Bài giảng Lý thuyết hành vi doanh nghiệp

Nội dung text: Bài giảng Lý thuyết hành vi doanh nghiệp

1. LÝ THUYẾT HÀNH VI DOANH NGHIỆP • Lý thuyết sản xuất • Lý thuyết chi phí • Lý thuyết lợi nhuận
2. LÝ THUYẾT SẢN XUẤT • Công nghệ sản xuất và hàm sản xuất • Sản xuất với một đầu vào biến đổi • Sản xuất với hai đầu vào biến đổi
3. CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT VÀ HÀM SẢN XUẤT • Sơ đồ quá trình sản xuất của doanh nghiệp Đầu ra Đầu vào Quá trình sản xuất (đất, lao động, vốn ) (Hàng hóa, dịch vụ)
4. Hàm sản xuất • Khái niệm: biểu diễn mối quan hệ kỹ thuật sản lượng hàng hóa, dịch vụ (Q) được sản xuất ra từ các tập hợp đầu vào khác nhau với một trình độ công nghệ nhất định • Dạng tổng quát của hàm sản xuất – Q=f(X1, X2, ,Xn) – Q=f(L,K) Hàm sản xuất Cobb-Douglas Q= A.K .L, Trong đó : 0 < <1, 0 < <1
5. SẢN XUẤT NGẮN HẠN VÀ DÀI HẠN • Ngắn hạn (SR): là khỏang thời gian trong đó có ít nhất một đầu vào cố định • Dài hạn (LR): là khỏang thời gian trong đó tất cả các đầu vào đều biến đổi
6. SẢN XUẤT VỚI MỘT ĐẦU VÀO BIẾN ĐỔI • Năng suất bình quân (AP) Năng suất bình quân của một đầu vào biến đổi là lượng đầu ra tính bình quân trên một đơn vị đầu vào biến đổi đó APL= Q/L • Năng suất cận biên (MP) Năng suất cận biên của một đầu vào biến đổi là lượng đầu ra tăng thêm khi sử dụng thêm một đơn vị đầu vào biến đổi đó MPL= Q/ L
7. QUY LUẬT NĂNG SUẤT CẬN BIÊN GIẢM DẦN • Năng suất cận biên của bất kỳ một đầu vào biến đổi nào cũng sẽ bắt đầu giảm xuống tại một thời điểm nào đó khi mà có ngày càng nhiều các yếu tố của đầu vào biến đổi đó được sử dụng trong quá trình sản xuất (đầu vào kia cố định)
8. Ví dụ: L K Q APL MPL 0 10 0 - - 1 10 10 10 10 2 10 30 15 20 Khi MPL tăng, Q tăng với tốc độ nhanh dần 3 10 60 20 30 4 10 80 20 20 5 10 95 19 15 Khi MPL giảm, Q tăng với 6 10 108 18 13 tốc độ chậm dần 7 10 112 16 4 8 10 112 14 0 MPL=0, Q đạt giá trị cực đại 9 10 108 12 -4 Khi MP <0 thì Q giảm 10 10 100 10 -8 L
9. Q 100 Q 80 • MPL > 0, Q tăng MPL = 0, Q max 60 MPL APL APL  MP = AP AP max 20 L L L MPL < APL APL 0 L MP luôn đi qua điểm cực AP , MP L L L đại của AP 30 L AP 20 m ax 10 APL L 2 4 6 8 10 MPL
10. SẢN XUẤT VỚI HAI ĐẦU VÀO BIẾN ĐỔI • Đường đồng lượng (Isoquant) • Đường đồng phí (Isocost) • Lựa chọn đầu vào tối ưu dựa trên kết hợp đường đồng lượng và đường đồng phí
11. ĐƯỜNG ĐỒNG LƯỢNG • Đường đồng lượng là đường biểu thị những kết hợp khác nhau của các yếu tố đầu vào để sản xuất cùng 1 lượng đầu ra. K L 1 2 3 4 5 K 5 1 20 40 55 65 75 4 2 40 60 75 85 90 3 3 55 75 90 100 105 2 4 65 85 100 110 115 1 5 75 90 105 115 120 1 2 3 4 5 L
12. TÍNH CHẤT CỦA ĐƯỜNG ĐỒNG LƯỢNG • Đường đồng lượng càng xa gốc tọa độ mức sản lượng càng cao • Các đường đồng lượng không cắt nhau • Đường đồng lượng thường là đường cong, lồi so với gốc tọa độ
13. TỶ LỆ THAY THẾ KỸ THUẬT CẬN BIÊN • Tỷ lệ thay thế kỹ thuật cận biên của L đối với K: – Là lượng đầu vào K mà doanh nghiệp phải từ bỏ để đổi lấy một đơn vị L tăng thêm mà không làm thay đổi sản lượng đầu ra Q • MRTSL,K= MPL/MPK • Tỷ lệ thay thế kỹ thuật cận biên của L đối với Ksẽ giảm dần dọc theo đường đồng lượng từ trên xuống
14. Các đường đồng lượng không cắt nhau và đường càng xa gốc tọa độ càng có sản phẩm đầu ra lớn hơn K Q3>Q2>Q1 Q3 Q2 Q1 0 L
15. ĐƯỜNG ĐỒNG PHÍ • Đường đồng phí: Là tập hợp các cách kết hợp đầu vào khác nhau mà doanh nghiệp có thể mua được với cùng một tổng chi phí • Ph¬ng tr×nh: C = wL+rK hay K = C/r – (w/r) L C: tæng chi phÝ K w: gi¸ ®Çu vµo lao ®éng r: gi¸ ®Çu vµo vèn A K 1 B -w/r : độ dốc đường đồng phí K2 L L1 L2
16. LỰA CHỌN ĐẦU VÀO TỐI ƯU • Các mục tiêu của sự lựa chọn: – Tối thiểu hóa chi phí đầu vào để sản xuất ra một mức sản lượng đầu ra nhất định (a) – Tối đa hóa sản lượng đầu ra với một mức chi phí đầu vào cho trước (b) K K * A C MRTS =w/r MRTS =w/r (a) L,K (b) A L,K E E Ke Q3 Ke B Q* Q C C B Q 2 1 2 C3 1 L L Le Le
17. LỰA CHỌN ĐẦU VÀO TỐI ƯU • Điểm kết hợp đầu vào tối ưu:E – E là tiếp điểm giữa đường đồng lượng và đường đồng phí – Tại E: độ dốc đường đồng lượng = độ dốc đường đồng phí – MRTS L,K = w/r và MPL/w = MPK/r
18. LÝ THUYẾT CHI PHÍ • Các vấn đề chung về chi phí • Các loại chi phí ngắn hạn • Các loại chi phí dài hạn và hiệu suất của quy mô
19. CÁC VẤN ĐỀ CHUNG • Chí phí tài nguyên và chi phí bằng tiền • Chi phí kế toán và chi phí kinh tế – Chi phí kế toán (chi phí hiện) là giá trị của tất cả các đầu vào được sử dụng cho hàng hóa/ dịch vụ, được ghi lại trên hóa đơn, số sách kế tóan – Chi phí kinh tế là giá trị của tòan bộ nguồn tài nguyên sử dụng cho quá trình sản xuất, bao gồm cả chi phí kế toán và chi phí cơ hộI Chi phÝ kinh tÕ = chi phÝ tÝnh to¸n + chi phÝ c¬ héi • Chi phí ngắn hạn và chi phí dài hạn
20. CÁC CHI PHÍ NGẮN HẠN • Chi phí cố định (FC) – Là những chi phí không thay TC,VC,FC đổi theo sản lượng đầu ra • Chi phí biến đổi (VC) – Là những chi phí thay đổi TC cùng với sự thay đổi của sản VC lượng đầu ra – VC = 0 khi Q = 0 FC • Tổng chi phí (TC) 0 Q TC = VC + FC TC = FC khi Q = 0
21. CÁC CHI PHÍ NGẮN HẠN MC P ATC • Các chi phí bình quân – Chi phí cố định bình quân AFC = FC/Q AVC – Chi phí biến đổi bình quân AVC = VC/Q – Tổng chi phí bình quân ATC = TC/Q • Chi phí cận biên (MC) MC = TC/ Q AFC – Là phần tăng thêm trong tổng chí khi sản xuất thêm một đơn vị sản phẩm Q – MC có dạng U và luôn đi qua các điểm cực tiểu của ATC và AVC – MC dốc lên do quy luật năng suất cận biên giảm dần ( MC =w/MPL)
22. Mối quan hệ giữa các đường chi phí • FC là đường nằm ngang • VC và TC dốc lên và song song với nhau • AFC luôn dốc xuống về phía phải • AVC, ATC có dạng hình chữ U • MC có dạng hình chữ U và đi qua 2 điểm cực tiểu của AVC và ATC.
23. Mối quan hệ giữa AVC, ATC và MC • MC đi qua ATCmin và AVCmin AVC=VC/Q, AVC min => dAVC/dQ=0 =>d(ATC/Q)/dQ=(MC.Q-VC)/Q2 = (MC-AVC)/Q NÕu MC>AVC, dAVC/dQ>0, Q t¨ng, AVC t¨ng. Nh vËy khi MC>AVC th× AVC t¨ng dÇn. (MC kÐo AVC lªn) NÕu MC<AVC, dAVC/dQ<0, Q t¨ng, AVC gi¶m. Nh vËy khi MC<AVC th× AVC gi¶m dÇn. (MC kÐo AVC xuèng) NÕu MC=AVC, dAVC/dQ=0, AVC min. V× thÕ MC c¾t AVC t¹i ®iÓm tèi thiÓu. • Chứng minh tương tự cho trường hợp ATC
24. CÁC CHI PHÍ DÀI HẠN • Trong dài hạn không có chi phí cố định, tất cả các đầu vào đều biến đổi • Các loại chi phí dài hạn – Tổng chi phí dài hạn LTC – Tổng chi phí bình quân dài hạn LAC = LTC/Q – Chi phí cận biên dài hạn LMC = LTC/ Q
25. TỔNG CHI PHÍ BÌNH QUÂN DÀI HẠN (LATC hay LAC) Tại Q1: chọn LAC1 để tối thiểu hóa chi phí Chi Tại Q : chọn LAC để mở Phí 2 2 Quy m« nhá rộng sản xuất Quy m« võa Quy m« lín Tại Q : chọn LAC để tối LAC LAC3 3 2 LAC1 2 LATC thiểu hóa chi phí Tại Q4: chọn LAC3 để mở rộng sản xuất Đường LAC là đường bao của các đường chi phí bình quân ngắn hạn Q Q1 Q2 Q3 Q4
26. HIỆU SUẤT CỦA QUY MÔ Chi phi • Hiệu suất tăng theo quy mô (economies of scale): tăng các đầu LATC vào lên 1% làm đầu ra tăng nhiều hơn 1% Q Chi phi • Hiệu suất giảm theo quy mô LATC (diseconomies of scale): tăng các đầu vào lên 1% làm đầu ra tăng ít hơn 1% Q Chi phi • Hiệu suất không đổi theo quy mô: LATC tăng các đầu vào lên 1% làm đầu ra tăng đúng bằng 1% Q
27. LÝ THUYẾT LỢI NHUẬN VÀ QUYẾT ĐỊNH CUNG CẤP • Lợi nhuận là phần chênh lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí  =TR-TC=Q(P-ATC) • Phân biệt lợi nhuận kinh tế và lợi nhuận tính toán: –  kế toán = TR-TC kế toán –  kinh tế = TR- TCkinh tế ( kinh tế<  kế toán) - Lîi nhuËn b×nh thêng (Normal profit):  kinh tÕ = 0
28. LÝ THUYẾT LỢI NHUẬN VÀ QUYẾT ĐỊNH CUNG CẤP • Ý nghĩa – Lợi nhuận là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả và hiệu quả sản xuất kinh doanh – Lợi nhuận là mục tiêu kinh tế số 1 của mọi doanh nghiệp (tối đa hóa lợi nhuận) • Các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận – Quy mô sản xuất hàng hóa, dịch vụ – Giá cả và chất lượng đầu vào – Giá bán hàng hóa, dịch vụ – Các hoạt động marketing và xúc tiến bán hàng
29. TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN • Quy tắc chung: – Mọi doanh nghiệp sẽ gia tăng sản lượng đầu ra chừng nào doanh thu cận biên còn lớn hơn chi phí cân biên (MR>MC) cho tới khi có MR=MC thì dừng lại. Tại đây doanh nghiệp lựa chọn được mức sản lượng tối ưu Q* để tối đa hóa lợi nhuận ( Max). – Nếu MR>MC thì tăng Q sẽ tăng  – Nếu MR<MC thì giảm Q sẽ tăng  – Nếu MR=MC thì sản lượng là tối ưu Q*,max