Luật học - Chương 5: Luật hành chính Việt Nam

Nội dung text: Luật học - Chương 5: Luật hành chính Việt Nam

1. illffjjp HIM uMi c h i n k N i i i M i ij ii ijj ij ij jjj ijji h] ji Chuong5 LUAT• HANH CHINH VIET • NAM I. KHAI M EM CHUNG \£ LUAT HANH CHINH L. f)6i tirung va phirong phap dieu chinh ciia luat hanh chinh Xet ve mai tham quyen hoat dpng, cac cu quan trong bp may Nha nuac ta bao gom ca quan quycn luc nha nuoc, co quan quan lv (hanh chi'nh) nha nuac, ca quan kiem sat nha nuac va co quan xct xu nha nude. Trong do, cac co quan quan ly (hanh chi'nh) nha nuac la co quan chap hanh cua ca quan quydn luc, duac tcS churc thanh mot he thong chat che tu Trung ucrng den dia phuang va ca so de true tiep quan ly, didu hanh cac mat hoat dong cua dai song xa hpi tu kinh td, van hoa den an ninh, quoc phong, tu hoat dong doi noi den hoat dpng doi ngoai. Nhu vay, trong moi quan he va su phan dinh vd thdm quydn hoat dpng cua co quan quan ly (hanh chinh) nha nude vai cac ca quan nha nuac khac nhu co quan quydn luc, co quan kiem sat, co quan xet xu thi khai niem quan ly nha nude dupe hidu theo mot nghia hep, tire la chi gidi han trong cac hoat dong chap hanh va didu hanh, chu yeu la cua ca quan quan ly (hanh chi'nh) nha nude. Viec xac dinh khai niem quan ly nha nude la ca sd de xac dinh ddi ttrang didu chinh va noi dung cua luat hanh chi'nh. Vdi tu cach la mot nganh luat dpc lap trong he thdng luat cua Nha nude. Iiuil hanh chinh la long hop nhung quy pham phap luat dieu chinh cdc quan he xd hoi phat sinh trong qua trinh thuc liien hoat dong chap hanh vd dieu hanh ciia cdc co quan nha mfdc ddi vdi moi linh vuc ciia ddi song xd hoi. Tren y nghTa do cung co thd noi, luat hanh chi'nh la nganh lu$t cua quan lv nha nude.
2. a. Ddi tuong dieu chinh Cac quail ho xa hpi ma luat luinh chinh dicu chinh co the ch.a thanh bon nhom sau day: Tlnf nliat. cac quan ho xa hoi phat sinh trong hoat dong chap :ianh vii dieu hanh cua cac co quan quan l\ nha nuoc Khi thuc hien vice quai ly nha nude doi vdi moi mat cua ddi song xa hoi. Thu luu, cac quanI ho trona hoat dorm V,. to chuc va cona I , tac no • ho cua cac co quan quan ly nha nude. Day lit hai nhom quan lie xa hpi thuoe doi tup'ng diou chmh :hu you cua luat hanh chinh. Tlu'f ha, nhung quan he xa hpi mang ti'nh chat chap hanh va dieu hanh phat sinh trong hoat dpng to chuc va cong tac noi bp cua cac co' ejian kiem sat, co quan xet xir. coquan quycn luc. Thu tif. mot so quan he xa hoi mang tinh chat chap hanh va d.eu hanh khi cac co quan nha nude khong phai la co quan quan ly va mpt si to churc chmh tri - xa hpi dupe trao quven thuc hicn mpt so chuc nang qua:i ly nha nude cu the. h. Phuong phap dieu chinh La nhung quan lie xa hoi thupc linh ore quan ly nha nude, tac quan lie xa hpi ma Luat hanh chinh dieu chinh to mol dac iein quan trong la trong do bao gid cung co it nhat nipt bon chu the mang quyen luc n.ia nude, nhan danh nha nude va ben kia phai chap hanh quven luc do. I rong cac quan he nay khong co su binh dang ve v chi ma luon luon co mot Don phai phuc lung v chi cua ben kia. Ben mang quyen luc nha nude, nhan danh nha nude co quyen don phuong dua ra quvet dinh quail ly va ben kia ; 6 nghia vu phai chap hanh cac quyet dinh don phuong dd Dong thdi. Ion mang quyen luc nha nude co quyen ap dung cac bien pluip kiem tra. xem xet viec thuc hien quyet dinh ciia minh, co quyen sir dung cac bien phap ctrdng che bao dam cac quyct djnh ciia minh duoc thu'c hit'll. Tmh chat qu\en luc - phuc tung nhu vay la veu cAu tat yeu cua quan lv. Vi vay, phucng pluip
3. mrtih l( nh la phuong phap dieu chinh chu \eu cua lual hanh chinh va con dirge goi la phirang phap hanh (. hinh. Dac diem ve doi tirpng dieu chinh va plurong phap dieu chinh cua luat hanh chinh la co' so' de phan biet nganh luat nay vai cac nganh luat khac trong he ihong phap luat noi clumg. 2. Ho thong luat hanh chmh Cung nhu' cac nganh lual khac. he thong luat hanh chinh la su phan chia cac quy pham cua lual hanh elu'nlt thanh cac che dinh cu the. Trong do, moi che dinh dieu chinh moi nhom cac quan he xa hoi. He thong phap luat hanh chinh dugc sap xep thanh phan chung va phan rieng. Phan chung bao gdm cac che dinh iun quan den tat ca cac nganh. cac linh vuc ciia quan ly Nha mrdi Nhung the dinh chu yeu thuoc phan nay bao gdm: - Cac nguyen tac ca ban cua quan !\ nha nude: - V i in', tham quyen cua cac ca quan. dan vi trong bo may hanh chmh nha nirdc; - Thu tuc hanh chinh va van ban hanh chinh nha nirdc; - Quy che hanh phap ly hanh chinh vdi can bo. cong chuc; - Quy che phap ly hanh chinh doi vdi cong dan. id chuc xa hoi, ngudi nirdc ngoai. ngu'di khong quoc tich: - Trach nhiem hanh chinh: - Che do phap ly ve cong lac thanh tra \a giai quyet khieu nai, td cao; - Che dp phap ly ve vice giai quyet cac vu an hanh chinh (Td lung hanh chinh) Phan rieng cua luat hanh chinh bao gdm cac che dinh dieu chinh cac quan he trong quan ly. dieu hanh cac linh vuc. cac mat hoat dong cu the cua ddi song xa hoi: an ninh chinh tri. trat tu an loan xa hoi, kinh te, van hoa, xa hoi, khoa hoc va cong nghe, y te. giao due, ton giao, ddi ngoai v.v trong dd cac che dinh ve quan ly hanh chinh nha nirdc ve kinh te va hoat dong kinh doanh Ja mot bp phan rai quan trong cua lual hanh chinh. ! i .1.1 > n rri i rrri m i 11 i i . i j i i 1 11 1; 1.111 i .jj 11 m i m i i 1 1111 r r r r m . i.i 11 ■ i n ■ 11 11, i j m i i inn m irrj.H i.tm.! n i if r i n vu .U M n .n j.TW .TTT.r
4. '• i ' i . t i • i i i t i i •'« I : i.« i r.i.i i j»>:* i . i j l i ':>Vi . i ' i , h 1V1 i : t r i » i i i 1 • 1 • t i ji|i t i t i i.i.i.i.i n.i i . i m i j . l ' l j i.i.l;l.»,I I !•! i «;i I i;i i I;I m ri *:*:* 1* 'I l A .1 1 ^ : ' i 'i ii i i 1 i i i i ii ii i i i:i-i i i ii • i.i j i i i i.i j:j • i | j «•••:•.• j lj v r j j j * ii* jP lrfc lT • HE? j^kfi M W M l l y ! : ! : : : ! :;;:i 3. Quail he phap luat hanh chmh Cac quan he xa Iioi trong linh virc quan ly. chi huy. dieu hanh cac mat hoat dong cua dai song xa Iioi khi dugc cac quy pham cua luat hanh chinh dieu chinh tra thanh cac quan he phap luat hanh chinh. Noi cach khac, quan he phap luat hanh chfnh la hinh thuc bieu hien ve mat phap ly cua cac quan he ve quan ly nha nuac. Viec quan ly nha nuac la do cac co' quan nha nuac hoac can bo. cong chuc thirc hien va ban than no la hoat dong chap hanh Hien phap va luat. Chfnh vi vay. cac quan lie xa hoi ve quan ly nha nuac chi co the bieu hien duai hinh (hue quan he phap luat. chi ton lai. gan lien vai nha nuac va phap luat. La mot loai quan he phap luat cu the. quan he phap luat hanh chfnh co tat ca nhung dac diem cua quan he phap luat noi chung: Do la cac quan he y chi. trong do m6 i be'n (chu the) co cac quyen va nghia vu phap 1C tuc la cac chu the dugc va phai xu sir trong nhung muc do, pham vi nhat dinh ma Nha nuac da xac dinh trong cac quy pham phap luat. Tuv nhien. quan lie phap luat hanh chinh eung co nhung dac diem rieng. Nhung dac diem na\ xuat phat tir cac dac diem ciia luat hanh chfnh. Trong do, nhirng dac diem chii yeu la: Thu nhat, quyen va nghTa vu cua moi ben tham gia quan he phap luat hanh chinh luon g;in lidn vai hoat dong chap hanh, dieu hanh cua quan ly Nha nuac. Cac quydn va nghia vu nay chi phat sinh trong qua trinh quan ly hanh chfnh Nha nuac trong cac linh vuc cu the cua dai song xa hoi. Tint' Ik ii. quan he phap luat hanh chinh co the phat sinh theo yeu cau hgp phap cua bat ky ben chu the nao, su thoa tluian cua ben kia khong phai la didu kien bat buoc phai co cho viec hinh thanh cac quan he phap luat hanh chinh. Thu ba, trong quan he phap luat hanh chfnh bao gia cung co it nhat mot chu thd mang quydn lire ciia Nha nuac, nhan danh Nha nuac va de thuc hien quydn lire Nha nuac. Day la chii the bat buoc phai co, ma thieu no thi khong the hinh thanh quan he phap luat hanh chinh. Chu thd nay co the la ca quan hanh chfnh nha nuac, la can bo, cong chuc hoac cac ca quan, td chuc
5. khac duoc nha nirofc trao quyen liuiv hien nhCrng nhiem vu quan ly nha nude cu (he nao do. Do vay, khong the hinh thanh moi quan he phap luat hanh chinh giua cac ca nhan. to chuc \a hoi \6 ‘i iiluu neu cac ca nhan. to chuc do khong dupe nha nirdc trao quyen thuc liion nhiem vu quan ly nha nirdc. Trong cac quan he phap luat hanh chmh. thu tho nhan danh quyou lire Nha nude luon cd quyen don phudng dua ra cac quyet dinh quan ly va hen kia (cac ddi tirpng hi quan ly > cd nghia mi ha; hupc phai chap hanh cac quyet dinh don phuong dd. Tln'f lit. phan ldn cac tranh chap phat miiIi trmig quan he phap luat hanh chinh dupe giai quyet theo thu tuc hanh chinh. Mot sd it cac tranh chap cd tinh chat phuc tap, sau khi da giai quyet theo thu tuc hanh chinh ma khong dat ket qua. thi cd the diroc giai quyet theo thu tuc to tung hanh chinh. Quan he to tung hanh chinh. cd nhirug dac diem rieng phu hop vdi dac diem cua quan he pluif) luat hanh chinh va khac biet vdi cac quan he to tung dan sir. to tung hinh sir. Thi( nam. ben vi pham trong quan lie pluip luat hanh chinh phai chiu trach nhiem phap ly trirdc Nha nude chii' khong phai trudc hen kia. lioi vi, ban chat cua su vi pham dd bao gid cung la vi pham trat tir quail ly nha nude noi chung. Nhung dac diem tren the hien trong ca quan lie phap luat hanh chinh doc va quan he phap luat hanh chinh ngang. (Juan he phap lual hanh chinh doc hinh thanh giua cac clui the cd quan ho le thudc ve mat td chuc nhu nhung quan he giua Chmh phu vdi cac bp, co quan ngang bp; giua Chinh phu vdi U y ban nhan dan cap tmh. (Juan he phap luat hanh ( hinh ngang hinh thanh giua cac chu the cua luat hanh chinh ma giua ho khong cd su le thuoc ve mat tP chUc. chang han nlur nhUng quan lie giua cac bo. cac nganh vdi nhau. Giua cac co quan nay co mdi quan he phoi hop de cung thuc hien cac hoat dong quan ly nha nude irowg pham vi nganh hoac cac dia phuong. Cung thudc loai nay la nhung quan he giua cac cd quan hanh chinh nha nude vdi td chuc xa hoi. v i’i t'r i l'i'T ri'i i x : i i i i'i i'i i'i'i'i i'i i i i'i'i'i'i i'i'*-* i'*'*'*
6. ::: GiAQTRINht PHAP 1.UATCJ Al CUO^G 4. Lual hanh chmh voi viec xavV dun<> • n va hoan (hien 1)6 « mav%r nha nuoc va cdng cuoc doi mdi d nude ta hicn nay. Quyen luc nha nirdc noi chung bao gom quyen lap phap. quyen hanh phap va quydn tir phap. 0 nirdc ta, lap phap thuoe tham quycn chi eta Qudc hoi - ca quan quyen lire Nha nirdc eao nhat. Quydn tir phap the hien trong hoat ddng eua eae toa an nhan dan va vien kiem sat nhan dan. Quyen hanh phap the hien trong hoat (long cua Cln'nh phu, cac co quan ciia Chinh phu, cua cac co quan chinh quydn nha nude cac cap trong quan ly. dieu hanh cac mat hoat ddng eua ddi song xa hdi. Chmh vi vay, luat hanh chmh giti vai trd chu yeu trong viec xac lap va hoan thien hoat ddng hanh phap cua Nha nude. 0 Nha nude Cong hoa xa hoi chii nghia Viet Nam, quyen luc nha nude la thdng nhat va khong the phan chia. Cluing la khong chu truong “ tam quydn pluin lap’’. Trong bo may nha nude. Qudc hdi la ca quan qi.ven lire nha nude cao nhat. Tuy vav, de thuc hicn cd hieu qua churc nang cua Nha nude thi trong td chuc va hoat dong ciia bd may nha nude van can phai cd sir phan cong va phdi hup hap ly, id rang ba quyen lap phap, hanh phap va tu phap. Cac quy dinh ciia Luat hanh chfnh vd td churc tham quydn va che do lam viec cua bo may hanh chfnh nha nude, vd cac nguyen tac quan ly nha nude, vd quy che can bd, cong chuc \a cdng vu la ca sd cho hoat dong hanh phap eua Nha nude. Ban than each dat van de nhu the da ndi len vai trd to Idn cua luat hanh chfnh. Nha nude ta ndi ehuns va bd may hanh chfnh nha nude ndi riena ra ddi va phat trien trong qua trinh phat trien cua each mang dudi sir lanh dao cua Dang Cdng san Viet Nam da thu'c hien thang lgi nhiem vu cua minh trong su nghiep giai phong dan toe, bao ve va xay dung dat nirdc. Thuc hien dudng ldi ddi mdi ma Dai hoi lan thur V I cua Dang dd ra, Viet Nam budc vao cdng cuoc ddi mdi: tu ddi mdi tu duv den ddi mdi eae mat hoat dong kinh te, van hoa, xa hoi ma trong tam la ddi mdi kinh te. Nhd dudng Idi va budc di thfch hgp, nen kinh te hang hoa nhieu thanh phan van hanh thco ca che thi trudng, cd sir quan lv ciia Nha nude theo dinh hudng xa hoi chu nghia da thay the cho ndn kinh te ke hoach hoa tap trung theo ca che bao cap trudc day. Ket qua dd da dua nude ta budc sang mdt thdi ky mdi cua phat trien dat nude vdi nung van hdi va nhung lhach thurc mdi.
7. : • - :::-ij-3gHg»c»ihia Sir phai trien manh me vdi nhung ddi hoi mdi va 10 Idn cua non kinh te da dat ra nhungV. ^veu cau. nhiem vu mdi cua bd may nha nude. Bd • mav •» nha nude hinh thanh trong nen kinh te ke hoach hoa tap trung bao cap trudc da\ dang to ra bat cap vdi veu cau mdi cua nen kinh le ca ve td chuc \ a trinh dd. nang lire. V i vav. Nghi quyet I Idi nghi Ban chap hanh Trung uong Ian thu Tam (khoa V II) Dang ( ong san Viet Nam da de ra chu truong: “ T iep tuc xay dung va hoan thien Nha nude Cong hoa xa hoi chu nghla Viet Nam. trong tam la cai cach mot budc nen hanh chinh". Ve nhiem vu cai each nen hanh chmh nha nuoc. Nghi quyei xac dinh ba ndi dung chu yeu lit: Thu nha!. cai cach the che hanh ( hinh nlui nude bao C gdm . viec • cai cach thu tuc hanh chmh. thu tuc giai quyet cac khieu nai cua dan. thu tuc lap phap, lap quy va nang cao hieu luc thi hanh phap luat. Thu hai. chan chinh to chuc va quy die hoat dong cua bo may nha nude noi chung. cua he thong hanh chmh ndi rieng: tu dd tao ra moi quan he hop tac, than thien giua cac co quan nha nude trong viec thuc hien nhiem vu. quven han theo quy dinh eua phap luat. Thu ha. xay dung, kien loan doi ngn can ho. cong chuc de tu dd nang cao hieu qua ciia viec thuc hien nhiem vu. cong vu. De thuc hien du'dna'w loi, chu trudna v. ma Dana C da xac dinh. • luat • hanh chmh Viet Nam phai cd su ddi mdi ve chat ddi vdi tai ca cac che dinh cua no. Mat khac, thuc te dd cung la co sd de luat hanh chmh phat trien mot each hoan chinh vdi tu each la mot nganh luat doc lap trong he thong phap luat eua Nha nude, cung nhu trong qua trinh xay dirng Nha nude phap quycMi xa hoi chu nghia Viet Nam, khac phuc tinh trang tan man, chap va cua luat hanh chmh hien hanh. Cai each hanh chinh trong moi ilnh vuc quan ly nha nude la nhiem vu trong tam eua Chinh phu ndi rieng cung nhu cua Nha nude Viet Nam ndi chung da duoc thirc hien tich cue trong 2 0 nam ddi mdi va se v;in la cong viec phai duoc chu trong va kien quyei thu'c hien trong nhung nam tdi cua thdi kv hoi nhap kinh te qudc te. i i i . ! . ! . * i i . i 111.n -ri.n ;i.i.i 111 i-i.i m jr 1 ■r.TIH.fJ'fTii! ! M!!!’ ll’ f’ iTf’! !fi^! ! ! ! !'! f
8. II. CO QUAN HANH CHINH NHA NljOC 1. Khai niem va dac diem cua co quan hanh chinh nha nuoc Cac co quan hanh chmh nha nude la cac chu the chu yeu cua quan he phap luat hanh chmh. Cac co quan nay la mot bo phan eua bo may nha nude, do nha nude thanh lap de thirc hien chute nang quan ly hanh chinh nha nirdc. Dd la nhCrng eo quan thirc hien cac hoat dong chap hanh, didu hanh cac mat hoat ddng cua ddi song xa hoi. Chmh vi vay, he thdng cac co quan hanh chi'nh nha nirdc cung chi'nh la he thdng cac eo quan quan ly nha nude. La mot loai co quan nha nirdc, eo quan hanh chi'nh nha nude cd tat ca nhirng dao diem cua eo quan nha nirdc ndi chung, ma trong dd. dac diem quan trong nhat la tinh quyen life nha mute. Cac co quan nay khi hoat dong ddu nhan danh nha nirdc, v! loi fch nha nirdc, co quydn don phirong dua ra eae quyet dinh quan ly dd thirc hien chuc nang eua minh. Mat khac, cac quyet dinh don phirong dd co hieu luc biU buoc thirc hien va co quan nha nude cd quydn ap dung nhCrng bien phap cudng che cAn thiet de dam bao thirc thi cac quyet dinh don phirong do. Mot dac didm chung khac cua cac co quan nha nude, trong dd cd cac co quan hanh chinh nha nirdc la pham vi tham quyen. Tham quven cd thd duoc hieu la tdng thd nhung quydn va nghTa vu chung cung nhu eae quydn han cu thd duoc phap luat quy dinh de cac co quan do thue hien chuc nang cua minh. Thaim quydn cua mdi eo quan nha nude bao gid eung duoc xac dinh gidi han vd pham vi. ddi tuong tac dpng cung nhu vd khong gian, thdi gian. Tren eo so dd, eae co quan nha nude chi hoat dong trong pham vi tham quyen cua minh. neu vuot khdi pham vi dd la vi pham phap luat. Nhung trong pham vi dd. co quan hanh chmh nha nude hoat dong ddc lap, chu dong, sang tao. Mat khac viec thue hien tham quydn da duoc quy dinh cung la nghTa vu cua cac co quan nha nude. Viec thuc hien cac tham quydn dd khting phu thuoe vao y muon chu quan. sir xet doan rieng cua ban than mot co quan nao cung nhu cua bat ky ngudi lanh dao nao. Ben canh nhirng dac diem chung cua co quan nha nude, cac co quan hanh chi'nh Nha nude con cd mot sd dac diem rieng sau day phan biet vdi
9. :;■’! ’ VFlWJQrlg Qt Mwftt y ( p if t M ;;;■ '■■••\^.vr,|:,.:' ;.-;■ cac hoat dong cua cac co quan lap phap va tu phap. - Moat dong cua cac ca quan hanh chfnh nha nuac luon luon Id hoat dong chap hanh ciia cd (/nan quyen life. Hoat dong cua cac ca quan nay phai iron ca so va de thuc hien Hien phap, luat va cac nghi quyet cua Qudc hoi, lenh va quyet dinh cua Chu tich nuac, phap lenh, nghi quyet cua U y ban thuang vu Quoc hoi. 0 dia phuang, cac co quan hanh chfnh nha nuac phai chap hanh cac nghi quyet cua llo i dong nhan dan ciing cap. Mat khac, ca quan hanh chfnh nha nuac nidi cap con phai chap hanh doi vdi van ban cua cac ca quan hanh chfnh nha nuac cap tren. De dam bao tfnh chat chap hanh nay cac co quan hanh chfnh phai bao cao cong viec cua minh trudc ca quan quyen luc, chiu sir giam sat cua ca quail quye’n lire. - He thong td chuc cac ca quan hanh chfnh nha nuac hinh thanh tu nhung moi quan he qua lai chat che giua cac ca quan, cac bo phan tao thanh vdi nhau, co quan he true rhugc vdi nlniu. Do co the la cac quai he true thuoe doc. quan he true thuoe ngang hoac quan he true thuoe hai chidu (che do song trung true thuoe). Trong lie thong do, Chfnh phu la ca quan hanh chfnh nha nude cao nhat. Toan bp lie thdng va mdi quan he chat che giua cac ca quan hanh chfnh nha nude tao thanh bp may hanh chfnh qudc gia - bo phan hop thanh quan trong eua bp may nha nude. - Chi cd co quan hanh chfnh nha nude mdi co he thong cac don vj ca sd true thupc (eae trudng hoc. benh vien. vien nghien cuu). Cac don vi ea sd nay gop phan tfch cue vao viec thuc hien chuc nang, nhicm vu cua co quan hanh chfnh nha nude. 2. Cac loai ca quan hanh chfnh nha nirdc Cac ca quan hanh chfnh nha nude eo the dupe phan loai theo nhi£u each khac nhau. a. Theo co so phap ly ciia viec lhanh lap Cac ca quan hanh chfnh bao gom: Thi'f nhat, cac co quan hanh chfnh ma viec thanh lap dupe Hienphap quy djnh nen eon goi la cac co quan hien djnh. Thupc loai nay co the ke den la: !!!!!!! J.!!!!! |! J !'!: ! F rT" | J J : t.»’i i : |ri t.i .1 j n:i j.ri it? r n T r ^ n j m !? !!!> !})} njUIJ ?!!.! ! ! 1!!! !J !J‘*!! I'!T!!.!;! !! T !!'!! f! 7T i 7
10. V i ; i ti i i i i » i i i • i t i i i i'i • : i IV: I li I |il ii'; : I i.« I : :. i I 1.1 L i i I : i I » i ; i i I i i.! i.i'i I i l l i.i I Vl i X O j n I i • i i.i.i M X M .M .< •!»!• • • < < O ’• < '*.»! P ulp |- B f A JTl'A I* j . ; i KJIMVJ , i rV*FJIr# ; I T ( w U M : I i iW ^TiliA* W V*I»X3ii i 1 1 - Chinh phu. lln'i tuong CTu'nli phu voi tir cach la co-quan hi till chmh nha nirac cao nhat. - Cac ho. co quan ngang Bo la cac co' quan cua Chinh phu hue hien quan ly mot nganh. mot llnh vuc trong pham vi ca nuoc. - U y han nhan dan cac dia phuang la cac co' quan hanh c.unh nha nuoc o' dia phu'ctng. Tlu'f luu. nhCrng co quan hanh chmh nha nuoc dugc thanh la:) tren co' sa cac dao luat, cac van han duo'i luat. 06 la cac 16112 cue, cue, vu, cac sa, ban true tliugc cac ca quan hien djnh noi tren. Cung thuoc loai n ;y con la cac dan vi hanh chinh su nghiep, trat tu'. tij au. quan Iv thi truang. b. Can cu vao din gidi hoat dong Co the phan chia thanh: - Cac ca quan hanh chinh nha nuoc trung uong gom Chinh phu, cac Bo, cac ca quan ngang bo quan ly nha nuac ve nganh hay llnh vuc : 6 ng tac. Hoat dong quan ly eua cac ca quan nay bao triim trong pham vi lean quoc. Cac quyet dinh quan ly do cac ca quan nay ban hanh co hieu lu'c thue thi trong pham vi ca nuoc. - Cac ca quan hanh chinh nha 11 uac dia phuo'ng gom uy ban ahan dan cac cap va cac sa. phong, ban thuoc uy ban nhan dan. hoat dong quan Iv trong pham vi lanh tho dia phuang. Cac van ban do cac cn quan nay ban hanh chi co hieu luc phap ly trong pham vi lanh tho hoat dong cua cac ca quan do, doi vai cac to churc va cong dan tai dia phuong do. c. Can cu theo pham vi tham quyen, cac co' quan hanh chinh nha nuac dugc chia thanh: ca quan co tham quyen chung va ca quan co tham quyen rieng. Ca quan hanh chinh nha nuac co th.am quyen chung gom Chmh phu vk uy ban nhan dan cac cap. Nhung ca quan nay. theo quy dinh cua Ilien phap co tham quydn quan ly chung doi vai cac nganh, cac llnh '.m- khac nhau trong pham vi ca nuac hoac trong tung dia phuang. Hoat dong cua cac
11. ‘ I * * . : #*.•. . : . : : . .i.i.t i . i i.i;l;i;i :.f I I m ii m 1 I LUAT HAttH CHfNHl V }£ ? NAM.i.i i.i ’t*i*t :;i co quan nav dam bao phoi hop va su' phai uicn thong nhat. nliip nhang giua cac nganh. cac hull vi/c. giira c;ic vung trong pham vi ca nude. (.'o' quan hanh chinh co liuui; i/ttyc/i ricnt;. con goi la tham quyen chuyen mon gom cac bo, ca quan ngang bo, cac so, phong, ban true thuoc uy ban nhan dan la nhung co'quan quan ly theo nganh hoac theo chuc nang, trnc tiep quan ly mot nganh. mot linh vuc hoac mot so linh vuc tren pham vi ca nude hoac a tung dia phuong. d. C an cu theo t he do lanh dao Cac cc quan hanh chmh nha nuoc co the diroc toi chuc va hoat dong theo die do lanh dao lap ilic hoac theo cl,c do lanh dao cd nhan. Thong thuong. cac co quan hanh chinh co tham quyen chung thi hoat dong theo nguyen tac lanh dao tap the con cac co quan hanh chinh co tham quyen chuyen mon hoat dong theo nguyen tac lanh dao ca nhan. Tuy nhien theo quy dinh cua Ifien phap 1992. sua doi nam 2001. ill 1 co su ket hop giua che do tap the lanh dao voi t he do ca nhan lanh dao trong hoat dong cua Chinh phu va uy ban nhan dan cat cap. Cac co quan nay thudng quyet dinh nhung van de quan trong co lien quan den nhieu linh vuc, do vay can co sir dong gop tri tuc tap the trong ban bac va ra quyet dinh. Dong thdi. Thu tuong Chinh plui va Chu tich uy ban nhan dan cung co quydn quyet dinh nhung van de thudc pham vi chuc trach cua minh. can cu vao nhiem vu quyen han duoc giao. Cac co quan hanh chinh nha nuac cc lluim quydn chuyen mon td churc va hoat dong theo che do ca nhan lanh dao. theo do ngudi dung dau moi co quan nhu Bo trudng, Thu trudng cac ca quan ngang Bo co quydn ra cac quyet dinh ca nhan de dat ra nhung quy tac quan ly nha nude ddi vdi nganh hay llnh vuc cung nhudd thuc hien chuc nang nhiem vu ma phap luat quy dinh. 3. Dja vi phap luat ciia cac co quan hanh chinh nha nirdc a. Chinh phu Hien phap 1992 (sua ddi 2001) quy dinh1: “Chmh phu la co quan Dieu 109. Hien phap 1992 (sua doi 2001) un.u.i.i !i iii.i.i.rj'i.m.t.ni.'-«)i m.i i.u l’■ • ■ i : i .; ■* i : i i : t.i t 't t M s 11: i : I i i .i .i .i - m i i i :ii HI! : t : s ( ; : i ij-i.s s.: : : i i a : i : > i « :.i i t : : j :i » :
12. ImIm.m !';':*!!;':* >.' • ’ • !*'« I*. •!* 11 .t > i : I » . I » M L ' ' O 'l l.i'.l 'J \ l I N.I.M t.tj • < ■ i ii'» i'i i i i.i I.I IJ I*. 1.1. i l,I'M i | [J ;ii•!-!-!!-§'!-§-!’!•!*?-! iii i;i;i!i;i i;j !•! ! iiiTVli-i-l-tf i;ii V; j i i ,:!ijtet-A/it ! I •* WfSt.Iil IUl«4l 'O *’;irriTljrrt||»Ti U A D ' if *11 i A *1* JtV A !■ ' I;!m m ' j chap hanh cua Qudc hdi. co quan hanh chmh nha nu'dc cao nhat ciia nirdc Cong hoa xa hdi chu nghia Viet Nam". Chinh phii la co quan hanh chinh nha nirdc cd tham quyen chung. Chinh phu la co quan dung dau he thdng co quan hanh phap, thdng nhat quan ly viec thuc hien cac nhiem vu chinh tri. kinh te. van hoa. xa hdi, qudc phong, an ninh va doi ngoai ciia nha nude, dam bao luc cua ho may nha nude tu trung UOng den co so. Chinh phu cd loan quven giai quyet. quyet dinh cac van de lien quan tdi hoat ddng quan ly nha nude tren pham vi toan qudc tru nhung van de thupc tham quyen cua Qudc hdi. U y ban thudng vu Qudc hoi va Chu tich nude. Nhung van de quan trong thuoe tham quyen cua Chinh phu duoc thao luan tap the va quyet dinh theo da so. Vd co cau td chuc. theo Hien phap 1992 (sira ddi 2001) Chinh phu gdm cd Thu tudng, cac I ’ho thu tudng, cac Bd trudng va Tim truang co quan ngang bd. Ngoai Thii tudng, cac thanh vien khac cua Chinh phii khong nhat thiet phai la dai bieu Qudc hdi. Chinh phu cd nhiem ky hoat ddng theo nhiem ky cua Qudc hdi. Khi Qudc hoi het nhiem ky, Chinh phii tiep tuc lam nhiem vu cho den khi Qudc hoi khoa mdi thanh lap Chinh phu mdi. 'ITico I lien phap 1992 (sira ddi 2001)' va l.uat Ban hanh van ban quy pham phap luat nam 2008, Chinh phii cd quyen ban hanh Nghi dinh can cu vao Hien phap. luat. nghi quyet cua Qudc Iioi va phap lenh. nghi quyet cua U y ban thudng vu Qudc hdi va kiem tra viec thi hanh cac van ban dd. Thu tudng dung d;iu Chinh phii la ngudi lanh dao toan bd hoat ddng cua Chinh phu, chiu trach nhiem trudc Qudc hdi, ddng thdi xac dinh vai trd va trach nhiem ciia cac thanh vien trong Chmh phu va trach nhiem ca nhan cua ho ve ITnh vuc ciia minh phu trach. Thu tudng Chinh phu cd quyen ra cac quyet dinh de quy dinh cac bien pluip lanh dao. dic;u hanh hoat ddng ciia Chinh phu va bd may hanh chinh nha nude, cimg nhu de thuc hien cac chuc nang, nhiem vu khac. Dicu 110. Mien phap 1992 (sira doi 2001 j Oi£u 115. Hien phap 1092 (suy doi 2001) 194 i&!?!! ,JTRtfONGOAl HOC KINH ?£ QU&C DAN ! .1 .'i:
13. .J.j. J.J . 1 .i.i ; ! : ;i;j I* .• 3* i yt'iiii i i;ii.i i.i .i .i i : i i ;i ; i 5 : i i i .i.I.I.M .I.i.l 1 “ 4 V l E ii.i.i i i-.:.i -i-Sli i i & i - i JAT HAftH CHIN ! jr .: ( ’hinh phu va cac thanh vien cua Chmh phu chiu sir giam sat cua Qudc hoi, co trach nhiem tra Idi cac chat win cua dai hieu Quoc hoi trong cac kv hop Quoc hoi. Cac nhiem vu, quyen han cu ihe cua Chinh phu dupe quv dinh tai 1 lien phap 1992 va Lual To chuc ( liiuh phu nam 2001. I), lid, co quan ngang bo Bo. co quan ngang bd (goi Ju in g !a bd) la co quan quan ly cd tham quyen chuyen mon d trung uong. Bo tlurc hien chuc nang quan ly nha nirdc ddi vdi nganh hay linh vuc tren pham \i loan qudc. Cac bp, co quan ngang bp la co quan chuyen mon dupe td chuc theo che dp ca nhan lanh dao, dung dau la Bd trudng hay T hu truong co quan ngang ho. Bp. co quan ngang bo co the chia thanh hai loai: - Bd. co quan ngang bd quan ly nganh thuc hien viec quan ly nha nude doi vdi cac nganh kinh te - ky thuat. Cac co quan nay lanh dao, chi dao toan dien cac co quan. don vi true thudc ve mat quan ly nha nude, nhung khong can thiep ma chi hudng dan hoat dong san xuat kinh doanh cua cac don vi kinh te. td chirc su nghiep tren co' .so' phap luat va theo dinh hudng xa hoi chu nghia. - Bd. co quan ngang bd quan ly clunen mon la nhung co quan quan ly Sinh vuc chuyen mon cd lien quan idi cac bd va cac cap chinh quyen d dia ohuong. Cac co quan nay cd nhiem vu giup ( ’hinh phu nghien cuu, xay lung cac du an ke hoach tdng hop va can ddi giua cac nganh. giup Chinh ihu xay dung cac che dp, chinh sach va hudng dan thi thanh ddi vdi cac co juan nha nude, to chuc xa hoi. cac don vi kinh te. van hoa - xa hoi trong inh vuc minh quan Iv nhung khong cd quydn can thiep vao hoat ddng quan y cua cac co quan nha nude khac. Bd trudng la thu trudng cao nhat cua bp hay co quan ngang Bo dudi u lanh dao cua Thu tudng chju trach nhiem quan ly nha nude ve nganh, inh vuc minh phu trach trong pharn vi ca nude, dam bao quydn tu chu trong loat dong, san xuat kinh doanh ciia co sd, bao dam sir tuan thu phap luat rong nganh, llnh vuc. Bo trudng chiu trach nhiem trudc TTiii tudng Chinh 11 l it l l I l • l
14. phu. trirdc Quoc hoi ve nganh, linh vuc do minh phu trach; chiu sir diou hanh. chi dao cua Chinh phii va l lui tu'd'ng Chinh phu. Bo truong hoat dong vdi hai tu cach: la lhanh vien Chinh phu \a la thu iruong cua ho. co quan ngang bo. Can phan biet ro rang hai tu cach nay ciia Bo ti u o n g . Trong cong tac. cac bo co trach nhiem ton trong quycn quan ly cua nhau; phoi hop vdi nhau llurc hicn nhirng nhicm vu quan ly nha nude. tao dicu kien do hoan thanh nhiem vu ay; ban hanh van ban lien tich trong khuon kho quy dinh cua phap lual: co quy6 n dc nghi voi cac bo khac dinh chi. sua doi hay bai bo nhung quyei dinh I ra i voi noi dung quan ly thong nh.it cac nganh hoac linh virc do minh phu trach. Neu yeu cau dd khong duoc giai quyei thi de nghi Chinh phu. Thii tuong Chmh plui xem xet giai quyet. Ddi voi cac co quan hanh chfnh nha nuoc O dia phuong Uong pham vi quyen han. nhicm vu. chirc nang dirge giao, bo eo quyen chi dao. hudng dan. kiem tra cac co quan do tlurc hic n noi dung quan If theo nganh hay linh vuc, co quyen yeu cau dinh chi, sii'a doi hay bai bo nhung quyei dinh trai vdi noi dung quan ly thong nhat cua nganh hay linh virc do. Bo phai ton trong tham quycn quan ly theo lanh tho cua chfnh quyen dia phirong. Tir veu cau cua hoat dong chap hanh va dicu hanh. Chinh phu cd the quyet dinh thanh lap cac co quan lliuoc Chfnh phii. c. Uy ban nhan dan Hien phap 1992 quy dinh4: “ Uy ban nhan dan do Hoi dong nhan dan bau la co quan chap hanh ciia Hoi ddng nhan dan. co quan hanh chfnh nha nude o' dia phirong. chiu trach nhiem chap hanh Hien phap lual. cac van ban ciia cac co quan nha nude cap tren va nghi quyet cua I loi dong nhan dan". U y ban nhan dan la co quan hanh chfnh nha nude co iham quyen chung d dia phuong, thong qua hoat ddng chap hanh - dieu hanh ciia minh I y ban nhan dan thuc hien chuc nang quan ly nha nude tren moi linh virc kinh te. van hoa, xa hoi va hanh chfnh chfnh tri trong pham vi lanh ihd nhat dinh. Nhiem vu, quyen han ciia Uy ban nhan dan dugc quy dinh trong llici: phap 1992 (sira doi 2001) va Lual to chuc Iio i dong nhan dan va Uy bar nhan dan nam 2003. J Dicu 123 Uicii phap 1992 (sura doi 2001)
15. : «.» i . i i .i i . i • * * » J • 1 ! I I i i-i l i-i! * K | * i k ’T L i A fc£Ll 8SLjfM U 1IK/ICT KiA.U -c • ■ I 9 ; k V A l n l n f n h V|C5l!: M A M : ?!&.!&.?!W t i !.?.!! •';! i i U y han nhan dan cung T'luri/n>» true I Ini dong nhan dan chuan hi cac ky hop Iio i dong nhan dan. plu>i hop vdi cac han cua Iio i dong nhan dan xay dung cac dc an trinh Iioi d*'ng nhan dan xct va quyct djnh’. I v han nhan dan trong pham vi nhicm vu. quyen han do phap luat quv dinh co quycn ra quyct djnh. chi thi va kiem n a \ iec tin hanh cac van ban do. l y ban nhan dan thanh lap va chi dao cac co quan chuyen mon nhu' cac so. phong. han thuc hien kc hoach ' a ngan sach. phat trien kinh to, van hoa. xa hoi. giu vung an ninh. trai tir. an loan xa hoi, eung co quoe phong va cai thien doi song cua nhan dan dja plurong dong thdi dam bao su quan ly thong nhat eua nha nuoc tu trung uong den co so. U y ban nhan dan lam vice theo cho do uip the lanh dao ket hop voi che do ca nhan phu trach. Khi quvct dmh nhung van de quan trong cua dia plurong. Uy ban nhan dan phai thao hum tap the va quvet djnh theo da so. Ngoai ra. Chu tjch Uy ban nhan dan cfing co quycn nhan danh ca nhan de quyet dinh cac cong viec cu the thuoe tliain q-iyen theo quy djnh cua phap luat. III. THU TUC HANH CHINH VA \ \N HAN HANH CHINH NHA NUOC 1. Thii (uc hanh chinh a. Khdi niem va due diem cua ihu luc hanh chinh Viec thuc hien chufc nang. iihicin vu quan ly hanh chinh nha nuac can pluii lien hanh thco tral tir phap ly. Dicu do co nghia la phap luat quy djnh ve co cau to chuc. (ham quyen va trinh ur thue hicn tham quycn cua co quan nha nude, cua can bo, cong chuc Hong qua limit giai quyei cac cong viec noi bo nha nude va cong viec lien quan den cac to chuc. ca nhau khac. Thu lut hdnli chinh la trinh tu. each thirc thuc hien. ho so va yeu cau. dieu kien do co quan nha nude, nguai co tham quyen quy djnh de giai quyet mot cdng viec cu the lien quan deu ca nhan. to chirc. Trinh I if llurc hien la ' Theo Lual (6 chuc Moi dong nhan dan va I 'v han nhan dan. truac day khi chua lhanh lap I’hutfng true Moi dong nhan dan (hi cac chuc nans.’ thuimg vu. thuong true deu do U y hasi nhan dan dam nhiem. nay Uy ban nhan dan chi phoi hop voi Thuong true Hoi dong nhan dan giai quyet. rmrrrnT^T^T^T^Tr7T777T7MTrrMTrr^7n7^MlmTm7N?M7 Rl/CN«31 1 I I i I I : : I I I ' • > DA|iHpCi • > !« I it: ■ 1 11 ) ; i I I KINH : : I > ■ i • I ’I ) ?£ : I ■ I iQUd i I I I » I t ‘
16. l i i i ii ii i i i i - ! i W PM AD $ i &T £YA I 11 i l !•!•!•! I !•! I i i-l-i!-! i i-i^! I-I'l ! i I'i i ! l|| i i^i-!-!!? i'|ii"!-i"li! I^-I I !•!•! thu- tu cac budc tien hanh cua doi tirgng va co quan thirc hien thu tuc hanh chinh trong giai quyet mot cong viec cu thd cho ca nhan, to churc. Ho so' la nhung loai giay td ma doi tuong thuc hien thu tuc hanh chinh can phai nop hoac xuat trinh cho co quan, td chuc co tham quydn giai quyet thu tuc hanh chinh trudc khi co quan thuc hien thu tuc hanh chinh giai quyet mot cong viec cu the cho ca nhan, td churc. Yen cau. (licit kien la nhung doi hoi ma doi tuong thuc hien thu tuc hanh chinh phai dap ung hoac phai lam khi thuc hien mot thu tuc hanh chinh cu the’. Toan bo cac quy che phap ly ve trinh tu thuc hien thaim quydn cua cac co quan nha nuoc va cua can bo. cong chuc trong hoat dong quan ly nha nuoc tao thanh che dinh phap luat vd thu tuc hanh chinh - mot che dinh quan trong cua luat hanh chinh. Hien nay co nhidu quan diem khac nhau vd pham vi, noi dung thu tuc hanh chinh. Tuy nhien, cac quan didm ve van dd nay ddu thong nhat a cac dac didm chung cua thu tuc hanh chinh, bao g6 m: Tint nhat. thu tuc hanh chinh la trinh tu thuc hien tham quydn trong hoat dong quan ly hanh chinh nha nude. Thu tuc hanh chinh do luat hanh chinh quy dinh va co tinh chat bat buoc ddi voi cac co quan. td chuc, ca nhan co lien quan. Thu hai, thu tuc hanh chinh la thu tuc viet, duoc thirc hien chii yeu tai cong sd nha nude va ket qua ciia thu tuc hanh chinh thudng thd hien bang cac van ban hanh chinh nha nude. Do dd, viec thirc hien thu tuc hanh chinh gan bo mat thiet vdi cong tac van thu va duoc ho tro dac luc bdi cong tac van thu. Thu ha. thu tuc hanh chinh duoc thuc hien bdi nhidu co quan, td churc va can bo, cong churc co thaim quydn theo quy dinh cua phap luat. Dd la cac chu thd cua quan ly hanh chinh nha nude nhu: co quan hanh chinh nha nude, toa an, vien kidm sat va mdt sd td chuc, ca nh&n khac khi duoc nha nude trao quydn thuc hien nhurng nhiem vu quan ly nha nude cu the. Thu tu. thu tuc hanh chinh la thu tuc giai quyet cac cong viec thudc noi bo nha nude va nhurng cong viec lien quan den viec thuc hien quyen,
17. •I• l I l - ; j » •!j kl * I'inr* i * * ’i * i » i/H-iHAriH; ifftici * CHfPtr* iki iifciikii i-ii il i-l i^ I iiXi nghia vu cua cac 16 chuc, ca nhan khac, vi vay thu luc hanh chinh rat da dang, co nhieu loai. M 6 i loai thu tuc hanh chmh dal ra trinh tu va nhCrng yeu c&u khac nhau doi vdi cac ca quan. id chuc, ca nhan co lien quan. Dua vao cac dac diem tren day, cd the phan biet su khac nhau giua thu tuc hanh chmh vdi cac thu luc phap ly khac de thirc hien chirc nang, nhiem vu nha nirdc nhu thu tuc lap phap. thu tuc tu' phap. b. Cac nguyen trie ciia thu tuc hanh chinh De nang cao hieu qua cua hoat dong quan ly nha nude ddng thdi de giai quyet nhanh chong, chmh xac cac cong viec co lien quan den quydn, nghia vu va lgi ich cua cac caquan. td chuc, ca nhan th'i thu tuc hanh chmh phai dugc thuc hien theo nhung nguyen tac nhat dinh. Dieu 7 Nghi dinh sd 63/2010/ND-CP ngay 8-6-2010 quy dinh: "TTiu tuc hanh chmh dugc quy dinh phai dam bao cac nguyen ten sau: 1.) Dan gian. dd hieu va de I hire hien. 2) Phu hgp vdi muc tieu quan ly hanh chinh nha nude. 3) Bao dam quydn binh dang eua cac ddi tugng thuc hien thu tuc hanh chinh. 4) Tiet kiem thdi gian va chi phi cua ca nhan. td chuc va ca quan hanh chinh nha nude. 5) Dam bao tinh hgp hidn. hgp phap, thong nhat, ddng bo. hieu qua cua cac quy dinh vd thu tuc hanh clu'nh; thu luc hanh chinh phai dugc ca quail nha nirdc cd tham quyen quy dinh tren ca sa bao dam tinh lien thong giua cac thu tuc hanh chinh lien quan, thirc hien phan cong, phan cap ro rang, minh bach, hgp ly; du an. du thao van ban quy pham phap luat cd quy dinh vd thu tuc hanh chinh thuoc tham quydn cua ca quan nao. ca quan do phai co trach nhiem hoan chinh” . Thu tuc hanh chinh phai duoc quy dinh trong van ban quy pham phap luat do Chinh phu ban hanh hoac liinh Quoc Hoi, Uy han Thuong vu Quoc hoi ban hanh; do Thu tuong Chinh phu, Bo trudng, Thu trudng co quan ngang Bo, Uy han nhan dan tinh, thanh phd true thuoc Trung uong ban hanh.
18. c. Chii the ciia thii tuc hanh chinh Gut the cua thu tuc hanh chinh gom: cac co quan nha nuac fca quar quy£n luc nha nude. ca quan hanh chi'nh nha nuac. toa an, vien kiem sat) cac td chuc xa hoi. to chuc kinh te, dan vi vu trang va ca nhan. G iu the cua thu tuc hanh chmh duoc chia thanh hai loai: - Chii the tien lianli thu tuc hanh chinh la nhung chu the co quyei nhan danh Nha nuac de’ thu'c hien cac thu tuc hanh chi'nh nham giai quye nhung cong viec thuoe nhiem vu, quyen han cua minh theo quy dinh cu; Hien phap, phap luat. Day la loai chu the hit buoc trong quan he ihu tin hanh chi'nh. Chu the: lien hanh thu tuc hanh chinh bao g6 m: ca quan nh; nude; can bo, cong chuc va cac t6 churc xa hoi, ca nhan duac nha nirdc tra< quydn thuc hien nhiem vu quan lv nha nude. - Chii the tham gia thii tuc hanh chinh la nhung chu the nhai danh chi'nh minh de tham gia vao cac thu tuc hanh chi'nh. nham thirc hien quye va nghia vu trong quan ly nha nude do phap luat quy dinh. Chu the tham gi thu tuc hanh chfnh: gom cac ca nhan (cong dan, ngudi nude ngoai. ngia khong quoc tich), cac ca quan nha nude va td churc khac khi khong ihu hien chuc nang quan ly nha nude. Trong quan he thu tuc hanh chfnh, ddi ben chu the tien hanh thu tuc v chu the tham gia thu tuc co nhung quyen va nghia vu nhat dinh ddi vdi nha theo quy dinh cua phap luat hanh chfnh. d. Cdc loai thu tuc hanh chinh Thu tuc hanh chfnh nit da dang, cd the phan chia thanh 3 nhom: - Thu tuc hanh chinh noi bo: la nhurng thii tuc thuc hien cac cdng vie noi bo trong mot co' quan nha nirdc, trong mot he thdng ca quan nha nuc va trong bo may nha nude noi chung. Thii tuc hanh chfnh noi bo bao goi mot so thii tuc cu the: nhu: ban hanh quyet djnh hanh chfnh; tuyen dung, I nhiem can bo, cong churc; khen thuong, ky luat - Thii tuc hanh chinh lien lie: La nhurng thii tuc de tien hanh giai quy cac cong viec lien quan den quyen. nghia vu va lai fch hap phap cua cor dan; phong ngira. ngan chan va xir ly vi pham hanh chfnh; trung dung, trui
19. mua tai san cua tel chuc, ca nhan v.v Thii tuc hanh chfnh lien he thudng the hien bring viec ca quan nha nuac hoac can bo, cong chuc co tham quyen thuc hien quyen luc nha nuac thong qua viec ap dung cac quy pham phap luat de giai quyet cac cong viec. cac sir vu cu thd trong quan ly nha nude. San phaim cua thu tuc nay thuang la cac quyet dinh hanh chfnh hay cac van ban hanh chfnh nha nuac. - Tint tuc van thir. La nhung thu tuc co tfnh chat bo tra cho cac thu tuc hanh chfnh khac. Thu tuc van thu the' hien bang cac hoat dong luu trir, xu ly, quan ly va cung cap cac cong van, giay to de’ cac chu the cd thiirn quydn ra cac quyet dinh hanh chfnh hay cac van ban hanh chfnh nha nuac. Thu tuc van thu mang nang tfnh chat ky thuat va nghiep vu hanh chfnh. doi hoi phai co su ti mi, chfnh xac va dung thd thu'c tuy theo cac loai viec. Viec phan chia cac loai thu tuc hanh chfnh nhu tren chi la uac Id, co tfnh chat tuang doi dd nghien cuu. Trong thuc tien, cac tlni tuc hanh chfnh duac ap dung dan xen, thong nhat vai nhau. Thuc hien mot thii tuc noi bo doi hoi phai tien hanh cac cong vide thuoe thii tuc lien he, thii tuc van thu va nguac lai. d. Cdc giai doan cua thu tuc hanh chinh Thii tuc hanh chfnh thuang dien ra thco trinh tu thai gian va co the chia thanh cac giai doan sau day: Mot la, dira 17/ viec ra de giai quyct la giai doan bfu dAu thii tuc. Hanh vi dua vu viec ra giai quyet thuoe quven han ciia ca quan nha nude co thaim quyen. Ca quan nha nuac co the tu minh hoac can cu vao sang kien vu viec ciia ca nhan, 16 chirc dd quyet dinh dua vu viec ra giai quyet theo thii tuc hanh chfnh. Trong mot so truang hap khac do phap luat quy dinh, co quan nha nude co thAm quydn buoc phai dua vu viec ra dd giai quyet. Do do, cac kien nghi. khieu nai, to cao, cac vi pham hanh chfnh, cac cong vide thuoe nhiem vu, q.:y4n han ciia cac chii the quan ly la nhung can cu lam bat diu mot thii tuc hanh chfnh. Sau khi quyet dinh dua vu viec ra de giai quyet, ca quan hoac ngudi co thAm quydn thudng phai tien hanh nhung hanh vi co tfnh chat bd tra nhu:
20. quan; ap dung cac bien phap c;in thiet de bao dam cho qua trinh dai quyet vu viec duoc thuan loi. Hai Id, xem xet vd ra quyet dinh gidi quyet vu viec la giai cban trong tam cua thu tuc hanh chi'nh. d giai doan nay, co quan co tham tuyen can phai thuc hien hai budc. - Nghien cuu. danh gia mot cach khach quan, toan dien cac tai lieu, chung cir, cac tinh tiei co lien quan den vu viec; - Tren co sd ket luan vd vu viec d budc tren. co quan hoac ngudi cd thaim quyen ra quyet dinh giai quyet vu viec. Day la hanh vi phap ly quan trong ket thuc qua trinh giai quyet mdt vu viec hanh chi'nh. Can cu. thdi han ra quyet dinh, noi dung, hinh thuc quyet dinh, trinh tu ban hanh va cong bd quyet dinh phu hop vdi tung loai thii tuc hanh chi'nh theo quy dinh ciia phap luat. Quyet dinh giai quyet vu viec hanh chi'nh la quyet dinh hanh chi'nh ca biet duoc ban hanh trong hoat ddng ap dung phap luat ciia co quan hoac can bo, cdng chiic cd tham quydn. Ba Id, thi hdnh quyet dinli hanh chinh la giai doan cac chii the ciia thu tuc hanh chi'nh thuc hien cac quyen va nghia vu cua minh da duoc xac dinh trong quyet dinh hanh chi'nh neu khong cd khieu nai, khang nghi vd quyet dinh do Cac co quan. td chirc, ca nhan cd lien quan cd trach nhiem tir nguyen thi hanh quyet dinh hanh chi'nh. Trudng hop khong tu nguyen thi hanh, cac co quan hoac ngudi cd tham quycn co the ap dung cac bien phap cudng che theo quy dinh ciia phap luat. Bon Id, gidi quyet kliieu nai doi vdi quyet dinli hdnh chinh la giai doan cd thd xay ra sau khi quyet dinh hanh chi'nh duoc ban hanh va ca trong trudng hop quyet dinh da duoc thi hanh. Viec xem xet lai quyet dinh hanh chi'nh duoc tien hanh khi cd khieu nai cua nhung co quan, td churc, ca nhan cd lien quan. Qua trinh nay duoc thuc hien theo quy dinh ciia phap luat vd khieu nai, to cao va khieu kien hanh chmh. Ngoai ra, Vien kiem sat va nhung co quan nha nude huru quan cung cd the thuc hien viec khang nghi. kien nghi ve quyei dinh hanh chi'nh trong pham vi thaim quyen theo quy dinh ciia phap luat.
21. 2. Van ban hanh chmh nha nuoc a. Khai niem va dac diem cua van ban hanh chinh nha nuoc Van ban hanh chmh nha nuo'c la nlnrng van ban do cac chu the quan ly nha nuoc ban hanh nham thuc hien boat dong chap hanh dieu hanh cua minh. Tinh chat, dac diem cua van ban hanh chinh nha nuoc bat nguon tir tinh chat, dac diem cua quan ly hanh chinh va hieu luc cua no tuy thuoc vao dia vi phap Iv cua cac co quan hanh chinh nha nude da ban hanh van ban. Van ban hanh chinh nha nirdc lit mot loai \an ban nha nirdc nen no cd nhu'ng dac diem cua van ban nha nude noi chung, dac biet la tinh chat phap ly cua no. Nhieu van ban hanh chinh nha nirdc d cap trung uong va dia phuong la van ban quy pham phap luat nen viec xay dung va ban hanh cung phai thirc hien theo Luat ban hanh van ban quy pham phap luat nhu da nghien ciru trong Chuang 3. Ngoai van ban quy pham phap luat ra. cac co quan hanh chinh con ban hanh mot so I iron g Idn nliufng van ban hanh chinh, van ban chuyen n^dnli de chap hanh I lion phap, luat, phap lenh va cac nghi quyet cua Qudc lioi, Uy ban Thirdng vu Qudc hoi. co quan quyen lire cung cap cung nhu de chap hanh van ban eua cac co quan hanh chinh nha nirdc cap tren. Dd la cac van ban ap dung quy pham phap luat. Day la dac diem chung ciia van ban hanh chinh nha nude. (Viet theo N D I 10/2004 NO-CP da SO BS hang ND09/2010/ND-CP) b. Phan loai van ban hanh chmh nha nuoc Van ban hanh chinh nha nirdc dirge han hanh hoi nhieu chu the cd thaim quydn theo quy dinh cua phap luat, do dd cd sd lirgng Idn, hinh thirc da dang va pham vi ap dung khac nhau. Can cu vao c(t quan ban luinlir\ van ban hanh chinh nha nude la van ban quy pham phap luat bao gdm: - Van ban cua Chinh phu: Nghi dinh; - Van ban cua Thu tudng Chinh phu: quyet dinh; - Van ban ciia Bo trudng; thii trirdng co quan ngang Bo: Thong tu; [ .uai ban hanh van ban quv pham phap luat nam 2(108 ■ t i,n i i.i n i m in irn m n 11 i n n ii n TTn m r n n i n u 11 m n i n »ir r r r r rv m i?n u m ’ly n r r n .n i.m m i > i.i ni.ii n i n i i.i.i ijim i i i l.i • i.i i i l ■ l 1.1 .* i .i i li i i.i i I i I ill i-t ii I l:i i.i:i i ii ii i il i • i.: t l ■ *1 I I.M l I i i.i : i I i I I i l i.i l ; I M l l-l l i i l l ! i.ii-.i.i ■ i i 11 ■ ■ i i t u.< ( i t I I i l j . l i l |J i.ij.ii
22. - Van ban cua Thdng Kie’m toan Nha nude: Quyet dinh; - Van ban cua Uy ban nhan dan cac cap: Quyet dinh, Chi thi; - Van ban quan ly hanh chmh cua Chanh an Toan an nhan dan toi cao, Vien trudng Vien kidm sat nhan dan tdi cao: Thong tu: - Van ban lien tich (gom Thdng tu lien tich va Nghi quyet lien tich). Nghi quyet lien tich do Uy ban thudng vu Qudc hoi hoac Chinh phu phdi hop vdi co quan trung uong cua td chirc chi'nh tri - xa hoi ban hanh. Thdng tu lien tich do Bo trudng, Thu trudng co quan ngang bo; Chanh an Toa an nhan dan toi cao; Vien truong Vien kiem sat nhan dan tdi cao phoi hop ban hanh. Can cir vao tinh chat phtip ly va pham vu doi namg dp dung, cd thd chia thanh ba loai van ban hanh chfnh nha nude la: - Van ban quy pham phap luat: nghi dinh. quyet dinh, thdng tu, chi thi v.v Muc dfch cua viec ban hanh cac van ban nay la dd cac chu the quan ly nha nude dat ra quy lie quan ly nha nude ve nhung van de thuoe thim quydn cua minh theo quy dinh ciia phap luat. - Van ban ap dung quy pham phap luat (van ban hanh chfnh ca biet) nhu: nghi dinh, quyet dinh, chi thi v.v Cac van ban nay duoc ban hanh dd giai quyet cac cdng viec cu the theo thii tuc hanh chfnh trong cac llnh vuc ciia quan ly nha nude. - Cac van ban hanh chfnh thdng thudng khac nhu: thong cao, thong bao, chuong trinh, ke hoach, phuong an, dd an, bao cao, bien ban, td trinh, hop ddng, cdng van, cdng dien, giay chung nhan, giay uy nhiem, giay mdi, giay gidi thieu, giiy nghi phep, giay di dudng, giay bien nhan ho so, phieu gui, phieu chuydn v.v Ddi vdi cac loai van ban hanh chinh nha nude la van ban quy pham phap luat, cac nguyen tic va trinh tu ban hanh da duoc trinh bay trong Chuong H I ciia giao trinh nay. Cac van ban ap dung quy pham phap luAt 7 Nghi dinh sd 110/2004/ND-CP do Chi'nh phu ban hanh ngay 08 thang 4 nam 2004 ve cong tac van thir
23. [rong quan ly nha nude thirdng dugc han hanh khi ket thue mc)t thii tue hanh chmh; cac van han hanh chinh thong thirdng khac dugc ban hanh dudi hinh thuc va theo thu tue phii hgp vdi tinh chat phap ly, dac diem noi dung, tham quyen va tinh chat ciia vu viec hanh chmh theo quy dinh ciia phap luat hanh chinh. TV- Ql Y CHE PHAP LY HANH CHINH CUA CAN BO, CONG CHUC, VIEN CHUC 1. Khai niem can bo, cong chuc Hoat dong quan ly nha nude xet den eung dugc thuc hien thong qua hanh vi cua cac ca nhan cu the. dugc Nha nude trao cho viec thuc hien quydn luc nha nude. Tir do ma hinh thanh pham trii can bo. cong chuc, mot chu the dac biet va quan trong ciia luat hanh chi'nh. Can bd, cdng chirc la mot ddi tugng lao dong dac biet, ho thiet lap quan he lao dong vdi Nha nude va thuc hien cdng vu. nhiem vu do nha nude giao. Trong moi giai doan lich sir. phap luat Viet Nam su dung eae khai niem khac nhau de chi ddi tuong• » . lao done i . nav. Sau khi khai sinh nude Viet Nam Dan chii Cong hoa, Chu tich Ho Chi' Minh kv Sac lenh so 76/SL ngay 20-5-1950 quy dinh vd che do cong chirc. Theo S;k lenh nay, chi nhurng cong dan Viet Nam dugc chi'nh quydn cach mang tuyen dung, bo nhiem giu' mot chirc vu thudng xuyen trong cac ca quan Chinh phii mdi dugc coi la cong churc. Nhu vay. pham vi cong chuc quy dinh trong Sac lenh 76/SL ngay 20-5-1950 la rat hep. Trong thdi ky ndn kinh te ke hoach hoa tap trung, cac don vi kinh te quoc doanh hoat dong hoan toan theo nhumg chi tieu phap lenh do Nha nude giao. Do dd, nhurng cong nhan lam viec tai cac dan vi kinh te qudc doanh cilng dugc xem nhu dang thuc hien cong vu. nhiem vu nha nude. Nha nude ra lu»ig \a thuc hien moi che do dai ngo ddi vdi tat ca nhung ngudi lam viec M cac c« quan nha nude, dan vi luc lugng vu trang, to chuc chinh tri, tcj churc cl'nh tri - xii hoi, don vi kinh le qudc doanh va dia vi phap ly ciia nhung ngiji nay la nhvr nhau. Tir do, trong cac van ban phap luat ciia Nha nude Viet Nan hinh thanh mot khai niem chuna ‘"cong nhan vien churc nha nude” .
24. Phu hgp vdi qua trinh chuyen ddi nen kinh te sang ca che thi truang dinh hudng xa hoi chu nghia, cac doi lugng lao dong irong xa hoi co sir phan hoa mot cach ro ret. Thco do, you cau buc xuc dat ra la Nha nude phai co nhung quy che phap ly phu hgp vai cac doi lugng lao dong; dong thai xac dinh dia vi phap ly, quydn va nghia vu cu the’ cua ho trong qua trinh lam viec tai cac ca quan, td chuc. Dd thuc hien muc dich do. ngoai Bo luat Lao dong nam 1994 da dugc sira ddi. bd sung cac nam 2002. 2006 va 2007, nha nuac da ban hanh nhung van ban phap luat quan trong nhu': -Luat can bo. cong chuc ngav 13/11/2008; -Luat Vien chuc ngay 15/11/2010; -Nghi dinh so 06/2010/ND-CP ngay 25/1/2010 cua Chmh phu quy dinh nhung nguai la cong chuc; -Nghi dinh so 18/2010/ND-CP ngay 5/3/2010 cua Chinh phu vd dao tao, bdi dudng cong churc; -Nghi dinh sd 21/2010/ND-CP ngay 8/3/2010 cua Chmh phu ve quan ly bien che cdng churc; -Nghi dinh sd 24/2010/ND-CP ngay 15/3/2010 cua Chfnh phu quy dinh vd tuydn dung, su dung va quan lv cong chuc va Nghi dinh sd 93/2010/ND-CP ngay 31/8/2010 ciia Chfnh phu sira ddi mot sd didu cua Nghi dinh sd 24/2010/ND-CP ngay 15/3/2010; -Nghi dinh so 46/2010/ND-CP ngay 27/4/2010 cua Chfnh phu quy dinh vd thoi viec va thu tuc nghi huu ddi vdi cdng chu'c. Theo phap luat hien hanh, nhirng ngudi lam viec tai cac ca quan, td chuc, doanh nghidp theo che do hgp ddng lao dong dugc goi la ngm'ri lao dong (ngudi lam cong an luang); ca quan, td chuc, doanh nghidp su dung lao dong ( goi chung la ngudi sir dung lao dong) cd trach nhiem tra luang cung nhu cac dai ngo khac ddi vdi ho va quy che phap ly didu chinh ndi tugng nay la phap luat lao dong. Tuy cung la nhung ngudi lao dong nnung nhung ngudi dugc tuyein dung, bd nhiem, bAu cir lam viec tai cac ca quan nha nude, td churc chmh tri, td churc chfnh tri - xa hoi dugc goi la ran bo, con; chuc; nhirng ngudi dugc tuydn dung theo vi tri viec lam, lam nee tai cac dd vi su nghidp cong lap nhu trudng hoc, benh vien goi la vien cht'fc.
25. !■!?! - J .l i i ’i;* ; I ;S;!S H i iJUi&T HANH ach nha nude. Cong chid'’ li» cong dan Viet Nam. duoc tuyen dung, bd nhiem vao ngach. churc vu,churc danh trong co quan cua Dang Cong san Viet Nam. Nha nude, td t»iurc chinh tri - xa hoi o trung uong. cap tinh. cap huven; trong co quan. do* v ! thuoc Quan doi nhan dan ma khong phai la si quan, quan nhan chu^n nghiep, cong nhan qudc phong: trong co quan, don vi thuoc Cong a r nhan dan ma khong phai la si quan, ha si quan chuyen nghiep va trong J 0 mi*v lanh dao. quan ly cua don vi su nghiep cong lap cua Dang Cot^ s^n Nam, Nha nude, to chuc chinh tri - xa hoi, trong bien che va hiOng luong tu ngan sach nha nude; ddi vdi cong churc trong bo may lanh Jao, quan ly cua dim vi su nghiep cong lap thi luong duoc bao dam tir quy iuotig cua don vi su nghiep cong lap theo quy dinh cua phap luat. Can ho xd, pluf()'n}>, thi Han la cong dan Viet Nam, duoc bau cir giu churc vu theo nhiem ky trong T rudng true I loi dong nhan dan. U y ban nhan dan, Bi thu, Phd B i thu Dang uy. ngudi dung dau td chuc chinh tri - xa hoi; cong churc cap xa la cong dan Vn t Nam dugc tuyen dung giu mot churc danh chuyen mon. nghiep vu thuoc Uy ban nhan clan cap xa, trong bien che va hudng luong tir ngan sach nha nuoc. Luat Can bo, Cong churc cung quy dinh ve cac chuc vu, churc danh ciia can bo. cong chuc cap xa (Dieu 61); nghia vu. quven cua can bo. cong chi'rc cap xa (Dieu 62); bfiu cir, tuydn dung, dao tao, bdi duOng can bo. cong chuc cap xa (Dieu 63) va danh gia, phan loai. xin llioi lam nhiem vu, tir churc, midn nhiem. thoi viec, nghi huu ddi voi can bo, cong churc cap xa (Dic;u 64). ' Dieu 4, Khoan 1. Lual Can bo. Cong chi'rc nam 2008 1 Di6u 4. Khoan 2 ,1.u&t Can bo. Cong cln'rc nam 2008
26. WiJllffl P ij-Sii lliii: IBJ :* can bo. cong chtic hien hanh la khong phan dinh duoc doi tuong nao la can bo, doi tuong nao la cong chuc nen rat kho cho viec ap dung1". De khac phuc tinh Kang nay. ngay 25/1/2010 Chinh phu da ban hanh Nghi t'mh so 06/2010,/ND-CP quy dinh nhung ngudi la cong chtic. O nuoc la. doi ngu can bo. cong chtic irong he thong chmh tri rat da dang, bao g6 m nhung n^udi do bau cu de dam nhiem chtic vu theo nhiem ky trong co' quan cua Da.\g, Nha nuoc. td chtic chmh tri - xa hoi; nhting ngudi duoc tuyen dung, bd nlr'em vao nhung chtic danh, ngach cong chtic trong co quan nha nude, td chtic chinh tri, id chtic chinh tri - xa hoi. bo may lanh dao quan ly cua dan vi su ighifip cdnsj lap. dong thdi co sir dan xen giua cac chtic vu lanh dao trong Dang |s|ha nude va td chtic chinh tri xa hoi v.v chiu sir dieu chinh khong chi bSt phap luat ma con cua Dieu le ciia mdi id chtic. Giua can bo va cong chtic tuy cd nhung diem chung nhu: la cc,-,g <jan Viet Nam, trong bien che va hudng luong lu ngan sach nha nude; cuiq co cac quyen, nghia vu chung nhu trung thanh vdi Dang. Nha nude, tan tuy nhan dan. chiu trach nhiem trudc phap lual ve viec thi hanh nhiem vu; de. duoc dat dudi sir lanh dao ciia Dang Cong san Viet Nam. Tuy nhien cung cd su khac nhau giua can bo, cong chtic. Can bo la nhung ngudi duoc bau cir. phe chuan, bd nhiem de giu chtic vu lanh dao trong cac co quan lanh dao ciia Dang, Nha nude, lo chtic chinh tri xa hoi cac cap. O mdi cap, can bo la nhting ngudi giu trong trach trong mot co quan, id chtic, do do yeu cau khong the thien la kha nang bao quat vdi lu duy, nang luc lanh dao, quan ly va trinh do chinh tri dap ting va phu hop vdi yeu cAu cua cap ma can bo dd la thanh vien; con cong chtic la ngudi duoc tuyen dung, bd nhiem vao nhung vi tri lanh dao, quan ly, vao cac ngach, bac khac nhau de thuc hien cong viec mang tinh chuyen mon, nghiep vu; yeu cau cd tinh lien quyei ddi vdi ho la phai cd trinh do chuyen mon, nghiep vu phu hop vdi chtic vu, ngach, bac, vi tri lam viec. Bao cao so 179/BC-UBTVQHI2 cua Uy ban Thudng vu Quoc hoi trinh Qudc hoi ngay 11 thang 11 nam 2008
27. Vi !2 • f*J;! 2 *1 •!•!•! £ I P i w m m V|ET NAM iiiiiS&aiaitiMSa De tro thanh can bo phai thong qua viec bau cir, phe chuan hoac bo nhiem; con doi vdi cong chirc vc co ban phai qua thi tuyen hoac xet tuyen, b6 nhiem vdi nhirng tieu chuan. dicu kien cu the khong giong nhau. Che do dao tao, boi dudng, dieu kien bo nhiem vao nhirng chu'c danh, churc vu, ngach. bac doi voi cong chii'c vi the eo nhirng yeu cAu khac vdi can bo. Cong chirc quy dinh tai Dieu 32 cua I.uat can bo. cong chirc bao g6 m: a) Cdng churc trong co quan cua Dang Cong san Viet Nam, to churc chinh tri - xa hoi; b) Cdng chirc trong eo quan nha nirdc; c) Cong chiic trong bo may lanh dao, quan ly ciia don vi sir nghiep cong lap; d) Cdng chirc trong ca quan, don vi thuoe Quan doi nhan dan ma khong phai la s! quan, quan nhan chuyen nghiep. cong nhan qudc phong; cong churc trong co quan. don vi thuoe Cong an nhan dan ma khong phai la si quan, ha sT quan chuyen nghiep. Theo quy dinh ciia Dieu 61 L.uat can bo. cong chu'c 2008. cong churc cap xa co cac chirc danh sau day: a) Trudng Cong an; b) Chi huy trirdng Quan su': c) Van phong - lilting ke, d) Dia chinh - xay dung - do thi va moi trirdng (ddi vdi phirdng, thi tran) hoac dia chmh - nong nghiep - xay dung va moi trudng (doi vdi xa); d) Tai chmh - ke toan; e) Tu phap - ho tich; g) Van hoa - xa hoi. So vdi cac ddi tuong lao dong khac. can hd, cong chirc co nhung dac 'rung co han Id: - Can bo, cdng churc phai la cong dan Viet Nam thiet lap quan he lao long vdi Nha nude thong qua che do tuyen dung, bej nhiem, bau hay cir. Ho am viec tai cac co quan nha nude, to chuc chfnh tri, tci chirc chfnh tri - xa hoi. m im i.iinni.inyrii.u-n 11u n i ■■ n 11 m m ottttttth rr .nn■ rrrrrrrrpnirn?»m rrrrrrrrn i n r n r n n >i.i.:irrri?n I i i iffll I BAI HOC KINH TS QU&C; WMW ! li l i l l 1209 I I : I : I ■ i ■ : ! I I i I f I M > I i I I j I i i I : i l M : ■ ■ ■ I ' t I i ; ■ . 11 i i : ) ! ■ i I ■ 1 I I i : < : : i l i I I I ■ : : I i I I I : I t i ! ! I t i I t t M I I I I I I t ■ t i l • ! I j I I I I
28. ’• I 'l j j j j ’.'i*:; rji*;'. ji* Lj' *i*! *I*s !»!a. *'*;• :j T i l j ; * !'T* .* 1*:*!*^; • If 1* T*; i I*;»lj .1 ‘ I jij.jl* I« I«If I •:> - Can bo, cong churc bao gia cung la nguoi thuc hien mot cong vu, nhiem vu nao do cua Nha nude. IIo phai ganh vac mot nghia vu nhat dinh doi vai Nha nuoc va do vay ho cung duoc irao nhung quyen han nhat dinh de’ hoan thanh nghia vu cua minh. Trong qua trinh thuc hien cong vu, nhiem vu, can bd. cong churc chi duoc hanh dong trong pham vi quyen han duoc giao. - Hoat dong thi hanh cong vu, nhiem vu cua can bo, cong churc khong true tiep san xuat ra cua cai vat chat ma do la nhung hoat dong de thuc hien chuc nang quan ly nha nude noi chung. - Can bq. cong chuc la doi luong lao dong dac biet. Ho thuc thi quyen luc nha nude tren ba mat: lap phap, hanh phap va tu phap. Do do, quy che phap Iv didu chinh doi vdi can bo. cong chuc dirge xac dinh theo Luat Hanh chmh. - Can bq, cong chuc duoc hudng luong va cac che do dai ngo khac do ngan sach nha nude chi tra. Nhu vay. can bo, cong churc la nhung ngudi co quan he lao dong vdi Nha nude. Trong quan he nay luon luon ton tai hai yeu td: yeu td tu nguyen cua ngudi lao dong va yeu td y chi cua nha nude. Su ddng y cua ngudi lao ddng la yeu td can thiet, la didu kien budc dAu dd quan he nay dirge hinh thanh. Song, y chi’ cua co quan nha nude cd tham quyen mdi la yeu td quyet dinh hinh thanh quan he phap luat giua hai ben. Ngudi lao dong khong eo quydn buoc Nha nude phai trao cho minh mot chuc vu hoac nhung hoat dong nhat dinh. Khi da trd thanh cong chuc nha nude, ho khong cd quydn tu choi nhung cong vice duoc giao. Nha nude cd quydn thay ddi, didu dong cong tac, tham chi' chain dirt quan he do. trong cac trudng hgp nham dam bao lgi ich cua Nha nude. Cac ddi tugng la can bo, cong chuc dugc hudng luong tu ngan sach nha nude. Rieng doi vdi nhung ngudi dugc tuyen dung, bd nhiem vao mot ngach vien churc hoac giao giu' mot nhiem vu thudng xuyen trong cac don vi sur nghiep cua nha nude, td chuc chmh tri, to chtic chinh tri - xa hoi (trudng hoc. benh vien cong lap) dugc hudng luong tu ngan sach nha nude va cac ngudn thu su nghiep theo quy dinh cua phap luat.
29. _ ciigortQ s. l u At h a k h c h In h v i^t n a m '' ■ 2. Nhirng noi dung chu veu trong <|iiv cho phsip ly hanh chinh ciia can 1)6, cong chirc. Quy che phap ly hanh chinh hien hanh ve can ho. cong chufc duoc xac dinh theo I.uat Can bo. cong chu'c 2010 va cac Nghi djnh cua Chfnh phu da neu a phan tren. Nhln tdng the quy che phap ly hanh chfnh cua can bo, cong churc bao gom cac van dc chu yen' sau: a. Cong vu va nhung nguyen trie cong vu Can bo, cong chuc khac ve eo ban so vdi cac ddi tuong lao dong khac trong xa hoi d chd ho phai thu'c hien nhung cong vu, nhiem vu nha nuoc tai cac co quan nha nuoc, to chuc chfnh tri, to chuc chfnh tri - xa hoi, don vi luc lugng vu trang. don vi sir nghiep cua nha nude. Cong vu, nliicm vu la nhung hoat dong mang tfnh nha nude, nham thuc hien cac chuc nang cua Nha nude, vi loi fch xa hoi, lgi fch nha nude, lgi fch chfnh dang ciia cac to chuc va ca nhan. Can phan biet cdng vu vdi nhiem vu: Cong vu la hoat dong nha nude cd tfnh chai thudng xuycn, lien tuc; hoat ddng cdng vu chii yeu do doi ngu cdng chuc chuyen nghiep tien hanh. Nhiem vu la nhung cdng viec nha nude phai lam vi mot muc dfch nhat dinh trong mdt khoang thdi gian xac dinh. De dam bao cho can bd. cdng churc hoan thanh tot cdng vu. nhiem vu dugc giao. cdng chuc phai quan triet nhung nguyen tac chu yeu 1 ’ bao gdm: 1 . Tuan thu I lien phap va phap luat. 2. Bao ve lgi fch cua Nha nude, quyen. lgi fch hgp phap cua td chuc, cdng dan. 3. Cdng khai, minh bach, dung thAm quydn va cd su kidm tra, giam sat. 4. Bao dam tfnh he thong, thdng nhat, lien tuc, thdng suol va hieu qua. 5. Bao dam thu bac hanh chfnh va su phdi hgp chat che. " Xem (hem: Luat Can bo. cong chirc nam 2008 va cac Nghi dinh cua C lu 'n h phu. 12 Xem: Luat Can bo, cong churc nam. Difiu 3: Cac nguyen tic trong thi hanh cong vu j.ij.i ij.u .i.i i rr.T.i.uj.i.i tj i.u 11 i i i.n-iiT T P i itT n r n r T.n r r n *':i m *r« rr u iT r . rrm v ! r -.: i; ; it j;rj .jrTr iriT n T rrrT T T fT r.r.rm ’i’i 11 1 i . u . u \ m i j-liij-l-i-li I I !♦ SU IfTiVJ! i ? «33iVJ 1^1 111 3 i! i ii I i i i :» i r i i ij i « i i ii i «•«1 : i ii ’i'n ^ i i i i’«j •• l i V i i T i j i ii i l l j « i i i'»
30. : i i i i ii i i i i iii i i i i i.i i iiiji k?frT \% « i'if Hp I * if f I t l r M r i ! Ii* i i f c / »' *»* W I» I »;i b. Bau cu, tuyen dung, su dung can bd, cong chuc Bait cu thirdng duoc ap dung trong trirdng hop Nha nirdc can trao cho cdng dan dam nhiem mot chirc vu nhat dinh trong mot thdi gian nhat dinh (theo nhiem ky). Viec bau cir dai bieu Qudc hoi, dai bieu Hoi ddng nhan dan va cac churc danh khac trong he thong cac co quan nha nude diroc thirc hien theo quy dinh cua Hien phap, Luat Bi\u cir dai bie-u Qudc hoi, Luat Bau cu Hoi ddng nhan dan, Luat Td churc Qudc hoi, Luat To churc Chmh phu. Luat To chuc Hoi ddng nhan dan va Uy ban nhan dan va cac van ban phap luat khac. V iec• bAu cir cac chuc danh trong o td chuc chmh tri. • td chuc chinh tri . - xa hoi • duoc thirc hien theo didu le cua cac td churc dd. Nhung ngudi do bau cir dd dam nhidm chuc vu theo nhiem ky trong cac co quan nha nude, td churc chmh tri, td chu'c chmh tri - xa hoi khi thdi giu chuc vu duoc bd tri cdng tac theo nang luc. so trudng, nganh, nghd chuyen mon cua minh va duoc dam bao cac che do, chinh sach ddi vdi can bo, cong churc. Tuyen dung duoc thuc hien trong trudng hop Nha nude trao cho cdng dSn mot cdng vu, nhiem vu thudng xuyen tai cac co quan, td churc, don vi. Viec tuyen dung can bo, cdng churc do co quan td churc, don vi co thaim quydn tien hanh theo trinh tu, thu tuc do phap luat quy dinh. Ngudi duoc tuydn dung phai cd pham chat dao due, du tieu chuan va thong qua thi tuyen hoac xet tuydn. Viec tuyen chon va bd nhiem Tham phan Toa an nhan dan, Kiem sat vien Vien Kidm sat nhan dan duoc thuc hien theo quy dinh cua Luat To churc Toa an nhan dan, Phap lenh ve Tham phan va Hoi thaim Toa an nhan dan. Luat Td churc Vien Kiem sat nhan dan va Phap lenh vd Kidm sat vien Vien Kidm sat nhan dan. Vien chirc la cdng dan Viet Nam duoc tuydn dung theo vi tri viec lam, lam viec tai dim vi sir nghiep cdng lap theo che do hop dong lam viec, hudng luong tu quy luong cua don vi sir nghiep cdng lap theo quy dinh ciia phap luat. Quy chd phap ly didu chinh ddi vdi nhCrng ngudi la vien chuc lam
31. I I m Li»AT HANlH! CNfNHV \ $ T N j^ l i :1 j ■; j |! I j: ‘ jj I j: H:; I: j ■! vicc tai cac dan vi sir nghiep coin; lap thco che do hgp dong lam viec thi ap dung Luat vien chuc nam 2010 Can bo. cong chu’c trong eae co' quan nha nuoc. luc lugng vu trang, td chirc chinh tri, to chirc chmh tri xa hoi (goi chung la cong chuc) la cong dan Viet Nam, trong bien che va hudng luang tir ngan sach nha nude1'’. Dieu kien du' tuyen cong < hire gom co: - 1 .a cong dan Viet Nam. co dia «. i11 thuong tru tai Viet Nam; - Tuoi cua nguai du tuyen tir du 18 tuoi den dudi 40 tuoi. Truong hap ngudi du tuyen la sy quan. quan nhan chuven nghiep, vien chuc trong cac don vi su nghiep va doanh nghiep nha nude thi tuoi du tuyen co the cao han nhung khong qua 45 tuoi; - Co dan du tuyen; co ly lich ro rang; cd van bang, chung chi dao tao phu hgp vdi yeu cau cua ngach du tuyen; - Du sue khoe de dam nhan nhiem vu. cdng vu; - Khong trong thdi gian hi truv ciru trach nhiem hinh su, chap hanh an phat tu. cai tao khong giam giu. quan che. dang bi ap dung bien phap giao due tai xa. phudng, thi tran hoac dua vao co sd chua benh. ca sd giao due. Nguai du tuyen vao cong churc ciia to chuc chinh tri, td chirc chinh tri - xa hoi d trung uang, cap tinh. cap huyen; cua ca quan nha nude d trung uang, cap tinh. cap huyen phai qua thuc hien che do cong churc du bi. Khi tuyen dung cong chuc, ca quan, dan vi tuven dung phai can cir vao nhu cau cong vide, vi tri cong tac va chi lieu bien che duac giao. Ngudi trung tuyen cong chuc phai thue hicn che do tap sir. Khi het thdi gian tap sir, neu dat yeu cau thi dugc co quan cd tham quydn quyet dinh bd nhiem vao ngach cong chuc. Quy che stir dung can bo, cong chuc dugc thirc hien thong qua cac quy dinh ve vide bd tri, phan cong cdng tac, chuyen ngach, nang ngach; dao tao, bdi dudng; didu dong, bd nhiem giu chuc vu lanh dao. tir chuc, midn nhiem, luan chuye:n. biet phai va viec danh gia can bo, cong chuc theo quy dinh ciia I I Xem: Lual Can ho. cong chirc 2010 va cac Nghi dinh cua Chmh phu .rv7SITn5Tffi!5j5!ruTrirrrffrT77u^ !!:|!.i.i <;«j:iyffr7p!ffffT7757T?rfjrrr»Ti^Sjr»Trr3^rrS«^^^tj;rjj,;i!»Trr • J:M:IJ:l:l I:l-l l I-J I I I I I* I l;l 1:1 M l I I I I I -I l-I J I rt l l ll.H I I I IJ I I I M-M;l:l 1:1 1:1 1:1 I I t IM H I:IJ:I I I J-H l'H -M -H -l-l'l I I-M I:I J li:IH J I I H
32. f»;iyi^J'O f tP ' ti «l-ll A!*fr jftiA I1 Luat Can bo, cong chtic va cac Nghi dinh so 24/2010/ND-CP va Nghi dinh so 93/2010/ND cua Chinh phu. c. Quan ly can bo, cdng chuc Quan ly can bo, cong chtic la hoat dong co tAm quan trong dac biet, gop ph;tn quyet dinh vao viec nang cao chat luong cua dpi ngu can bo, cong chtic; dong thdi tang cudng hieu qua thuc thi nhiem vu. cdng vu cua cac can bd, cdng chtic. Noi dung va tham quyen cua cac co quan. to chtic trong viec quan ly can bo, cong chtic duoc thuc hien theo quy dinh cua phap luat ve td chtic bo may nha nude, phap luat vd can bo, cdng chtic va dieu le cua td chtic chmh tri, td chtic chmh tri - xa hoi. d. Nghia vu, quyen loi, nhiem vu vd quyen han ciia can bd, cdng chuc. Dieu 8 Luat can bd. cdng chtic quy dinh nghla vu cua can bd, cdng chtic ddi vdi Dang. Nha nude va nhan dan nhu sau: 1. Trung thanh vdi Dang Cong san Viet Nam', Nha nude Cong hoa xa hoi chu nghla Viet Nam; bao ve danh duTd qudc va loi ich qudc gia. 2. Ton trong nhan dan, tan tuy phuc vu nhan dan. 3. Lien he chat che vdi nhan dan, lAng nghe y kien va chiu su giam sat cua nhan dan. 4. Chap hanh nghiem chinh dudng loi, chu truong, chinh sach cua Dang va phap luat cua Nha nirdc. Nghla vu cua can bo, cdng chtic trong thi hanh cdng vu14 bao gom: 1. Thuc hien dung, day du va chiu trach nhiem ve ket qua thuc hien nhiem vu, quydn han duoc giao. 2. Cd y thtic td chtic ky luat; nghiem chinh chap hanh noi quy, quy che cua co quan, td chtic, don vi; bao cao ngudi cd thaim quydn khi phat hien hanh vi vi pham phap luat trong co quan, td chtic, don vi; bao ve bf mat nha nude. 14 Dieu 8 Luat Can bo. Cong chuc nam 2008
33. m u u A t m i m v i g r n m n 3. Chu dong va phdi hap chat die trong thi hanh cong vu: giu: gin doan ket trong co quan. td chuc. don vi. 4. Bao ve. quan lv va sir dung hicu qua, liet kiem tu san nha nude duoc giao. 5. Chap hanh quyct dinh cua cap tren. Khi cd can cu cho rang quyet dinh dd la trai phap luat thi phai kip ihdi bao cao bing van ban voi ngudi ra quyet dinh; trudng hop ngudi ra quvet dinh van quyet dinh viec thi hanh thi phai cd van ban va ngudi thi hanh phai chap hanh nhung khong chiu trach nhiem vd hau qua cua viec thi hanh. dong thdi bao cao cap tren true tiep cua ngudi ra quyet dinh. Nguoi ra quyet dinh phai chiu trach nhiem trudc phap luat vd quyet dinh cua minh. 6 ) Cac nghia vu khac theo quy dinh cua phap luat Tuong urng vdi cac nghia vu. can bo. cong churc duoc phap luat quy dinh cho hudng nhurng quycn U/i nhat dinh phu hop voi nhiem vu, cong vu ma ho dam nhan tai cac co quan, td chuc. Quydn loi cua can bo, cong chuc dirge quy dinh theo Bo luat lao dong va Luat can bo, cong chuc nhu quyen ciia can bo. cong chuc dugc bao dam cac didu kien thi hanh cong vu (Dieu 11 ); Quyen cua can bo, cong churc vd tidn luong va cac che do lien quan deii tien luang (Dieu 12); Quyen ciia can bo. cong churc vd nghi ngoi (Didu 13); va cac quyen khac (Dieu 14); Quyen han ciia can bo, cong chuc gan lien vai nhiem vu, cong vu dugc giao va la phuang tien quan lioug de lu> tliuc hien nhiem vu. cong vu. Do dd, can cir vao dia vi phap ly ciia urng ddi tugng can bo, cong churc va chuc nang, nhicm vu ciia co quan, dan vi nai ho lam vide ma phap luat quy dinh quven han ciia ho la khac nhau trong cac van ban phap luat. Tren co sd do ma can bo, cong churc chi dugc thuc hien cac nhiem vu quyen han trong khuon khd phap luat quy dinh. Neu vugt qua nhiem vu quyen han turc la vi pham phap luilt; can bo, cong chuc phai chju trach nhiem phap ly. d. Trach nhiem phap ly ddi vdi can bo, cdng chuc Trach nhiem phap ly ddi voi can bo, cong chuc phat sinh khi ho cd hanh vi vi pham phap luat hoac vi pham ky luat cong vu.
34. iiii ii.ii;i j ;i i i i i 'i;i i ■ i i i l . i i .i : •/ t l ^ A 1 I l U ( Ir4 A P I 1 j'SlT P JtS'ft I ^ j:|3-!*!-!• ! • ! • 1-!-*^*• -! 1 i Can ho, cong chuc co the phai ganh chju trach nhiem phap ly vdi tu' cach la can ho, cong chuc hoac vdi tu cach cong dan. Neu can bo, cong chuc vi pham phap luat vdi tu cach cong dan thi vd nguyen tac, ho phai chiu trach nhiem phap ly binh dang nhu cong dan khac vi pham phap luat. Trong pham vi chuong nay chi xem xet trach nhiem phap lv ciia can bo, cong chu'c trong quan trong thi hdnh nhiem vu, cong vu nha nitric. Sau day la cac loai trach nhiem phap ly co the’ duoc ap dung ddi vdi can bo, cong chuc. Mdt la. trdcli nliiem hinh sir duoc ap dung ddi vdi can bo, cong chuc khi ho thuc hien hanh vi pham toi theo quy dinh cua Bo luat hinh su. Neu can bo, cong chuc thuc hien toi pham co tinh chat dac thu gan lien vdi nhiem vu, cong vu (cac toi pham ve chuc vu, chuong X X I, Bo luat Hinh su nam 1999. Can bo, cong chuc pham toi khong co tinh chat dac thu (vdi tu cach cong dan) thi khi quyet dinh hinh phat, Toa an co the ct)i tu cach can bo, cong chirc la tinh tiet tang nang de xu' ly nghiem khic han so vdi cac cdng dan cung pham toi do. Hai la. trach nhiem hanh chinh duoc ap dung khi can bo, cong chuc co hanh vi vi pham hanh chinh co tinh chat dac thu gAn lidn vdi viec thuc hien nhiem vu, cong vu nha nude. Viec xu ly vi pham hanh chinh duoc tien hanh theo quy dinh ciia phap luat (Phan V I chuong V ). Ba la, trach nhiem ky luat duoc ap dung ddi vdi can bo, cong chuc khi ho co hanh vi vi pham ky luat trong khi thi hanh nhiem vu, cong vu. Day la che do ky luat hanh chinh, khac vdi che do ky luat lao ddng ddi vdi ngudi lao dong theo quy dinh cua phap luat lao dong. Can bo. cong chu'c vi pham cac quy dinh cua phap luat, neu chua den mire bi truy cuu trach nhiem hinh su, thi tuy theo tinh chat, mure do vi pham phai chiu mot trong nhung hinh thu'c ky luat1' (trach nhiem ky luat) theo quy dinh ciia Luat Can bo, cong chuc. - Doi vdi can bo, cac hinh thu'c ky luat bao gom: Lu&t Can bo. Cong chirc 2008: Didu 78-79
35. 5:*S5!*5!i3:i55:i5:W:jS5riS;i3l*5!*'*3 -■ ■ ■ j j j j l l f ' j j f i k H^NHj ftNM I I P NAM illB a) Khicn trach; b) Canh cao; c) Cach chuc; d) Hai nhiem - Ddi vdi cdng chuc, cac hinh thirc ky lual hao gdm: a) Khidn trach; h) Canh cao; c) Cach churc: d) Giang chuc; d) Cach churc: e) Buoc thdi viec. Mot diem mdi vd trach nhiem cua cdng chtic15 theo Luat Can bo, Cong chirc nam 2008 la neu cdng chuc hai nam lien tiep hoan thanh nhiem vu nhung con han che vd nang luc hoac cd hai nam lien tiep. trong dd cd mot nam hoan thanh nhiem vu nhung con han che vd nang lire va mot nam khong hoan thanh nhiem vu thi co quan, td chuc. don vi cd thaim quyen bd tri cdng tac khac. Cdng chuc hai nam lien tiep khong hoan thanh nhiem vu thi co quan, td chuc. don vi cd tham quydn giai quyet thdi viec. Bon la, track nhiem vat chat la trach nhiem bdi thudng bang tidn cua can bd, cdng chirc cho co quan, 16 cllifc, do'n \ i bi thiet hai ve tai sail do can bo, cdng churc dd lam mat mat, hu hong hoac gay ra. Viec xu ly trach nhiem vat chat ddi vdi can bo. cong chuc duoc thuc hien theo Nghi dinh sd 118/2006/ND-CP ngay 10-10-2006 ciia Chinh phu. Can bo, cong chuc bi xu ly trach nhiem vat chat cd quydn khieu nai vd quyet dinh bdi thudng thiet hai cua co quan, ngudi cd tham quydn theo quy dinh cua phap luAt ve khieu nai, td cao. Nam la, trach nhiem bdi thudng ciia Nlu) nude la trach nhiem ciia Nha nude vd viec bdi thudng nhurng thiet hai ma cac ca nhan, td churc da phai I ft Xem Di6u 58, Luat Can bo. Con# chuc 2008
36. ganh chiu do can bo. cong chirc gay ra khi thi hanh nhiem vu, cong vu trong hoat dong quan ly hanh chinh, to tung. thi hanh an. Viec bdi thirdng cua nha nude cho cac ca nhan, id chirc bi thiet hai diroc hire hien theo quy dinh cua Luat trach nhiem bdi thirdng ciia Nha nude nam 2009. Kinh phi bdi thudng duoc dam bao tir ngan sach nha nirdc. Can bo, cong chuc co hanh vi vi pham phap luat trong khi thi hanh nhiem vu, cdng vu gay thiet hai cho ngudi khac phai hoan tra cho ngan sach nha nude mot khoan tidn ma Nha nude da bdi thirdng cho ngudi bi thiet hai theo quyet dinh ciia co quan cd thaim quydn. V. QUY CHE PHAP LY HANH CHINH DOI VCfl CAC TO CHUC XA HOI, CONG DAN, NGU()I NU()C NGOAI, NGUOl KHONG Q U O C T IC H 1. Cac td churc xa hoi Nha nude ta la nha nude ciia nhan dan. do nhan dan va vi nhan dan. Tat ca quydn lire nha nude thuoc vd nhan dan. Dd la nhung nguyen tac hien dinh trong t6 chuc va hoat dong ciia Nha nude ta. Nhan dan thuc hien quydn luc ciia minh mot mat thong qua nhung dai dien trong bo may nha nude do minh true tiep bau ra va bai m iln, mot mat khac thong qua su tham gia true tiep cua nhan dan, ciia cac td chuc xa hdi ciia nhan dan vao cac cong viec ciia Nha nude. Chinh vi vAy, cac td chuc xa hoi la mot loat chii thd quan trong cua quan ly nha nude, quan ly xa hoi, la bo phan cau thanh he thong chinh tri cua nha nude, 0 nude ta, cac td chirc xa hoi cd nhidu loai khac nhau, thuoc nhidu llnh vuc khac nhau ciia ddi song xa hoi nhung ddu giong nhau d chd, dd chinh la hinh thirc td chuc tir nguyen cua ngudi lao dong duoc td chuc va hoat dong theo didu le cua minh phu hop vdi phap luat nha nude, nhan danh td chtic minh tham gia quan ly nha nude, quan ly xa hoi, nham bao ve loi ich chinh dang ciia cac thanh vien, dong vien giao due cac thanh vien cua minh nang cao y thtic va trach nhiem cdng dan trudc xa hoi, nuoc nha nude, song va lam viSc theo phap luat. Cac td chtic xa hoi cd nhung dac didm chung la:
37. - Deu la nhung hinh thuc td churc tir nguvcn cua ngudi lao dong cung chung mot loi fch, mot muc dich. hay cung mot giai cap hoac cung nghe nghiep. - Khi tham gia quan ly xa hoi. quan ly nha nuoc, cac 16 chuc xa hoi nhan danh t6 chuc minh chu khong nhan danh nha nude. Chi trong nhurng trudng hop cu the’ nao do, to chufc xa hdi duoc nha nude trao quydn thay mat nha nude quan ly cac cong viec nhat dinh, no mdi hanh dong nhan danh nha nude. - Cac t6 chuc xa hoi td churc va hoat dong theo che do tu quan. Che do do duoc xac dinh trong dieu le do cac thanh vien trong td churc xay dung nen. Ngoai ra, co mot sd td churc xa hoi khong co dieu le ma duoc td chuc va hoat dong theo quy dinh cua Nha nude nhu td chuc thanh tra nhan dan, td churc hoa giai v.v - Churc nang cua cac td churc xa hoi noi chung la bao ve cac quydn va lgi ich hgp phap cua cac thanh vien. ddng thdi giao due va dong vien cac thanh vien y thurc trach nhiem cdng dan trudc Nha nude va xa hoi, song va lam viec theo phap luat. Cac td churc xa hoi bao gom: td churc chfnh tri, td churc chfnh tri - xa hoi, td churc chfnh tri - xa hdi - nghe nghiep. td chuc xa hoi nghd nghiep va cac td churc xa hdi khac. Td churc chfnh tri duy nhat d nude ta la “ Dang Cong san Viet Nam - doi tien phong cua giai cap cong nhan Viet Nam, dai bieu trung thanh quyen lgi cua giai cap cong nhan, nhan dan lao dong va cua cac dan toe, theo chu nghia M ac - Lenin va tu tudng lid Chi' Minh, la luc lugng lanh dao Nha nude va xa hoi. Moi td churc cua Dang hoat ddng trong khuon khd Hien phap va phap luat” (Dieu 4 Hien phap 1992). Cac td churc chfnh tri - xa hoi chu yeu nhu Mat tran Td qudc Viet Nam, Tdng lien doan lao dong Viet Nam, Doan Thanh nien Cong san Hd Chi' Minh, Hoi lien hiep phu nur Viet Nam, I Idi ndng dan Viet Nam, Hoi cuu chien binh Viet Nam. Cac td chuc chfnh tri - xa hoi hoat dong dudi sur lanh dao cua Dang Cong san Viet Nam. cd vai trd quan trong trong he thdng chfnh tri, la co sd chfnh tri cua chfnh quydn nhan dan.
38. Cac tcS chuc chmh tri xa hoi - nghe nghiep va cac to chuc xa 16i ighe nghiep thanh lap theo sang kien cua Nha nude, hoat dong tren mot linh vuc chuyen mon nganh ngh6 nhat dinh nhu Hoi luat gia. Trung lam .ion; tai quoc te Viet Nam, Hiep hoi cac nha doanh nghiep tie Ha Noi, Hoi can 10c, Hoi co hoc v.v cac lei chuc nay thanh lap va hoat dong theo che co biii cu dan chu va co he thong phan tan. Giua cac thanh vien khong co quai he doan the. Ngoai ra trong thuc te con co cac to chirc tu quan khac nhu Hoi phu huynh. Hoi bao tho v.v 2. Cong dan Khai niem cong dan gan lien vdi khai niem quoc tich. Q uic tici la moi lien he phap ly cua mot nguoi doi vdi mot Nha nude nhat dinh. Mo: lien he phap ly nay duoc bieu hien trong tong hop cac quyc;n va ngh a vi ciia ngudi do vdi Nha nude. Mot ngudi mang qudc tich nude nao thi diroc o i la cong dan cua nude do. Ditiu 49 Hien phap 1992 ghi nhan: “ Cong dan nude Cong hoa x; hoi chii nghia Viet Nam la ngudi co qudc tich Viet Nam". Mdi lien lie ph;p ly ciia cong dan ddi vdi Nha nude xuat hien tu khi ngudi dd sinh ra V i ket ihuc khi ngudi do chet. Khi song d nude ngoai, kieu dan ciia nude nao cun< vin phai chiu su tai phan ciia nude dd. khong duoc mien cac nghia \u do vdi To qudc. dong thdi duoc Nha nude bao ho ve quyen loi. Didu 4 Lual Qudc tic Viet Nam nam 2008 quy dinh: “Nha mdc rong hoa xa hoi chii nghia Viet Nam cong nhan cong dan Viet Nam co mot juoc tich la qudc tich Viet Nam, trir trudng hop Luat nay cd nhung quy di.ih klac” . Khoan 2 DiC;u 13 quy dinh: “ Ngudi Viet Nam dinh cu d nude ngoa ma.hua mat qudc tich Viet Nam theo quy dinh ciia phap luat Viet Nam trudc igay Luat nay co hieu lire, thi van con qudc tich Viet Nam va trong thdi han 5 tam, ke tir ngay Luat nav cd hieu luc, phai dang ky vdi coquan dai dien Viet Nam d nude ngoai de giu qudc tich Viet Nam” . Quydn va nghla vu ciia con; dan Viet Nam ddng thdi cd qudc tich nude ngoai dang dinh cu d nude ngoaiduoc thuc hien theo quv dinh ciia phap luat cd lien quan.
39. cac cuoc cach mang tir san. Trong xa hoi phong kien, nguoi dan duoc xem la “ than dan” . Thfin dan chi co nghia vu, khong co quydn gl ve chfnh tri. NsayW 1 J nav. w " 0 nude Cons W hoa xa hoi • chu nahia i . Viet • Nam. moi ca nhan deu co quydn co quoc tich. Cong dan Viet Nam khong bj tudc quoc tich Viet Nam, trir truong hop quy dinh tai Dieu 31 cua I.uat nay. Nha nuoc Cong hoa xa hoi chu nghia Viet Nam la Nha nuoc thong nhat cua cac dan toe cung sinh song tren lanh tho Viet Nam, moi thanh vien cua cac dan toe deu hinh dang vc quydn co quoc tich Viet Nam ” 1 . Ngudi co quoe tich Viet Nam la cong dan Viet Nam. Cong dan Viet Nam duoc Nha nude Cong hda xa hoi chu nglua Viet Nam bao dam cac quydn cong dan va phai lam iron cac nghia vu cong dan ddi vdi Nha nude va xa hoi theo quy dinh cua phap luat. Nha nuoc Cong hda xa hoi chu nghia Viet Nam co chfnh sach dd cong dan Viet Nam d nude ngoai cd didu kien hudng cac quydn cong dan va lam cac nghia vu cong dan phu hop vdi hoan canh song xa dat nude. Trong mot nha nude phap quven, neu vien chuc nha nude chi duoc hanh dong trong pham vi quyen ban dirge giao tin cong dan dugc lam moi viec ma phap luat khong cam. Do vay, cong dan tham gia vao nhidu loai quan he phap luat thuoe cac nganh lual khac nhau. Cong dan tham gia vao quan he phap luat hanh chfnh trong cac iruong hgp sau day: - Khi cong dan su dung quydn cua minh va quyen dd eung cac lgi fch hgp phap bi xam hai. - Khi cong dan thue hien nghia vu ve hanh chinh. kinh te, xa hoi. - Khi cac quydn va lgi fch hgp phap cua cong dan bi xam pham va nha nude phai bao vd va phuc hdi nhung quyen do. - Khi cong dan khong thuc hien nghia vu cua minh doi vdi nha nude, phat sinh quan he vdi cac coquan nha nude co tham quydn. Cac quyen va nghia vu cua cong dan trong quan ly hanh chfnh nha nude bao gdm nhieu noi dung cu the trong cac linh vuc quan ly hanh chfnh - Di£u 2 Lual quoc lich Viet Nam nam 2008 n r m ; r u n ; irrr n j ij iji m J i 11!rm ej » m ii i i i »rrr.HTrrrrrr : »i 1 r; r n •? n m n n n.rrrwj \a i.u.u.u 11 i.iT.!T»n u i i H Xjrn uuiuh 1 IJJIIJ-IIIII ;;. •!.; I I «.»;; » I I 11 1111111w.i;;i J Im I I « I Iu I 1 1 m • • I I I m I I > • I m1> I » * i :w • I I ol*« I eI.I ) 1K I I « i1 mI I 1 1 I Im I » I I I I qt 1 I uI I 1 &I I I cI " I I I • 1:HM I I t I • l;l I I I I I I J I I I I I l « •1:1:1:1:11
40. chinh tri; trong llnh vuc kinh te; trong llnh vuc van hoa - xa hoi. Cac quyen cu thei do dirac quy dinh trong Hien phap 1992 (chuang V) va nhieu dao luat va van ban dudi luat khac nhir: Luat cong doan, Luat bao chi', Luat giao due, Luat nghla vu quan su'. Luat khieu nai, td cao cua cdng dan. 3. Ngudi nude ngoai va ngudi khong qudc tjch Ngudi nude ngoai la ngudi cu tru a mot nirdc nhung mang qudc tich •I cua mot nude khac. 0 Viet Nam. ngudi nude ngoai la ngudi co qudc tich cua mot qudc gia khac dang lao dong, hoc tap. cdng tac, sinh song tren lanh thd Viet Nam nhu cac vien chuc ngoai giao, ngoai kieu, doanh nhan nude ngoai. Ngudi khong qudc tich la ngudi khong cd qudc tich Viet Nam va cung khong co qudc tich nude ngoai. Quy che phap ly ddi vdi ngudi mfdc ngoai d Viet Nam duoc xay dung tren cac nguyen tac tien bd, phu hop vdi phap 1 uAt va tap quan qudc te. Dieu 81 Hien phap 1992 ghi nhan: “ Ngudi nude ngoai cu tru d Viet Nam phai tuan theo Hien phap va phap luat Viet Nam, dugc Nha nude bao ho tinh mang, tu san va cac quyen chinh dang theo phap luat VietNam” . Ngudi khong qudc tich la ngudi khong mang qudc tich mot nude nao ca. Nhurig trudng hgp khong co qudc tich cd the do: - Mat qudc tich, thoi quoc tjch ma chua co quoc tich mdi - Luat qudc tich cua cac nude mAu tliuAn nhau - Cha me mat qudc tich hoac khong qudc tich thi con sinh ra cung cd the la ngudi khong qudc tich. Khac vdi nhieu nude khac, d nude ta khong cd su phan biet ddi xu giua ngudi nude ngoai va ngudi khong quoc tich. Ho deu dugc dieu chinh cua cung mot quy che phap ly hanh chinh. Dac diem quy che phap ly hanh chinh ddi vdi ngirdi nude ngoai d Viet Nam la ho phai chiu su tai phan ciia lie thong phap luat, phap luat Viet Nam va phap luat cua nude ma ho mang qudc tich. Ho khong dugc hudng mot so quydn va lam mot sd nghla vu lien quan true tiep den qudc tich Viet Nam nhu: nghia vu quan sir. quyen bau cir, quyen tudo cu' tru va di lai 222 ; ■ >'• ■ ^TRl/dNG OAI HOC D M .;:.: .! * 1 ;,ii,. ^
41. g: j: , : MJ#T HftMHCHjNFi W$T'< NflM: :i:: j::: w;::: "i:: * Quy che phap ly hanh chfnh doi vdi nguai nude ngoai. ngudi khong qudc tich bao gom cac noi dung chu veu la: - Cac quy dinh vc xuat nhap canh, dang ky ihudng tru. tam tru1H. - Cac quycn va nghia vu eua ho trong thdi gian thudng tru, tam tru tai Viet Nam - Cac quy dinh rieng ve cu tru. di lai. - Cac loai nganh nghe, cong vice ma ho khong dugc lam 17. VI. TRACH NHIEM HANH CHINH I. Vi pham hanh chfnh V i pham hanh chfnh la mot dang cu the cua vi pham phap luat xay ra kha phd bien trong cac llnh virc cua quan ly nha nude. Tuy muc do nguy hidm cua no thap hon toi pham hinh sir nhung vi pham hanh chfnh la hanh vi gay thiet hai hoac de doa gay thiet hai lgi fch cua Nha nude, cua tap the, lgi fch cua ca nhan cung nhu lgi fch cluing cua toan xa hoi: gay mat trat tu, ky cuong trong cac lfnh vuc quan ly nha nude. Khai niem vi pham hanh chfnh dugc xac dinh mot each gian tiep tai Phap lenh xu ly vi pham hanh chfnh do liy ban thudng vu Qudc hoi thong qua ngay 2-7-2002. da dugc sira doi, bo sung nam 2007 va 2008. Theo do, vi pligm hanh chinh duoc hicu la hdnh vi co y hoac vo y cua ca nhan, co quail, to chifc vi pham cac quy dinh cua phap lual ve quan ly nha ni(&c md chifa den mi(c Id lgi phgm. De phan biet vi phan han lic h si h voi toi pham va eae vi pham phap luat khac, co the nhan thay vi pham hanh chfnh co cac dac diem sau day: - V i pham hanh chfnh vdi toi pham phap luat thudng xay ra trong cac ITnh vuc cua quan ly nha nude, nhung muc do nguy hidm cho xa hoi thap horn toi pham hinh su. - Chu the' vi pham hanh chfnh da dang, co the1 la cac co quan nha '* Xem Phap lenh nhitp canh. \uai canh. cir tru cua ngurai iiurtc ngoai tai Viet Nam ngay 28/4/2000 1,1 Xem Nghi dinh 14/2001/ND-CP Ngay 25 thang 4 nam 2001 ! !!•! ! H i ! H ! ; ! ! ! U !!! ?!1T1! Hi ?! f! L! ?!!:!:!H \ ! j ' ! f?T IT •TVr Y: ! V1 {TT-T^iT-IQ'T'! !T 7 J T rn T n !! T7? Tf ! II H T VTH !T ^!I ! ! !! i .5 „m llttlidM&DASHae KINn f E QllOClMfa i «.22il
42. nuac, cac td chuc va ca nhan (cong dan Viet Nam, ngudi nuac ngoai, nguai khong quoc tich). - V i pham hanh chinh thuang xam hai cac quy tac quan ly nha nuac trong cac Unh vut cua ddi song xa hoi. 2. Trach nhiem hanh chinh •% a. Kh ai niem, dac diem Khi mot ca nhan hay td chuc co hanh vi vi pham phap luat, vd nguyen tac, ho phai ganh chiu trach nhiem nhung hau qua phap ly bat lgi nhat dinh theo quy dinh cua phap luat. Nhu vay, trach nhiem hanh chinh la mot loai trach nhiem phap ly ap dung doi vai nhung ca nhan, td chuc da co hanh vi vi pham hanh chmh, xam hai quy tic quan ly nha nuoc trong cac llnh vuc ciia ddi song xa hoi. So vdi cac loai trach nhiem phap ly khac, trach nhiem hanh chmh co cac dac diem rieng: - Trach nhiem hanh chinh la hinh thuc trach nhiem phap ly ap dung doi vdi ca nhan, td churc co hanh vi vi pham hanh chinh trong cac llnh vuc quan ly nha nude. - Chii the’ co tham quyen ap dung trach nhiem hanh chinh chii yeu la cac ca quan hanh chmh nha nude va can bo, cong churc ciia cac ca quan do. - Ddi tuong bi ap dung trach nhiem hanh chmh la cac to churc, ca nhan (V iet Nam va nude ngoai) khi ho co hanh vi vi pham phap luat hanh chmh. - Trach nhiem hanh chmh la trach nhiem phap ly ma td churc, ca nhan phai ganh chiu trudc Nha nude khi ho vi pham hanh chmh. - Vide truy curu trach nhiem hanh chmh dugc tien hanh tren ca sd cac quy dinh ciia phap luat hanh chmh va theo thii tuc hanh chmh. Theo nghla chung, trach nhiem hanh chinh trudc het la nhung hinh thurc trach nhiein do vi pham hanh chinh, quy dinh theo Phap lenh xir ly vi pham hanh chinh nam 2002. Ngoai ra, con bao gom trach nhiem phap ly ciia can bo, cong churc theo phap luat ve can bo. cong chirc da dugc dd cap d phan tren. Trong phan nay, chi de clip trach nhiem hanh chmh do vi pham hanh chmh.
43. ffl w M i i r m m ew fN n ig f M 1 ii iiai ffiM i li'l h. Tham quyen xu ly vi pham hanh chinh Theo Phap lenh Xu' ly vi pharn hanh chinh nam 2002 (si’ra d6 i bo sung nam 2007 va 2008). tham quyen xu’ ly vi pharn hanh chinh thuoc vd: - Chu tich U y ban nhan dan cac cap; - Cong an nhan dAn; - Bo doi bien phong; - Canh sat bien; - Hai quan; - Kiem lam; - Co quan thue; - Quan ly thi trudng; - Thanh tra chuyen nganh; - Giam doc Gang vu hang hai, Giam doc Gang vu duang thuy noi dia, Giam doc Gang vu hang khong; - Toa an nhan dan; - Ca quan thi hanh an dan su'; - Nguai dung dau ca quan dai dien ngoai giao, ca quan lanh sir. ca quan khac dugc uy quydn thirc hien chuc nang lanh sir cua Viet Nam a nuac ngoai. Cue trirong Cue quan ly Ian dong ngoai nuoc; - Chu tich Hoi dong canh tranh va Thu truang caquan quan ly canh tranh: - Uy ban chung khoan. Ngoai ra, Thu truang va cac can bo, cong chuc cua nhung ca quan, dan vi noi tren cung co quyen nhan danh ca nhan xu ly cac vi pham hanh chmh trong pham vi thaim quydn theo quy dinh cua phap luat. c. Cac hinh thuc xu ly vi pham hanh chinh Hinh thuc xu ly vi pham hanh chinh bao gom cac hinh thurc xu phat vi pham hanh chinh, cac bien phap khac phuc hau qua, cac bien phap xir ly hanh chinh khac va cac bien phap ngan chan va dam bao viec xu phat vi pham hanh chmh.
44. !; , i i ; |1 i ;< & A I CIJC JH tdil {jj ij jj jjf j];H jj: If jjf i | ij c.l Xu phat vi pham hanh chinh (Xu phat hanh chinh) X ii phat vi pham hanh chmh la hoat dong cua cac chu the co tham quydn theo quy dinh cua phap luat ap dung vai cac lei chuc. ca nhan vi pham hanh chmh trong cac llnh vuc quan ly hanh chmh nha nuac. Cac hinh thuc thuc xii phat hanh chinh bao gom 3 nhom sau day: Mot Id, cac hinh tlu'fc xi’f pliat cln'nli: - Canh can dugc ap dung ddi voi td chuc. ca nhan vi pham hanh chmh nho, kin d;iu, co tinh tiet giam nhe". hoac ddi vdi moi hanh vi vi pham hanh chinh do ngudi chua thanh nien tu du 14 tuoi den dudi 16 tuoi thirc hien. Canh cao dugc quyet dinh bang van ban. - Phat tien dugc ap dung ddi vdi cac td chuc, ca nhan vi pham hanh chmh va khong thuoc trudng hgp bi xu phat canh cao. Muc phat tidn trong xu phat vi pham hanh chmh, tuy theo tinh chat va rniic do vi pham, toi thidu la 10.000 dong va toi da la 500.000.000 ddng. l ien xu phat vi pham hanh chinh dugc nop vao ngan sach nha nirdc. H ai Id. cac hinli thuc xu pliat bd sung: - Tudc quyen sU dung giay phep. chung chi hanh nghe dirge ap dung cd thdi han hoac khong thdi han ddi vdi cac ca nhan, td chtic vi pham nghiem trong quy dinh su dung giay phep, cluing chi hanh nghd. Trong thdi gian bi tudc quyen sir dung giay phep. cluing chi hanh nghe; ca nhan, td chiic khong dugc tien hanh cac hoat dong ghi trong giay phep. chiing chi hanh nghe dd. - Tich thu tang vat. phuang tien duc/c su dung de vi pham hanh chinh la viec sung vao quy nha nude vat, tien, hang hoa, phuang tien cd lien quan true tiep den vi pham hanh chinh. Bien phap tich thu tang vat, phuang tien dugc sir dung de vi pham hanh chmh phai do ngudi co thaim quydn quyet dinh theo quy dinh cua phap luat. Khong tich thu tang vat, phuang tien bi ca nhan, td chuc vi pharn hanh chinh chiein doat, sir dung trai phep ma tra lai cho chii sd huu hoac ngudi quan ly, sir dung hgp phap. 2*»Xem: Phap lenh xu ly vi pham hanh chmh 02/07/2002 (sira doi, b6 sung nam 2007 va 2008)
45. M ij-lS-'.-lijii'i-J-i-i'tiiim -iFili; m r n m ite m - True xuat dugc ap dung chi voi ngudi nude ngoai co hanh vi vi pham phap luat Viet Nam. buoc ho phai rdi khoi lanh tho Viet Nam. True xuat co the ap dung la hinh thuc xir phai chfnh hoac xir phat bo sung khi dirge ap dung kem theo hinh thurc xir phat chfnh tuy tung trudng hgp cu the. Ddi vdi mdi vi pham hanh chfnh. ca nhan td chuc vi pham chi bi xu phat mot lan, bang mot trong cac hinh thuc xu phat chfnh. Ngoai hinh thu'c xir phat chfnh. tuy theo tfnh chat, muc do vi pham ma co quan hoac ngudi co thiim quyen con co the ap dung kem theo mol hoac nhieu hinh thuc xii phat bo sung. C.2. Cdc bien phap khac phuc hau qua Ngoai viec xu phat ddi vdi ca nhan, to chu'c vi pham hanh chfnh, co quan hoac ngudi co thaim quyen xu phat hanh chfnh con co the: ap dung mot hoac nhieu hien phap klidc phuc hau qua nhu sau: - Buoc khoi phuc lai tinh trang ban dau da bi thay d6 i do vi pham hanh chfnh gav ra hoac buoc thao do cong trinh xay dung trai phep; - Buoc thuc hien cac bien phap khac phuc tinh trang o nhidm moi trudng, lay lan dich benh do vi pham hanh chfnh gay ra; - Buoc dua ra khoi lanh tho Viet Nam hoac buoc tai xuat hang hoa, vat pham, phuang tien; - Buoc tieu huy vat pham gay hai cho sue khoe con ngudi, v3t nuoi va cay tr6 ng, van hoa phaiin doc hai; - Bien phap kh3c phuc hau qua khac do ngudi co thaim quydn quyet dinh ap dung theo quy dinh cua Chmh phu. Tuy tung llnh vuc quan ly nha nude. Chfnh phii co the quy djnh cac bien phap khac phuc hau qua khac de xu ly vi pham hanh chfnh. Ca nhan, t6 chuc vi pham co trach nhiem phai thuc hien cac bien phap khac phuc hau qua va ganh chiu moi chi phi lien quan theo quyet dinh xu ly cua co quan hoac ngudi co thaim quyen. Trirdng hgp viec kh^c phuc hau qua la can thiet vi lgi fch cong thi ca quan quan ly co thAm quydn su dung kinh phi tir ngan sach nha nude cap cho ca quan minh dd thirc hien bien phap khik phuc hau
46. qua do. Ca nhan, lo chtic vi pham hanh chmh phai hoan tra kinh phi cho co quan da thuc hien cac bien phap khac phuc hau qua. c.3. Cac bien phap xu ly hanh chinh khac Cac bien phap xti ly hanh chmh khac chi ap dung doi vdi cac ca nhan la cdng dan Viet Nam vi pham phap luat vc an ninh, trat tir, an toan xa hoi nhung chua den mtic bi truy ctiu trach nhiem hinh sir. Muc dfch ap dung cac bien phap nay la nhiim giao due y thtic chap hanh phap luat cua doi tuong vi pham; giao due va tao dieu kien cho nguoi vi pham tro thanh cong dan luong thien, co ich cho xa hoi va ngan ngua kha nang tai pham cua ho. Vice ap dung cac bien phap xu ly hanh chinh khac phai do ngudi co thaim quyen tien hanh, dung ddi lugng va theo dung thu tuc do phap luat quy dinh. Cac bien phap xu ly hanh chmh khac bao gom: - Giao due lai xa, phuong, thi Iran; - Dua vao Irudng giao duang; - Dua vao ca sd giao due; - Dua vao ca sd chua benh. Noi dung cu thd cua cac bien phap xu' ly hanh chmh khac dugc quy dinh tai Chuang III cua Phap lenh xu ly vi pham hanh chmh. c.4. Cac hien phap ngan vd dam hao viec xu ly vi pham hanh chinh Ben canh cac hinh thtic xti phat vi pham hanh chmh va cac bien phap xti ly hanh chinh khac, khi xti ly vi pham hanh chinh tuy lung trudng hgp, co quan hoac ngudi co thaim quyen con co thd ap dung cac hien pluip ngan chan vi pham hanh chinh vd hao dam viec xu ly vi pham hanh chinh la: - Tam giu ngudi; - Tam giu tang vat, phuang lieti vi pham hanh chinh; - Kham ngudi; - Kham phuang tien vAn lai, do vai; - Kham noi cat giau tang vai, phuong tien vi pham hanh chmh; - Bao lanh hanh chinh;
47. .1.1 11;: 1:: j]-llj: :gjjI M U A nrjjH A fiH ’ C H iN K i V jjpT^ jfMAIMHH^h |1111|i-^MHji jlj - Quan ly ngudi nirdc ngoisi vi pham phap luat Viet Nam trong thdi gian lam thu tuc true xuat; - Truy tirn ddi tuong phai thap hanh quyct dinh dua vao trudng giao dudng, co sd giao due, co sd chua benh trong trudng hop bo tron. Noi dung cua cac bien phap nay duoc quy dinh tai chuong V (tir Dieu 43 den Dieu 52) Phap lenh xu' ly vi pham hanh chmh 2/7/2002. Khi ap dung oac bien phap ngan chan va bao dam vice xu ly vi pham hanh chmh, ngudi co tham quydn phai tuan thu nghiem ngat cac quy dinh cua phap luat co lien quan. d. Doi tuang dp dung xu ly vi pham hdnh chinh Xu phat hdnh chinh duoc ap dung ddi vdi td chuc. cd nlidn cd hanh vi vi pham hanh chinh bao gom tat ca ca nhan. Io chuc Viet Nam; ca nhan, td chuc rude ngoai vi pham hanh chi’nh tren cac linh vuc khac nhau cua quan ly hanh chmh nha nude, chua den muc phai iruv cuu trach nhiem hinh su. Dd'i viri cd nhan, ngudi tu du 14 den dudi 16 tu6 i bi xu phat hanh chinh vd vi pham hanh chmh do cd y; ngudi tir du 16 tu6 i trd len bi xu phat hanh chinh vd moi vi pham hanh chinh do minh gay ra. Ngudi tu du 3.4 den dudi 15 tucSi vi pham hanh chmh tin bi phat canh cao. Ngudi tu du 16 den dudi 1$ tu6 i vi pham hanh chfnh thi bi ap dung moi hinh thuc xir phat chfnh. Khi phat tidn ddi vdi ho thi muc phat tien khong qua 1/2 muc phat tidn ddi vdi ngitdi thanh nien; trong trudng hop ho khong co tien nop phat thi cha me hoac ngudi giam ho phai nop thay. Quan nhan tai ngu, quan nhan du bi trong thdi gian tap trung huan luyen va nhung ngudi thuoe lire luong cong an nhan dAn vi pham hanh chfnh thi bi xu ly nhu ddi vdi cdng dan khac; trong trudng hop cAn ap dung hinh thuc phat tudc quyen sir dung mdt so giay phep hoat dong vi muc dfch qudc phong, an ninh thi nguoi xu phat khong true tiep xu ly ma dd nghi co quan, don vi quan doi, cong an eo tham quydn xu lv theo Didu lenh ky luat. Td chirc bi xu phat hanh chfnh vd moi vi pham hanh chfnh do minh gay ra. Sau khi chap hanh quyet dinh xu' phat, 16 chirc bi xu phat xac dinh ca
48. j '.»: i u i A A T D i M l i p U n p |"|1 AT Xi/i I' rPl'inrK*'««* *'* nhan co l6 i gay ra vi pham hanh chfnh dc quy kei trach nhicm phap ly cua ngudi do theo quy dinh cua phap luat. Cd nhau, td chuc nude ngoai vi pham hanh chfnh trong pham vi lanh thd, vung dac quyen kinh te va thdm luc dia cua nha nude Viet Nam thi hi xu phat hanh chfnh theo phap luat Viet Nam, trir trudng hop didu udc qudc te ma Viet Nam la thanh vien co quy dinh khac. d. Thu tuc xu phat vi pham hanh chinh d .l Thu tuc don gian Ddi vdi nhung trudng hop xu phat vi pham hanh chfnh hang hinh thuc canh cao hoac phat tidn tu 1 0 .0 0 0 d6 ng den 2 0 0 .0 0 0 d6 ng thi ap dung thu tuc don gian. Ngudi co thaim quyen xu phat ra quyet dinh xu' phat tai ch6 ma khong phai lap bien ban, tru trudng hop vi pham hanh chfnh duoc phat hien nhd su dung phuong tien, thiet bi ky thuat nghiep vu. Neu phat tidn thi trong quyet dinh phai ghi ro muc tidn phat. Ca nhan, t6 chu'c vi pham nop tien phat tai Kho bac nha nude, hoac trong nhung trudng hop phap lual quy dinh co thd nop tidn phat cho ngudi co tham quyen xii phat va duoc nhan bien lai thu tidn phat. d .l Thii tuc lap hicn ban Khi phat hien vi pham hanh chfnh thuoe ITnh vuc quan ly cua minh, ngudi co thaim quydn dang thi hanh cong vu phai kip thdi lap bien ban, tru trudng hop xii phat theo thu tuc don gian. Trong truong hop vi pham hanh chfnh khong thuoe tham quyen xir phat cua ngudi lap bien ban tin bien ban do phai duoc chuyen ngay den ngudi co thflm quyen xii phat dd tien hanh xu phat. Trong trudng hop vi pham hanh chfnh duoc phat hien nhd su dung phuang tien, thiet bi ky thuat nghidp vu thi viec 1 Ap bien ban vi pham hanh chfnh duoc tien hanh ngay sau khi xac dinh duoc ngudi co hanh vi vi pham. V i pham hanh chfnh xay ra tren tau bay, tau bien thi ngudi chi huy tau bay, tau bidn cd trach nhiem lap bien ban dd chuyen cho ngudi co thAm quydn xu phat khi tau bay, tau bien ve den san bay, ben cang.
49. m M ii:M r hAnh; C H fN rililS ^ Doi vai cac trucing hgp vi pham hanh chinh ma can phai xir phat tien trc'ii 2 0 0 .0 0 0 dong, viec xu phat vi pham hanh chinh phai tuan thu cac buoc sau: - Phut hien va lap bien ban ve vi pham hanh chmh. Bien ban vi pham phai co day du cac noi dung ma phap luat quy dinh va chuyen cho ca quan co thiim quyen giai quvet vi pham do. - Ra quyet djnh xir phat. Ca quan hoac nguai co tham quydn xu phat phai ra quyet dinh xu phat chain nhat la inuai ngay kd tu ngay lap bien ban vd vi pham hanh chinh. Doi vai vu vi pharn hanh chmh co nhidu llnh tiet phuc tap thi thai han ra quyet dinh xu' phat la ha mifo'i ngay. To chuc, ca nhan bi xir phat phai tu nguyen thi lidnh c/nyet dinh .\u phai. Neu duang sir khong tu nguyen thi hanh thi co the bi cudng che thi hanh bang cac hinh thuc nhu': khau nir lien luang hoac thu nhap, khau tru tidn tu tai khoan a ngan hang: ke bien lai san de ban dau gia hoac ap dung cac bien phap cuong che khac de thi hanh quyei dinh xir phat. Trong qua trinh xu Iv vi pham hanh chmh, ca quan hoac nguai co tham quyen co the ap dung cac bien phap ngan chan va bao dam viec xii ly vi pham hanh chmh theo quy dinh cua phap lual. Ca nhan, to chuc bi xu ly vi pham hanh chmh cd quyen khieu nai, khieu kien theo quy dinh cua phap luat vd khieu nai, to cao va khieu kien hanh chmh. e. Su clung phuong tien, thiet hi ky thuat nghiep vu trong hao dam trat tu, an toan giao thong de phat hien, truy tim ddi tuong vi pham hanh chinh Camera, may do toe do bang hinh anh hoac phuong tien, thiet bi ky thuat nghiep vu khac dugc su dung trong bao darn trat tu, an toan giao thong duang bo, duang sat. duang thuy noi dia. hang hai, hang khong dan dung de phat hien. truy tlm doi tugng vi pham hanh chinh. Chung cu thu thap dugc b;ing phuang tien, thiet bi ky thuat nghiep vu phai dugc thd hien trong bien ban vi pham hanh chinh.