›
›

Kinh tế học vi mô - Chương 3: Lý thuyết hành vi người tiêu dùng

ppt 73 trang vanle 4980
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Kinh tế học vi mô - Chương 3: Lý thuyết hành vi người tiêu dùng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pptkinh_te_hoc_vi_mo_chuong_3_ly_thuyet_hanh_vi_nguoi_tieu_dung.ppt

Nội dung text: Kinh tế học vi mô - Chương 3: Lý thuyết hành vi người tiêu dùng

  1. Chöông 3 HAI Lyù thuyeát Lyù CAÙCH phaân tích Ñònh löôïng thuyeát PHAÂN Ñònh tính baèng lôïi ích TÍCH hình hoïc Mai Văn Hùng, 2014 1
  2. NOÄI DUNG CUÛA CHÖÔNG • Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi người tiêu dùng • Tiếp cận mô hình toán để xác định lựa chọn tiêu dùng cá nhân để tối đa hóa lợi ích • Phân tích tác động thu nhập và tác động thay thế đến lựa chọn tiêu dùng tối ưu • Tính được đo lường độ co giãn cầu so với giá Mai Văn Hùng, 2014 2
  3. I. PHAÂN TÍCH LÖÏA CHOÏN TOÁI ÖU 1. THUYEÁT HÖÕU DUÏNG 2. THUYEÁT HÌNH HOÏC Mai Văn Hùng, 2014 3
  4. HAI KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN TRONG LYÙ THUYEÁT HÖÕU DUÏNG Toång höõu duïng Höõu duïng bieân Mai Văn Hùng, 2014 4
  5. Toaøn theå giaù trò lôïi ích người tieâu duøng ñaït ñöôïc khi tieâu duøng saûn phaåm ñoù. TOÅNG vôùi moät soá löôïng HÖÕU DUÏNG nhaát ñònh trong moät khoaûng thôøi gian xaùc ñònh Mai Văn Hùng, 2014 5
  6. ÑÖÔØNG TOÅNG HÖÕU DUÏNG TU TUmax q* Q (Saûn löôïng) Mai Văn Hùng, 2014 6
  7. HÖÕU DUÏNG BIEÂN : laØ giaù trò toång höõu duïng tăng thêm (hay giảm đi) khi tiêu dùng thêm (hay tiêu dùng ít đi)1 ñv sp. MUq+1 = TUq+1 − TUq Hay: MU = dTU/dQ = TU’Q QUY LUAÄT HÖÕU DUÏNG BIEÂN GIAÛM DAÀN : höõu duïng bieân cuûa nhöõng ñôn vò saûn phaåm tieâu duøng caøng veà sau caøng giaûm. Mai Văn Hùng, 2014 7
  8. Ví duï Q TU MU 1 20.000 $ 20.000 $ 2 35.000 $ 15.000 $ 3 42.000 $ 7.000 $ 4 42.000 $ 0 $ 5 36.000 $ - 6.000 $ Mai Văn Hùng, 2014 8
  9. SUY RA ÑÖÔØNG HÖÕU DUÏNG BIEÂN TÖØ ÑÖÔØNG TOÅNG HÖÕU DUÏNG MU TUmax TUq+1 MU TUq MUq+1 ° ° q q+1 q* SL q+1 q* SL Mai Văn Hùng, 2014 9
  10. Ai thích saûn phaåm X hôn ? B MU MU q* SL q* SL Ñöôøng höõu duïng bieân cuûa A Ñöôøng höõu duïng bieân cuûa B Mai Văn Hùng, 2014 10
  11. LÖÏA CHOÏN PHOÁI HÔÏP TOÁI ÖU Toái ña hoaù höõu duïng Ngaân Giaù saùch caû MUÏC ÑÍCH RAØNG BUOÄC Löïa choïn PHOÁI HÔÏP TOÁI ÖU
  12. RAØNG Ngaân saùch : I = 7 ñoàng BUOÄC Giaù : PS = PV = 1 ñoàng SL MUS MUV 1 18 17 2 16 16 SÔÛ 3 14 15 THÍCH 4 13 14 5 12 13 6 9 12 7 8 11 PHOÁI HÔÏP TOÁI ÖU : 3S & 4V
  13. NGUYEÂN TAÉC TOÁI ÑA HOAÙ LÔÏI ÍCH MU MU MU X = Y = = Z PX PY PZ X.PX + Y.PY + + Z.PZ = I
  14. I = 36 Q Ñoïc saùch Xem phim TUS MUS TUV MUV PS = 3 0 0 0 1 12 12 14 14 PV = 6 2 22 10 22 8 S = ? ; V= ? 3 30 8 26 4 4 36 6 26 0 S= 6 ; V = 3 5 40 4 22 –4 6 42 2 14 –8 7 42 0 2 –12
  15. ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN ÑOÁI VÔÙI SAÛN PHAÅM X I Toái ña hoaù MUX1 MUY1 Ban P = ñaàu X1 höõu duïng PX1 PY1 PY1 I Giaù Tieáp tuïc MUX1 MUX1 PX2 < taêng mua X1 PX2 PX1 PY1 Höõu duïng bieân tính treân 1 ñvt cuûa X ñaõ giaûm ñi
  16. PX taêng → mua X1 nhö tröôùc → IX taêng → IY giaûm → Y2 P Y1 PY1 MU MU X1 < Y2 P MU MU PX2 Y1 X1 < X1 PX2 PX1 Giaù X taêngMai Văn Hùng,giaûm 2014 mua X 16
  17. Ở cầu cân bằng, sự lựa chọn Q1 và Q2 là • a. MU1 = MU2 • b. MU1/Q1 = MU2/Q2 • c. MU1/P1 = MU2/P2 • d. P1 = P2 • e. Không câu nào đúng. Mai Văn Hùng, 2014 17
  18. Nếu phải trả tiền để uống bia với giá 10.000đ/cốc bia thì người tiêu dùng sẽ uống đến cốc bia thứ n mà tại đó? a. MUn = 10.000đ b. MUn > 10.000đ c. MUn < 10.000đ d. MUn = 0đ e. Không có phương án nào đúng Mai Văn Hùng, 2014 18
  19. Nếu không phải trả tiền để uống bia với giá 10.000đ/cốc bia thì người tiêu dùng sẽ uống đến cốc bia thứ n mà tại đó? a. MUn = 10.000đ b. MUn > 10.000đ c. MUn < 10.000đ d. MUn = 0đ e. Không câu trả lời nào đúng Mai Văn Hùng, 2014 19
  20. I. 2. PHAÂN TÍCH LÖÏA CHOÏN TOÁI ÖU THEO THUYEÁT HÌNH HOÏC * Giaû thieát cuûa moâ hình. 2.1 Ñöôøng ñaúng duïng . 2.2 Ñöôøng ngaân saùch. 2.3 Xaùc ñònh löïa choïn toái öu. Mai Văn Hùng, 2014 20
  21. BA GIAÛ THIEÁT TRONG LYÙ THUYEÁT PHAÂN TÍCH BAÈNG HÌNH HOÏC 1. Ngöøôi tieâu duøng coù lyù trí 2. Thích soá löôïng nhieàu hôn ít (vì laø haøng hoùa toát). 3. Sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng coù tính baéc caàu. Mai Văn Hùng, 2014 21
  22. 2.1 ÑÖØÔNG ÑAÚNG DUÏNG Laø taäp hôïp cuûa caùc gioû haøng hoùa maø ngöôøi tieâu duøng coù theå löïa choïn sao cho toång giaù trò höõu duïng laø nhö nhau. Vì vaäy, coøn goïi laø ñöôøng ñaúng ích (hay ñöôøng baøng quan). Mai Văn Hùng, 2014 22
  23. ÑÖÔØNG ÑAÚNG DUÏNG Y Ba ñaëc ñieåm : 1. Doác xuoáng Y1 • veà beân phaûi Y2 • Y U 2. Loài veà phía 3 • 1 Y4 • goùc truïc toïa ñoä Uo 0 X1 X2 X3 X4 X 3. Khoâng caét nhau Mai Văn Hùng, 2014 23
  24. . Doác xuoáng veà beân phaûi A B Mai Văn Hùng, 2014 24
  25. ÑAËC ÑIEÅM 2: Ñöôøng ñaúng duïng höôùng maët loài veà goác O. Laø do tæ leä thay theá bieân giöõa haøng hoùa X vaø haøng hoùa Y (MRSxy: Marginal ratio substitution of X for Y) MRSxy = ΔY/ ΔX = MUx/MUy Mai Văn Hùng, 2014 25
  26. Tyû leä thay theá bieân giöõa 2 saûn phaåm X vaø Y (MRS xy) laø soá löôïng saûn phaåm Y phaûi giaûm ñi ñeå söû duïng theâm 1 sp X, sao cho toång höõu duïng laø khoâng thay ñoåi. Phoái hôïp Soá löôïng saûn phaåm MRS xy X Y A 1 13 B 2 8 −5 C 4 4 −2 D 7 2 −2/3 E 10 1 −1/3 Mai Văn Hùng, 2014 26
  27. Vì höõu duïng bieân coù quy luaät giaûm daàn neân MRS xy cuõng giaûm daàn (xeùt veà trò tuyeät ñoái) • Caùc baïn haõy thöû veõ ñoà thò höôùng maët loài ra ngoài vaø lyù giaûi ! Mai Văn Hùng, 2014 27
  28. A, C cuøng thuoäc U Y 1 A →TU A = TU C • B, C cuøng thuoäc U B • 2 →TU B = TU C C Theo tính chaát baéc • caàu: TU A =TU B : sai Vaäy : caùc ñuôøng ñaúng 0 X duïng khoâng caét nhau. Khi coù moät taäp hôïp caùc ñöôøng ñaúng duïng, ñöôøng naøo caøng rôøi xa goác O thì toång höõu duïng maø ngöôøi tieâu duøng Maiñaït Văn Hùng,ñöôïc 2014 caøng lôùn. 28
  29. MOÄT SOÁ DAÏNG ÑAËC BIEÄT CUÛA ÑÖÔØNG ÑAÚNG DUÏNG Y Y X X Mai Văn Hùng, 2014 29
  30. MOÄT SOÁ DAÏNG ÑAËC BIEÄT CUÛA ÑÖÔØNG ÑAÚNG DUÏNG Y X 0 Mai Văn Hùng, 2014 30
  31. ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH Laø taäp hôïp cuûa caùc gioû haøng hoùa maø ngöøôi tieâu duøng coù theå löïa choïn söû duïng trong moät khoûan ngaân saùch nhaát ñònh, vaø giaù caùc loïai haøng hoùa ñaõ xaùc ñònh. Mai Văn Hùng, 2014 31
  32. PHÖÔNG TRÌNH ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH X.PX + Y.PY = I HOAËC : P I Y = − X X + PY PY Mai Văn Hùng, 2014 32
  33. ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH YY I /PY Ñoä doác cuûa ñöôøng ngaân saùch laø : P − X PY X I /PX I/Px: soá löôïng haøng hoùa X toái ña ngöôøi tieâu duøng coù theå mua khi khoâng tieâu duøng haøng hoùa Y. Mai Văn Hùng, 2014 33 I/Py: YÙ nghóa kinh teá laø gì?
  34. ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH THAY ÑOÅI Y Y I /PY I /PY X X I /PX I /PX Thu nhaäp thay ñoåiMai Văn Hùng, 2014 Giaù thay ñoåi 34
  35. ĐÚNG HAY SAI? • 1. Ràng buộc ngân sách chỉ ra rằng lượng chi tiêu vào hàng hoá dịch vụ không thể vượt thu nhập. • 2. Độ dốc của ràng buộc ngân sách biểu thị sự đánh đổi giữa hai hàng hoá. • 3. Thu nhập xác định độ dốc của ràng buộc ngân sách. • 4. Lượng tiền mà người tiêu dùng sẵn sàng trả cho cà phê gọi là ích lợi cận biên của cà phê. • 5. Lượng tiền mà người tiêu dùng sẵn sàng trả cho một cốc cà phê bổ sung là ích lợi cận biên của cốc cà phê. • 6. Một người tiêu dùng hợp lý sẽ tăng tiêu dùng một hàng hoá cho đến tận khi ích lợi cận biên của đơn vị cuối cùng bằng giá. Mai Văn Hùng, 2014 35
  36. PHỐI HỢP GIỮA NGÂN SÁCH VÀ TIÊU DÙNG MUÏC TIEÂU : TU max ÑIEÀU KIEÄN : MU MU X = Y PX PY X.PX + Y.PY = I Mai Văn Hùng, 2014 36
  37. PHOÁI HÔÏP TIEÂU DUØNG TOÁI ÖU Y •A Y1 •B U3 U •C 2 U1 X1 X Mai Văn Hùng, 2014 37
  38. Mai Văn Hùng, 2014 38
  39. Điều kiện cân bằng đối với người tiêu dùng là: • a. Đường ngân sách là tiếp tuyến của đường bàng quan. • b. Chi tiêu vào các hàng hoá bằng nhau. • c. ích lợi cận biên của mỗi hàng hoá bằng giá của nó. • d. ích lợi cận cận biên của các hàng hoá bằng nhau. • e. a và c. Mai Văn Hùng, 2014 39
  40. II. XAÙC ÑÒNH ÑÖÔØNG CAÀU • 1. ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN Khaùi nieäm : Laø taäp hôïp cuûa caùc möùc saûn löôïng toái öu maø ngöôøi tieâu duøng quyeát ñònh löïa choïn taïi moãi möùc giaù khi thu nhaäp vaø giaù caùc haøng hoùa khaùc khoâng thay ñoåi. Mai Văn Hùng, 2014 40
  41. Y SUY RA ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ Ñöôøng tieâu Y1 E1 • E2 duøng theo giaù NHAÂN TÖØ Y2 • ÑOÀ THÒ CAÂN X X X BAÈNG Giaù 1 2 TIEÂU P1 • DUØNG P2 • X Mai Văn Hùng, 2014 41 X1 X2
  42. Ñöôøng tieâu duøng theo giaù Laø taäp hôïp cuûa caùc löïa choïn toái öu cuûa ngöôøi tieâu duøng khi giaù haøng hoùa thay ñoåi, coøn thu nhaäp vaø giaù caùc haøng hoùa khaùc laø khoâng ñoåi. Mai Văn Hùng, 2014 42
  43. Y Y E E 1 • 1 2 Y2 • X1 X2 X Y2 1 Mai VănPX Hùng,giaûm 2014 43
  44. Y Ñöôøng tieâu duøng theo thu nhaäp Y2 • E2 Y 1 • E1 U2 U1 I X1 X2 X I 2 • Ñöôøng Engel X laø haøng I thoâng thöôøng 1 • X1 X2 X Mai Văn Hùng, 2014 44
  45. Ñöôøng tieâu duøng theo thu nhaäp Laø taäp hôïp cuûa caùc löïa choïn toái öu cuûa ngöôøi tieâu duøng khi thu nhaäp thay ñoåi , coøn giaù haøng hoùa thì khoâng ñoåi. Ñöôøng caàu theo thu nhaäp (ñöôøng caàu Engel): Laø taäp hôïp cuûa caùc saûn löôïng maø ngöôøi tieâu duøng löïa choïn taïi moãi möùc thu nhaäp, khi giaù haøng hoùa khoâng thay ñoåi. Mai Văn Hùng, 2014 45
  46. ÑÖÔØNG CAÀU THÒ TRÖÔØNG Khaùi nieäm: Ñöôøng caàu thò tröôøng laø taäp hôïp cuûa caùc möùc saûn löôïng maø taát caû caùc caù nhaân trong thò tröôøng muoán mua taïi moãi möùc giaù nhaát ñònh . Ñoà thò: Nhìn treân ñoà thò ,ñöôøng caàu thò tröôøng laø toång cuûa caùc ñöôøng caàu caù nhaân, coäng theo phöông ngang. Mai Văn Hùng, 2014 46
  47. SUY RA ÑÖÔØNG CAÀU THÒ TRÖÔØNG TÖØ CAÙC ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN P0 P1 P2 Q Q Q1A Q2A 1B 2B Q1 Q2 Ñöôøng caàu cuûa A ÑöôøngMai caàu Văn Hùng,cuûa 2014B Ñöôøng caàu thò tröôøng47
  48. Thaëng dö ngöôøi tieâu duøng CS: Consumer Surplus Laø giaù trò maø ngöôøi tieâu duøng nhaän ñöôïc do coù söï cheânh leäch giöõa giaù maø ngöôøi tieâu duøng saün loøng chi traû vaø giaù maø hoï thöïc teá phaûi traû ñeå mua haøng hoùa dòch vuï ñoù. Nhìn treân ñoà thò, laø phaàn dieän tích naèm döôùi ñöôøng caàu vaø treân giaù caân baèng cuûa thò tröôøng. Mai Văn Hùng, 2014 48
  49. THAËNG DÖ TIEÂU DUØNG Giaù 6 5 4 3 P = 2 1 2 Mai 3 Văn Hùng,4 2014 5 6 Soá löôïng 49
  50. THAËNG DÖ TIEÂU DUØNG Giaù P D Q Soá löôïng Mai Văn Hùng, 2014 50
  51. TAÙC ÑOÄNG THAY THEÁ & TAÙC ÑOÄNG THU NHAÄP Thu nhaäp danh nghóa Thu nhaäp khoâng ñoåi thöïc teá giaûm Giaù saûn phaåm X taêng Mua saûn Giaù saûn phaåm thay phaåm thay theá khoâng ñoåi theá Mai Văn Hùng, 2014 51
  52. TAÙC ÑOÄNG THAY THEÁ Khi giaù cuûa moät haøng hoùa taêng leân, maø thu nhaäp vaø giaù caùc haøng hoùa khaùc khoâng thay ñoåi, ngöôøi tieâu duøng nghó raèng caùc haøng hoùa khaùc reû hôn, neân hoï giaûm löôïng caàu ñoái vôùi haøng hoùa taêng giaù. Mai Văn Hùng, 2014 52
  53. TAÙC ÑOÄNG THU NHAÄP Khi giaù cuûa moät haøng hoùa taêng leân, maø thu nhaäp vaø giaù caùc haøng hoùa khaùc khoâng thay ñoåi, ngöôøi tieâu duøng nghó raèng thu nhaäp thöïc teá cuûa hoï ñaõ giaûm , neân hoï giaûm löôïng caàu ñoái vôùi haøng hoùa taêng giaù. Mai Văn Hùng, 2014 53
  54. 5. Độ co giãn • Độ co giãn là khái niệm xuất phát từ tính đàn hồi vật lý • Độ co giãn đo lường mức độ nhạy cảm của biến số phụ thuộc theo sự thay đổi nhỏ của biến số độc lập. • Độ co giãn được định nghĩa như là tỷ lệ phần trăm thay đổi của biến số phụ thuộc với phần trăm thay đổi của biến số độc lập. • Độ co giãn có thể được đo lường với hai biến số liên quan bất kỳ. Mai Văn Hùng, 2014 54
  55. 5. Co dãn của cầu (Elastricity of demand: ED) * Khái niệm: Là sự thay đôỉ % của lượng cầu chia cho sự thay đổi % của các yếu tố quyết định cầu. 5.1. Co dãn của cầu theo giá (Price-elastricity of demand) a. Khái niệm * Mục đích tính: so sánh thay đổi lượng cầu với các mức giá, phản ứng của cầu với các hàng hoá khác nhau ca đơn vị vật lý khác nhau, so sánh tỷ lệ % không phải thay đổi tuyệt đối. Nhận xét:  EpD < 0 do P, Q quan hệ tỷ lệ nghịch  EpDMai khôngVăn Hùng, 2014phụ thuộc vào đơn vị P,Q55
  56. b. Cách tính hệ số co dãn: * Co dãn khoảng (đoạn) (Arc Elasticity of demand) là co dãn trên một khoảng hữu hạn của đường cầu hoặc cung. Công thức EDp = % Q P % P P2 A2 P1 A1 D Mai Văn Hùng, 2014 Q 56 0 Q2 Q1
  57. Ví dụ: Tính EDp (A1A2) khi P2=75, P1=50, Q2=25, Q1=50 áp dụng công thức ca: EDp (A1A2) = (Q2- Q1)/(P2-P1) = -25/25 = -1 *Co dãn điểm: (Point Elastricity of demand): là sự co dãn tại 1 điểm trên đường cầu. Công thức: EDp =% Q/% P=dQ/Q:dP/P = dQ/dP x P/Q = Q’(p).P/Q Mai Văn Hùng, 2014 57
  58. % thay đổi lượng cầu ep  % thay đổi giá % Q Tại một điểm trên đường cầu, độ co giãn hay, ep  % P được xác định bởi: 2 1 QQ2 QQ1 = Q Q Q1 Q1 ep = = P2 P- 2P -1P=1 P P P1 P1 Mai Văn Hùng, 2014 58
  59. Ví dụ: Tính hệ số co dãn của cầu tại điểm P = 10, Q =5 Hàm cầu: Q = 10 – 4P d Ep = (10 – 4P)’.P/Q = -4. 10/5 = -8 => Khi P tăng 1% thì lượng cầu giảm 8%.  Nhận xét:  Hệ số co dãn khoảng liên quan đến 2 mức giá ở hai đầu khoảng  Hệ số co dãn điểm chỉ xét tại một mức giá duy nhất. Mọi điểm trên đường cầu tuyến tính có độ co dãn khác nhau Mai Văn Hùng, 2014 59
  60. c. Phân loại hệ số co dãn: Nghiên cứu sự co dãn cầu theo giá ta chia ra các trường hợp (EDp ở đây lấy trị tuyệt đối)  Edp >1, cầu co dãn tương đối theo giá, đường cầu thoải thể hiện một sự thay đổi nhỏ của giá khiến lượng cầu thay đổi lớn P P1 P2 D Mai Văn Hùng, 2014 Q 60 0 Q1 Q2
  61.  Edp <1: lúc này đường cầu dốc, khi giá thay đổi nhiều thì lượng cầu thay đổi Ut. P P1 P2 D 0 Q1 Q2 Q Mai Văn Hùng, 2014 61
  62.  EDp = 1, cầu co dãn đơn vị, đường cầu tạo với trục hoành góc 45, giá và lượng thay đổi như nhau P P1 P2 D Q 0 Q1 Q2 Mai Văn Hùng, 2014 62
  63.  EDp = 0, cầu không co dãn, đường cầu là đường thẳng đứng song song với trục giá, khi giá thay đổi thì lượng cầu không thay đổi. P D P2 P1 Q 0 Q1 Mai Văn Hùng, 2014 63
  64.  EDp = + , cầu co dãn hoàn toàn, đường cầu nằm ngang song song với trục lượng cầu (Q), lúc này khi giá tăng thì lượng cầu bằng không. P P1 D Q 0 Q1Mai Văn Hùng, 2014 Q2 64
  65. d. Các nhân tố ảnh hưởng đến co dãn của cầu theo giá * Lượng thu nhập chi cho hàng hoá (tỷ trọng giá trên thu nhập) Ví dụ: giá vé máy bay và giá thuốc đánh răng * Sự sẵn có của hàng hoá thay thế: Ví dụ: có rất nhiều loại bia có thể thay thế cho nhau nên cầu co dãn theo giá nhiều hơn khi không có loại bia nào có khả năng thay thế. * Thời gian Ví dụ: thời gian dài có thể bỏ được thói quen tiêu dùng và chuyển sang dùng loại hàng hoá khác , nên cầu co dãn theo giá nhiềuMaihơn Văn .Hùng, 2014 65
  66. e. Vận dụng co dãn cầu theo gía: * Ước tính sự thay đổi của tổng doanh thu (TR total revenues) Lo¹i co d·n P t¨ng P gi¶m Ep > 1 TR gi¶m TR t¨ng Ep < 1 TR t¨ng TR gi¶m Ep = 1 TR kh«ng ®æi TR kh«ng ®æi Mai Văn Hùng, 2014 66
  67. * Ước tính sự thay đổi của giá cả để loại bỏ sự dư thoa hay thiếu hụt của thị trường T×nh tr¹ng Ep > 1 Ep < 1 thÞ tr•êng D• thõa P gi¶m Ýt P gi¶m nhiÒu ThiÕu hôt P t¨ng Ýt P t¨ng nhiÒu Mai Văn Hùng, 2014 67
  68. 5.2. Co dãn của cầu theo thu nhập ( Income elastricity of demand: EDI) * Khái niệm: là sự thay đổi % của cầu chia cho sự thay đôỉ % của thu nhập. Công thức: EDI =% Q/% I=dQ/Q:dI/I = dQ/dI x P/Q = Q’(I).I/Q EDI 1: hàng hoá xa xỉ hàng hoá cao cấp, tủ lạnh, điện thoại diMaiđộng Văn Hùng, 2014 68
  69. 5.3. Co dãn chéo của cầu đối với giá hàng hoá khác (Cross price elastricity of demand) * Khái niệm: Là sự thay đổi tính theo % của lượng cầu chia cho sự thay đôỉ % của giá hàng hoá ca liên quan. * Công thức: EDPy =% Qx/% Py=dQ/Q:dPy/Py = dQ/dPy. Py/Qx = Q’(Py).Py/Q  EDPy > 0 khi X, Y là các hàng hoá thay thế  EDPy < 0 khi X, Y là các hàng hoá bổ sung  EDPy = 0 khi X, Y là hai hàng hoá độc lập. Mai Văn Hùng, 2014 69
  70. Nếu cầu về một hàng hoá giảm khi thu nhập giảm thì • a. Hàng hoá đó là hàng hoá bình thường. • b. Hàng hoá đó là hàng hoá cấp thấp. • c. Co dãn của cầu theo thu nhập nhỏ hơn 0. • d. Co dãn của cầu theo thu nhập ở giữa 0 và 1. • e. b và c. Mai Văn Hùng, 2014 70
  71. ĐÚNG HAY SAI? • 1. Giảm cầu cùng với giảm cung nhất thiết sẽ làm giảm cả giá và lượng cân bằng. • 2. Nếu cung giảm và thu nhập của gia đình giảm thì có thể làm cho lượng cầu giữ nguyên. • 3. Hiệu suất giảm dần hàm ý đường cầu dốc lên. • 4. Với cung không co dãn, tăng Q làm giảm tổng doanh thu. • 5. Nếu 2% tăng P làm Q tăng 3% thì cầu là co dãn. • 6. Khi cầu là co dãn đơn vị thì doanh thu bằng nhau ở mọi giá Mai Văn Hùng, 2014 71
  72. THẢO LUẬN • Anh Hoàng dành 12 giờ mỗi tuần để giải trí. Hai loại hình giải trí anh thích nhất là xem bóng đá và ca nhạc. Nhà anh ở xa sân vận động nên để xem mỗi trận bóng đá anh mất đến 4giờ; Trong khi đó để xem một suất ca nhạc anh chỉ mất 2 giờ. Giả sử giá vé xem bóng đá và ca nhạc như nhau và bằng 100 ngàn đồng/vé. Ngân quỹ dành cho giải trí mỗi tuần của anh Hoàng là 500 ngàn đồng. • a) Trên hệ trục tọa độ 2 chiều, mỗi trục đo lường số lần xem bóng đá hoặc ca nhạc, anh/chị hãy vẽ hai đường ngân sách ràng buộc về thời gian và thu nhập. • b) Mỗi tuần anh Hoàng sẽ xem mấy trận bóng đá và mấy lần xem ca nhạc? Mai Văn Hùng, 2014 72
  73. THẢO LUẬN • Thịt lợn (l) và thịt gà (g) là hai loại thịt mà gia đình chị Hoa thường ăn. Hàm thỏa dụng của nhà chị Hoa có dạng Cobb – Douglas U(l, g) = l.g, còn ngân sách chi tiêu cho hai loại thực phẩm này của gia đình chị là 120 đồng; giá thị trường của thịt lợn và thị gà lần lượt là pl = 3 đồng và pg = 4 đồng. • a) Hãy vẽ đường ngân sách cho gia đình chị Hoa • b) Hãy tìm điểm tiêu dùng tối ưu (l*, g*) của gia đình chị Hoa. • c) Bây giờ giả sử giá thịt gà giảm xuống còn 2 đồng. Để đơn giản hóa phân tích, giả sử giá của thịt lợn không đổi. Hãy vẽ đường ngân sách và tìm điểm tiêu dùng tối ưu mới (l*1, g*1) của gia đình chị Hoa. • d) Hãy phân tích cả về mặt định tính (bằng đồ thị) và định lượng (bằng con số) tác động thu nhập, tác động thay thế, và tổng của hai tác động đến lượng cầu thịt gà của việc giá thịt gà giảm từ 4 xuống còn 2 đồng. Mai Văn Hùng, 2014 73