 Lập, Ngày .tháng năm Người lập sổ Kế toán trưởng Đồng thời với việc ghi vào sổ chi tiết, kế toán tiến hành ghi vào chứng từ ghi sổ: Căn cứ vào hoá đơn GTGT ngày 06/10/04, công ty bán hàng công nợ cho công ty cổ phần thương mại đầu tư Long Biên, giá bán là 2 130 564đ, kế toán ghi: Biểu số 10 Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số :36B Ngày 06/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Phản ánh doanh 131 2 130 564 thu bán hàng 511 2 130 564 Phản ánh thuế 3331 213 056 GTGT phải nộp Ngày, tháng, năm Người ghi sổ Kế toán trưởng 64
65. Biểu số 11: Công ty TNHH Phú Thái Sổ cái tài khoản Bộ phận kinh doanh số 1 Tài khoản 511-‘ Doanh thu bán hàng’ Từ ngày: 01/10/2003 đến ngày 31/10/2003 Đơn vị tính: đồng Chứng từ ghi Diễn giải TK Số tiền sổ đ/ư Số Ngày Nợ Có 31/10/04 Tổng hợp số liệu 131 5508554000 từ sổ chi tiết TK 511 31/10/04 Kết chuyển chiết 5211 166.868.950 khấu thương mại 31/10/04 Kết chuyển hàng 5213 3.256.500 bán trả lai 31/10/04 Kết chuyển sang 911 5338428550 TK 911 Cộng phát sinh 5508554000 5508554000 Số dư cuối tháng 0 Ngày, tháng, năm Người lập sổ Kế toán trưởng 2.2.3.Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu. * Chiết khấu thương mại Khi phát sinh nghiệp vụ khách hàng mua với số lượng lớn thì công ty sẽ cho khách hàng hưởng chiết khấu thương mại. Đối với bán hàng cho các tỉnh chiết khấu 4%, còn khách hàng mua buôn hoặc bán lẻ lớn chiết khấu 2,5%. Để hạch toán khoản chiết khấu thương mại, kế toán sử dụng các TK và sổ sách sau: 65
66. - TK 5211: Chiết khấu thương mại - TK 511: Doanh thu bán hàng - TK 111,131 - Danh sách khách hàng được hưởng chiết khấu thương mại, chứng từ ghi sổ, sổ cái TK 5211 Trích số liệu tháng 09/04 tại công ty Phú Thái: Biểu số 12: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số: 336 Ngày 6/10/04 Đơn vị tính: đồng Tríchyếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Chiết khấu TM 4% cho 5211 1.087.073 Bắc kạn Ghi giảm thuế 3331 108.707 Trừ vào khoản phải thu 131 1.195.780 Ngày, tháng , năm Người lập sổ Kế toán trưởng Biểu số 13: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số 455 Ngày 31/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Kết chuyển chiết khấu 511 166.868950 TM sang TK doanh thu 66
67. 5211 166.868.950 Ngày , tháng, năm Người lập sổ Kế toán trưởng Từ những chứng từ ghi sổ trên, cuối tháng vào sổ cái Biểu số14: Công ty TNHH Phú Thái Sổ Cái tài khoản Bộ phận kinh doanh số 1 Tài khoản 5211-“Chiết khấu Thương Mại” Từ ngày 01/10/04 đến ngày 31/10/04 Đơn vị tính:đồng Chứng từ ghi sổ Diễn giải TK Số tiền Số Ngày đ/ư Nợ Có 336 6/10/04 Chiết khấu thương mại 131 1.087.073 cho tỉnh Bắc Kạn 30/10/04 Kết chuyển chiết 511 166.868.950 khấu TM sang TK 511 Cộng phát sinh 166.868.950 166.868.950 Số dư cuối tháng 0 Ngày, tháng, năm Người lập sổ Kế toán trưởng * Đối với hàng bán bị trả lại Khi hàng hoá tiêu thụ và đã xác định doanh thu thì khi nhập hàng lại sẽ làm giảm trừ doanh thu, đông thời khi nhập lại hàng thì phải ghi giảm giá vốn. Đối với hạch toán hàng bán trả lại, kế toán công ty sử dụng các TK và các sổ sách sau: - TK 5213: Hàng bán trả lai 67
68. - TK 511: Doanh thu bán hàng - TK 156, TK632, TK3331, TK111 - Các chứng từ có liên quan đến việc nhập lại hàng hoá vào kho, chứng từ ghi sổ, sổ cái TK 5213 Trích tài liệu tháng 10/04 tại Công ty Phú Thái: Biểu số 15: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số: 621A Ngày 31/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Công ty Siêu Thanh 5213 1 300 000 trả lại hàng Giảm thuế phải nộp 3331 130 000 Trả bằng tiên 111 1 430 000 Ngày, tháng, năm Người lập sổ Kế toán trưởng Biểu số16: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số :612B Ngày 31/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền 68
69. Nợ Có Nợ Có Nhập lại kho hàng 156 1.300.000 hoá Giảm giá vốn 632 1.300.000 Ngày, tháng, năm Người lập sổ Kế toán trưởng Biểu số 17: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số: 645 Ngày 31/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Kết chuyển hàng bán 511 3.256.500 bị trả lại sang TK 511 5213 3.256.500 Ngày, tháng ,năm Người lập sổ Kế toán trưởng Biểu số 18: Công ty TNHH Phú Thái Sổ cái tài khoản Bộ phận kinh doanh số 1 Tài khoản 5213-‘Hàng bán bị trả lai” Từ ngày 01/10/04 đến ngày 31/10/04 Đơn vị tính: đồng Chứng từ ghi sổ Diễn giải TK Số tiền Số Ngày đ/ư Nợ Có . . 621A 31/10/04 Cty Siêu Thanh trả lại 111 1 300 000 69
70. hàng mua5/2/04 645 31/10/04 Kết chuyển hàng bán 511 3.256.500 trả lại sang TK 511 Cộng phát sinh 3.256.500 3.256.500 Số dư cuối tháng 0 Lập, ngày tháng năm Người lập sổ Kế toán trưởng 2.2.4. Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp tại công ty TNHH Phú Thái. Chi phí quản lý kinh doanh là các chi phí phát sinh có liên quan đến hoạt động tiêu thụ hàng hoá và những hoạt động quản lý chung của doanh nghiệp Chi phí quản lý kinh doanh gồm: Chi phí nhân viên văn phòng, nhân viên bán hàng,chi phí đồ dùng văn phòng,đồ dùng phục vụ cho bán hàng, chi phí hội nghị, tiếp khách, khấu hao TSCĐ, chi phí điện nước Các chi phí này được hạch toán vào TK 642 “ chi phí quản lý doanh nghiệp”. Chi phí quản lý doanh nghiệp được phân bổ và tập hợp 100% cho hàng bán ra vào cuối mỗi tháng, sau đó chi phí quản lý doanh nghiệp được kết chuyển vào TK 911 để xác định kết quả. Căn cứ vào chứng từ minh chứng cho nghiệp vụ chi liên quan đến chi phí quản lý doanh nghiệp kế toán ghi vào sổ chi tiết TK 642, chứng từ ghi sổ,đến cuối tháng ghi sổ cái TK 642 . Biểu số 19: Công ty TNHH Phú Thái Sổ chi tiết tài khoản Bộ phận kinh doanh số 1 Tài khoản 642-“ Chi phí quản lý kinh doanh” Từ ngày 01/10/04 đến ngày 31/10/04 70
71. Chứng từ Diễn giải TK đối Số phát sinh ứng Ngày Số FS nợ FS có 03/10/04 296 Trả cước phí internet 111 125 700 03/10/04 322 Trả lãi vay 338 369 173 05/10/04 403 Mua quà tặng đại hội 111 180 000 công đoàn 06/10/04 467 Lắp đặt điện thoại mới 111 800 000 07/10/04 539 Thanh toán tiền điện 111 4 702 249 thoại 7/10/04 542 Thuê sân bóng 111 480000 11/10/04 563 Mua bình nước lọc 111 2 500 000 30/10/04 615 Tiền đổ rác 111 10 000 31/10/04 620 Tiền thuê kho 111 12 360 450 Cộng phát sinh 102456000 102456000 Số dư cuối tháng 0 Ngày tháng năm Người lập sổ Kế toán trưởng Song song với việc ghi vào sổ chi tiết, kế toán tiến hàng ghi vào các chứng từ ghi sổ: 2.2.4.1.Tính lương và các khoản phụ cấp phải trả cho nhân viên quản lý. Căn cứ vào bảng tính lương tháng 10, kế toán phản ánh vào chứng từ ghi sổ Biểu số 20: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số: 681 Ngày 6/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Trả lương cho nhân 6421 56.232.000 viên văn phòng, nhân viên quản lý 334 56.232.000 71
72. Ngày, tháng, năm Người lập sổ Kế toán trưởng 2.2.4.2. Trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỉ lệ quy định. Hàng tháng tiến hành trích BHXH,BHYT,KPCĐ tỷ lệ 25% trong đó 6% trừ vào lương. Kế toán căn cứ vào bảng phân bổ tiền lương phản ánh vào chứng từ ghi sổ. Biểu số 21: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số: 682 Ngày 5/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có BHXH,BHYT,KPC 6421 10.684.080 Đ Trừ vào lương 6% 334 3.3773.920 Phải trả khác 338 14.058.000 Ngày, tháng, năm Người lập sổ Kế toán trưởng 2.2.4.3. Chi phí đồ dùng văn phòng Căn cứ vào những chứng từ liên quan đến việc xuất công cụ dụng cụ dùng cho quản lý, kế toán phản ánh vào các chứng từ ghi sổ Biểu số 22: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số: 680 Ngày 5/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Chi phí đồ dùng văn 6423 5.556.000 phòng, đồ dùng phục 153 5.556.000 cho bán hàng Ngày, tháng, năm 72
73. Người lập sổ Kế toán trưởng 2.2.4.4. Trích khấu hao TSCĐ bộ phận văn phòng Căn cứ vào bảng phân bổ khấu hao tài sản cố định, kế toán phản ánh vào chứng từ ghi sổ. Biểu số 23: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số:689 Ngày 15/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Trích khấu hao 6424 9.250.000 TSCĐ 214 9.250.000 Ngày, tháng, năm Người ghi sổ Kế toán trưởng 2.2.4.5. Chi phí dịch vụ mua ngoài Chi phí dịch vụ mua ngoài của công ty bao gồm những chi phí như: Trả cước phí internet, mua quà tặng đại hội Công đoàn, chi phí lắp đặt điện thoại mới,thanh toán tiền điện, điện thoại, chi phí thuê sân bóng, chi phí tiền đổ rác, tiền thuê kho Căn cứ vào những chứng từ phát sinh liên quan đến dịch vụ mua ngoài, kế toán tiến hành phản ánh vào các chứng từ ghi sổ Biểu số 24: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số: 692 Ngày 10/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiên Nợ Có Nợ Có 73
74. Trả tiền điện thoại 6427 4 702 249 tháng 10 111 4 702 249 Ngày, tháng, năm Người ghi sổ Kế toán trưởng 74
75. Cuối tháng từ các chứng từ ghi sổ trên , kế toán ghi vào sổ cái TK 642 Biểu số 25: Công ty TNHH Phú Thái Sổ cái tài khoản Bộ phận kinh doanh số 1 Tài khoản 642-‘Chi phí quản lý doanh nghiệp” Từ ngày 01/10/04 đến ngày 31/10/04 Đơn vị tính: đồng Chứng từ ghi sổ Diễn giải TK Số tiền đ/ư Số Ngày Nợ Có . 681 7/10/04 Trả lương cho nhân viên 334 56.232.000 văn phòng 682 7/10/04 Trích bảo hiểm 338 14.058.000 680 3/10/04 Công cụ dụng cụ 153 5.556.000 13/10/04 Chi phí trả trước 142 10.000.000 689 15/10/04 Trích khấu hao TSCĐ 214 9.250.000 31/10/04 Tổng hợp chi phí bằng tiền 111 7.360.000 khác 31/10/04 Kết chuyển chi phí sang 102456000 TK 911 Cộng phát sinh 102456000 102456000 Số dư cuối tháng 0 Lập, ngày tháng năm Người ghi sổ Kế toán trưởng 2.2.5. Kế toán xác định kết quả kinh doanh. Tại công ty, xác định kết quả tiêu thụ của hàng đã tiêu thụ được thực hiện theo từng tháng. Hàng tháng căn cứ vào kết quả tiêu thụ, kế toán thực hiện các bút toán kết chuyển sau: Kết chuyển doanh thu thuần Kết chuyển giá vốn hàng bán Kết chuyển chi phí quản lý kinh doanh Việc xác định kết quả tiêu thụ được xác định như sau: 75
76. Kết chuyển = Doanh thu - Trị giá vốn hàng - CP quản lý hoạt động thuần xuất bán Kinh doanh tiêu thụ Trích tài liệu tháng 10/2004 : Công ty xác định kết quả tiêu thụ như sau:(Đơn vị tính:VNĐ). Biểu số 26: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số : 900 Ngày31/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Kết chuyển giá vốn 911 632 5.216.443.500 5.216.443.500 hàng bán Lập, ngày tháng năm Người lập sổ Kế toán trưởng Biểu số 27: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số: 901 Ngày 31/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Kết chuyển doanh 511 911 5338428550 5338428550 thu bán hàng Lập, ngày . tháng năm Người lập sổ Kế toán trưởng 76
77. Biểu số 28: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số : 903 Ngày 31/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Kết chuyển chi phí 911 642 102.456.000 102.456.000 QLDN Lập ,ngày tháng năm Người lập sổ Kế toán trưởng Biểu số 29: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số1 Số : 904 Ngày 31/10/04 Đơn vị:đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Kết chuyển thu nhập 711 526.000 từ hoạt động TC 911 526.000 Lập, ngày tháng năm Người lập sổ Kế toán trưởng 77
78. Biểu số 29: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số1 Số : 905 Ngày 31/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Kết chuyển thu nhập 711 911 2.478.000 2.478.000 từ HĐ khác Lập, ngày tháng năm Người ghi sổ Kế toán trưởng Biểu số 30: Công ty TNHH Phú Thái Chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số 1 Số: 906 Ngày 31/10/04 Đơn vị tính: đồng Trích yếu Tài khoản Số tiền Nợ Có Nợ Có Xác định kết quả tiêu 911 421 22.533.050 22.533.050 thụ Lập, ngày tháng năm Người ghi sổ Kế toán trưởng 78
79. Để theo dõi kết quả tiêu thụ, kế toán sử dụng sổ cái TK 911, kết cấu sổ được thể hiện qua biểu sau: Biểu số 31: Công ty TNHH Phú Thái Sổ cái tài khoản Bộ phận kinh doanh số 1 Tài khoản 911-“Xác định kết quả kinh doanh” Từ ngày:01/10/2004 đến ngày: 31/10/2004 Đơn vị tính: đồng Chứng từ ghi sổ Diễn giải TK Số tiền Số Ngày đ/ư Nợ Có 900 28/10/04 Kết chuyển giá 632 5216443500 vốn hàng bán 901 28/10/04 Kết chuyển 511 5338458550 doanh thu thuần 903 28/10/04 Kết chuyển 642 102.456.000 chi phí QLKD 904 28/10/04 Kết chuyển thu 711 526.000 nhập HĐTC 905 28/10/04 K/C thu nhập từ 721 2.478.000 hoạt động khác 906 28/10/04 Lãi chưa phân 421 22.533.050 phối Cộng phát sinh 5341432550 5341432550 Số dư cuối tháng 0 Lập, ngày tháng năm Người ghi sổ Kế toán trưởng 79
80. Biểu số 32: Công ty TNHH Phú Thái Báo cáo kết quả kinh doanh Bộ phận kinh doanh số1 Tháng 10năm 2004 Đơn vị tính: đồng Chỉ tiêu Tháng 9 Doanh thu thuần từ hoạt động bán hàng 5 338 428 550 Giá vốn hàng bán 5 216 443 500 Lợi nhuân gộp từ hoạt động bán hàng 121 985 050 Chi phí quản lý doanh nghiệp 102 456 000 Lợi nhuận thuần từ hoạt động bán hàng 19 529 050 Thu nhập từ hoạt động tài chính 526 000 Thu nhập từ hoạt động khác 2 478 000 Lợi nhuận trước thuế 22 533 050 Lập, ngày tháng năm Thủ trưởng đơn vị Kế toán trưởng 80
81. CHƯƠNG III : MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY TNHH PHÚ THÁI . 3.1. Nhận xét , đánh giá thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Phú Thái. Trong những năm vừa qua, Công ty TNHH Phú Thái đã trải qua những giai đoạn thuận lợi và khó khăn, những bước thăng trầm và nhiều biến động của thị trường. Tuy nhiên, Công ty TNHH vẫn gặt hái được nhiều thành tích to lớn, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh, tiêu thụ hàng hoá.Doanh thu về tiêu thụ tăng đều qua các năm. Năm 2003 đạt trên 70 tỷ đồng. Có được những thành tích như trên, Công ty TNHH Phú Thái đã không ngừng mở rộng thị trường tiêu thụ, khai thác triệt để các vùng thị trường tiềm năng, đồng thời có các biện pháp thoả đáng đối với các khách hàng quen thuộc nhằm tạo ra sự gắn bó hơn nữa để tạo ra nguồn cung cấp hàng hoá dồi dào và một thị trường tiêu thụ hàng hoá luôn ổn định. Ngoài ra, để có thể đạt được kết quả như trên phải có sự cố gắng nỗ lực không ngừng của tất cả các thành viên của Công ty, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của phòng tài chính kế toán. Với cách bố trí công việc khoa học hợp lý như hiện nay, công tác kế toán nói chung và công tác tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ hàng hoá của Công ty TNHH Phú Thái đã đi vào nề nếp và đã được những kết quả nhất định 3.1.1 Ưu điểm Kế toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ ở công ty TNHH Phú Thái được tiến hành tương đối hoàn chỉnh. 81
82. - Đối với khâu tổ chức hạch toán ban đầu: + Các chứng từ được sử dụng trong quá trình hạch toán ban đầu đều phù hợp với yêu cầu nghiệp vụ kinh tế phát sinh và cơ sở pháp lý của nghiệp vụ. + Các chứng từ đều được sử dụng đúng mẫu của bộ tài chính ban hành, những thông tin kinh tế về nội dung của các nghiệp vụ kinh tế phát sinh đều được ghi đầy đủ, chính xác vào chứng từ. + Các chứng từ đều được kiểm tra, giám sát chặt chẽ, hoàn chỉnh và xử lý kịp thời. + Công ty có kế hoạch lưu chuyển chứng từ tương đối tốt, các chứng từ được phân loại, hệ thống hoá theo các nghiệp vụ, trình tự thời gian trước khi đi vào lưu trữ. - Đối với công tác hạch toán tổng hợp + Công ty đã áp dụng đầy đủ chế độ tài chính, kế toán của Bộ tài chính ban hành. Để phù hợp với tình hình và đặc điểm của Công ty, kế toán đã mở các tài khoản cấp 2, cấp 3 nhằm phản ánh một cách chi tiết, cụ thể hơn tình hình biến động của các loại tài sản của công ty và giúp cho kế toán thuận tiện hơn cho việc ghi chép một cách đơn giản, rõ ràng và mang tính thuyết phục, giảm nhẹ được phần nào khối lượng công việc kế toán, tránh được sự chồng chéo trong công việc ghi chép kế toán. + Công ty áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên để hạch toán hàng tồn kho là hợp lý, vì công ty Phú Thái là công ty kinh doanh nhiều chủng loại hàng hoá khác nhau, các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan nhiều đến hàng hoá, do đó không thể định kỳ mới kiểm tra hạch toán được. - Đối với hệ thống sổ sách sử dụng: + Công ty đã sử dụng cả hai loại sổ là : Sổ tổng hợp và sổ chi tiết để phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh. 82
83. + Công ty sử dụng hình thức ghi sổ là “Chứng từ ghi sổ”. Tuy nhiên hình thức này cũng được kế toán công ty thay đổi , cải tiến cho phù hợp với đặc điểm kinh doanh của công ty. Nói tóm lại, tổ chức hạch toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ là nội dung quan trọng trong công tác kế toán hàng hoá của công ty. Nó liên quan đến các khoản thu nhập thực tế và nộp cho ngân sách nhà nước, đồng thời nó phản ánh sự vận động của tài sản, tiền vốn của Công ty trong lưu thông. 3.1.2. Tồn tại chủ yếu. Bên cạnh những kết quả trong công tác tổ chức kế toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ mà kế toán công ty đã đạt được, còn có những tồn tại mà công ty Phú Thái có khả năng cải tiến và hoàn thiện nhằm đáp ứng tốt hơn nữa yêu cầu trong công tác quản lý của Công ty. Mặc dù về cơ bản, Công ty đã tổ chức tốt việc hạch toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ nhưng vẫn còn một số nhược điểm sau: *Công ty phân bổ chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp cho toàn bộ hàng tiêu thụ vào cuối mỗi tháng, tuy nhiên không phân bổ chi phí này cho từng mặt hàng tiêu thụ, vì vậy không xác định chính xác được kết quả tiêu thụ của từng mặt hàng để từ đó có kế hoạch kinh doanh phù hợp. * Do đặc điểm kinh doanh của Công ty , khi bán hàng giao hàng trước rồi thu tiền hàng sau, do đó sô tiền phải thu là khá lớn. Tuy nhiên , kế toán Công ty không tiến hành trích khoản dự phòng phải thu khó đòi, điều này ảnh hưởng không nhỏ tới việc hoàn vốn và xác định kết quả tiêu thụ. * Công ty Phú Thái là một đơn vị kinh doanh thương mại, để tiến hành kinh doanh thì công ty phải tiến hành mua hàng hoá nhập kho rồi sau đó mới đem đi tiêu thụ. Điều này không tránh khỏi sự giảm giá thường xuyên của hàng trong kho. Tuy nhiên kế toán Công ty lại không trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho. 83
84. * Trong hình thức ghi sổ “ Chứng từ ghi sổ”, kế toán không sử dụng sổ đăng ký chứng từ ghi sổ, điều này ảnh hưởng đến việc đối chiếu số liệu vào cuối tháng,đồng thời việc chưa sử dụng sổ đăng ký chứng từ ghi sổ là chưa phù hợp với hình thức ghi sổ mà kế toán sử dụng. 3.2. Một số y kiến góp phần hoàn thiện tổ chức hạch toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Phú Thái. 3.2.1 Lập sổ đăng ký chứng từ ghi sổ. Về trình tự ghi sổ kế toán thì kế toán Công ty TNHH Phú Thái sử dụng hình thức ghi sổ “chứng từ ghi sổ”.Nhưng trong thực tế kế toán Công ty lại không sử dụng sổ đăng ký chứng từ ghi sổ, đây là một thiếu sót cần khắc phục ngay, vì: Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ là một sổ kế toán tổng hợp được ghi theo thời gian, phản ánh toàn bộ chứng từ ghi sổ đã lập trong tháng. Nó có tác dụng: + Quản lý chặt chẽ chứng từ ghi sổ, kiểm tra đối chiếu số liệu với sổ cái. + Mọi chứng từ ghi sổ sau khi đã lập xong đều phải đăng ký vào sổ này để lấy số hiệu và ngày tháng. +Số hiệu của các chứng từ ghi sổ được đánh liên tục từ đầu tháng đến cuối tháng, ngày tháng trên chứng từ ghi sổ được tính theo ngày ghi vào “ Sổ đăng ký chứngtừ ghi sổ”. + Tổng số tiền trên sổ đăng ký chứng từ ghi sổ bằng tổng số phát sinh bên nợ hoặc bên có của các tài khoản trong sổ cái( hay bảng cân đối tài khoản). Điều này giúp cho việc kiểm tra đối chiếu số liệu được chính xác và nhanh. Từ những tác dụng nêu trên, Công ty nên đưa sổ đăng ký chứng từ ghi sổ vào để sử dụng cho phù hợp với hình thức kế toán sử dụng. Nếu thiếu sổ đăng ký chứng từ ghi sổ thì không thể coi đó là hình thức chứng từ ghi sổ. 84
85. Trích tài liệu tháng 9/04: Việc hạch toán chi phí quản lý kinh doanh, bên cạnh việc ghi vào sổ cái TK 642 từ các chứng từ ghi sổ đã lập, đồng thời kế toán nên ghi vào sổ đăng ký chứng từ ghi sổ.Mẫu của sổ đó như sau: Biểu số 32: Công ty TNHH Phú Thái Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ Bộ phận kinh doanh số1 Tháng 10/04 Chứng từ ghi sổ Số tiền Số Ngày , tháng 681 7/10/04 141 880 297 682 7/10/04 35 470 070 680 12/10/04 6 215 206 689 15/10/04 9 237 288 28/10/04 27 451 326 . . Cộng tháng Ngày tháng năm Người ghi sổ Kế toán trưởng Thủ trưởng đơn vị 3.2.2.Phân bổ chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp cho từng mặt hàng tiêu thụ để tính chính xác kết quả tiêu thụ của từng mặt hàng Hàng hoá công ty kinh doanh gồm nhiều chủng loại, mỗi loại mang lại mức lợi nhuận khác nhau. Một trong những biện pháp tăng lợi nhuận là phải chú trọng nâng cao doanh thu của mặt hàng cho mức lãi cao. Vì vậy ta cần xác định 85
86. được kết quả tiêu thụ của từng mặt hàng từ đó xây dựng kế hoạch tiêu thụ sản phẩm mang lại hiệu quả cao nhất. Để thực hiện được điều đó ta sử dụng tiêu thức phân bổ chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp cho từng mặt hàng tiêu thụ sau mỗi kỳ báo cáo. Một trong những vấn đề quan trọng nhất để tổ chức kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp là việc lựa chọn tiêu thức phân bổ hợp lý, khoa học. Bởi vì , mỗi mặt hàng có tính thương phẩm khác nhau,dung lượng chi phí quản lý doanh nghiệp có tính chất khác nhau, công dụng đối với từng nhóm hàng cũng khác nhau nên không thể sử dụng chung một tiêu thức phân bổ mà phải tuỳ thuộc vào tính chất của từng khoản mục chi phí để lựa chọn tiêu thức phân bổ thích hợp. - Đối với các khoản chi phí bán hàng có thể phân bổ theo doanh số bán. - Tương tự ta sẽ có tiêu thức phân bổ chi phí quản lý kinh doanh theo doanh số bán như sau: Chi phí QLKD phân bổ cho = Chi phí QLDN cần phân bổ * Doanh số bán nhóm hàng thứ i Tổng doanh số bán nhóm hàng thứ i Khi phân bổ được chi phí quản lý kinh doanh cho từng nhóm hàng, lô hàng tiêu thụ, ta sẽ xác định được kết quả kinh doanh của từng mặt hàng đó. Ví dụ: Phân bổ chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp cho mặt hàng là son Lipice Biết: + Doanh số bán Lipice là:3 004 300 953đ + Tổng doanh số bán hàng: 10 014 336 511 + Doanh thu thuần Lipice:3 096 708 617 + Giá vốn của lipice:3 004 300 953 + Chi phí quản lý kinh doanh: 265 300 095 Ta tiến hành phân bổ CPQLKD theo doanh số bán. 86
87. Chi phí quản lý KD phân = 265 300 095 * 3 004 300 953 bổ cho lipice 10 014 336 511 = 79 590 028 Biểu số 33:Bảng xác định kết quả kinh doanh mặt hàng: Lipice Công ty TNHH Phú Thái Bảng xác đinh KQKD Bộ phận kinh doanh số 1 Tháng 10năm 04 Tên mặt hàng: Lipice Đơn vị tính: đồng Chỉ tiêu Tháng 10 Doanh thu thuần 3 096 708 617 Giá vốn hàng bán 3 004 300 953 Lợi nhuận gộp 92 407 664 Chi phí BH+ QLDN 79 590 028 Lợi nhuận thuần từ hoạt động 12 817 636 bán hàng Kế toán trưởng Thủ trưởng đơn vị Qua việc phân bổ trên , ta tính được lợi nhuận thuần của từng mặt hàng cụ thể là đối với Lipice, lợi nhuận thuần chiếm khoảng 30% so với lơị nhuận thuần từ hoạt động bán hàng của Doanh nghiệp.Qua đó, ta thấy Lipice là mặt hàng chủ lực của công ty từ đó công ty có những biện pháp đẩy mạnh tiêu thụ ,tiết kiệm chi phí một cách hợp lý. 87
88. Bên cạnh đó ta có thể biết được mặt hàng nào của công ty kinh doanh không có hiệu quả để đưa ra quyết định có nên tiếp tục kinh doanh sản phẩm đó nữa không. 3.2.3. Lập dự phòng phải thu khó đòi Do phương thức bán hàng thực tế tại công ty TNHH Phú Thái có nhiều trường hợp khách hàng chịu tiền hàng. Bên cạnh đó việc thu tiền hàng gặp khó khăn và tình trạng này ảnh hưởng không nhỏ đến việc giảm doanh thu của doanh nghiệp. Vì vậy, Công ty nên tính toán khoản nợ có khả năng khó đòi, tính toán lập dự phòng để đảm bảo sự phù hợp giữa doanh thu và chi phí trong kỳ. Để tính toán mức dự phòng khó đòi, Công ty đánh giá khả năng thanh toán của mỗi khách hàng là bao nhiêu phần trăm trên cơ sở số nợ thực và tỷ lệ có khă năng khó đòi tính ra dự phòng nợ thất thu . Đối với khoản nợ thất thu, sau khi xoá khỏi bảng cân đối kế toán, kế toán công ty một mặt tiến hành đòi nợ, mặt khác theo dõi ở TK004- Nợ khó đòi đã xử lý. Khi lập dự phòng phải thu khó đòi phải ghi rõ họ tên, địa chỉ, nội dung từng khoản nợ, số tiền phải thu của đơn vị nợ hoặc người nợ trong đó ghi rõ số nợ phải thu khó đòi. Phải có đầy đủ chứng từ gốc, giấy xác nhận của đơn vị nợ, người nợ về số tiền nợ chưa thanh toán như là các hợp đồng kinh tế, các kế ước về vay nợ, các bản thanh lý về hợp đồng, các giấy cam kết nợ để có căn cứ lập các bảng kê phải thu khó đòi Phương pháp tính dự phòng nợ phải thu khó đòi: Số DPPTKĐ cho tháng = Số nợ phải thu của * Tỷ lệ ước tính kế hoạch của khách khách hàng i không thu được của 88
89. hàng đáng ngờ i khách hàng i Ta có thể tính dự phòng nợ PT khó đòi theo phương pháp ước tính trên doanh thu bán chịu. Số DFPTKĐ lập cho = Tổng doanh thu bán * Tỷ lệ phải thu khó tháng kế hoạch chịu đòi ước tính Các khoản dự phòng phải thu khó đòi được theo dõi ở TK 139- Dự phòng phải thu khó đòi. Cách lập được tiến hành như sau: Căn cứ vào bảng kê chi tiết nợ phải thu khó đòi, kế toán lập dự phòng: Nợ TK 642( 6426) Có TK 139: Mức dự phòng phải thu khó đòi Thực tế tại công ty TNHH Phú Thái, khách hàng của công ty rất nhiều không thể đánh giá được khả năng trả nợ của khách hàng vì mỗi một nhân viên bán hàng thì có hàng chục khách hàng. ở đây, ta có thể lập dự phòng phải thu khó đòi dựa trên sự đánh giá về khă năng thu tiền hàng của nhân viên bán hàng. Ơ công ty TNHH Phú Thái mỗi nhân viên bán hàng phải có một khoản thế chấp với công ty là 5 000 000đ, công ty có khoảng hơn 60 nhân viên bán hàng, như vậy ta có một khoản tiền trên 300 000 000đ. Như vậy ta có thể lập dự phòng phải thu khó đòi dựa trên khoản thế chấp này, ta ước tính khoảng 3% của khoản thế chấp trên là không thu được của khách hàng, ta tiến hành lập: Nợ TK 642: 9 000 000 Có TK 139: 9 000 000 3.2.4. Lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho. 89