Kinh tế học vi mô - Chương 2: Lý thuyết cung cầu

Nội dung text: Kinh tế học vi mô - Chương 2: Lý thuyết cung cầu

1. Chƣơng 2: LÝ THUYẾT CUNG CẦU I. GIỚI THIỆU Hai khái niệm rất quan trọng là cân bằng thị trường và hệ số co giãn Thị trường là một tập hợp bao gồm người bán và người mua mua bán hàng hoá với nhau Thị trường có cùng một chức năng kinh tế là xác lập mức giá và số lượng hàng hoá được mua bán tại mức giá đó 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 1
2. II. NHU CẦU HÀNG HOÁ II.1. SỐ CẦU VÀ BIỂU CẦU Số lượng một loại hàng hoá nào đó mà người mua muốn mua ứng với một mức giá nhất định gọi là số cầu đối với hàng hoá đó tại mức giá đó Bảng biểu thể hiện mối quan hệ giữa số cầu và giá của một loại hàng hoá nào đó được gọi là biểu cầu 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 2
3. II.1. SỐ CẦU VÀ BIỂU CẦU 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 3
4. II.2. HÀM SỐ CẦU VÀ ĐƢỜNG CẦU Hàm số cầu: Đường cầu thường có hướng dốc xuống từ trái sang phải vì khi giá cả tăng lên số cầu giảm đi. Đường cầu không nhất thiết là một đường thẳng. 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 4
5. II.3. SỰ DỊCH CHUYỂN CỦA ĐƢỜNG CẦU Thu nhập của người tiêu dùng Giá cả của hàng hóa có liên quan Kỳ vọng của người tiêu dùng Quảng cáo và thị hiếu của người tiêu dùng Quy mô và cấu trúc dân số Điều kiện tự nhiên và yếu tố chính trị 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 5
6. Thu nhập của ngƣời tiêu dùng 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 6
7. Giá cả của hàng hóa có liên quan Hàng hóa thay thế là những loại hàng hóa cùng thỏa mãn một nhu cầu (nhưng có thể mức độ thỏa mãn là khác nhau). Thông thường, hàng hóa thay thế là những loại hàng hóa cùng công dụng và cùng chức năng nên người tiêu dùng có thể chuyển từ mặt hàng này sang mặt hàng khác khi giá của các mặt hàng này thay đổi. Cầu đối với một loại hàng hóa nào đó sẽ giảm (tăng) đi khi giá của (các) mặt hàng hóa thay thế của nó giảm (tăng). Hàng hóa bổ sung là những hàng hóa được sử dụng song hành với nhau để bổ sung cho nhau nhằm thỏa mãn một nhu cầu nhất định nào đó. Cầu đối với một loại hàng hóa nào đó sẽ giảm (tăng) khi giá của (các) hàng hóa bổ sung của nó tăng (giảm). 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 7
8. II.4. HÀM SỐ CẦU MỞ RỘNG 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 8
9. III. THẶNG DƢ TIÊU DÙNG P B Thặng dƣ tiêu dùng A PA Giá thị trƣờng Chi phí thực tế 0 QA Q 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 9
10. IV. CUNG HÀNG HOÁ IV.1. SỐ CUNG VÀ BIỂU CUNG Số cung của 1 loại HH nào đó là số lượng của loại hàng hoá đó mà người bán muốn bán ra thị trường trong một khoảng thời gian nhất định ứng với 1 mức giá nhất định tại một địa điểm nào đó 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 10
11. IV.2. HÀM SỐ CUNG VÀ ĐƢỜNG CUNG QS được gọi là hàm số cung: Trong đó: QS = lượng cung; P = giá; a, b, α và β là các hằng số dương 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 11
12. IV.2. HÀM SỐ CUNG VÀ ĐƢỜNG CUNG P B S 40 A 32 0 90 Q 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 12
13. IV.3. SỰ DỊCH CHUYỂN CỦA ĐƢỜNG CUNG Giá yếu tố đầu vào P Q 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 13
14. IV.3. SỰ DỊCH CHUYỂN CỦA ĐƢỜNG CUNG Tiến bộ kĩ thuật P Q 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 14
15. IV.3. SỰ DỊCH CHUYỂN CỦA ĐƢỜNG CUNG Kỳ vọng của nhà sản xuất Thuế và quy định của chính phủ P S0 + t 1,2 S0 1 0 Q 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 15
16. IV.3. SỰ DỊCH CHUYỂN CỦA ĐƢỜNG CUNG Điều kiện tự nhiên và các yếu tố khách quan khác Sự sẵn có của vốn sản xuất và khả năng vay vốn Số doanh nghiệp hoạt động trong ngành Sự uyển chuyển trong sản xuất 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 16
17. IV.4. HÀM SỐ CUNG MỞ RỘNG Giá công lao đông Giá yếu tố đầu vào 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 17
18. V. THẶNG DƢ SẢN XUẤT P A B 400 Thặng dƣ sản xuất C 133 Chi phí thực tế 0 800 Q 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 18
19. VI. CƠ CHẾ THỊ TRƢỜNG P S F THỪA G P2 PE E P1 A THIẾU B D 0 QE Q 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 19
20. VII. SỰ VẬN ĐỘNG CỦA ĐIỂM CÂN BẰNG 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 20
21. VIII. HỆ SỐ CO GIÃN CỦA CẦU VÀ CUNG VIII.1. HỆ SỐ CO GIÃN CỦA CẦU Hệ số co giãn của cầu là tỉ lệ % thay đổi lượng cầu khi một nhân tố ảnh ảnh hưởng đến cầu đang xét thay đổi 1% (các yếu tố khác không đổi). Thông thường, người ta khảo sát ba loại hệ số co giãn của cầu như sau: - Hệ số co giãn của cầu theo giá - Hệ số co giãn của cầu theo thu nhập - Hệ số co giãn chéo của cầu 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 21
22. HỆ SỐ CO GIÃN CỦA CẦU THEO GIÁ Q/Q Q P dQ P P P e  f '(P) f '(P) QD ,P P/ P P Q dP Q Q f (P) Thí dụ: Giả sử tại một điểm nhất định trên đường cầu, giá bắp tăng lên 3% làm cho lượng cầu giảm đi 6%. Hệ số co giãn của cầu đối với giá bắp tại điểm này là bao nhiêu? Hệ số co giãn của cầu đối với giá bắp tại điểm này là: Q/Q 6% e 2 QD ,P P/ P 3% 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 22
23. HỆ SỐ CO GIÃN CỦA CẦU THEO GIÁ e  1 1. Q D ,P , cầu co giãn nhiều: số phần trăm thay đổi của cầu lớn hơn số phần trăm thay đổi của giá. 2. e  1 , cầu co giãn đơn vị: số phần trăm thay đổi QD ,P của lượng cầu bằng đúng với tỷ lệ thay đổi của giá. 3. e  1 , cầu co giãn ít: số phần trăm thay đổi của QD ,P lượng cầu nhỏ hơn số phần trăm thay đổi của giá. 4. e  0, cầu hoàn toàn không co giãn: lượng cầu QD ,P hoàn toàn không thay đổi khi giá thay đổi. 5. , cầu hoàn toàn co giãn: giá không thể thay eQ ,P  đổi. D 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 23
24. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hệ số co giãn của cầu theo giá Khả năng thay thế của hàng hoá Mức độ thiết yếu của hàng hóa Mức chi tiêu cho hàng hoá trong tổng chi tiêu Tính thời gian Giá hàng hoá và hệ số co giãn điểm Các yếu tố khác 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 24
25. Giá hàng hoá và hệ số co giãn điểm Với phương trình đường cầu: Q = a + bP, với b < 0. dQ P P Như thế: e b QD ,P dP Q Q P P ED P ED 1 E P 1 PA D E P 0 (D) D QA Q 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 25
26. Sự co giãn của cầu và hình dạng của đƣờng cầu P P (D) A P1 P1 A B P2 P2 B (D) Q1 Q2 Q Q1 Q a) Cầu kém co giãn b) Cầu hoàn toàn không co giãn P P A P1 (D) B A B P2 P1 (D) Q Q 1 Q2 Q Q1 2 Q c) Cầu co giãn d) Cầu hoàn toàn co giãn 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 26
27. Ứng dụng của hệ số co giãn của cầu theo giá - Mối quan hệ giữa doanh thu và giá 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 27
28. Ứng dụng của hệ số co giãn của cầu theo giá - Mối quan hệ giữa doanh thu và giá 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 28
29. VIII.2. HỆ SỐ CO GIÃN CHÉO CỦA CẦU Hệ số co giãn chéo của 2 mặt hàng X và Y là mối quan hệ so sánh giữa % thay đổi của lượng cầu về hàng hoá X trước % thay đổi của giá hàng hoá Y (các yếu tố khác không đổi) 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 29
30. VIII.3 HỆ SỐ CO GIÃN CỦA CẦU THEO THU NHẬP Độ co giãn của cầu theo thu nhập là tỉ lệ % thay đổi lượng cầu khi thu nhập thay đổi 1% (các yếu tố khác không đổi). 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 30
31. VIII.4. HỆ SỐ CO GIÃN CỦA CUNG THEO GIÁ Hệ số co giãn của cung giống như hệ số co giãn của cầu. Nghĩa là nó cũng nó cũng đo lường phần trăm thay đổi của lượng cung khi giá thay đổi một phần trăm (các yếu tố khác không thay đổi). 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 31
32. IX. ỨNG DỤNG CỦA LÝ THUYẾT CUNG CẦU IX. GIÁ TRẦN 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 32
33. GIÁ SÀN 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 33
34. IX.2. ẢNH HƢỞNG CỦA THUẾ e 0 Nếu Q D , P (cầu hoàn toàn không co giãn): dPD = dt. Như thế, thuế sẽ được trả bởi người người mua vì khi giá tăng lên người mua vẫn mua với số lượng như cũ Nếu e (cầu co giãn hoàn toàn) thì dP = -dt. Khi QD ,P s đó, thuế sẽ được trả hoàn toàn bởi người bán dP dt e Tổng quát hơn, ta có s Q D , P . Đẳng thức này cho dPD dt eQs,P rằng cả người mua lẫn người bán đều phải chịu thuế và người (mua hay bán) có hệ số co giãn thấp hơn thì phải chịu thuế nhiều hơn 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 34
35. IX.2. ẢNH HƢỞNG CỦA THUẾ 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 35
36. IX.2. ẢNH HƢỞNG CỦA THUẾ 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 36
37. IX.3 CHÍNH SÁCH HẠN CHẾ CUNG 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 37
38. IX.4. TRỢ CẤP 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 38
39. MỘT SỐ THUẬT NGỮ 5/13/2015 3:37 PM [email protected] 39