Công nghệ may - Chương III: Trải – cắt vải

Nội dung text: Công nghệ may - Chương III: Trải – cắt vải

1. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM CHÖÔNG III: TRAÛI – CAÉT VAÛI I. Coâng ñoaïn traûi vaûi: I. 1. Khaùi nieäm: Traûi vaûi laø caùch ñaët choàng leân nhau nhieàu lôùp vaûi töông ñöông nhau veà khoå cuõng nhö chieàu daøi treân baøn caét ñeå sang sô ñoà treân baøn vaûi. Sau ñoù, caét theo sô ñoà ñaõ giaùc nhaèm muïc ñích: khi caét moät chi tieát saûn phaåm, ta ñöôïc cuøng moät luùc soá löôïng chi tieát baèng soá lôùp cuûa baøn vaûi. I.2. Coâng ñoaïn chuaån bò traûi vaûi: - Chuaån bò caùc chi tieát raäp cöùng cho caùc saûn phaåm seõ coù treân sô ñoà ñeå tieän kieåm tra neáu caàn - Tính toaùn qui trình traûi vaûi ñeå soá saûn phaåm coù ñöôïc sau traûi vaø caét vaûi khoâng ñöôïc pheùp thaáp hôn naêng suaát saûn phaåm may ñöôïc trong 1 ngaøy. - Tæ leä côõ voùc trong baøn traûi phaûi phuø hôïp ñôn ñaët haøng. - Kieåm tra sô ñoà giaùc ñaõ coù ñuû soá löôïng chi tieát coù trong 1 boä saûn phaåm hay chöa ñeå traùnh söï khaùc nhau veà maøu saéc giöõa caùc chi tieát. - Caùc cuoän vaûi coù chieàu daøi vaø kích thöôùc khaùc nhau thì caàn coù phöông aùn traûi khaùc nhau ñeå coù theå tieát kieäm vaûi moät caùch toái ña. - Phuï thuoäc vaøo ñaëc tính cuûa vaûi, ñaëc ñieåm cuûa caùc chi tieát, yeâu caàu kyù thuaät ñeå choïn phöông phaùp giaùc maãu vaø phöông phaùp traûi vaûi sao cho taêng ñöôïc naêng suaát traûi vaûi, traùnh bò nhaàm laãn giöõa caùc Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh coâng ñoaïn. - Reøn luyeän kyõ naêng traûi vaûi cho coâng nhaân phaân xöôûng caét ñeå ñaûm baûo trong suoát quaù trình traûi vaûi, lôùp vaûi traûi sau ñaët leân lôùp vaûi traûi tröôùc phaûi khít khoå vaø chieàu daøi, khoâng bò caêng, nhaên hay gaáp neáp. - Tröôùc khi traûi, vaûi caàn phaûi ñöôïc oån ñònh söùc caêng ôû traïng thaùi töï do. Caàn coù keá hoaïch xoå vaûi ñeå oån ñònh ñoä co tröôùc khi tieán haønh caét ít nhaát 1 ngaøy (ñaëc bieät laø vaûi deät kim) - Tính toaùn soá coâng nhaân, thieát bò vaø caùc phöông tieän vaän chuyeån caàn thieát cho phöông phaùp vaø coâng ngheä traûi vaûi ñaõ choïn. - Thieát keá maët baèng phaân xöôûng caét sao cho phuø hôïp vôùi quaù trình giao nhaän nguyeân phuï lieäu – baùn thaønh phaåm töø kho ñeán phaân xöôûng caét, töø phaân xöôûng caét ñeán phaân xöôûng may. - Caàn kieåm tra kyõ veà nguyeân lieäu caàn duøng nhö: teân nguyeân lieäu, maøu saéc, maõ haøng ñuùng theo höôùng daãn cuûa phoøng kyõ thuaät. Ñoàng thôøi, phaûi naém roõ yeâu caàu kyõ thuaät cuûa nguyeân lieäu nhö chieàu hoa vaên, chieàu tuyeát, vaûi coù tính co giaõn cao, ñaëc bieät laø phaûi phaân bieät ñöôïc beà maët, beà traùi cuûa vaûi. - Kieåm tra kyõ ñeå chaéc chaén ñaõ choïn ñuùng sô ñoà caàn traûi- caét theo ñuùng taùc nghieäp baøn caét ñaõ coù. Caàn löu yù: coù theå trong moät loâ haøng coù nhieàu sô ñoà coù chieàu daøi gioáng nhau nhöng soá côõ voùc treân sô ñoà laïi khaùc nhau. - Kieåm tra an toaøn lao ñoäng vaø kyû luaät lao ñoäng. - Chuaån bò giaáy duøng ñeå traûi loùt hoaëc phaân lôùp treân baøn vaûi. - Chieàu daøi baøn vaûi phaûi lôùn hôn ít nhaát 2 cm so vôùi chieàu daøi sô ñoà. - Khoå vaûi phaûi lôùn hôn khoå sô ñoà (khoå sô ñoà = khoå vaûi – bieân) I.3. Nhaän vaø kieåm tra chaát löôïng nguyeân phuï lieäu: ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 22 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
2. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM I.3.1. Nhaän nguyeân phuï lieäu: Ñeå coù theå sang kho nguyeân phuï lieäu nhaän nguyeân phuï lieäu, phaân xöôûng caét caàn mang theo moät soá taøi lieäu sau: - Phieáu taùc nghieäp baøn caét: trong phieáu naøy seõ ghi roõ chuaån bò caét cho baøn vaûi naøo, côõ voùc, soá löôïng chi tieát, khoå sô ñoà .ñeå töø ñoù tính ñöôïc khoå vaûi vaø chieàu daøi baøn vaûi caàn coù. Ngoaøi ra, phieáu naøy coøn ghi roõ caùc yeâu caàu veà maõ vaûi, soá baøn vaûi caàn traûi, soá lôùp vaûi caàn traûi cho töøng sô ñoà - Baûng taùc nghieäp maøu ñeå so saùnh ñoái chieáu soá nguyeân phuï lieäu nhaän veà coù phuø hôïp, ñuùng chuûng loaïi vaø ñuùng qui caùch hay khoâng. - Leänh saûn xuaát - Phieáu xuaát vaät tö . I.3.2. .Kieåm tra chaát löôïng nguyeân phuï lieäu: Sau khi nhaän nguyeân phuï lieäu, phaân xöôûng caét caàn tieán haønh kieåm tra kyõ löôïng nguyeân phuï lieäu ñaõ nhaän ñeå chaéc chaén seõ khoâng xaûy ra sai soùt trong quaù trình traûi- caét vaûi sau naøy. Vieäc kieåm tra naøy chuû yeáu do boä phaän thoáng keâ nguyeân phuï lieäu vaø coâng nhaân tröïc tieáp traûi- caét vaûi thöïc hieän. Coâng taùc kieåm tra cuï theå ñöôïc tieán haønh nhö sau: - Caên cöù vaøo phieáu taùc nghieäp maøu, kieåm tra laïi veà maøu saéc, kích thöôùc, chuûng loïai, khoå cuûa nguyeân phuï lieäu ñang coù. - Kieåm tra ñeå chaéc chaén ñoä co cuûa nguyeân phuï lieäu ñaõ baõo hoøa. - Kieåm tra tình traïng bieân vaûi ñeå coù keá hoaïch xöû lyù bieân vaûi cho hôïp lyù: baám bieân, baét bieân, giöõ bieân, canh soïc bieân . Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh - Kieåm tra tình traïng loãi vaûi ñeå coù phöông aùn xöû lyù loãi vaûi phuø hôïp nhaát: caét boû, haï khoå vaûi, thay thaân - Kieåm tra chieàu daøi caùc caây vaûi ñang coù vaø döïa treân phieáu taùc nghieäp baøn caét ñeå tìm ra caùc baát hôïp lyù trong phieáu, nhaèm coù keá hoaïch söû duïng vaûi hôïp lyù, traùnh phaùt sinh ñaàu taám, ñaàu khuùc. - Ñeà xuaát caùc bieän phaùp ngaên chaën caùc phaùt sinh neáu coù trong quaù trình traûi- caét vaûi: loùt giaáy ñeå taêng ma saùt giöõa caùc lôùp vaûi, tính toaùn vò trí noái vaûi phuø hôïp, traûi maët phaûi hay maët traùi cuûa laù vaûi leân treân ñeå traùnh nhaàm laãn trong quaù trình traûi vaûi, I.4. Caùc phöông phaùp vaø coâng ngheä traûi vaûi: I.4.1 .Caùc phöông phaùp traûi vaûi: Tuøy theo tính chaát cuûa caùc loaïi vaûi nhö: vaûi coù 2 maët gioáng nhau, vaûi coù maët phaûi – maët traùi, vaûi moät chieàu, , ta aùp duïng nhöõng phöông phaùp traûi vaûi sau: I.4.1.1 Phöông phaùp traûi zigzac:( traûi vaûi lieân tuïc) Trong caùch traûi vaûi naøy, caùc lôùp vaûi ñöôïc ñaët 2 maët phaûi uùp vaøo nhau, 2 maët traùi uùp vaøo nhau töøng ñoâi moät, khoâng caét ñaàu baøn. Chieàu cuûa moãi lôùp vaûi ngöôïc nhau. Öu ñieåm: kieåu traûi naøy chæ thích hôïp vôùi loaïi vaûi uni, vaûi hoa vaên töï do; taän duïng ñöôïc coâng suaát traûi vaûi, thôøi gian traûi moät baøn vaûi nhanh; deã gaây nhaàm laãn maët vaûi khi ñaùnh soá vaø may. Nhöôïc ñieåm: Khoâng thích hôïp vôùi loaïi vaûi nhung, hoa vaên 1 chieàu; hao phí ñaàu baøn nhieàu. ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 23 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
3. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM I.4.1.2 . Phöông phaùp traûi vaûi caét ñaàu baøn coù chieàu: (traûi vaûi giaùn ñoïan, traûi vaûi moät chieàu) ÔÛ phöông phaùp naøy, caùc lôùp vaûi ñöôïc ñaët maët phaûi vaø maët traùi uùp vaøo nhau, caùc lôùp vaûi ñi cuøng chieàu. Lôùp vaûi traûi xong seõ ñöôïc caét ñaàu baøn, coâng nhaân ñi veà ñieåm xuaát phaùt. Moät löôït ñi veà cuûa coâng nhaân laø khoâng taûi. Öu ñieåm: kieåu traûi naøy thích hôïp vôùi taát caû caùc loïai vaûi uni, vaûi hoa vaên töï do, ñaëc bieät thích hôïp vôùi caùc loïai vaûi nhung, vaûi coù hoa vaên moät chieàu; giaûm ñöôïc hao phí ñaàu baøn; ít nhaàm laãn maët vaûi khi ñaùnh soá vaø may. Nhöôïc ñieåm: coâng suaát traûi vaûi thaáp , thôøi gian traûi moät baøn vaûi laâu I.4.1.3. PhöôngCopyright phaùp traûi© Truong vaûi caét DH ñaàu Su baøn pham khoâng Ky thuatchieàu :(TP. traûi Ho vaûi Chi 2 Minhchieàu) Laø kieåu traûi vaûi töông töï nhö kieåu zigzac, nhöng moãi lôùp vaûi ñeàu coù caét ñaàu baøn Öu ñieåm vaø nhöôïc ñieåm: keát hôïp öu vaø nhöôïc ñieåm cuûa 2 phöông phaùp treân. I.4.1.4. Phöông phaùp traûi vaûi thun oáng. Töông töï nhö phöông phaùp traûi vaûi caét ñaàu baøn coù chieàu. Tuy nhieân khoå sô ñoà coù theå ñöôïc ñaët tröôùc vôùi caùc cô sôû deät vaûi ñeå coù theå coù nhieàu kích thöôùc khaùc nhau phuïc vuï cho caùc côõ voùc cuûa saûn phaåm. Kieåu traûi naøy coù lôïi ñieåm laø coù theå söû duïng ñöôïc bieân vaûi nhö ñöôøng xeáp ñoâi giöõa caùc chi tieát. I.4.1.5. Phöông phaùp traûi vaûi canh soïc ngang: aùp duïng ñoái vôùi loaïi soïc aán töôïng vaø chu kyø soïc lôùn. Vôùi phöông phaùp naøy, caàn laøm daáu treân baøn caét ñeå canh soïc chính xaùc vaø deã daøng hôn. Caùch traûi vaãn laø phöông phaùp caét ñaàu baøn coù chieàu. Tuy nhieân, soá chi tieát coù treân sô ñoà chæ coù moät nöûa soá löôïng chi tieát cuûa moät saûn phaåm. I.4.1.6. Phöông phaùp traûi vaûi cho sô ñoà keùp: söû duïng khi sô ñoà ngaén vaø baøn traûi vaûi daøi ñeå tieát kieäm tieâu hao ñaàu baøn vaûi. I.4.1.7. Phöông phaùp traûi vaûi cho sô ñoà chaäp: duøng vaûi ñaàu khuùc giaùc so ñoà vaø caét töøng phaàn khaùc nhau cuûa moät saûn phaåm. ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 24 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
4. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM I.4.2. Thieát bò vaø duïng cuï traûi vaûi : - Thöôùc daøi baèng goã, trôn laùng ñeå gaït phaúng lôùp vaûi. - Dao keùo: caét ñaàu lôùp vaûi. - Kim guùt, caùc vaät naëng ñeå chaën caùc laù vaûi. - Baøn traûi: roäng daøi tuøy thuoäc vaøo sô ñoà saûn phaåm vaø ñieàu kieän cuûa doanh nghieäp. Thöôøng baøn coù chieàu roäng 1-1,6m; ñöôïc gheùp töø nhieàu baøn ngaén laïi ñeå coù chieàu daøi töø 6-12m - Giaù ñôõ truïc vaûi daïng cuoän troøn. - Maùy traûi vaûi töï ñoäng. - Xe ñaåy baèng tay tröôït doïc 2 beân baøn vaûi, treân ñoù coù mang caây vaûi cuoän troøn ñaët treân daøn ngang. Maùy caét ñaàu baøn Maùy traûi vaûi Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh I.4.3. Coâng ngheä traûi vaûi: I.4.3.1. Laáy chieàu daøi baøn vaûi: - Chieàu daøi baøn vaûi laø chieàu daøi ñuùng theo sô ñoà coäng theâm hao phí 2 ñaàu baøn. - Traûi sô ñoà leân giöõa taâm cuûa maët baøn, vuoát sô ñoà cho phaúng beà maët, meùp sô ñoà song song vôùi meùp baøn caét, duøng vieát chì hoaëc vieát loâng laáy daáu chính xaùc chieàu daøi leân maët baøn. - Löu yù: caùc daáu hai beân ñaàu baøn phaûi ñaûm baûo vuoâng goùc vôùi caïnh baøn caét (neáu sô ñoà khoâng vuoâng goùc thì phaûi baùo cho phoøng kyõ thuaät xöû lyù laïi sô ñoà). - Laáy daáu chieàu daøi baøn vaûi xong, cuoän sô ñoà laïi vaø traûi moät lôùp giaáy loùt beân döôùi baøn vaûi ñeå taïo thuaän lôïi cho quaù trình caét baùn thaønh phaåm sau naøy. I.4.3.2. Traûi vaûi: - Caét boû phaàn ñaàu xaáu ôû ñaàu caây vaûi thaúng theo canh sôïi ngang, ñaûm baûo ñoä vuoâng caïnh thaúng sôïi ôû ñaàu caây. - Hai ngöôøi ñöùng ôû hai beân cuûa baøn vaûi, tay naém meùp bieân vaø cuøng luùc daãn vaûi sang phía ñaàu baøn vaûi beân kia, ñaët chính xaùc daáu gaïch ñaàu baøn, duøng vaät naëng chaën giöõ ñaàu caây vaûi. Trong luùc quay trôû laïi, ñoàng thôøi vôùi vieäc baét bieân hai bieân cho thaúng meùp, duøng que gaït gaït phaúng toaøn boä maët vaûi. Khi söû duïng caây gaït, ñaët thöôùc naèm ngang vaø gaït theo chieàu doïc vaûi. Khoâng ñöôïc duøng ñaàu caây gaït ñeå ñaåy maët vaûi, seõ laøm bieán daïng canh sôïi vaûi. - Khi trôû veà ñeán ñaàu baøn, duøng keùo hoaëc dao caét chính xaùc ñaàu baøn theo gôø caét. Sau ñoù, naém ñaàu caây vaûi daãn tieáp lôùp thöù hai, thao taùc laäp laïi ñuùng nhö lôùp thöù nhaát. Cöù theá laëp ñi laëp laïi tieáp tuïc cho caùc lôùp tieáp theo. ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 25 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
5. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM - Trong quaù trình baét bieân vaø laøm phaúng maët vaûi, ñoàng thôøi vôùi vieäc kieåm tra chaát löôïng nguyeân lieäu, neáu phaùt hieän vaûi bò loãi thì duøng giaáy phuû leân vò trí coù loãi ñeå deã thay thaân sau naøy. Neáu vaûi coù loãi naëng, thì xöû lyù caét boû ñoaïn ñoù hoaëc baùo vôùi laõnh ñaïo xí nghieäp ñeå coù höôùng giaûi quyeát cuï theå. - Khi baøn vaûi ñaõ traûi ñöôïc naêm lôùp, phaûi traûi sô ñoà leân baøn vaûi ñeå kieåm tra laïi chieàu daøi, khoå vaûi xem coù vaán ñeà gì khoâng. Neáu ñaït yeâu caàu thì traûi tieáp möôøi lôùp nöõa vaø phuû sô ñoà leân kieåm tra laïi laàn cuoái. Sau ñoù, traûi tieáp tuïc cho ñeán heát baøn vaûi. Khi baøn vaûi traûi xong, kieåm tra laïi soá lôùp ñuùng theo taùc nghieäp. I.5. Yeâu caàu kyõ thuaät cuûa moät baøn vaûi: Moät baøn vaûi traûi xong phaûi ñaït caùc yeâu caàu kyõ thuaät sau: - Chieàu daøi baøn vaûi phaûi chính xaùc theo chieàu daøisô ñoà vaø coäng hao phí 2 ñaàu baøn. Khoå vaûi phuø hôïp vôùi khoå sô ñoà (khoå vaûi lôùn hôn khoå sô ñoà ñeå baûo ñaûm an toaøn khi caét). - Baøn vaûi phaûi ñöùng thaønh, thaúng caïnh moät beân meùp bieân, hai ñaàu baøn caét oån ñònh vaø vuoâng goùc. - Toaøn boä laù vaûi phaûi ngay canh thaúng sôïi, ñuùng maët vaûi qui ñònh vaø phaûi thaúng toaøn boä. - Baøn vaûi khoâng ñöôïc nghieâng veä ñeâ, nghieâng lôïi chaäu hoaëc guø tang troáng (meùp baøn vaûi khoâng ñöôïc nghieâng sang traùi hoaëc phaûi; beân trong maët baøn vaûi, caùc lôùp vaûi khoâng ñöôïc nhaáp nhoâ, gôïn soùng). II. Coâng ñoaïn sang maãu: Coù nhieàu caùch sang laïi sô ñoà leân baøn vaûi, nhöng coù 3 phöông phaùp ñöôïc söû duïng ôû nöôùc ta hieän Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh nay. II.1. Phöông phaùp xoa phaán: - Sô ñoà giaùc ñaït yeâu caàu xong ñöôïc ñem ñi ñuïc loã baèng duøi ñuïc loã. Ñöôøng kính loã duøi töø 0,3-0,5 mm. - Ñaët sô ñoà leân baøn vaûi, chaën giöõ ñeå sô ñoà khoâng bò xoâ leäch. - Xoa phaán leân sô ñoà ñaõ ñuïc loã. Sau ñoù, laáy sô ñoà ra, treân baøn vaûi hieän leân sô ñoà ñöôïc veõ baèng buïi phaán. Ñaët laïi raäp leân caùc chi tieát, duøng phaán saéc neùt veõ laïi ñöôøng chu vi cuûa caùc chi tieát Löu yù: + Khi laáy sô ñoà ra, ta gaáp ñoâi hai ñaàu sô ñoà, maët coù phaán ôû trong, roài môùi cuoän sô ñoà laïi, ñeå maët phaûi sô ñoà khoâng bò dô khi sang daáu baøn vaûi khaùc. + Moät sô ñoà chæ neân söû duïng khoâng quaù 50 baøn vaûi. Neáu nhieàu hôn, sô ñoà seõ bò nhaøu naùt, co laïi, khoâng coøn chính xaùc nöõa. Öu ñieåm: Naêng suaát cao, giaûm ñöôïc lao ñoäng giaùc sô ñoà, moät sô ñoà seõ söû duïng ñöôïc cho nhieàu baøn vaûi. Nhöôïc ñieåm: saûn phaåm seõ bò dô vaø aûnh höôûng buïi phaán ñeán söùc khoûe ngöôøi thöïc hieän sang sô ñoà. II.2. Phöông phaùp veõ laïi maãu treân sô ñoà: Nhìn theo sô ñoà ñaõ giaùc (sô ñoà mi ni), ta giaùc laïi maãu treân sô ñoà roài veõ laïi sô ñoà leân baøn vaûi baèng phaán aên maøu thaät maûnh. Phöông phaùp naøy toán thôøi gian, nhöng neùt veõ maûnh, ñoä chính xaùc cao (phaûi caét naùt ñöôøng phaán ñeå traùnh dô). II.3. Phöông phaùp caét sô ñoà cuøng baøn vaûi: ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 26 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
6. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM - Ñaët sô ñoà giaùc ñaït yeâu caàu, khoâng ñuïc loã leân baøn vaûi. Duøng kim ghim thaät chaéc vaø caét cuøng baøn vaûi. Öu ñieåm: + Traùnh dô saûn phaåm + Deã phaùt hieän sai hoûng do ngöôøi giaùc sô ñoà hay do ngöôøi caét. + Caét chính xaùc Nhöôïc ñieåm: toán thôøi gian vaø coâng söùc sang laïi nhieàu sô ñoà III. Coâng ñoaïn caét vaûi: III.1. Caùc phöông phaùp caét vaûi: Caùc phöông phaùp caét Cô khí Nhieät vaät Tia nöôùc cô lyù nhieät Dao Cưa Keùo Ñuïc Khoan Tia laser T.plasma Ñieän töû Ñieän cao Soùng sieâu Nhieät taàn aâm ñieän Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh Dao Chuøm tia thẳng Đĩa dao Tia löûa ñieän Bảng dao III.2. Caét cô khí: (söû duïng cöa, dao , keùo, ñuïc, khoan) III.2.1. Caét baèng keùo, dao: Duøng ñeå caét ñaàu baøn vaûi vaø thöôøng chæ coù theå caét ñöôïc moät vaøi lôùp vaûi, ñoä chính xaùc khoâng cao. III.2.2. Caét baèng maùy caét : - Ñóa dao: duøng caét phaù - Maùy caét di ñoäng ( maùy caét tay): goàm coù 2 loaïi dao thaúng vaø ñóa dao. - Maùy caét coá ñònh ( maùy caét voøng): goàm coù dao 2 puli, 3 puli, 4 puli. Ñoä saéc cuûa dao phuï thuoäc thoâng soá hình hoïc. Goàm goùc nhoïn vaø caïnh dao, goùc löôïn vaø caïnh dao. Ngoaøi ra, caùc thoâng soá hình hoïc vi moâ cuûa löôõi dao ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 27 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
7. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM Khaû naêng dao xaâm nhaäp vaøo vaät lieäu caét phuï thuoäc vaøo thoâng soá caét: toác ñoä caét, vaät lieäu caét, tính chaát cô lyù cuûa vaät lieäu, söï chuyeån ñoäng töông ñoái giöõa dao vaø vaät lieäu, chaát löôïng gia coâng dao vaø vaøo ñoä maøi moøn cuûa löôõi dao. ÔÛ Vieät nam, ngöôøi ta coøn duøng phöông phaùp cöa, khoan ñeå caét. ÔÛ nöôùc ngoaøi, söû duïng nhieät vaät lyù vaø cô nhieät. Maùy caét ñóa dao Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh Maùy caét tay. ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 28 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
8. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM Maùy caét voøng Maùy caét töï ñoäng * Tieán trình caét: - Caét phaù baøn vaûi - Caét thoâ nhöõng chi tieát lôùn, hoaëc töøng maûng chi tieát nhoû, caét baèng maùy caét ñaåy tay ( maùy caét di ñoäng) - Caét tinh ñeå caét nhöõng chi tieát nhoû caàn ñoä chính xaùc cao baèng maùy caét voøng (maùy caét coá ñònh) Chuù yù: + Khi caét baèng maùy caét voøng, phaûi di chuyeån khoái vaûi vaø dao caét. Do ñoù, phaûi keïp taäp vaûi chaët laïi baèng keïp hoaëc baèng caùc ngoùn tay ñeå taäp vaûi khoâng bò xoâ leäch. Moät soá baøn vaûi coù loã phun khí ñeå giaûm ma saùt giöõa vaûi Copyrightvaø maët baøn. © TruongCaàn heát DH söùc Su caån pham thaän Ky trong thuat khi TP. caét Ho ñeå Chi khoâng Minh bò tai naïn lao ñoäng. + Khi caét baèng maùy caét tay, baøn vaûi ñöùng yeân, ta phaûi laùch maùy vaøo ñöôøng caét. Ñöôøng caét caøng phöùc taïp (baùn kính cong nhoû) thì caøng khoù thao taùc, maùy bò rung neân khoù caét chính xaùc. III.2.3. Phöông phaùp eùp ñoät: Baûn chaát vaät lyù cuûa phöông phaùp eùp ñoät: quaù trình caét, ñaàu tieân lôùp vaûi seõ bò eùp xuoáng. Döôùi taùc duïng cuûa löïc eùp vaø ñoä saéc cuûa dao, caùc lôùp vaûi seõ bò phaù huûy theo bieân ngoøai cuûa caïnh dao. Caùc lôùp vaûi phía treân seõ coù kích thöôùc daøi hôn caùc chi tieát ôû lôùp döôùi. Ñoä sai leäch giöõa caùc chi tieát treân vaø chi tieát döôùi töông ñoái lôùn. Xaùc ñònh goùc cuûa dao caét, ñoä daøy cuûa vaät lieäu caét (soá lôùp vaûi), löïc eùp cuûa dao. Neáu taêng soá lôùp vaûi caàn traûi, ñoä sai leäch seõ caøng nhieàu neân phaûi tính toaùn soá lôùp vaûi sao cho phuø hôïp. Ñoä daøy vaät lieäu caøng nhieàu, soá lôùp vaûi caàn traûi seõ caøng ít. Goùc saéc cuûa dao phuï thuoäc vaøo ñoä cöùng, ñoä beàn cuûa vaät lieäu. Öu ñieåm: + Giaûm tieâu hao vaûi thöøa, taêng naêng suaát söû duïng. + Thöôøng duøng cho caùc loaïi vaûi cöùng, naëng daøy: vaûi traùng nhöïa, da, mex. Nhöôïc ñieåm: + Chæ caét chi tieát phuï khoâng phöùc taïp nhö: tuùi, ñai aùo, thaét löng. + Ñoä sai soá veà kích thöôùc chi tieát giöõa caùc laù vaûi khaùc nhau. Ví duï: vaûi deät thoi cheânh leäch giöõa laù treân vaø laù döôùi coù theå tôùi 2%, vaûi deät kim ñoä cheânh leäch naøy laø 2,5%. ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 29 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
9. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM + Neáu saûn phaåm ña daïng, luoân thay ñoåi thì phaûi gia coâng laïi löôõi dao. Nhö vaäy raát laõng phí, ñoàng thôøi caàn coù kho rieâng ñeå caát giöõ caùc loaïi dao. + Kinh phí gia coâng löôõi dao lôùn. III.3. Caét baèng tia nöôùc: * Nguyeân taéc caét: Duøng aùp löïc maïnh cuûa tia nöôùc ñeå phaù taùch vaät lieäu may. Caùc tia nöôùc laøm bieán daïng vaät lieäu, taïo ra moät löïc phaù vaät lieäu ra thaønh xô nhoû ôû ñöôøng caét. Ñöôøng caét loaïi naøy nhoû nhö ñöôøng caét cuûa dao. Öu: Veát caét saïch, kích thöôùc veát caét nhoû. III.4. Caét baèng cô nhieät: Coù nhieàu daïng naêng löôïng khaùc nhau: Daïng 1: truyeàn naêng löôïng töø beân ngoaøi: nhieät ñieän. Daïng 2: Naêng löôïng sinh ra töø beân trong vaät lieäu : ñieän cao taàn, sieâu aâm. III.4.1. Caét baèng nhieät ñieän : Baûn chaát: - Ñoát noùng vaät lieäu ñeán nhieät ñoä giôùi haïn. Sau ñoù vaät lieäu ñöôïc caét baèng dao. - Dao caét coù 2 daïng: daây daãn hình truï; löôõi dao hình neâm hoaëc hình raêng cöa. - Khi khoan loã, dao coù daïng ñaàu kim - Caùc löôõi dao ñöôïc noái vôùi maïch ñieän. - Dao ñöôïc ñoát noùng, bieán naêng löôïng ñieän thaønh naêng löôïng nhieät vaø laøm cho vaät lieäu noùng leân ñeán nhieät ñoä giôùi haïn. Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh - Coù theå caét sau cuøng baèng chính naêng löôïng nhieät hoaëc baèng cô. - Hieäu suaát caét phuï thuoäc khaù nhieàu vaøo vaät lieäu: vaät lieäu toång hôïp seõ coù hieäu quaû nhaát, vaûi lanh keùm hieäu quaû nhaát. III.4.2. Caét baèng ñieän cao taàn: Baûn chaát: - Caét baèng naêng löôïng ñieän cao taàn, döôùi taùc ñoäng cuûa doøng ñieän xoay chieàu cao taàn leân vaät lieäu coù tính keát caáu chòu löïc ( vaät lieäu toång hôïp hoaëc vaät lieäu pha sôïi toång hôïp). Quaù trình naøy seõ taïo nhieät ngay beân trong vaät lieäu, laøm cho vaät lieäu bieán daïng. Vaät lieäu bò gia nhieät ñeán traïng thaùi deûo, sau ñoù ta seõ caét vaät lieäu baèng löïc cô hoïc nhoû. - Do ñieän tích chuyeån ñoäng veà caùc höôùng ñieän cöïc, doøng ñieän laø doøng xoay chieàu vaø taàn soá cao laøm taêng toác ñoä chuyeån dòch cuûa caùc ñieän tích veà caùc ñieän cöïc. Quaù trình laøm taêng toác ñoä ñieän tích seõ sinh ra naêng löôïng trong loøng cuûa vaät lieäu. Nhö vaäy, ñoäng naêng ñaõ chuyeån thaønh nhieät naêng vaø laøm noùng ngay trong loøng vaät lieäu. - Khi vaät lieäu deät coù tính chaát ñieän moâi lôùn, hay khoâng daãn ñieän (ví duï: vaät lieäu coù nguoàn goác thieân nhieân) thì khoâng neân aùp duïng phöông phaùp naøy vì vaät lieäu coù tính phaân cöïc keùm vaø deã chaùy khi nhieät ñoä trong loøng vaät lieäu trôû neân quaù cao. III.4.3. Caét baèng sieâu aâm: Baûn chaát: - Aâm laø nhöõng soùng ñaøn hoài trong moâi tröôøng vaät chaát. - Neáu taàn soá f= 16-20 Khz: tai ngöôøi nghe thaáy. - Neáu taàn soá f 20 Khz (sieâu aâm): tai ngöôøi khoâng nghe thaáy. ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 30 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
10. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM - Dao ñoäng cuûa aâm lan truyeàn trong chaân khoâng, dao ñoäng ñeàu. - Soùng aâm coù 2 daïng: soùng doïc (höôùng dòch chuyeån cuûa caùc haït truøng vôùi moïi höôùng lan truyeàn cuûa soùng) hoaëc soùng ngang (höôùng dòch chuyeån cuûa caùc haït vuoâng goùc vôùi moïi höôùng lan truyeàn cuûa soùng). - Trong chaát cöùng, soùng aâm lan truyeàn theo caû höôùng doïc vaø ngang. Soùng aâm mang theo naêng löôïng taùc ñoäng leân beà maët vuoâng goùc vôùi höôùng lan truyeàn cuûa soùng aâm. Naêng löôïng naøy ño baèng cöôøng ñoä aâm w/cm2. - Cöôøng ñoä aâm maø tai nghe thaáy coù cöôøng ñoä 1,5.10-8 w/cm2. - ÖÙng duïng naêng löôïng cuûa soùng aâm: + May: caét vaät lieäu may ñeå lieân keát caùc chi tieát may hoaëc duøng ñeå daäp noåi caùc hình treân vaûi. + Deät: Khi sôïi xe coù loâng xuø seõ bò giaûm ñoä beàn. Vieäc söû duïng sieâu aâm seõ laøm giaûm ñoä xuø, vaø nhö vaäy seõ taêng ñöôïc ñoä beàn cuûa vaûi. Ñoâi khi, ngöôøi ta coøn duøng sieâu aâm ñeå laøm saïch caùc chaát baùm dính vaøo sôïi hoaëc vaûi. - Khi caét: ñaàu duïng cuï caét tieáp xuùc vaø eùp leân beà maët vaät lieäu. Duïng cuï caét dao ñoäng ôû taàn soá cao.Döôùi taùc duïng cuûa soùng sieâu aâm, naêng löôïng dao ñoäng cuûa cô ôû taàn soá cao seõ chuyeån sang naêng löôïng cuûa nhieät ñöôïc sinh ra trong loøng vaät lieäu. Naêng löôïng naøy laøm noùng vaät lieäu ñeán traïng thaùi chaûy deûo, vaø do löïc eùp cuûa ñaàu löôõi dao, seõ phaù raùch beà maët cuûa vaät lieäu. III.5. Caét baèng nhieät vaät lyù: III.5.1. Caét baèng tia löûa ñieän: + Baûn chaát: qui trình caét baèng phoùng ñieän. Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh Nguyeân taéc: coù 2 ñieän cöïc ñaët caùch nhau, giöõa 2 ñieän cöïc laø khoâng khí. Khi ta noái 2 ñieän cöïc naøy baèng nguoàn ñieän aùp cao, giöõa chuùng xuaát hieän tröôøng ñieän. Tröôøng ñieän naøy gaây ion hoùa khoâng khí giöõa 2 ñieän cöïc. Ngöôøi ta nghieân cöùu nhö sau: khi baét ñaàu taêng ñieän aùp, cöôøng ñoä doøng ñieän taêng, tæ leä vôùi ñieän aùp oa. Trong giai ñoïan naøy baét ñaáu coù ion hoùa. Ta tieáp tuïc taêng ñieän aùp, töùc laø taêng cöôøng ñoä doøng ñieän ab, oa seõ taïo ra caùc ion, ab: ion hoùa ñöôïc taùi hôïp laïi, doøng ñieän bò baõo hoøa. E A d b a O u - Tieáp tuïc taêng ñieän aùp cöôøng ñoä doøng ñieän taêng voït, ñieåm d phaùt ra tia saùng, tieáp tuïc taêng ñieän aùp, seõ thaáy phaùt ra tia löûa ñieän vaø tieáng laùch taùch, laøm cöôøng ñoä doøng ñieän taêng voït leân, xuaát hieän cung löûa giöõa 2 cöïc. (Tia löûa taïi E coù cöôøng ñoä doøng ñieän raát cao, ñieän aùp nhoû) ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 31 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
11. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM - Caét baèng tia löûa ñieän taïi ñieåm coù cöôøng ñoä doøng ñieän cao seõ taïo neân ñieän aùp thaáp. + ÖÙng duïng tia löûa ñieän ñeå caét vaät lieäu. (t = 40.000 oC) Caét baèng nhieät vaø cô: tia löûa ñieän coù nhieät ñoä raát cao. Naêng löôïng nhieät cuûa tia löûa ñieän laøm noùng vaät lieäu ñeán nhieät ñoä cao. Cô do caùc ñieän tích chuyeån ñoäng vôùi vaän toác lôùn seõ baén thuûng vaät lieäu taïo neân veát caét. Veát caét phuï thuoäc hình daùng ñaàu cöïc: ñaàu cöïc coù daïng cong thì taäp trung theo ñöôøng cong. Trong ngaønh may, thöôøng söû duïng ñaàu cöïc nhoïn daïng hình kim ñeå taäp trung nhieät taïi löôõi dao caét. Caùc ñaàu cöïc coù khaû naêng taùch ñieän tích cöïc aâm raát toát. Ñoái vôùi Nhoâm (Al), coù heä soá ion hoùa cao nhaát so vôùi Ñoàng (Cu ) vaø Saét (Fe). + Nguyeân taéc : ñuïc töøng loã lieân tieáp taïo thaønh veát caét. Toác ñoä dòch chuyeån cuûa vaät lieäu trong quaù trình caét phuï thuoäc vaøo tính chaát cô lyù cuûa vaät lieäu vaø beà daøy cuûa vaät lieäu. III.5.2. Caét baèng tia Plasma: + Baûn chaát vaät lyù: Plasma laø khí ion hoùa cao ñoä, laø traïng thaùi thöù 4 cuûa vaät chaát: tæ leä giöõa ñieän tích aâm vaø döông baèng nhau, nhieät ñoä cao ñeán haøng chuïc trieäu ñoä C. - 106-107 oC : Plasma noùng - to >103 oC : Plasma laïnh (söû duïng trong ngaønh may) - Khaû naêng daãn ñieän nhö kim loaïi. - Naêng löôïng Plasma goàm: naêng löôïng laøm noùng khí (nhieät), naêng löôïng ion hoùa, naêng löôïng phaân ly cuûa caùc ña nguyeân töû. + Nguyeân taéc taïo tia Plasma: Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh Plasma öùng duïng trong ngaønh deät- may: duøng Plasma döôùi daïng hoà quang ñieän. Hoà quang ñieän chính laø söï phoùng ñieän trong chaát khí giöõa 2 ñieän cöïc. Hoà quang ñieän ñöôïc taïo ra do naêng löôïng cuûa nguoàn ñieän ñoát noùng chaát khí, laøm ion hoùa khí vaø bieán noù thaønh Plasma.Plasma ñöôïc taäp trung thaønh moät tia maïnh nhôø coù nguoàn khí trô ñöôïc thoåi qua boät hoà quang. + Nguyeân taéc caét: - Ñaàu caét coá ñònh, vaät lieäu may chuyeån ñoäng. - Ñaàu caét chuyeån ñoäng, vaät lieäu may coá ñònh. - Ñaàu caét vaø vaät lieäu gia coâng cuøng chuyeån ñoäng + Chaát löôïng veát caét: chính xaùc vaø goïn, khoâng bò cong, löôïn, nham nhôû, beà roäng veát caét phaûi nhoû nhaát, toån thöông vaät lieäu xung quanh veát caét phaûi giaûm toái ña vaø veát caét lôùp treân phaûi nhö veát caét lôùp döôùi. Ñoái vôùi vaät lieäu toång hôïp, veát caét bò noùng chaûy co laïi neân coù theå traùnh ñöôïc hieän töôïng xô bieân caét, vuøng toån thöông veát caét roäng 0,5 – 1,0 mm. III.5.3. Caét baèng tia laser : + Baûn chaát vaät lyù: Tia laser ( Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) laø moät chuøm tia saùng coù böôùc soùng xaùc ñònh ñoái vôùi moãi loaïi hoïat chaát phaùt tia vaø coù tính ñònh höôùng raát cao. Tia laser coù böôùc soùng ngaén (chæ khoaûng 10, 6 micromet), möùc ñoä taäp trung naêng löôïng cao, coâng suaát cuûa tia ñaït tôùi 1012 W/cm2. Tia laser ñöôïc phaùt vôùi toác ñoä nhanh coù theå leân ñeán 10-15 s. + Nguyeân taéc taïo tia Laser: Döôùi taùc ñoäng cuûa hieäu ñieän theá cao, caùc electron cuûa caùc hoaët chaát seõ bò phaùt xa, kích thích vaø di chuyeån töø möùc naêng löôïng thaáp ñöôïc bôm leân ôû möùc ñoä cao. ÔÛ möùc naêng löôïng cao, moät soá ñieän töû naøy seõ rôi ngaãu nhieân xuoáng möùc naêng löôïng thaáp hôn, giaûi phoùng haït ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 32 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
12. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM aùnh saùng (proton). Proton naøy seõ toûa ra nhieàu höôùng khaùc nhau töø moät nguyeân töû, va phaûi nguyeân töû khaùc, kích thích caùc ñieän töû naøy rôi xuoáng tieáp, sinh ra caùc proton cuøng taàn soá, cuøng pha vaø cuøng höôùng bay taïo neân moät phaûn öùng daây chuyeàn khuyeách ñaïi doøng aùnh saùng. Caùc haït proton bò phaûn xaï qua laïi nhieàu laàn trong vaät lieäu, nhôø caùc göông ñeå taêng hieäu suaát khuyeách ñaïi aùnh saùng Moät soá proton ta ngoaøi nhôø coù göông baùn ma taïi moät ñaàu cuûa vaät lieäu . Tia saùng ñi ra coù naêng löôïng vaø laø tia saùng cöïc maïnh, ñoù laø tia laser. + Nguyeân taéc caét: coù 3 nguyeân taéc - Heä thoáng quang hoïc coá ñònh , heä thoáng gia coâng di ñoäng - Heä thoáng quang hoïc di ñoäng, heä thoáng gia coâng coá ñònh - Heä thoáng quang hoïc vaø heä thoáng gia coâng cuøng di ñoäng + Phaân loaïi phöông phaùp caét baèng tia laser: - Theo traïng thaùi phaù huûy: goàm coù caét nung chaûy (laøm cho vaät lieäu noùng ñeán traïng thaùi nung chaûy, sau ñoù duøng khí trô ñaåy vaät lieäu ra khoûi vuøng caét), caét ñoát chaùy (caét vaät lieäu ñeán traïng thaùi bò ñoát chaùy) vaø caét thaêng hoa ( vaät lieäu bay hôi ngay taïi vuøng caét). Trong ñoù, caét thaêng hoa thöôøng ñöôïc söû duïng trong ngaønh may do veát caét ñeïp, coøn caét ñoát chaùy thì veát caét nham nhôû. Do ñoù, caàn choïn vaän toác caét lôùn hôn vaän toác chaùy cuûa vaät lieäu - Theo hình daùng taùc ñoäng cuûa tia laser:duøng tia laser khoan töøng loã lieân tieáp taïo neân veát caét. Ngöôøi ta thöôøng söû duïng phöông phaùp caét ñoà hình, chuøm tia laser tuï laïi, thaønh ñöôøng theo maãu Baùn thaønh phaåm roài caét Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh IV. Coâng ñoaïn eùp: Trong coâng nghieäp may, ñeå cho saûn phaåm ñeïp vaø cöùng, phaúng, ôû moät soá chi tieát nhö coå, maêng seùt, naép tuùi, baät vai, ngöïc aùo veston, mieäng tuùi côi , coù theå ñöôïc loùt beân trong moät soá phuï lieäu nhö döïng, döïng dính, canh toùc, vaûi loùt, . Tuy nhieân, vaûi loùt, canh toùc chæ coù theå lieân keát vôùi vaûi ngoaøi thoâng qua vieäc söû duïng caùc ñöôøng lieân keát may. Vieäc laøm naøy toán khaù nhieàu thôøi gian, coâng söùc cuûa coâng nhaân. Do ñoù, döïng dính caøng ngaøy caøng ñöôïc öùng duïng roäng raõi vaø ñang daàn thay theá cho caùc loaïi phuï lieäu keå treân vì noù coù khaû naêng ruùt ngaén quaù trình saûn xuaát vaø naâng cao naêng suaát lao ñoäng. Khi nghieân cöùu veà coâng ñoaïn eùp, khoâng theå thieáu ñöôïc vieäc nghieân cöùu veà caáu taïo cuûa döïng dính. IV.1. Caáu taïo cuûa döïng dính : Döïng dính laø loaïi phuï lieäu duøng ñeå gia coá caùc chi tieát cuûa saûn phaåm baèng phöông phaùp eùp daùn. Sau khi eùp daùn, döïng dính seõ baùm dính vaøo vaûi chính nhôø moät lôùp keo phuû treân beà maët döïng dính hoaëc do tính chaát nguyeân lieäu cuûa döïng dính. Coù 2 loaïi döïng dính sau: Döïng dính laøm hoaøn toaøn baèng chaát nhieät deûo. Ñaây laø loaïi döïng dính laøm baèng nguyeân lieäu laø chaát nhieät deûo ( termoplast) coù tính chaát noùng chaûy ôû nhieät ñoä cao vaø luùc ñoù coù tính keo dính. Caùc loaïi döïng dính naøy thöôøng laøm töø nhöõng nguyeân lieäu nhö: PAD (polyamid), PVC (polyvinylchlorid), POE (polyetylen). Döïng dính treân beà maët coù phuû lôùp chaát nhieät deûo. Loaïi döïng dính naøy coøn goïi laø mex. Döôùi taùc duïng cuûa nhieät ñoä, aùp suaát trong moät thôøi gian nhaát ñònh, lôùp chaát deûo seõ noùng chaûy vaø dính lieàn mex vaøo nguyeân lieäu. IV.1.1. Caáu truùc vaø tính chaát mex: ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 33 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
13. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM Mex ñöôïc caáu taïo töø lôùp vaûi ñeá, treân beà maët ñöôïc bao phuû lôùp chaát nhieät deûo. - Vaûi ñeá coù theå ñöôïc laøm töø vaûi deät thoi, thöôøng deät theo kieåu vaân ñieåm, coù troïng löôïng rieâng töø 50 ñeán 150 g/m2. - Vaûi ñeá cuõng coù theå töø vaûi deät kim, duøng gia coá nhöõng saûn phaåm töø nhöõng nguyeân lieäu ñaøn hoài hôn nhö thun, nhung. Troïng löôïng rieâng cuûa vaûi ñeá töø vaûi deät kim khoaûng töø 60 ñeán 150 g/ m2. - Vaûi ñeá coøn coù theå töø vaûi khoâng deät nhö Folie, döïng xoáp . Troïng löôïng rieâng töø 20 ñeán 80 g/m2. Nguyeân lieäu duøng laøm vaûi ñeá thöôøng laø cotton 100% hoaëc Visco, cuõng coù theå laø vaûi pha cotton vaø Visco. Ñeå cho vaûi ñeá khoâng bò co ruùt nhieàu khi eùp daùn vôùi nguyeân lieäu chính, döôùi taùc duïng cuûa nhieät, ta phaûi xöû lyù giaûm ñoä co cuûa vaûi ñeá trước khi phủ keo. IV.1.2. Caùc chaát nhieät deûo thöôøng duøng: Polyetylen (POE): ñeå daùn nhöõng chi tieát cuûa saûn phaåm vaø caùc loaïi vaät lieäu trang trí. Vaät lieäu naøy tan chaûy döôùi daïng maøng keát, beàn trong quaù trình giaët. Nhieät ñoä noùng chaûy töø 105-115 oC, khoâng tan trong dung moâi vaø xaêng. Coù theå eùp daùn baèng baøn uûi. Polyamid (PAD): Coù nhieät ñoä noùng chaûy cao töø 130-140 oC, ñöôïc söû duïng döôùi daïng keo boät, chæ tan trong röôïu etylen, khoâng tan trong xaêng vaø nöôùc. Loaïi keo naøy, döôùi taùc duïng cuûa nöôùc noùng bò tröông nôû, möùc ñoä tröông nôû coù theå laøm vaät lieäu taùch ra töøng lôùp. Ñaây laø loaïi keo dính toát nhaát phuø hôïp cho quaàn aùo maëc ngoaøi. Sôø vaøo thaáy meàm maïi, coù ñoä baùm dính toát. Chòu ñöôïc vieäc taåy haáp baèng chaát hoùa hoïc nhöng laïi deã bieán daïng khi giaët. Ôû nhieät ñoä giaët töø 40-60 oC bò co ruùt. Sau khi giaët, phôi bò keùm beàn vaø bò vaøng. Copyright © Truong DH Su pham Ky thuato TP. Ho Chi Minh Polyvinyl Chlorid (PVC): Noùng chaûy ôû 180 C, ñöôïc söû duïng döôùi daïng dung dòch hoaëc saùp. Duøng ñeå traùng phuû beà maët vaät lieäu, khoâng beàn döôùi taùc duïng cuûa dung moâi, chæ duøng cho caùc saûn phaåm khoâng ñoøi hoûi giaët thöôøng xuyeân. Söû duïng loaïi mex naøy, khoâng ñöôïc eùp daùn döôùi aùp suaát quaù cao, coù theå laøm hoûng chi tieát hoaëc laøm lôùp keo chaûy sang maët phaûi cuûa saûn phaåm. Chaát PVC sau khi ñöa taåy haáp baèng chaát hoùa hoïc, saûn phaåm may sôø seõ thaáy thoâ cöùng. Polyvinyl Acetad (PVA): Deã tan trong dung moâi nhö aceton, röôïu, nöôùc. Thöôøng ñöôïc duøng ñeå laøm hoà. Chæ söû duïng trong coâng ngheä may ñeå daùn nhöõng chi tieát trang trí khoâng ñoøi hoûi möùc ñoä beàn. Loaïi naøy ít söû duïng hôn. IV.1.3. Phöông phaùp phuû keo leân vaûi ñeá: coù 3 phöông phaùp. Phuû chaát nhieät deûo ôû daïng haït leân vaûi ñeá: Caùc haït chaát nhieät deûo ñöôïc phun ñeàu leânvaûi ñeá. Sau ñoù caùn traùng ôû nhieät ñoä cao, chaát keo dính seõ baùm dính moät lôùp daøy vaøo vaûi ñeá. Luùc naøy, ta coù mex caùn traùng. Phuû chaát keo dính ôû daïng kem nhuyeãn: Chaát keo dính ñöôïc phuû leân vaûi ñeá nhôø truïc quay in leân beà maët tieáp xuùc giöõa truïc vaø vaûi. Xuaát hieän treân vaûi ñeá moät lôùp keo moûng ñeàu. Phöông phaùp naøy cho ta mex traùng. Phöông phaùp phun leân vaûi ñeá chaát keo dính ôû theå loûng: phöông phaùp naøy coù nguy cô laøm thaåm thaáu keo dính sang beà maët kia cuûa vaûi ñeá. Duøng phöông phaùp naøy, ta coù mex haït. IV.2. Ñaëc ñieåm quaù trình coâng ngheä: IV.2.1. Caùc thoâng soá kyõ thuaät cuûa quaù trình eùp daùn : ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 34 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
14. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM Khi ta eùp daùn mex, töùc laø ta duøng nhieät ñoä vaø aùp suaát taùc duïng leân mex ñaõ ñöôïc laø dính ñieåm ( uûi moài) leân vaûi chính trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh. Nhö vaäy, caùc thoâng soá cuûa quaù trình eùp daùn laø nhieät ñoä, aùp suaát vaø thôøi gian. Tuøy theo loaïi mex vaø loaïi nguyeân lieäu chính maø ta ñieàu chænh thoâng soá cho thích hôïp. Thöôøng ñoái vôùi moãi loaïi mex, ngöôøi saûn xuaát thöôøng cung caáp caùc thoâng soá eùp daùn keøm theo. Ta phaûi ñieàu chænh maùy theo caùc thoâng soá aáy ñoái vôùi maùy khoâng töï ñoäng. Ñoái vôùi maùy töï ñoäng, ta chæ caàn ñieàu chænh caùc nuùt baám ñeå choïn caùc thoâng soá caàn thieát. - Nhieät ñoä eùp daùn phaûi ñuû cao ñeå tan chaûy lôùp chaát nhieät deûo phuû treân beà maët mex. Nhieät ñoä vì theá phuï thuoäc raát nhieàu vaøo chaát keo dính phuû lieân vaûi ñeá. Nhieät ñoä eùp daùn dao ñoäng trong khoaûng 105- 180 oC tuøy thuoäc vaøo loaïi mex. Neáu nhieät ñoä quaù cao seõ daãn ñeán lôùp keo dính bò vaøng vaø coù nguy cô thaåm thaáu ra ngoaøi beà maët vaûi chính. - Löïc neùn coù taùc duïng laøm cho mex baùm dính chaët vaøo vaûi chính vaø baùm dính ñeàu treân toaøn boä beà maët tieáp xuùc giöõa mex vaø vaûi. Löïc neùn tuøy thuoäc loaïi mex vaø loaïi nguyeân lieäu chính, dao ñoäng trong khoaûng 0,03 ñeán 0,05 MPa ñoái vôùi aùo ngoaøi, 0,3 ñeán 0,4 MPa ñoái vôùi aùo quaàn maëc trong. Söï taêng aùp suaát treân beà maët vaät lieäu aûnh höôûng ñeán quaù trình trao ñoåi nhieät, thaåm thaáu keo vaø khaû naêng keát dính cuûa keo. Chaát löôïng eùp daùn coøn phuï thuoäc vaøo söï ñoàng nhaát cuûa aùp suaát treân beà maët cuûa vaät lieäu. Nghóa laø phuï thuoäc vaøo khaû naêng neùn cuûa thieát bò. - Thôøi gian eùp phaûi ñuû ñeå chaát nhieät deûo tan chaûy heát vaø thaåm thaáu vaøo beà maët vaûi Thôøi gian dao ñoäng trong khoaûng 12 ñeán 24 giaây. - Chaát löôïng cuûa moái lieân keát keo khoâng chæ phuï thuoäc vaøo thuoäc nhieät ñoä, aùp suaát, thôøi gian maø coøn phuï thuoäc vaøo tínhCopyright chaát cuûa ©vaät Truong lieäu vaø DH tính Su chaátpham cuûa Ky keo thuat. TP. Ho Chi Minh + Tính chaát cuûa vaät lieäu eùp bao goàm: thaønh phaàn sôïi coù nguoàn goác thieân nhieân hay toång hôïp, lieân keát sôïi, caáu truùc deät, troïng löôïng, ñoä cöùng, khaû naêng huùt aåm cuûa vaät lieäu. Vôùi caùc vaät lieäu coù beà maët noåi hay coù xô thì quaù trình uûi eùp xaûy ra deã daøng vaø mau choùng. Vôùi caùc vaät lieäu coù troïng löôïng thaáp, vaûi moûng, keo deã daøng thaåm thaáu qua beà maët cuûa vaät lieäu. Khi moái lieân keát keo hình thaønh, vaät lieäu trôû neân cöùng, maát hoaøn toaøn tính ñaøn hoài ban ñaàu. Vôùi caùc vaät lieäu coù troïng löôïng cao thì chi phí thôøi gian trong quaù trình eùp taêng. Ñoái vôùi caùc vaät lieäu coù beà maët boùng laùng, khaû naêng thaåm thaáu keùm thì khaû naêng taïo lieân keát keo khoù hình thaønh. + Tính chaát keo (thaønh phaàn, khoái löôïng): moái lieân keát keo phuï thuoäc vaøo khaû naêng keát dính cuûa thaønh phaàn keo söû duïng. Khoái löôïng keo caøng taêng thì moái lieân keát keo caøng beàn vöõng nhöng vaät lieäu seõ trôû neân cöùng, maát ñi tính ñaøn hoài, ñoä meàm maïi, khaû naêng trao ñoåi khí giaûm. Trong coâng ngheä eùp, thöôøng söû duïng keo döôùi daïng boät hay vaät lieäu keo coù beà maët noåi haït. Khi ñoù, chaát löôïng cuûa moái lieân keát keo phuï thuoäc ñaùng keå vaøo söï phaân boá keo treân beà maët cuûa vaät lieäu. Vaät lieäu coù troïng löôïng caøng lôùn thì moái lieân keát keo caøng keùm bean. + Hôi nöôùc: Ñeå traùnh bò boùng vaûi do nhieät ñoä vaø aùp suaát cao, ngöôøi ta coù theå söû duïng theâm hôi nöôùc taùc duïng vaøo quaù trình uûi eùp. Söï coù maët cuûa hôi nöôùc laøm cho caùc haït keo mau nôû, deã thaåm thaáu vaø quaù trình thay ñoåi nhieät dieãn ra nhanh choùng. IV.2.2. Qui trình coâng ngheä uûi eùp : Giai ñoaïn chuaån bò: uûi khöû ñoä co cuûa nguyeân lieäu. Coù theå duøng baøn uûi hoaëc maùy eùp Giai ñoaïn uûi moài: duøng baøn uûi thöôøng uûi dính taïm mex naèm ñuùng vò trí treân chi tieát ( laø dính ñieåm). Tinh theå keo döôùi taùc duïng cuûa nhieät ñoä seõ hoùa meàm, taïo khaû naêng keát dính. Giai ñoaïn naøy seõ ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 35 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
15. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM dieãn ra nhanh hôn khi xoâng hôi. Ngoaøi ra, moät soá keo coù taùc duïng tröông nôû döôùi taùc duïng cuûa hôi nöôùc caøng laøm thuùc ñaåy khaû naêng keát dính cuûa keo. Giai ñoaïn keát dính: keo meàm vaø noùng chaûy ngaám vaøo caáu truùc phaân töû cuûa vaät lieäu, hình thaønh moái lieân keát giöõa beà maët vaät lieäu keo vaø vaät lieäu vaûi. Quaù trình eùp keo phuï thuoäc nhieät ñoä, aùp suaát, thôøi gian. Nhieät ñoä vaø aùp suaát caøng lôùn thì moái lieân keát keo caøng xaûy ra mau choùng vaø beàn vöõng. Giai ñoaïn ñònh hình: khi taùc duïng cuûa nhieät ñoä vaø aùp suaát chaám döùt, keo nguoäi daàn vaø trôû laïi traïng thaùi cöùng. Moái lieân keát keo hình thaønh. IV.3. Caùc loïai maùy eùp daùn : IV.3.1. Maùy eùp daùn phaúng khoâng lieân tuïc: Ngöôøi ñöùng maùy phaûi chòu ñöïng nhieät ñoä cao cuûa maùy vaø nhöõng ñieàu kieän baát lôïi nhö hôi hoùa chaát tan chaûy do phaûi ñöùng gaàn maët baèng laøm vieäc cuûa maùy. Caùc thoâng soá cuûa quaù trình eùp daùn do thôï cô khí ñieàu chænh. Nhieät ñoä ñöôïc xaùc ñònh baèng giaáy thöû nhieät ñoä hoaëc pin nhieät ñieän. Giaáy thöû nhieät laø loaïi giaáy taåm caùc loaïi hoùa chaát khaùc nhau, coù theå bieán thaønh maøu ñen ôû caùc nhieät ñoä khaùc nhau. Moãi thang taåm moät loaïi hoùa chaát nhaát ñònh.Neáu ñöa giaáy vaøo maùy, thang naøo bò ñen thì nhieät ñoä naèm trong khoaûng ñoù. Aùp suaát ñöôïc ño baèng caùch ta ñöa vaøo maùy eùp giaáy than vaø giaáy traéng thay vaøo vaûi chính. Sau ñoù, xaùc ñònh ñoä lôùn cuûa aùp suaát theo dieän tích than ñöôïc in treân maët giaáy. Trong phöông phaùp naøy, ngöôøi coâng nhaân phaûi ñaët caùc chi tieát caàn eùp daùn vaøo, chôø ñuû thôøi gian (hoaëc neáu ñuû thôøi gian maùy töï ñoäng môû ra) thì laáy caùc chi tieát ñöôïc eùp daùn ra. Phöông phaùp naøy khoâng lieân tuïc neân toán thôøi gian vaø eùp daùn ñöôïc ít vì laâu vaø dieän tích eùp daùn Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh nhoû. IV.3.2. .Maùy eùp daùn truïc lieân tuïc: Laø loaïi maùy hieän ñaïi thoâng duïng trong coâng nghieäp may. Caùc thoâng soá eùp daùn ñöôïc ñieàu chænh töï ñoäng baèng caùc nuùt baám ñieàu khieån nhieät ñoä, thôøi gian, löïc neùn. Maùy hoaït ñoäng lieân tuïc khoâng ngöøng khi ñaët vaø laáy caùc chi tieát. Moät ngöôøi coâng nhaân ñaët caùc chi tieát ñaõ ñöôïc laø dính ñieåm vaøo maùy, caùc chi tieát chuyeån ñoäng qua truïc eùp trong buoàng nhieät, theo moät vaän toác nhaát ñònh. Do ñoù, thôøi gian eùp cuõng coá ñònh. ÔÛ ñaàu kia, moät ngöôøi coâng nhaân khaùc laáy chi tieát ñaõ daùn eùp ra. Phöông phaùp naøy eùp daùn ñöôïc nhanh vaø soá löôïng nhieàu, ñaûm baûo kyõ thuaät. Caùc loaïi maùy eùp ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 36 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
16. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM IV.4. Kieåm tra chaát löôïng eùp daùn: IV.4.1. Kieåm tra ñoä baùm dính cuûa mex vaøo vaûi: Ta eùp daùn mex leân vaûi coù kích thöôùc 10 x 20 cm. Caùc thoâng soá nhieät ñoä, aùp suaát vaø thôøi gian phuø hôïp vôùi loïai mex vaø nguyeân lieäu. Sau ñoù taùch lôùp vaûi vaø lôùp mex ra ñeán ½ chieàu daøi. Ñöa maãu vaät ñoù vaøo ño ôû maùy ño cöôøng löïc keùo ñöùt. Cöôøng löïc duøng ñeå keùo taùch hoaøn toaøn lôùp mex vaø vaûi naèm trong khoaûng 0,8 ñeán 1,5 dN thì mex coù ñoä baùm dính ñaït yeâu caàu. Trong ñieàu kieän ôû doanh nghieäp cuûa ta khoâng coù maùy ño cöôøng löïc keùo ñöùt thì ta kieåm tra chaát löôïng eùp daùn baèng maét thöôøng: luùc chi tieát coøn noùng khoaûng 50oC, ta taùch mex vaø vaûi ra, neáu thaáy lôùp keo dính chaûy ñeàu ra beà maët tieáp xuùc thì ñaït yeâu caàu. Luùc chi tieát eùp ñaõ khoâ, neáu thaáy haït keo dính ñeàu ôû hai beân meùp vaûi cuûa chi tieát thì chaát löôïng eùp daùn ñaït yeâu caàu. IV.4.2. Thöû ñoä beàn cuûa mex trong söû duïng: Maãu vaät sau khi eùp daùn, chôø cho nguoäi vaø khoâ, ñem ñi giaët vaø uûi khoaûng 10 laàn. Neáu thaáy mex bò bong doäp khoûi vaûi thì chaát löôïn eùp daùn khoâng ñaït yeâu caàu. IV.4.3. Nguyeân nhaân khieán cho chaát löôïng eùp daùn khoâng ñaït yeâu caàu: - Do loïai döïng mex khoâng toát hoaëc ñaõ quaù thôøi gian söû duïng. Thôøi haïn söû duïng mex thöôøng khoaûng 6 thaùng, quaù 6 thaùng lôùp keo seõ bò laõo hoùa vaø khoâng coù ñoä baùm dính toát nöõa. - Caùc thoâng soá eùp daùn khoâng phuø hôïp vôùi loaïi mex vaø nguyeân lieäu ñaõ choïn. V. Coâng ñoaïn chænh, söûa, hoaøn taát chi tieát sau caét. Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh V.1. Ñaùnh soá : V.1.1. Khaùi nieäm: laø söû duïng caùc duïng cuï caàn thieát ñaùnh soá treân vò trí qui ñònh (phaàn ñöôøng may) cuûa chi tieát nhaèm caùc muïc ñích: - Traùnh hieän töôïng khaùc maøu treân caùc chi tieát cuûa 1 saûn phaåm. - Kieåm tra ñöôïc soá lôùp vaûi ñaõ traûi treân moät baøn vaûi. - Deã daøng cho boùc taäp vaø ñieàu ñoäng raûi chuyeàn. - Deã daøng phaân bieät ñöôïc maët traùi, maët phaûi cuûa vaûi trong quaù trình may. V.1.2. Duïng cuï ñaùnh soá: - Caùc loaïi buùt: chì, bíc, saùp phaûn maøu vôùi maøu vaûi. Phöông phaùp naøy nhanh, reû tieàn vaø deã thöïc hieän. Tuy nhieân, deã xaûy ra hieän töôïng coâng nhaân khoâng tuaân thuû vò trí ñaùnh soá, nhaûy soá, nhaàm soá vaø dô saûn phaåm. - Caùc loaïi phaán thaêng hoa, phaán uûi bay: phöông phaùp naøy töông töï nhö duøng phaán . Sau moät thôøi gian, daáu phaán seõ töï bay hoaëc bay sau quaù trình uûi. Phaán naøy khaù toán keùm vaø ñoäc haïi cho ngöôøi söû duïng. - Caùc loaïi decal phaûn maøu vaûi. Phöông phaùp naøy thöïc hieän nhanh, ñôn giaûn, khoâng nhaàm soá , khoâng nhaûy soá, khi caàn coù theå gôõ soá. Tuy nhieân, khaù toán keùm vì caàn nhieàu loaïi decal khaùc nhau vaø ñoâi khi khoù xöû lyù vì keo dính quaù chaët vaøo vaûi. - Maùy ñaùnh soá: + Maùy ñaùnh soá töï ñoäng: chính xaùc, deã thöïc hieän, khoâng nhaàm soá, khoâng nhaûy soá. Tuy nhieân, saûn phaåm deã bò dô vaø coù theå khoù xöû lyù taåy khi muoán huûy soá. ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 37 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
17. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM + Maùy daùn soá : chính xaùc, deã thöïc hieän, khoâng nhaàm soá, khoâng nhaûy soá, coù theå gôõ soá khi caàn thieát. Tuy nhieän, phöông phaùp naøy khaùtoán keùm vaø khoù xöû lyù neáu keo dính quaù chaët vaøo vaûi. V.1.3. Nguyeân taéc ñaùnh soá: - Tuøy theo loïai nguyeân phuï lieäu maø ngöôøi ta qui ñònh roõ vieäc ñaùnh soá ñöôïc thöïc hieän treân beà phaûi hay beà traùi cuûa chi tieát. - Caàn ñaùnh soá trong dieän tích ñöôøng may cuûa chi tieát sao cho khi may xong thì khuaát soá. - Ñaùnh soá phaûi quan saùt laù giaáy treân maët ñeå phaùt hieän soá baøn, côõ voùc coù ñuùng vôùi phieáu haïch toaùn baøn caét hay khoâng. - Ñaùnh soá theo thöù töï töø 1 cho ñeán heát töøng maøu moät. - Caàn coù baûn veõ qui ñònh vò trí ñaùnh soá vaø vò trí eùp mex. Coù theå söû duïng theâm buùt loâng maøu ñeå phaân bieät maët vaûi khi ñaùnh soá vaø kyù hieäu caùc loaïi mex - Vò trí ñaùnh soá phaûi ñuùng nhö qui ñònh, chieàu cao cuûa soá khoâng ñöôïc vöôït quaù 2/3 ñoä roäng ñöôøng may. V.2. Boùc taäp : Laø coâng vieäc chia soá chi tieát ñaõ caét thaønh nhieàu nhoùm nhoû theo yeâu caàu cuûa maõ haøng ñeå tieän cho vieäc ñieàu ñoäng raûi chuyeàn sau naøy. Khi tieán haønh boùc taäp xong, caàn ghi phieáu boùc taäp vaø buoäc vaøo töøng taäp vaûi, laøm cô sôû kieåm tra caùc chi tieát sau naøy. PHIEÁU BOÙC TAÄP Copyright © TruongMaõ DH haøng: Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh Maøu : Baøn caét soá: Côõ voùc: Soá lôùp boùc: Töø laù soá ñeán laù soá Ngaøy .thaùng .naêm . Ngöôøi Boùc taäp Kyù teân V.3. Khoan daáu, baám daáu treân chi tieát chính: Söû duïng maùy khoan daáu hoaëc maùy caét ñeå khoan daáu, baám daáu caùc vò trí caàn laøm daáu treân haøng loaït caùc chi tieát saûn phaåm. Caùc vò trí naøy caàn ñöôïc neâu roõ trong Baûng Qui ñònh cho phaân xöôûng caét. ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 38 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
18. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM Maùy khoan daáu V.4. Kieåm tra chi tieát: Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh Nhaân vieân kieåm tra chaát löôïng caàn laáy maãu ñeå kieåm tra cuï theå nhö sau: Loãi caét: laáy 1 laù ñaàu, 1 laù cuoái vaø moät laù giöõa trong chi tieát, traûi eâm phaúng treân baøn. Tieán haønh ñaët maãu raäp leân treân, maãu vaûi phaûi truøng vôùi maãu raäp, thoâng soá phaûi ñaûm baûo ñuùng tieâu chuaån. Dung sai cho pheùp ñoái vôùi chi tieát baèng vaûi laø ± 2mm. Neáu quaù dung sai cho pheùp, tieán haønh baùo caùo cho toå tröôûng toå caét coù bieän phaùp xöû lyù, vaøo bieân baûn kieåm tra. Caùc vò trí laáy daáu: laáy 1 laù ñaàu, 1 laù cuoái cuûa moät chi tieát. Tieán haønh so saùnh vôùi baûng qui trình ñaùnh soá, maãu raäp ñeå kieåm tra caùc vò trí caàn laáy daáu treân chi tieát (chieàu daøi veát baám phaûi nhoû hôn 5mm, daáu phaûi roõ, saéc neùt, khoâng laøm ruùt sôïi hoaëc quaù lôùn laøm raùch, luûng saûn phaåm). Söï caân xöùng cuûa caùc chi tieát: laáy laù ñaàu vaø laù cuoái tieán haønh so saùnh 2 laù vôùi maãu cöùng. Dung sai cho pheùp laø ± 3mm. Tieán haønh baùo caùo cho toå tröôûng toå caét coù bieän phaùp xöû lyù neáu coù xaûy ra sai soùt. Ghi tröïc tieáp bieän phaùp xöû lyù vaøo bieân baûn kieåm tra. Caùc goùc cuûa chi tieát: Kieåm tra taát caû caùc goùc baèng caùch ñaët maãu leân chi tieát ñaàu tieân. Dung sai cho pheùp laø ± 2mm. Neáu vöôït quaù dung sai naøy, phaûi baùo cho toå tröôûng toå caét. Xô caét: Kieåm tra caùc xô caét treân caùc chi tieát döïa treân caùc tieâu chuaån kyõ thuaät cuûa saûn phaåm. Neáu caùc chi tieát khoâng ñaït, baét buoäc phaûi caét laïi. Ñaùnh soá: soá ñaùnh treân vò trí phaûi roõ, ñuùng vò trí, deã ñoïc, ñuùng soá thöù töï taäp, ñuùng baøn, ñuùng chieàu cao cho pheùp. Eùp keo: kieåm tra ñoä baùm dính cuûa keo vaøo vaûi baèng caùch keùo maãu vaûi coù eùp keo theo canh sôïi xeùp hoaëc caïo maët keo eùp xem coù bong doäp hay bung suùt khoâng. Kieåm tra maët chi tieát ôû lôùp ngoaøi ñeå ñaûm baûo sau khi eùp, chi tieát khoâng bò bieán daïng, oá vaøng hay thay ñoåi maøu saéc. Kieåm tra vò trí eùp keo vaø chaéc chaén khoâng bò daáu chæ, xô vaûi, buïi baån trong caùc chi tieát coù eùp keo. ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 39 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
19. Truong DH SPKT TP. HCM Khoa CNMay vaø Thôøi Trang- Tröôøng ÑH.Sö Phaïm Kyõ Thuaät Tp. HCM V.5. Phoái kieän: Laø coâng taùc keát hôïp caùc nhoùm chi tieát ñaõ boùc taäp vaøo thaønh moät saûn phaåm hoaøn chænh, chuaån bò cho vieäc ñieàu ñoäng raûi chuyeàn. Chæ sau khi kieåm tra ñaày ñuû caùc chi tieát, caùc kieän haøng môùi ñöôïc cho nhaäp kho Baùn thaønh phaåm chôø göûi xuoáng chuyeàn may. Phoái kieän Copyright © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh ThS. TRAÀN THANH HÖÔNG - 2007 40 Thu vien DH SPKT TP. HCM -