Bài giảng Phân tích định lượng - Chương 1: Đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên cứu môn học

Nội dung text: Bài giảng Phân tích định lượng - Chương 1: Đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên cứu môn học

1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI BỘ MÔN PHÂN TÍCH ĐỊNH LƯỢNG THEO CÁC EM MÔN HỌC KINH TẾ HỌC SẢN XuẤT KINH TẾ HỌC SẢN XUẤT SẼ NGHIÊN CỨU Phạm Văn Hùng NỘI DUNG NÀO ? Nguyễn Hữu Nhuần Nguyễn Thị Lý CÁC EM KỲ VỌNG GÌ TỪ MÔN HỌC NÀY ? KINH TẾ HỌC ?? TẠI SAO CÓ MÔN HỌC NÀY ? Tại sao có môn học KINH TẾ ? Kinh tế học sản xuất? KINH TẾ HỌC Môn học mới ra đời – 3 con đường 1. Phát kiến/phát minh 2. Phân lập 3. Tích hợp ?? ?? 1
2. KINH TẾ ? KINH TẾ ? KINH TẾ HỌC KINH TẾ HỌC VI MÔ VĨ MÔ VI MÔ VĨ MÔ ?? ?? ? ? KINH TẾ ? GIỚI THIỆU CHUNG Giảng viên: TS. PHẠM VĂN HÙNG KINH TẾ HỌC Phone: 87769770 Email: pvhung@hua.edu.vn NGUYỄN THỊ LÝ VI MÔ VĨ MÔ Phone: 87769770 Email: lynguyen.hua@gmail.com LÝ THUYẾT KT HỌC SX ? ? NGƯỜI TIÊU DÙNG GIỚI THIỆU CHUNG GIỚI THIỆU CHUNG 1. Tên môn học: Kinh tế học sản xuất 2. Tổng số đơn vị học trình: 2 MỤC TIÊU CỦA MÔN HỌC: 3. Trình độ: Cho sinh viên năm thứ 3 trở đi  Giúp sinh viên nắm bắt được các khái niệm và nguyên 4. Phân bổ thời gian: lý cơ bản của kinh tế học sản xuất nói chung, sản xuất Lý thuyết: 22 tiết nông nghiệp nói riêng Thực hành: 8 tiết 5. Điều kiện tiên quyết: Kinh tế vi mô, kinh tế vĩ mô, (kinh  Trang bị cho sinh viên khả năng kết hợp các nguyên lý tế lượng, toán kinh tế) kinh tế, toán học kinh tế và thực tiễn sản xuất để có thể phân tích và giải quyết các vấn đề trong sản xuất nông nghiệp và môi trường. 2
3. TÀI LIỆU THAM KHẢO TÀI LIỆU THAM KHẢO TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT TÀI LIỆU TIẾNG ANH • Bài giảng môn học (+ PowerPoint slides) • David L Debertin, 2002, Agricultural Production Economics • Giáo trình/bài giảng kinh tế vi mô (và vĩ mô) • Jeffrey M. Wooldridge, 1999, Introductory Econometrics: A • Nguyễn Hải Thanh và cộng sự, 2005, Tin học ứng dụng trong modern approach, 2nd edition. ngành nông nghiệp, Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật, Hà Nội. • Robert S Pindyck and Daniel L Rubinfeld, 2005, Microeconomics, • Nguyễn Quang Dong, 2005, Bài giảng Kinh tế lượng, Nhà xuất six edition. Prentice Hall International, Inc. bản Thống kê, Hà Nội • Tietenberg T, 1996, Environmental and Natural Resource • Phạm Văn Hùng, Nguyễn Thị Dương Nga, Trần Đình Thao, Economics. Harper Collins College Publishers. Dương Nam Hà. Giáo trình Kinh tế lượng. NXH lao động - XH, Hà Nội, 2011. Một số bài báo tham khảo Một số bài báo tham khảo • Chu Thị Kim Loan, 2006. ‘Ước lượng mức độ ảnh hưởng của • Nguyễn Văn Song, 2006. ‘Hiệu quả kỹ thuật và mối quan một số yếu tố đến kết quả chăn nuôi bò sữa vùng Đông Nam hệ với nguồn lực con người trong sản xuất lúa của nông Bộ’, Tạp chí Kinh tế & Phát triển, Số Đặc san (tháng 9), trang 90- dân ngoại thành Hà Nội’, Tạp chí Khoa học kỹ thuật nông 95. nghiệp, Trường Đại học Nông nghiệp I – Hà Nội, Số 4+5, • Đỗ Quang Giám, 2006. ‘Đánh giá hiệu quả kỹ thuật sử dụng trang 315-324. phương pháp phân tích vỏ bọc dữ liệu trong sản xuất vải thiều • Phạm Văn Hùng, 2006. ‘Phương pháp xác định khả năng ở tỉnh Bắc Giang’, Tạp chí Khoa học kỹ thuật nông nghiệp, Trường Đại học Nông nghiệp I – Hà Nội, Số 4+5, trang 273-279. sản xuất nông nghiệp của hộ nông dân’, Tạp chí Khoa học kỹ thuật nông nghiệp, Trường Đại học Nông nghiệp I – Hà • Lê Ngọc Hướng, 2007. ‘Sử dụng hàm logit trong nghiên cứu các Nội, Số 4+5, trang 289-296. yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến quyết định nuôi lợn của hộ nông dân huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên’, Tạp chí Khoa học kỹ thuật • Phạm Văn Hùng, 2007. ‘Mô hình hóa kinh tế nông hộ ở nông nghiệp, Trường Đại học Nông nghiệp I – Hà Nội, Tập V, Số miền Bắc: Mô hình cân bằng cung cầu trong hộ’, Tạp chí 3/2007, trang 80-85. Khoa học kỹ thuật nông nghiệp, Trường Đại học Nông nghiệp I – Hà Nội, Tập V, Số 2, trang 87-95. Một số bài báo tham khảo QUY ĐỊNH ĐỐI VỚI SINH VIÊN • Trần Ái Kết, 2007. ‘Phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới cơ cấu vốn của trang trại nuôi trồng thủy sản ở Trà Vinh’, Tạp chí Khoa học kỹ thuật nông nghiệp, Trường Tham gia đầy đủ các buổi học Đại học Nông nghiệp I – Hà Nội, Tập V, Số 2, trang 96- Điểm danh ngẫu nhiên 3 lần: Nếu vắng 1 lần điểm 103. chuyên cần hạ 20%, 2 lần hạ 70%; • Trần Hữu Cường, 2006. ‘Tác động của tiếp cận thị Sinh viên vắng mặt 3 buổi sẽ không được thi trường đến năng suất tổng cộng của các trang trạo trên Hoàn thành đầy đủ các bài tập và bài thi địa bàn Hà Nội’, Tạp chí Khoa học kỹ thuật nông nghiệp, Các bài kiểm tra nhỏ, ngẫu nhiên sẽ được tính điểm Trường Đại học Nông nghiệp I – Hà Nội, Số 4+5, trang 263-272. và để điểm danh Tắt điện thoại di động trong giờ học (hoặc chuyển chế độ rung) 3
4. Suy nghĩ?? Từ những thông tin trên – có thể tìm ra được điều gì (suy nghĩ từ những nội dung • Nếu có số liệu điều tra lúa của 100 hộ nông đã học trong kinh tế vi mô) dân ở 2 xã trong 1 huyện về: – Diện tích trồng lúa từng giống của hộ • MP, AP? – Năng suất, sản lượng lúa từng giống • Độ co giãn phân bón của sản lượng? – Các loại chi phí bằng tiền cho lúa (mua giống, các • Hàm SX, hàm sản lượng, hàm năng suất? loại phân bón, thuốc trừ sâu, thuê công lao động, v.v.) • Hàm chi phí? • – Một số thông tin về hộ điều tra (tuổi, kinh nghiệm Hàm lợi nhuận? SX lúa, trình độ học vấn của chủ hộ và các thành • Hiệu quả theo qui mô? viên, mức độ kinh tế, ) Năng suất lúa SUY NGHĨ 250 • Mục tiêu của người sản xuất là gì? 167 • Mục tiêu của người tiêu dùng? 83 • Mục tiêu của xã hội? 0 20 20 18 18 16 16 14 14 12 • Môn học ở đâu? 12 10 10 8 Lao động 8 6 6 4 Vốn 4 2 2 0 0 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI BỘ MÔN PHÂN TÍCH ĐỊNH LƯỢNG 1.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 1. Nghiên cứu các khía cạnh của sản xuất: chi phí, doanh thu, và lợi nhuận Chương 1 2. Nghiên cứu vai trò của các tiến bộ KHKT đối với sản xuất ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP 3. Nghiên cứu các ứng dụng của hàm sản xuất trong phân tích NGHIÊN CỨU MÔN HỌC kinh tế 4. Nghiên cứu các tác động của ngoại ứng, rủi ro và không chắc chắn đến sản xuất nông nghiệp và những ứng xử của nông dân 5. Nghiên cứu tác động của yếu tố thời gian đến sản xuất nông nghiệp 4
5. 1.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 1.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Chương I: Đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên cứu 1. Đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên cứu • Nghiên cứu (NC) các khía cạnh của sản xuất: chi phí, 2. Phân tích sản xuất doanh thu, và lợi nhuận 3. Hàn cực biên • NC vai trò của các tiến bộ KHKT đối với sản xuất 4. Phân tích chi phí sản xuất • NC các ứng dụng của hàm sản xuất trong phân tích kinh tế 5. Phân tích lợi nhuận • NC cứu các tác động của ngoại ứng, rủi ro và không chắc 6. Phân tích ngoại ứng, rủi ro và không chắc chắn chắn đến sản xuất nông nghiệp và những ứng xử của nông dân. • NC tác động của yếu tố thời gian đến sản xuất nông nghiệp 1.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 1.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Chương II: Phân tích sản xuất Chương III: Hàm cực biên • Khái niệm hàm sản xuất • Khái niệm và phân loại hàm cực biên • Các loại hàm sản xuất và ứng dụng của nó trong phân tích kinh tế: • Phân biệt hàm trung bình và hàm cực biên - Hàm tuyến tính • Các mô hình hàm cực biên có tham số - Hàm đa thức • Ứng dụng của hàm cực biên trong phân tích hiệu - Hàm Leontief, quả - Hàm cực biên - Hàm Cobb-Doughlas 1.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 1.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Chương IV: Phân tích chi phí sản xuất Chương V: Phân tích lợi nhuận • Khái niệm chung về chi phí sản xuất • Tối đa hóa lợi nhuận • Phân loại chi phí • Sản xuất với 1 yếu tố đầu vào • Cách ứng xử của chi phí và dự báo chi phí • Tối đa hóa lợi nhuận với 1 yếu tố đầu vào • Sản xuất với 2 yếu tố đầu vào • Các mô hình ứng xử của chi phí • Tối đa hóa lợi nhuận với 2 yếu tố đầu vào 5
6. 1.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Sử dụng các mô hình toán Chương VI: Phân tích ngoại ứng, rủi ro và không + Mô hình toán học giản đơn chắc chắn + Mô hình mô phỏng kinh tế - Ngoại ứng, rủi ro, không chắc chắn Sử dụng các hàm sản xuất, hàm chi phí, hàm lợi nhuận - Rủi ro và không chắc chắn + Hàm sản xuất tuyến tính - Ứng xử của nông dân đối với rủi ro và không + Hàm Cobb-Doughlas chắc chắn + Hàm cực biên (Frontier) - Biện pháp phòng tránh rủi ro và không chắc Phân tích tối ưu + Tối ưu hóa đầu vào chắn + Tối ưu hóa đầu ra - Câu hỏi thảo luận và Bài tập + Tối ưu hóa lợi nhuận 1.4. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ KINH TẾ HỌC 1.4. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ KINH TẾ HỌC 1.4.1. Kinh tế học là gì? 4.1.2. Kinh tế vi mô và kinh tế vĩ mô Kinh tế học Kinh tế học vĩ mô: nghiên cứu cách thức sử dụng + Nhu cầu của con người là vô hạn + Nguồn lực sản xuất để đáp ứng cho nhu cầu này hữu hạn. nguồn tài nguyên ở phạm vi tổng thể như vùng, quốc + Kinh tế học nghiên cứu sử dụng tốt nhất nguồn lực hiện có gia hay phạm vi lớn hơn. Nói cách khác, kinh tế học vĩ để đáp ứng nhu cầu vô hạn của con người. + Nguồn lực: nguồn tài nguyên tự nhiên như đất, dầu, khí, mô có liên quan đến việc nghiên cứu, phân tích các vấn khoáng sản và nguồn nhân lực: trình độ, kỹ năng đề kinh tế trong mối liên hệ tương tác với nhau như một tổng thể. Định nghĩa chung: Kinh tế học là một môn khoa học nghiên cứu cách thức con người sử dụng nguồn tài nguyên có hạn Ví dụ: tăng trưởng tổng thu nhập quốc nội (GDP), lạm để thỏa mãn nhu cầu vô hạn của mình. phát, thất nghiệp, qui hoạch vùng, v.v. 1.5. KINH TẾ HỌC SẢN XUẤT 1.6. KINH TẾ HỌC SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP Khái niệm Khái niệm Kinh tế học sản xuất là môn học kết hợp nhiều Kinh tế học sản xuất nông nghiệp là môn học có quan hệ môn học trong lĩnh vực kinh tế và toán học (cơ chặt chẽ với các học thuyết kinh tế bởi vì nó liên quan đến những người sản xuất của các hàng hóa nông nghiệp. bản) khác nhau như kinh tế vi mô, vĩ mô, kinh Những vấn đề chính trong trong kinh tế học sản xuất nông tế lượng và toán kinh tế để phân tích các giai nghiệp bao gồm: đoạn của quá trình sản xuất, các yếu tố của - Mục đích, mục tiêu của chủ trang trại/hộ sản xuất và các vấn đề có liên quan nhằm giúp - Lựa chọn sản phẩm đầu ra cho sản xuất người sản xuất có những quyết định đúng đắn - Sự phân bổ nguồn lực cho sản phẩm nhất. - Ra quyết định trong điều kiện rủi ro và không chắc chắn - Môi trường kinh tế cạnh tranh 6