Bài giảng Kỹ thuật điện B - Chương 5: Máy điện không đồng bộ may điện không đồng bộ

Nội dung text: Bài giảng Kỹ thuật điện B - Chương 5: Máy điện không đồng bộ may điện không đồng bộ

1. CHÖÔNG 5 MAMAYÙYÑIEÄNKHO ÑIEÄN KHONGÂNG ÑONG ÑOÀNG BOÄ
2. 2.1. KHAÙI NIEÄM CHUNG ¾ MaMayùy ñieän khokhongâng ñoñongàng boä laø loailoaïi mamayùy ñieän xoay chiechieuàu, lalamøm vieäc theo nguyeân lyù caûm öùng ñieän töø, coù toác ñoä quay cuûa rotor n (toác ñoä cuûa maùy) khaùc vôùi toác ñoä qqyuay cuûa töø tröôøng n1. ¾ Maùy ñieän khoâng ñoàng boä chuû yeáu duøng laøm ñoäng cô ñieän. ¾ Ñoäägng cô khoâng ñoàng boä coù keát caáu ñôn gg,iaûn, laøm vieäc chaéc chaén, hieäu suaát cao, giaù thaønh thaáp neân ñöôïc duøng roäng raõi nhaát trong coâng nghieäp vaø sinh hoaït. ¾ Tuy nhieân, maùy ñieän khoâng ñoàng boä coù nhöõng nhöôïc ñieåm nhö : cosϕ thaáp vaø ñaëc tính ñieàu chænh toác ñoä khoâng toát neân öùng duïng cuûamaùy ñie än kho âng ñàñoàng bäboä coù phàhaàn bò haïn cháheá. ¾ Caùc ñoäng cô töø 5Hp trôû leân haàu heát laø ñoäng cô 3 pha, coøn ñoäng cô nhoû hôn 1Hp thöôthöôngøng laø ñoäng cô 1 pha.
3. 2.2. CAÁU TAÏO MAÙY ÑIEÄN KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ 3 PHA Hoäp ra daây Loõi theùp stator Daây quaán stator Quaït thoâng gioù Truïc ñoäng cô Loõithùi theùp ro tor Voû mamayùy
4. 2.2. CAÁU TAÏO MAÙY ÑIEÄN KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ 3 PHA CaCauáu taotaïo mamayùy ñieän khokhongâng ñoñongàng boä gogomàm 2 boä phaän chính laø: stator vaø rotor 1. Stator (pha(phanàn ñöñöngùng yeyenân hay phaphanàn cacam)ûm) a) Loõi theùp stator : Laø phaphanàn dadanãn töø, gogomàm cacacùc laù thethepùp kyõ thuaät ñieän dadayøy 0,35mm hay 0,5mm eùp laïi. Maët trong cuûa theùp ñöôïc daäp raõnh ñeå ñaët daây quaán.
5. 2.2. CAÁU TAÏO MAÙY ÑIEÄN KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ 3 PHA CaCauáu taotaïo mamayùy ñieän khokhongâng ñoñongàng boä gogomàm 2 boä phaän chính laø: stator vaø rotor 1. Stator b) Daây quaán stator : DaDayây quaquanán stator lalamøm babangèng ñoñongàng coù bocboïc cacachùch ñieän, ñöôcñöôïc ñaët trong caùc raõnh cuûa loõi theùp stator Daayây quaán stato ñöôcñöôïc cacapáp nguoàn ba ppaha ñeå taotaïo ra töø ttöôgröôøng quay, vaän toác quay cuûa töø tröôøng naøy tuøy thuoäc taàn soá nguoàn ñieän vaø soá cöïc cuûa boä daây quaán
6. 2.2. CAÁU TAÏO MAÙY ÑIEÄN KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ 3 PHA 2. Rotor (pha(phanàn quay) Rotor coù vai troø laø phaàn öùng (töông töï thöù caáp MBA) coù nhieäm vuï cacamûm ööngùng sösöcùc ñieän ñoäng ñeå taotaïo dodongøng ñieän chaychaïy trong dadayây quaán rotor. Rotor bao goàm : loõi theùp, daây quaán vaø truïc maùy. a) Loõi theùp rotor: Loõi theùp rotor hình truï duøng theùp kyõ thuaät ñieän töông töï nhö stator, goàm nhieàu laù theùp gheùp laïi vaø eùp leân truïc quay, phía ngoaøi coù xeû raõnh ñeå ñaët daây quaán. b) Daây quaán rotor Daây quaán rotor coù hai loaïi : rotor loàng soùc vaø rotor daây quaán
7. 2.2. CAÁU TAÏO MAÙY ÑIEÄN KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ 3 PHA ™ Rotor lolongàng sosocùc : Goàm caùc thanh ñoàng hoaëc nhoâm ñaët trong raõnh, vaø bò ngaén machmaïch bôbôiûi hai vavanhønh nganganén machmaïch ôû hai ñañauàu. ™ Rotor dadayây quaquanán : Raõnh rotor ñöôïc ñaët daây quaán gioáng nhö daây quaán stator. DaDayây quaquanán rotor thöôthöôngøng ñöôcñöôïc nonoiái sao, ba ñañauàu ra nonoiái vôvôiùi ba vavanhønh tröôït ñaët coá ñònh ôû 1 ñaàu truïc vaø thoâng qua choåi than ñaáu vôùi maïch ñieän beân ngoaøi ñeå coù theå ñöa ñieän trôû phuï hay söùc ñieän ñoäng phuï vaøo maïch ñieän rotor ñeå caûi thieän tính naêng môû maùy, ñieàu chænh toác ñoä hoaëc caûi thieän heä soá coâng suaát cuûa maùy. Khi mamayùy lalamøm vieäc bình thöôthöôngøng dadayây quaquanán rotor ñöôcñöôïc nonoiái nganganén machmaïch.
8. 2.4. TÖØ TRÖÔØNG TRONG MAÙY ÑIEÄN KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ 5.4.1. Töø tröôtröôngøng ñaäp machmaïch trong dadayây quaquanán 1 pha : Töø tröôøng cuûa daây quaán moät pha coù phöông khoâng ñoåi, coù trò soá vaø chiechieuàu biebienán thiethienân theo thôthôiøi gian nenenân goigoïi laø töø tröôtröôngøng ñaäp maïch TöøTöø tröôøng tröôøng ñaäp ñaäp maïch maïch 4 2 cöïc cöïc
9. 2.4. TÖØ TRÖÔØNG TRONG MAÙY ÑIEÄN KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ 5.4.2. Töø tröôtröôngøng quay cucuaûa dadayây quaquanán 3 pha 1/ Söï hình thaønh töø tröôøng quay : XeXetùt mamayùy ñieän 3 pha ñôn giagianûn gogomàm 6 raranhõnh, ba boä dadayây quaquanán AX, BY, CZ coù truïc ñaët leäch nhau 120 ñoä. Khi cho dong doøng ñieän 3 pha cacanânba bangèng chaychaïy qua 3 day daây quaquanán ia(t) = Imsinωt ib(t) = I msin(ωt – 120°) ic(t) = Imsin(ωt – 240°) Luùc ñoù, caùc töø caûm Ba, Bb, Bc do caùc doøng ia, ib, ic taoï ra rieâng leû laø caùc töø caûm ñaäp maïch coù phöông laàn löôït truøng vôùi truøng vôùi truïc caùc a, b, c, chieàu cho quy taéc vaën nuùt chai; vaø ñoä lôùn tæ leä laàn löôït vôùi ia, ib, ic. Töø caûm toång hôïp do caû ba doøng ñieän taïo ra laø toång vectô : r r r r B = Ba + Bb + Bc
10. VäVaäy: TöøVôùi tröôøng caùch caáu cuûa taïo moãi daây daây quaán quaán nhö vaãn treân, laø töø tröôøng ta coù töø ñaäp tröôøng maïch quay moät ñoñoi- TøTâiöcöccöø tøtröôïc. NeNeuøngáutåtothayång hôïpñoñoiåilølacacachø tøtùchöø tøtröôcacauáuøngtaotaïo quaydadayây vaquaquanø lølaánø tøt,ötaø tøtröôcoù øngtöø tröôtröông chínøng h th2am, 3, ,gia p vaøo ñoâi quaù cöïc. trình bieán ñoåi naêng löôïng
11. 2/ Ñaëc ñieåm cuûa töø tröôøng quay : ™ Vaän totocác cucuaûa töø tröôtröôngøng quay n1 Phuï thuoäc vaøo taàn soá vaø soá ñoâi cöïc n [voøng/phuùt] 60f 1 n = 1 p f[Hz] : taàn soá nguoàn ñieän p : soá ñoâi cöïc ™ ChieChieuàu cucuaûa töø tröôtröôngøng quay : Phuï thuoäc vaøo thöù töï pha cuûa nguoàn ñieän. Muoán ñoåi chieàu quay ñoäng cô, ta chæ cacanàn ñoñoiåi thöù töï 2 trong 3 dadayây pha babatát kyø. ™ BieBienân ñoä cucuaûa töø tröôtröôngøng quay: Φ =3/2Φmax = const , vôùi Φmax laø bieân ñoä max cuûa töø tröôøng moät pha
12. 2.5. NGUYEÂN LYÙ LAØM VIEÄC CUÛA ÑOÄNG CÔ KÑB 3 PHA ™Khi ta cho dodongøng ñieän 3 pha tatanàn soá f vavaoøo 3 dadayây quaquanán stator, seõ taïo ra töø tröôøng quay p ñoâi cöïc, quay vôùi toác ñoä n1 = 60f/p ™ Töø tröôtröôngøng quay cacatét ngang cacacùc thanh dadanãn cucuaûa dadayây quaquanán rotor, caûm öùng caùc söùc ñieän ñoäng. Vì daây quaán rotor noái ngaén maïch neân sinh ra doøng caûm öùng trong caùc thanh daãn rotor. Löïc töông taùc giöõa töø tröôøng quay vaø doøng caûm öùng trong thanh daãn seõ keùo rotor quay cuøng chieàu.
13. 2.5. NGUYEÂN LYÙ LAØM VIEÄC CUÛA ÑOÄNG CÔ KÑB 3 PHA ™ Tuy nhieân rotor khoâng bao giôø baét kòp töø tröôøng quay. Vì neáu vaän totocác rotor n = n1 thì khokhongâng coù söï chuyechuyenån ñoäng töông ñoñoi,ái, trong daây quaán rotor maát ñi söùc ñieän ñoäng caûm öùng vaø doøng caûm öùng daãn ñeán löïc ñieän töø khoâng coøn.
14. 2.5. NGUYEÂN LYÙ LAØM VIEÄC CUÛA ÑOÄNG CÔ KÑB 3 PHA Ta coù : n1 : totocác ñoä töø tröôtröôngøng quay n : toác ñoä rotor n2 = n1 – n : vaän totocác töông ñoñoiái giögiöaõa töø tröôtröôngøng quay vaø rotor hay coøn goïi laø vaän toác tröôït. n n − n Heä soá tröôït : s = 2 = 1 n1 n1 khi rotor ñöùng yeân : n=0;s=1 khi rotor quay: s<1, totocác ñoä rotor tính theo s : n=n1(1 – s) = n1 –n1s totocác ñoä rotor = totocác ñoä ñoñongàng boä – totocác ñoä töông ñoñoiái (Xem ví duï 2.1 trang 54)
15. 2.6. MOÂ HÌNH TÍNH TOAÙN CUÛA ÑOÄNG CÔ KÑB 5.6.1. Phöông trình ñieän aapùp stator Töông töï phöông trình daây quaán sô caáp cuûa MBA, ta coù phöông trình ñieän aapùp pha stator . . . . . U 1 = E1 + I 1 ()R1 + jX1 = E1 + Z 1 I 1 Trong ñoù U1 : ñieän aùp pha stator Z1 = R1 + jX1 : toång trôû 1 pha daây quaán stator R1 : ñieän trôû 1 pha daây quaán stator X1 = 2πfL1 : ñieän khaùng taûn 1 pha daây quaán stator f : taàn soá doøng ñieän stator L1 : ñieän caûm taûn 1 pha daây quaán stator E1 : söùc ñieän ñoäng pha stator do töø thoâng cuûa töø tröôøng quay sinh ra E1 =4,44fkdq1W1 Φm ,kdq1 <1: heä soá daây quaán noùi leân söï giaûm söùc ñieän ñoäng totongång do vieäc cuoän dadayây bò phaphanân boá ñeñeuàu trong cacacùc raranhõnh vaø böôböôcùc rurutùt ngaén, so vôùi daây quaán taäp trung trong maùy bieán aùp.
16. 2.6. MOÂ HÌNH TÍNH TOAÙN CUÛA ÑOÄNG CÔ KÑB 5.6.2. Phöông trình ñieän aapùp rotor Töông töï phöông trình daây quaán thöù caáp cuûa MBA, tuy nhienhienân dadayây quaquanán rotor chuyechuyenån ñoäng so vôvôiùi töø tröôtröôngøng quay totocác ñoä n2 =n1 –n=sn1 Nhö vaäy sösöcùc ñieän ñoäng vaø dodongøng ñieän trong dadayây quaquanán rotor seõ coù taàn soá laø: f2 =s.f a) Khi rotor ñöùng yeân : s=1 ; f2 = f b) Khi rotor quay : s<1 ; f2 =sf - Sññ pha rotor luùc ñöùng yeân: - Söùc ñieän ñoäng pha rotor luùc quay: E2 = 4,44.f.W2.kdq2.Φm E2s = 4,44.sf.W2.kdq2.Φm =s.E2 - Ñieän khakhangùng tatanûn rotor lulucùc ñöñöngùng yeyenân: - Ñieän khakhangùng tatanûn rotor lulucùc quay: X2 =2π fL2 X2s =2π sf L2 =s.X2
17. 2.6. MOÂ HÌNH TÍNH TOAÙN CUÛA ÑOÄNG CÔ KÑB 5.6.2. Phöông trình ñieän aapùp rotor Vaäy : phöông trình ñieän aùp rotor luùc quay laø : . . . X2s E 2s = R2 I 2 + jX 2s I 2 . . ⇔ s E 2 = I 2 (R2 + jsX 2 ) U2 =0= 0 . . ⇔ s E 2 = I 2 Z2s Tæ soá biebienán ñoñoiåi sösöcùc ñieän ñoäng pha stator : E1 kdq1W1 ke = = E2 kdq2W2 (Xem ví duï trang 57)
18. 2.6. MOÂ HÌNH TÍNH TOAÙN CUÛA ÑOÄNG CÔ KÑB 5.6.3. Phöông trình sösöcùc töø ñoäng Töông töï nhö MAÙY BIEÁN AÙP, töø thoâng Φm coù giaù trò haàu nhö khokhongâng ñoñoiåi ööngùng vôvôiùi cheá ñoä khokhongâng tataiûi vaø coù tataiûi. Phöông trình söùc töø ñoäng cuûa ñoäng cô : m W k I − m W k I = m W k I 1 1 dq1 1 2 2 dq2 2 1 1 dq1 0 VôVôi:ùi: I0 :do: dongøng ñieän stator luc luùckho khongâng tataiûi I1, I2 doøng ñieän stator vaø rotor khi ñoäng cô keùo taûi m , m soá pha cucuaûada dayây quan quaán stator vaø rotor 1 2 m W k Chia 2 veá cho m k W 1 1 dq1 1 dq1 1 vaø ñaëtkI = : heä soá qui ñoåi dodongøng ñieän, ta ñöôcñöôïc : m2W2kdq2 . . . . . . I 2 I 1 − = I 0 ⇔ I 1 = I 0 + I' I’ :do: dongøng ñieän rotor qui ñoñoiåive veà k 2 2 I stator
19. 2.7. SÔ ÑOÀ THAY THEÁ CUÛA ÑOÄNG CÔ KÑB CaCacùc phöông trình cô babanûn cucuaûa ñoäng cô KÑB : . . . . . U 1 = E1+ I 1()R1 + jX1 = E1+ Z 1 I 1 . . s E 2 = I 2 (R2 + js X 2 ) . . . I'1 = I'0 + I'2 Qui ñoåi phöông trình ñieän aùp rotor luùc quay veà ñöùng yeân: . . ⎛ R2 ⎞ E 2 = I 2 ⎜ + jX 2 ⎟ ⎝ s ⎠ . Qui ñoñoiåi cacac. ùc ñaiñaïi löônglöô. ïng rotor. veà stator. : I 2 E'2 = kE E 2 = E1 I'2 = kI R'2 = kEkIR2 X'2 = kEkIX2 Phöông trình ñieän aùp rotor qui ñoåi veà stator . . ⎛ R'2 ⎞ E'2 = I'2 ⎜ + jX '2 ⎟ ⎝ s ⎠
20. 2.7. SÔ ÑOÀ THAY THEÁ CUÛA ÑOÄNG CÔ KÑB Töông töï MAMAYÙY BIEBIENÁN AAPÙP, thay theá nhanhanhùnh E1 = E'2 babangèng ñieän aùp nôi treân nhaùnh töø hoùa, ta coù : . . . . E1 = E'2 = I 0 (Rm + jX m ) = I 0 Zm R'2 ⎛1− s ⎞ BieBienán ñoñoiåi : = R'2 +R'2 ⎜ ⎟ s ⎝ s ⎠ Ta coù sô ñoà machmaïch ñieän thay theá hình T cucuaûa ñoäng cô KÑB :
21. 2.7. SÔ ÑOÀ THAY THEÁ CUÛA ÑOÄNG CÔ KÑB Ñeå ñôn giagianûn ngöôngöôiøi ta biebienán ñoñoiåi veà sô ñoà töông ñöông hình Γ Trong ñoù : R0 = R1 + Rm X0 = X1 + Xm Rn = R1 + R’2 Xn= X1 + X'2 ⎛1− s ⎞ R' ⎜ ⎟ : ñaëc tröng cho 2 s ⎝ ⎠ coâng suaát cô hoïc Pcô cuûñäûa ñoäng cô
22. 2.8. CAÙC ÑAÏI LÖÔÏNG ÑÒNH MÖÙC 1. CoCongâng suasuatát ñònh mömöcùc : Pñm (W, KW hoaëc HP) : cocongâng suasuatát coù ích (coâng suaát ra) treân truïc ñoäng cô (cô naêng) 2. Ñieän aapùp ñònh mömöcùc U1ñm (V, KV) : ñieän aapùp dadayây stator 3. Doøng ñònh möùc I1ñm (A) : doøng daây vaøo ñoäng cô 4. TaTanàn soá ñònh mömöcùc f (Hz) 5. Toác ñoä quay rotor nñm (voøng/phuùt) 6. Heä soá cocongâng suasuatát cosϕñm 7. Hieäu suaát ñònh möùc ηñm 8. KieKieuåu ñañauáu sao hay tam giagiacùc Suy ra caùc giaù trò quan troïng khaùc : - CoCongâng suasuatát ñònh mömöcùc maø ñoäng cô tietieuâu thuï : P1ñm Pñm P1ñm = = 3 Uñm Iñm cosϕñm ηñm P 2π.n M = ñm ω = ñm - Momen ñònh möùc : ñm ñm 60 ωñm
23. 2.9. COÂNG SUAÁT CUÛA ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ Quaù trình biebienán ñoñoiåi nanangêng löônglöôïng cucuaûa ñoäng cô nhö sau : pCu1 pFe P1 - CoCongâng suasuatát ñieän ñoäng cô nhaän töø nguonguonàn : P1 =3U1 I1 cosϕ = 3Ud Id cosϕ - ToTonån hao do ñieän trôû dadayây quaquanán stator : pCu1 2 pCu1 =3.I1 .R1 - ToTonån hao sasatét töø trong loloiõi thethepùp stator : pFe 2 pFe =3.I0 .Rm
24. 2.9. COÂNG SUAÁT CUÛA ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ pCu2 Pñt - CoCongâng suasuatát ñieän töø truyetruyenàn qua khe hôû khokhongâng khí : Pñt R′ P = 3I′2 2 ñt 2 s - Toån hao do ñieän trôû daây quaán rotor : pCu2 2 pCu2 = 3I2’ .R’2 = Pñt.s
25. 2.9. COÂNG SUAÁT CUÛA ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ pmq Pc P2 - CoCongâng suasuatát cô hochoïc tretrenân tructruïc ñoäng cô : 2 ⎛1− s ⎞ Pc = 3I'2 R'2 ⎜ ⎟ = Pñt ()1− s ⎝ s ⎠ - Toån hao ma saùt, quaït gioù : pmq - CâCoâng suaát coù íhích tâtreân truïc ñäñoäng cô = coâng suaát ra P2
26. 2.9. COÂNG SUAÁT CUÛA ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ Löu ñoà cocongâng suasuatát ñoäng cô : P1 Hieäu suaát : pCu1 P P P 2 2 pFe ñt η = = P1 P2 + Pth pCu2 Pc Pth pmq P2
27. 2.10. MOMEN QUAY CUÛA ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ Momen quay cucuaûa ñoäng cô : ⎛1− s ⎞ 2 3R'2 ⎜ ⎟I'2 2 Pc ⎝ s ⎠ 3R'2 I'2 Pñt M = = = = = M ñt ω ω1(1− s) ω1s ω1 DuDungøng sô ñoà machmaïch töông ñöông ñôn giagianûn, ta tính ñöôcñöôïc: U I' = 1 2 2 ⎛ R'2 ⎞ 2 ⎜ R1 + ⎟ + ()X1 + X '2 ⎝ s ⎠ Thay I'2 vaøo bieåu thöùc cuûa M 3R' U 2 M = 2 1 ⎡ 2 ⎤ ⎛ R'2 ⎞ 2 ω 1s⎢⎜ R1 + ⎟ + (X 1 + X '2 ) ⎥ ⎣⎢⎝ s ⎠ ⎦⎥
28. 2.10. MOMEN QUAY CUÛA ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ Ñaëc tuyetuyenán momen – heä soá tröôttröôït : M = f(s) Mm : momen lùluùcmôû maùy (n=0,s=1) Mmax : momen cöïc ñaïi sth : häheä soá tttröôït tùitôùi haïn
29. 2.10. MOMEN QUAY CUÛA ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ Ñaëc tuyetuyenán momen – vaän totocác : M = f(n) M Mmax Mm n 0 n1 Mm : momen lùluùcmôû maùy (n=0,s=1) Mmax : momen cöïc ñaïi
30. 2.10. MOMEN QUAY CUÛA ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ Nhaän xeùt : 2 Momen M tæ leä vôvôiùi U1 nenenân M seõ thay ñoñoiåi nhienhieuàu khi ñieän aapùp laøm vieäc cuûa ñoäng cô thay ñoåi. Neáu ñieän aùp thaáp quaù coù theå ñoäng cô khoâng keùo noåi taûi. MomenñaàutruïcM2 cuûa ñ/cô KÑB (momen keùo taûi) nhoû hôn momen ñieän töø 1 ít vaø baèng : P M = M − M = 2 2 0 ω M0 : momen khoâng taûi Do M0 << M2 ⇒ ñaëc tính cô M2 = f(n) cuõng coù daïng nhö ñöôøng ñaëc tính M = f(n)
31. 2.11. KHÔÛI ÑOÄNG ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ Trong giai ñoaïn môû maùy, ñoäng cô phaûi thoûa 3 yeâu caàu : - Momen môû mamayùy phaphaiûi lôlônùn hôn momen cacanûn cucuaûa tataiûi lulucùc môû mamayùy - Momen ñoäng cô phaûi ñuû lôùn ñeå thôøi gian môû maùy khoâng quaù lalauâu. - Doøng môû maùy phaûi ñuû nhoû ñeå ñieän aùp löôùi khoûi bò suït nhieàu, aûnh höôûng lôùn ñeán caùc thieát bò khaùc
32. 2.11. KHÔÛI ÑOÄNG ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ 2.9.1. Môû mamayùy ñoäng cô rotor dadayây quaquanán Khi môû maùy daây quaán rotor ñöôïc noái vôùi bieán trôû môû maùy Rm. Ban ñañauàu ñeå Rm lôlônùn nhanhatát sau ñoù giagiamûm dadanàn veà 0. Doøng môû maùy khi coù R : m U I = 1 m 2 2 ()()R1 + R'2 +R'm + X1 + X '2
33. 2.11. KHÔÛI ÑOÄNG ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ 2.9.1. Môû mamayùy ñoäng cô rotor dadayây quaquanán Khi môû maùy daây quaán rotor ñöôïc noái vôùi bieán trôû môû maùy Rm. Ban ñañauàu ñeå Rm lôlônùn nhanhatát sau ñoù giagiamûm dadanàn veà 0. Vaäy nhôø coù Rm doøng môû maùy giaûm, momen môû maùy taêng ñoù laø öu ñieñiemåm cucuaûa ñoäng cô rotor dadayây quaquanán lulucùc môû mamayùy.
34. 2.11. KHÔÛI ÑOÄNG ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ 2922.9.2. Mô û mamayùy ñoäng cô rotor long loàng soc soùc: : 1/ Môû maùy tröïc tieáp ÑoÑongùng tröctröïc tietiepáp ñoäng cô vavaoøo löôlöôiùi ñieän. KhuyeKhuyetát ñieñiemåm cucuaûa phöông phaùp naøy laø Im lôùn laøm suït aùp löôùi ñieän. Vì vaäy noù chæ dudungøng khi cocongâng suasuatát cucuaûa mangmaïng ñieän hoaëc nguoàn ñieän lôùn hôn coâng suaát ñoäng cô raát nhieàu. *Chuùyù:doøngmôûmaùyIm (doøng daây töø nguoàn ñeán ñoäng cô) vaø momen môû maùy Mm khi môûû maùy tröïc tiáieáp ñöôïc ghi treân nhaõn maùy döôùi daïng : Im / Iñm vaø Mm / Mñm
35. 2.11. KHÔÛI ÑOÄNG ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ 2922.9.2. Mô û mamayùy ñoäng cô rotor long loàng soc soùc: : 2/ Môû maùy giaùn tieáp → giaûm ñieän aùp stator luùc môû maùy Im seõ giagiamûm tæ leä vôvôiùi U1, nhöng ñoñongàng thôthôiøi Mm giagiamûm tæ leä vôvôiùi 2 U1 . Vì vaäy phöông phaùp naøy chæ ñöôïc duøng khi yeâu caàu Mm khoâng lôùn. a) Duøng ñieän khaùng (hoaëc ñieän trôû) maéc noái tieáp : Khi môû mamayùy ñieän aapùp ñaët vavaoøo ñoäng cô giaûm ñi k laàn, suy ra : - DoDongøng môû mamayùy giagiamûm k lalanàn - Momen môû maùy bò giaûm k2 laàn. I I (hoaëc I ) = m mL mR k M M (hoaëc M ) = m mL mR k 2
36. 2.11. KHÔÛI ÑOÄNG ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ 2922.9.2. Mô û mamayùy ñoäng cô rotor long loàng soc soùc: : b) Duøng maùy töï bieán aùp (bieán aùp töï ngaãu) coù tæ soá k Khi môû maùy ñieän aapùp ñaët vaaoøo ñoäng cô giaûm ñi k laàn. Nhöng ta coù : - DoDongøng môû mamayùy giagiamûm k2 lalanàn - Momen môû maùy bò giaûm k2 laàn. Im M m ImBA = M = k 2 mBA k 2 Ta thaáy luùc coù bieán aùp töï ngaãu, doøng ñieän cucuaûa löôlöôiùi ñieän giagiamûm ñi k2 lalanàn. ÑaÑayây laø öu ñieåm so vôùi phöông phaùp duøng ñieän khaùng ((gdoøng ñieänchægiaûm k laàn).
37. 2.11. KHÔÛI ÑOÄNG ÑOÄNG CÔ KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ 2922.9.2. Mô û mamayùy ñoäng cô rotor long loàng soc soùc: : c) Ñoåi noái sao_tam giaùc (Y_Δ) Phöông phaphapùp naøy chæ duøng ñöôcñöôïc vôôiùi ñ/cô khi laøm vieäc bình thöôøng daây quaán stator nonoiái tam giagiacùc. Khi môû maùy ta noái Y, ñieän aùp ñaët vaøo momoiãi pha giagiamûm 3 lalanàn . Sau khi môû mamayùy ta noái laïi Δ theo ñuùng ñònh möùc cuûa maùy. Ta coù : - Doøng môû maùy giaûm 3 laàn - Momen môû mamayùy bò giagiamûm 3 lalanàn. I M I = m M = m mY 3 mY 3