Tài chính doanh nghiệp - Chương 4: Tài sản cố định

Nội dung text: Tài chính doanh nghiệp - Chương 4: Tài sản cố định

1. 2016 Chương 4 TÀI SẢN CỐ ĐỊNH 1 Mục tiêu học tập Sau khi nghiên cứu xong chủ đề này, người học có thể: 1 • Giải thích được những yêu cầu cơ bản của kế toán liên quan đến tài sản cố định 2 • Vận dụng các tài khoản kế toán thích hợp trong xử lý các giao dịch liên quan đến tài sản cố định 3 • Ý nghĩa thông tin qua các tỷ số tài chính 2 Nội dung • Khái niệm, ghi nhận, đánh giá TSCĐ hữu hình 1 • Khái niệm, ghi nhận, đánh giá TSCĐ vô hình 2 • Vận dụng các tài khoản kế toán trong xử lý các giao dịch 3 liên quan đến TSCĐ • Trình bày tài sản cố định trên báo cáo tài chính. 4 • Ý nghĩa thông tin qua các tỷ số tài chính 5 3 1
2. 2016 NỘI DUNG 1 TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH 4 1. TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH 1.1 Các văn bản và quy định liên quan 1.2 Khái niệm Những 1.3 Phân loại khái 1.4 Ghi nhận niệm và nguyên 1.5 Xác định nguyên giá tắc cơ 1.6 Chi phí phát sinh sau ghi nhận ban đầu bản 1.7 Khấu hao TSCĐ và các phương pháp khấu hao 1.8 Thanh lý, nhượng bán TSCĐ 5 1.1 CÁC VĂN BẢN VÀ QUY ĐỊNH LIÊN QUAN • Chuẩn mực chung – VAS 01 • Chuẩn mực kế toán TSCĐ hữu hình – VAS 03 • Thông tư 200/2014/TT-BTC • Kế toán tài sản cố định thuê tài chính sẽ được trình bày trong môn học Kế toán tài chính nâng cao. 6 2
3. 2016 1.2 KHÁI NIỆM • TSCĐ hữu hình là những tài sản có hình thái vật chất do doanh nghiệp nắm giữ để sử dụng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh phù hợp với tiêu chuẩn ghi nhận TSCĐ hữu hình. 7 1.3 PHÂN LOẠI TSCĐ HỮU HÌNH • Nhà cửa, vật kiến trúc; • Máy móc, thiết bị; • Phương tiện vận tải, thiết bị truyền dẫn; • Thiết bị, dụng cụ quản lý; • Vườn cây lâu năm, súc vật làm việc và cho sản phẩm; • TSCĐ hữu hình khác. 8 1.4 GHI NHẬN TSCĐHH VAS 03 quy định: “Các tài sản được ghi nhận là TSCĐ hữu hình phải thỏa mãn đồng thời tất cả bốn tiêu chuẩn (4) ghi nhận là: a) Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng tài sản đó; b) Nguyên giá tài sản phải được xác định một cách đáng tin cậy; c) Thời gian sử dụng ước tính trên 1 năm; d) Có đủ tiêu chuẩn giá trị theo quy định hiện hành”. 9 3
4. 2016 Bài tập thực hành Công ty ABC nhập về toàn bộ thiết bị cho một hồ bơi với giá tiền (đơn vị triệu đồng) và số năm sử dụng như dưới đây. Xác định các TSCĐ được ghi nhận Máy bơm (4 cái x 100) 400 10 năm Bộ phụ tùng (40 công cụ x 0,5) 20 5 năm Hệ thống đường ống chuyên dùng 100 5 năm Các van dự phòng (100 cái x 0,5) 50 1 năm Hệ thống điều khiển máy bơm tự động bằng máy tính 40 3 năm Máy tính nối mạng (10 cái x 12) 120 5 năm Hệ thống đồng hồ đo chất lượng nước (10 cái x 11) 110 5 năm 10 1.5 XÁC ĐỊNH NGUYÊN GIÁ • Nguyên giá là toàn bộ các chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra để có được TSCĐ hữu hình tính đến thời điểm đưa tài sản đó vào trạng thái sẵn sàng sử dụng: – Giá mua (đã trừ chiết khấu thương mại/giảm giá/lãi do trả chậm nếu có) – Các khoản thuế không được hoàn lại – Chi phí liên quan trực tiếp đến việc đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng 11 1.5 XÁC ĐỊNH NGUYÊN GIÁ Chi phí lắp đặt, chạy thử đã trừ các khoản thu hồi về sản phẩm, phế liệu Chi phí chuẩn bị Chi phí chuyên mặt bằng; chi phí gia, chi phí tư vấn, vận chuyển và bốc hoa hồng cho xếp ban đầu công ty môi giới Chi phí liên quan trực tiếp 12 4
5. 2016 Bài tập thực hành • Nhật ký đầu tư thiết bị sản xuất nhựa C-02 như sau: Ngày 2/3/20x0 Ngày 5/3/20x0 • Ký hợp đồng mua với tổng giá • Chi xây dựng, lắp đặt bệ máy Ngày 7/3/20x0 thanh toán 870 triệu (bao gồm và hệ thống điện, nước phục • Nhận bàn giao thuế GTGT 70 triệu, lãi do trả vụ sẵn sàng cho lắp đặt thiết chậm 100 triệu) bị 15 triệu. Ngày 15/3/20x0 Ngày 12/3/20x0 Ngày 8/3/20x0 • Bắt đầu sản xuất lô hàng đầu tiên • Cho máy hoạt động thử, số • Thi công lắp đặt dưới sự với số lượng nhựa 200 triệu, nhân nguyên liệu nhựa sử dụng 10 triệu hướng dẫn của chuyên công 5 triệu nhưng sản phẩm xuất từ kho nhà máy, tiền công lao gia tư vấn độc lập, chi phí chưa đạt yêu cầu khách hàng nên động khoán 2 triệu, máy vận hành chuyên gia là 44 triệu (bao đưa vào tái chế. Giá trị sản phẩm đạt yêu cầu và đã ký nghiệm thu. gồm thuế GTGT 10%) hỏng đưa vào tái chế được đánh Phế liệu nhựa thu hồi đánh giá 1 giá là 20 triệu đồng. triệu. • Yêu cầu: xác định nguyên giá của thiết bị 13 1.6 CHI PHÍ SAU KHI GHI NHẬN BAN ĐẦU Vốn hóa và ghi tăng Hạch toán vào chi nguyên giá TSCĐ phí sản xuất, kinh hữu hình? doanh trong kỳ? Chi phí sửa chữa, bảo trì, nâng cấp, 14 1.6 CHI PHÍ SAU KHI GHI NHẬN BAN ĐẦU Tăng lợi ích kinh tế Không tăng lợi ích kinh tế Thay đổi TSCĐ hữu hình và làm Các chi phí nhằm phục hồi hay tăng thời gian sử dụng hữu ích, duy trì hoạt động của tài sản hoặc làm tăng công suất sử dụng. như sửa chữa, bảo trì, bảo dưỡng Cải tiến TSCĐ hữu hình làm tăng đáng kể chất lượng sản phẩm Áp dụng quy trình công nghệ sản xuất mới làm giảm chi phí hoạt động của tài sản so với trước đó. 15 5
6. 2016 1.6 CHI PHÍ SAU KHI GHI NHẬN BAN ĐẦU . Các khoản chi phát sinh tuy đem lại lợi ích kinh tế trong tương lai nhưng không đủ tiêu chuẩn ghi nhận là TSCĐ vô hình thì được ghi nhận là chi phí sản xuất, kinh doanh trong kỳ:  Chi phí thành lập doanh nghiệp.  Chi phí đào tạo nhân viên.  Chi phí quảng cáo phát sinh trong giai đoạn trước hoạt động của doanh nghiệp mới thành lập.  Chi phí chuyển dịch địa điểm, chi phí mở ra các chi nhánh mới. . Các khoản chi trên được ghi nhận là chi phí sản xuất, kinh doanh trong kỳ hoặc được phân bổ dần vào chi phí sản xuất, kinh doanh với thời gian tối đa 3 năm. 16 Bài tập thực hành Hãy cho biết trong mỗi trường hợp trên, khoản chi nào sẽ làm tăng nguyên giá của TSCĐ và cách ghi nhận vào sổ sách kế toán. Công ty chi 20 triệu đồng để tân trang lại 1 thùng xe và sửa thắng, xe này dùng để chuyên chở hàng hóa. Công ty sửa chữa lớn một xe vận tải dùng để bán hàng. Công ty đã thay mới các phụ tùng của xe có trị 2 giá 90 triệu đồng. Việc nâng cấp sẽ làm tăng thời gian sử dụng TSCĐ là 3 năm. 17 1.7 KHẤU HAO TSCĐ • Khấu hao là sự phân bổ một cách có hệ thống giá trị phải khấu hao của TSCĐ hữu hình trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản đó. • Các khái niệm cần lưu ý: – Giá trị phải khấu hao – Thời gian sử dụng hữu ích – Phương pháp khấu hao 18 6
7. 2016 1.7 GIÁ TRỊ PHẢI KHẤU HAO Nguyên giá Giá trị thanh của TSCĐ hữu lý ước tính Giá trị phải hình ghi trên của tài sản khấu hao báo cáo tài đó. chính Giá trị ước tính thu được Chi phí Giá trị khi hết thời thanh lý thanh lý ước tính gian sử dụng ước tính hữu ích của của tài sản tài sản 19 1.7 THỜI GIAN SỬ DỤNG HỮU ÍCH • Thời gian sử dụng hữu ích là thời gian mà tài sản mang lại lợi ích kinh tế cho chủ sở hữu hiện tại, khác với thời gian sử dụng là thời gian tài sản có thể sử dụng được và mang lại lợi ích kinh tế đối với một hay nhiều chủ sở hữu. 20 1.7 PHƯƠNG PHÁP KHẤU HAO VAS 03 cho phép chọn các phương pháp khấu hao sau: – Khấu hao đường thẳng – Khấu hao theo số dư giảm dần – Khấu hao theo sản lượng 21 7
8. 2016 1.7 KHẤU HAO ĐƯỜNG THẲNG • Là phương pháp đơn giản nhất và được sử dụng phổ biến nhất. • Mức khấu hao hàng năm được xác định bằng giá trị phải khấu hao chia cho thời gian sử dụng hữu ích ước tính của TSCĐ. • Phương pháp này chỉ dựa trên nhân tố thời gian mà không quan tâm đến công suất hay mức độ sử dụng tài sản. 22 1.7 Công thức khấu hao đường thẳng Mức trích khấu Giá trị TSCĐ Tỷ lệ khấu hao hao hàng năm = X tính khấu hao TSCĐ của TSCĐ 1 Tỷ lệ khấu hao = x 100 TSCĐ Thời gian sử dụng hữu ích 23 Bài tập thực hành Có các thông tin về một TSCĐ như sau: Nguyên giá của TSCĐ 95.000.000.000 Giá trị thanh lý ước tính 5.000.000.000 Thời gian sử dụng hữu ích ước tính 5 năm Tổng số lượng sản phẩm theo công suất thiết kế 1.000.000 đơn vị • Yêu cầu: – Tính tỷ lệ khấu hao theo phương pháp đường thẳng – Tính mức khấu hao hàng năm theo phương pháp đường thẳng 24 8
9. 2016 1.7 KHẤU HAO THEO SỐ DƯ GIẢM DẦN • Phương pháp này dựa trên các cơ sở sau: – Một số tài sản chỉ mang lại hiệu quả cao trong những năm đầu và giảm dần hiệu quả theo thời gian. – Chi phí sữa chữa bảo trì ngày càng tăng theo thời gian sử dụng tài sản. • Trong phương pháp này, mức khấu hao được xác định bằng tỷ lệ khấu hao cố định nhân với giá trị còn lại phải tính khấu hao. Tỷ lệ khấu hao cố định được xác định bằng tỷ lệ khấu hao theo phương pháp đường thẳng nhân cho một hệ số điều chỉnh. 25 1.7 CÔNG THỨC KHẤU HAO THEO SỐ DƯ GIẢM DẦN Mức trích khấu hao Giá trị còn lại phải KH của Tỷ lệ khấu hao = x hàng năm của TSCĐ TSCĐ TSCĐ Tỷ lệ khấu hao Tỷ lệ khấu hao TSCĐ theo phương Hệ số điều = x TSCĐ pháp đường thẳng chỉnh Thời gian trích khấu hao của tài sản cố định Hệ số điều chỉnh (lần) Đến 4 năm ( t 6 năm) 2,5 26 Bài tập thực hành Có các thông tin về một TSCĐ như sau: Nguyên giá của TSCĐ 95.000.000.000 Giá trị thanh lý ước tính 5.000.000.000 Thời gian sử dụng hữu ích ước tính 5 năm Tổng số lượng sản phẩm theo công suất thiết kế 1.000.000 đơn vị • Yêu cầu: Tính mức khấu hao hàng năm theo phương pháp số dư giảm dần 27 9
10. 2016 1.7 KHẤU HAO THEO SẢN LƯỢNG • Phương pháp này được áp dụng cho các tài sản mà mức độ sử dụng không đều giữa các năm. • Thời gian sử dụng hữu ích của tài sản được tính bằng số lượng sản phẩm như: số lượng sản phẩm sản xuất, số giờ máy chạy, số km xe chạy 28 1.7 CÔNG THỨC KHẤU HAO THEO SẢN LƯỢNG Mức trích khấu hao bình quân Giá trị phải KH của TSCĐ = tính cho một đơn vị sản phẩm Sản lượng theo công suất thiết kế Mức trích khấu Số lượng sản Mức trích khấu hao bình hao năm của = phẩm sản xuất x quân tính cho một đơn vị TSCĐ trong năm sản phẩm 29 Bài tập thực hành Có các thông tin về một TSCĐ như sau: Nguyên giá của TSCĐ 95.000.000.000 Giá trị thanh lý ước tính 5.000.000.000 Thời gian sử dụng hữu ích ước tính 5 năm Tổng số lượng sản phẩm theo công suất thiết kế 1.000.000 đơn vị Sản lượng sản phẩm sản xuất năm X1 189.000 đơn vị • Yêu cầu: Tính mức khấu hao năm X1 theo sản lượng 30 10
11. 2016 1.7 LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP KHẤU HAO . Việc lựa chọn phương pháp tính khấu hao tùy thuộc vào đặc điểm của TSCĐ, quan hệ giữa thời gian sử dụng hữu ích của tài sản với lợi ích mà tài sản mang lại. . Phương pháp khấu hao có thể ảnh hưởng đáng kể đến kết quả kinh doanh của DN. 31 1.8 THANH LÝ, NHƯỢNG BÁN • Khi một tài sản không còn hữu ích đối với DN do hư hỏng, lỗi thời hoặc khai thác kém hiệu quả, DN sẽ thanh lý hay nhượng bán – TSCĐ sẽ được loại trừ khỏi Bảng cân đối kế toán, bằng cách xóa bỏ nguyên giá và giá trị hao mòn lũy kế của tài sản. – Lãi hay lỗ phát sinh do thanh lý, nhượng bán TSCĐ hữu hình được tính bằng số chênh lệch giữa thu nhập do thanh lý, nhượng bán với chi phí thanh lý, nhượng bán cộng (+) giá trị còn lại của TSCĐ hữu hình. 32 Bài tập thực hành Công ty X có tình hình TSCĐ như sau: 1. Thanh lý một TSCĐ đã hết thời gian sử dụng ở phân xưởng sản xuất có nguyên giá 500 triệu đồng. Chi phí thanh lý bao gồm: vật liệu phụ 300.000 đồng, chi tiền mặt 1.700.000 đồng; phế liệu thu hồi đã bán thu bằng tiền mặt là 23 triệu đồng (trong đó thuế GTGT là 2.300.000 đồng). 2. Nhượng bán một TSCĐ có nguyên giá là 120 triệu đồng, khấu hao lũy kế là 50 triệu đồng. Giá bán chưa thuế là 60 triệu đồng (thuế GTGT 10% ), đã thu bằng tiền mặt. • Yêu cầu: Xác định lãi (lỗ) từ hoạt động thanh lý và nhượng bán TSCĐ trên. 33 11
12. 2016 NỘI DUNG 2 TÀI SẢN CỐ ĐỊNH VÔ HÌNH 34 2. TÀI SẢN CỐ ĐỊNH VÔ HÌNH 2.1 Các văn bản và quy định liên quan Những 2.2 Khái niệm khái niệm 2.3 Phân loại và nguyên 2.4 Ghi nhận tắc cơ 2.5 Xác định nguyên giá bản 2.6 Chi phí phát sinh sau ghi nhận ban đầu 35 2.1 CÁC VĂN BẢN VÀ QUY ĐỊNH LIÊN QUAN • Chuẩn mực chung – VAS 01 • Chuẩn mực kế toán TSCĐ vô hình – VAS 04 • Thông tư 200/2014/TT-BTC 36 12
13. 2016 2.2 KHÁI NIỆM • TSCĐ vô hình là tài sản không có hình thái vật chất nhưng xác định được giá trị và do doanh nghiệp nắm giữ, sử dụng trong sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ hoặc cho các đối tượng khác thuê phù hợp với tiêu chuẩn ghi nhận TSCĐ vô hình. 37 2.3 PHÂN LOẠI TSCĐ VÔ HÌNH • Quyền sử dụng đất; • Nhãn hiệu hàng hoá (do mua); • Quyền phát hành; • Phần mềm máy vi tính; • Giấy phép và giấy phép nhượng quyền; • Bản quyền, bằng sáng chế; • Công thức và cách thức pha chế, kiểu mẫu, thiết kế và vật mẫu; • TSCĐ vô hình đang triển khai. 38 2.4 GHI NHẬN TSCĐVH • Theo VAS 04: Một tài sản vô hình được ghi nhận là TSCĐ vô hình phải thỏa mãn đồng thời định nghĩa về TSCĐ vô hình và bốn (4) tiêu chuẩn ghi nhận như sau: – Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai do tài sản đó mang lại; – Nguyên giá tài sản phải được xác định một cách đáng tin cậy; – Thời gian sử dụng ước tính trên 1 năm; – Có đủ tiêu chuẩn giá trị theo quy định hiện hành. • Tiêu chuẩn giá trị để ghi nhận là TSCĐ vô hình là từ 30 triệu đồng trở lên, thời gian sử dụng trên 1 năm. 39 13
14. 2016 2.5 XÁC ĐỊNH NGUYÊN GIÁ • Nguyên giá là toàn bộ các chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra để có được TSCĐ vô hình tính đến thời điểm đưa tài sản đó vào trạng thái sẵn sàng sử dụng • Các trường hợp xác định Nguyên giá TSCĐ vô hình tham khảo mục xác định Nguyên giá của TSCĐ hữu hình 40 2.6 CHI PHÍ SAU KHI GHI NHẬN BAN ĐẦU Cách thức xử lý chi phí sau ghi nhận ban đầu tương tự như TSCĐ hữu hình. 41 Bài tập thực hành Xác định nguyên giá TSCĐ vô hình trong các trường hợp sau: 1. Chi tiền mặt 30 triệu đồng để mua bằng sáng chế sản phẩm và chi 2 triệu đồng trả lệ phí đăng ký sở hữu bằng sáng chế. 2. Chi tiền gởi ngân hàng (tiền Việt Nam) để trả tiền mua một căn nhà làm Cửa hàng giới thiệu và bán lẻ sản phẩm với giá 500 lượng vàng (giá 33 triệu đ/lượng). Lệ phí trước bạ của căn nhà đã nộp bằng tiền mặt 20 triệu đồng. Theo đánh giá của công ty, giá trị của từng tài sản như sau : • Giá trị về kiến trúc của cửa hàng : 150 lượng vàng • Giá trị quyền sử dụng đất : 350 lượng vàng 42 14
15. 2016 Bài tập thực hành (tt) Xác định nguyên giá TSCĐ vô hình trong các trường hợp sau: 3. Nhà nước cấp cho công ty quyền sử dụng 1 Ha đất trong thời gian 30 năm để xây dựng xưởng chế biến. Để sử dụng lô đất, công ty phải chi trả bằng tiền gửi ngân hàng các khoản sau: . Chi phí đền bù, giải phóng mặt bằng: 1 tỷ đồng . Chi san lấp mặt bằng : 1,2 tỷ đồng . Chi phí khác : 0,5 tỷ đồng 4. Công ty mua trả chậm một nhãn hiệu hàng hoá. Giá mua trả ngay là 2 tỷ đồng. Người bán cho trả chậm trong 3 năm với giá 2,4 tỷ đồng. Chi đăng ký nhãn hiệu sản phẩm thương mại bằng tiền mặt 20 triệu đồng. Thủ tục phí đăng ký được thanh toán bằng tiền và công ty đã tạm ứng cho nhân viên lo thủ tục là 200.000 đồng. 43 NỘI DUNG 3 ỨNG DỤNG VÀO HỆ THỐNG TÀI KHOẢN 44 ỨNG DỤNG VÀO HỆ THỐNG TÀI KHOẢN . Tài khoản sử dụng . Nguyên tắc kế toán . Sơ đồ kế toán các nghiệp vụ kinh tế cơ bản 45 15
16. 2016 Tài khoản sử dụng Nợ TK 211 / 213 Có • Nguyên giá TSCĐ tăng • Nguyên giá TSCĐ giảm trong kỳ (do mua sắm, trong kỳ (do nhượng bán, xây dựng, nhận vốn góp, thanh lý, kiểm kê phát được cấp ) hiện thiếu, góp vốn ) • Điều chỉnh tăng nguyên • Điều chỉnh giảm nguyên giá giá Dư Nợ: Nguyên giá TSCĐ hiện có ở doanh nghiệp 46 Tài khoản chi tiết TK 211 TK 213 • TK 2111- NhàTK 211cửa, vật kiến • TK 2131TK- Quyền 213 sử dụng trúc đất • TK 2112- Máy móc, thiết bị • TK 2132- Quyền phát hành • TK 2113- Phương tiện vận • TK 2133- Bản quyền, bằng tải, truyền dẫn sang chế • TK 2114- Thiết bị, dụng cụ • TK 2134- Nhãn hiệu, tên quản lý thương mại • TK 2115- Cây lâu năm, súc • TK 2135- Chương trình vật làm việc và cho sản phần mềm phẩm • TK 2136- Giấy phép và giấy • TK 2118- TSCĐ khác phép nhượng quyền • TK 2138- TSCĐ vô hình khác 47 Tài khoản sử dụng Nợ TK 214 Có • Giá trị hao mòn của • Giá trị hao mòn của TSCĐ giảm do thanh TSCĐ tăng do trích khấu lý, nhượng bán, góp hao vốn liên doanh, Dư Có: Giá trị hao mòn lũy kế của TSCĐ hiện có tại đơn vị 48 16
17. 2016 Tài khoản chi tiết • TK 2141 - Hao mòn TSCĐ hữu hình • TK 2142 - Hao mòn TSCĐ thuê tài chính • TK 2143 - Hao mòn TSCĐ vô hình • TK 2147 - Hao mòn BĐS đầu tư 49 Các nghiệp vụ phát sinh cơ bản Nghiệp vụ tăng TSCĐ • Tăng do mua ngoài • Tăng do xây dựng đưa vào sử dụng • Tăng do nhận biếu tặng • Tăng do trao đổi Nghiệp vụ giảm TSCĐ • Thanh lý nhượng bán 50 Mua Tài sản cố định sẵn sàng sử dụng ngay trong kỳ TK 211, 213 TK 111, 331 Giá mua TK 1332 TK 111, 331 Chi phí trước khi sử dụng TK 333 Lệ phí trước bạ 51 17
18. 2016 Nhập khẩu Tài sản cố định TK 211, 213 TK 111, 331 Trị giá mua Chi phí trước khi sử dụng TK 3333, 3339 Thuế nhập khẩu, lệ phí TK 33312 Thuế GTGT TK 1332 hàng NK 52 Bài tập thực hành Định khoản các nghiệp vụ kinh tế sau: 1. DN mua một thiết bị về sử dụng ngay với giá chưa thuế 50.000.000 đ, thuế GTGT 10%, chưa thanh toán. Chi phí vận chuyển 2.000.000 đ, thuế GTGT 10%, thanh toán ngay bằng tiền mặt. 2. DN nhập khẩu một xe hơi hiệu Toyota với giá mua 1.000.000.000 đ chưa thanh toán. Thuế nhập khẩu 60%, thuế GTGT 10% đã trả bằng TGNH. Chi phí cho việc làm thủ tục giấy tờ, tân trang là 20.000.000 đ bằng tiền mặt. 53 Mua Tài sản cố định chưa sẵn sàng sử dụng ngay trong kỳ TK 241 TK 111, 331 Giá mua TK 211, 213 TK 1332 Khi sẵn sàng sử dụng TK 111, 331 Chi phí trước khi sử dụng TK 333 Lệ phí trước bạ 54 18
19. 2016 Bài tập thực hành Định khoản các nghiệp vụ kinh tế sau: 1. Doanh nghiệp mua một dây chuyền sản xuất với giá chưa thuế 2.000.000.000 đ, thuế GTGT 10%, trả bằng chuyển khoản. Doanh nghiệp chưa đưa tài sản vào sẵn sàng sử dụng. 2. Dây chuyền trên phải trải qua giai đoạn lắp đặt, tư vấn chuyên gia với khoản phí là 200.000.000 đ trả bằng TGNH; xuất nguyên vật liệu chạy thử nghiệm là 50.000.000 đ. Sau khi hoàn tất thử nghiệm và huấn luyện DN đưa tài sản vào sử dụng. 55 Bài tập thực hành (tt) Định khoản các nghiệp vụ kinh tế sau: 3. DN mua một căn nhà với trị giá 6.500.000.000 đ dùng làm phòng giao dịch với khách hàng, đã thanh toán bằng TGNH. Tài sản phải tân trang lại. 4. Công ty đã sửa chữa lại và trang trí nội thất với giá chưa thuế là 800.000.000 đ, thuế GTGT 10%, thanh toán bằng chuyển khoản. 5. Sau khi công việc sửa chữa hoàn tất, DN quyết định đưa toà nhà vào sử dụng. Giá trị quyền sử dụng đất là 3.000.000.000 đ. 56 Tài sản cố định mua trả chậm TK 331 Lãi trả chậm TK 242 Phân bổ lãi TK 635 TK 1332 TK 211, 213 Trị giá mua trả ngay Chi phí trước khi sử dụng TK 111, 331 57 19
20. 2016 Mua tài sản cố định kèm phụ tùng thay thế TK 211, 213 TK Giá mua (đã trừ giá trị phụ tùng thay thế) 111, 331 TK 1332 TK 153, 211 Giá trị phụ tùng thay thế 58 Bài tập thực hành Định khoản các nghiệp vụ kinh tế sau: 1. Mua một thiết bị dưới hình thức trả góp trong 24 tháng với số tiền thanh toán 10 triệu đồng/tháng. Giá mua trả ngay của thiết bị là 200 triệu đồng (giá chưa thuế, thuế suất 10%). 2. Công ty thương mại Anpha mua 1 xe nâng nhãn hiệu T, giá mua chưa có thuế GTGT được khấu trừ là 56 triệu đồng, thuế suất thuế GTGT là 10%, đã thanh toán bằng chuyển khoản. Phụ tùng kèm theo xe là 1 bộ xích nâng với giá trị hợp lý là 3 triệu đồng. 59 Tài sản cố định được biếu tặng TK 211, 213 TK 711 Giá trị TSCĐ được biếu tặng CP trước khi sử dụng TK 111, 331 TK 1332 60 20
21. 2016 Thanh lý/Nhượng bán Tài sản cố định 1 TK 211/213 TK 214 TK 811 TK 111 2 TK 133 3 TK 711 TK 111 TK 3331 61 Bài tập thực hành Định khoản các nghiệp vụ kinh tế sau: 1. Nhượng bán một TSCĐ HH nguyên giá 50.000.000đ đã hao mòn 20.000.000đ. Chi phí trong quá trình nhượng bán trả bằng TM 5.000.000đ. Tiền thu về nhượng bán TSCĐ bằng TGNH giá bán 20.000.000đ, thuế GTGT phải nộp 10%. 2. Nhượng bán một thiết bị sản xuất ở phân xưởng sản xuất số 1 cho Công ty X: – Nguyên giá 380.000.000đ, đã khấu hao 190.000.000đ – Giá bán chưa có thuế GTGT : 180.000.000đ – Thuế GTGT phải nộp : 18.000.000đ – Nhận giấy báo Có của Ngân hàng Công ty X đã thanh toán. – Chi tiền mặt thanh toán cho việc tân trang sửa chữa trước khi bán thiết bị là 20.000.000đ. 62 Khấu hao Tài sản cố định TK 214 Trích KH TSCĐ dùng trong TK 627 sản xuất TK Ghi giảm hao mòn 211, 213 TSCĐ Trích KH TSCĐ dùng trong TK 641 bán hàng Trích KH TSCĐ dùng trong TK 642 QLDN 63 21
22. 2016 Bài tập thực hành Thực hiện trích khấu hao hay giảm trích khấu hao TSCĐ (theo phương pháp đường thẳng) cho các trường hợp sau: 1. Ngày 5/4: mua trả chậm một thiết bị sản xuất dùng cho hoạt động sản xuất, giá mua trả ngay đã bao gồm thuế GTGT 10% là 330 triệu đồng, lãi trả chậm là 20 triệu đồng. Thời gian sử dụng là 60 tháng. 2. Ngày 10/4, nhượng bán một thiết bị sử dụng ở văn phòng, nguyên giá 30 triệu đồng, thời gian sử dụng 30 tháng, đến cuối tháng 3 đã khấu hao được 20 tháng. 64 NỘI DUNG 4 Trình bày báo cáo tài chính 65 Trình bày báo cáo tài chính • Trong báo cáo tài chính, doanh nghiệp phải trình bày theo từng loại TSCĐ hữu hình về những thông tin sau: – Phương pháp xác định nguyên giá TSCĐ hữu hình; – Phương pháp khấu hao; thời gian sử dụng hữu ích hoặc tỷ lệ khấu hao; – Nguyên giá, khấu hao lũy kế và giá trị còn lại vào đầu năm và cuối kỳ. 66 22
23. 2016 Trình bày báo cáo tài chính (tt) Trong Bản Thuyết minh báo cáo tài chính (Phần TSCĐ hữu hình) phải trình bày các thông tin: • Nguyên giá TSCĐ hữu hình tăng, giảm trong kỳ; • Số khấu hao trong kỳ, tăng, giảm và lũy kế đến cuối kỳ; • Giá trị còn lại của TSCĐ hữu hình đã dùng để thế chấp, cầm cố; • Chi phí đầu tư xây dựng cơ bản dở dang; • Các cam kết về việc mua, bán TSCĐ hữu hình có giá trị lớn trong tương lai; • Giá trị còn lại của TSCĐ hữu hình tạm thời không được sử dụng; • Nguyên giá của TSCĐ hữu hình đã khấu hao hết nhưng vẫn còn sử dụng; • Giá trị còn lại của TSCĐ hữu hình đang chờ thanh lý; • Các thay đổi khác về TSCĐ hữu hình. 67 Bài tập thực hành Số dư đầu kỳ: TK 211: 10.000.000.000 đ TK 214: 2.000.000.000 đ (khấu hao hàng tháng ở bộ phận bán hàng: 50 triệu đồng, ở bộ phận QLDN: 70 triệu đồng) Trong tháng 12/20X1, tại công ty Hoàng Minh có tình hình tài sản cố định hữu hình như sau: 1. DN mua sắm và đưa vào sử dụng ở bộ phận bán hàng một tài sản cố định hữu hình. Giá mua chưa có thuế 220.000.000 đ, thuế GTGT 5%. Chi phí, vận chuyển là 20.000.000 đ. Thời gian sử dụng hữu ích ước tính 5 năm. 2. DN nhượng bán một thiết bị ở văn phòng quản lý DN, nguyên giá 120.000.000 đ, đã khấu hao tới ngày nhượng bán 100.000.000 đ. Thời gian sử dụng hữu ích ước tính 5 năm 68 Bài tập thực hành (tt) 3. DN nhập khẩu và đưa vào sử dụng ở bộ phận văn phòng một tài sản cố định hữu hình. Giá nhập khẩu 400.000.000 đ, thuế GTGT 5%, thuế nhập khẩu là 50.000.000 đ, chi phí vận chuyển, lắp đặt là 30.000.000 đ. Thời gian sử dụng hữu ích ước tính 8 năm. 4. Chi tiền gởi ngân hàng (tiền Việt Nam) để trả tiền mua một căn nhà làm Cửa hàng giới thiệu và bán lẻ sản phẩm với giá 500 lượng vàng (giá 33 triệu đ/lượng). Lệ phí trước bạ của căn nhà đã nộp bằng tiền mặt 20 triệu đồng. Theo đánh giá của công ty, giá trị của từng tài sản như sau : • Giá trị về kiến trúc của cửa hàng : 150 lượng vàng • Giá trị quyền sử dụng đất : 350 lượng vàng 69 23
24. 2016 Bài tập thực hành (tt) Biết rằng: DN tính và nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, tính khấu hao tài sản cố định theo phương pháp đường thẳng. Các tài sản mới trong tháng đều khấu hao từ ngày 01/12/20x1. Yêu cầu : a. Định khoản các nghiệp vụ kinh tế phát sinh b. Xác định nguyên giá TSCĐ của các tài sản tăng trong kỳ; Tính số khấu hao TSCĐ tăng, giảm trong kỳ. c. Xác định chỉ tiêu vào thời điểm cuối kỳ: (a) Nguyên giá TSCĐHH; (b) Hao mòn TSCĐHH 70 NỘI DUNG 5 Ý nghĩa thông tin qua các tỷ số tài chính 71 CÁC CHỈ TIÊU TÀI SẢN DÀI HẠN Doanh thu Vòng quay TS dài hạn Tài sản dài hạn = Doanh thu Vòng quay TS c Tài sản c ố ℎ = (1) Sử dụng TS dài hạn qua các kỳ có hiệuốquả khôngℎ ? Sử dụng TS dài hạn của DN nhiều hay ít để tạp ra doanh thu? (2) DN sử dụng TSCĐ như thế nào? Góp phần gia tăng DT qua các kỳ của DN? 72 24