›
›

Tập bài giảng Vật liệu kỹ thuật

pdf 257 trang vanle 2630
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tập bài giảng Vật liệu kỹ thuật", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdftap_bai_giang_vat_lieu_ky_thuat.pdf

Nội dung text: Tập bài giảng Vật liệu kỹ thuật

  1. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Ths. Lê Văn C−ơng - Chủ biên Vật liệu kỹ thuật đại học hàng hải - năm 2006 Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 1 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  2. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T mục lục Mục lục Bài mở đầu 3 Phần I. Vật liệu học cơ sở 5 Ch−ơng 1. Cấu tạo tinh thể 5 Ch−ơng 2. Kết tinh từ thể lỏng của kim loại 37 Ch−ơng 3. Cấu tạo hợp kim và giản đồ trạng thái 59 Ch−ơng 4. Biến dạng dẻo và cơ tính của kim loại 76 Phần II. Nhiệt luyện thép 96 Ch−ơng 5. Giản đồ trạng thái sắt - cacbon 96 Ch−ơng 6. Các chuyển biến xảy ra khi nung và làm nguội thép 106 Ch−ơng 7. Các ph−ơng pháp nhiệt luyện thép 128 Ch−ơng 8. Hóa bền bề mặt thép 156 Phần III. Các vật liệu kim loại 173 Ch−ơng 9. Gang và nhiệt luyện gang 173 Ch−ơng 10. Thép cacbon 186 Ch−ơng 11. Thép hợp kim 195 Ch−ơng 12. Hợp kim màu 242 Câu hỏi ôn thi 255 Tài liệu tham khảo Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 2 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  3. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Bài mở đầu 1. Mục đích, yêu cầu, nội dung môn học và các môn học liên quan 1.1. Mục đích 1.2. Yêu cầu 1.3. Nội dung môn học Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 3 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  4. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 1.4. Các môn học liên quan 2. Sơ l−ợc về lịch sử phát triển 3. Các ph−ơng pháp nghiên cứu môn học 4. Tài liệu tham khảo Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 4 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  5. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T phần I. vật liệu học cơ sở Ch−ơng 1 . Cấu tạo tinh thể 1.1. Cấu tạo nguyên tử và các dạng liên kết trong vật rắn 1.1.1. Cấu tạo nguyên tử á ∆ ∆ ≥ h ∆ ∆ ≥ m ∆ ∆ ∆ Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 5 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  6. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T á ∆ ≤ à ∆ ≥ ± ± ± ± s1 2 s2 2 2p6 s3 2 p3 6 d3 10 s4 1 { 123 14243 { K N L M ở Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 6 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  7. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Bảng 1.1. Số l−ợng Ký hiệu Ký hiệu Số điện tử có thể tử chính n lớp điện tử phân lớp Phân lớp Lớp 1.1.2. Các dạng liên kết trong vật rắn 1.1.2.1. Liên kết cộng hoá trị Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 7 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  8. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Hình 1.1. 1.1.2.2. Liên kết Ion Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 8 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  9. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T A U = − r du 1 F = = − B. dr r 2 1.1.2.3. Liên kết kim loại Hình 1.2. “ ” Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 9 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  10. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T A B C U = − + + 2 3 {r {r {r I II III 1.1.2.4. Liên kết hỗn hợp 1.1.2.5. Liên kết yếu (liên kết Vander Waals) Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 10 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  11. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Hình 1.3. A U = − r 6 B F = − r 7 1.2. Cấu tạo tinh thể lý t−ởng của vật rắn 1.2.1. Vật tinh thể và vật vô định hình Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 11 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  12. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 1.2.2. Cấu tạo tinh thể lý t−ởng của vật rắn 1.2.2.1. Khái niệm mạng tinh thể Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 12 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  13. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T β α γ Hình 1.4. rn = m a. + b.n + c.j a b c Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 13 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  14. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T a b c α β γ a b c α β γ Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 14 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  15. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 15 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  16. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Bảng 1.2. Kiểu Đơn giản Đáy tâm Thể tâm Diện tâm Quan hệ Hệ thông số mạng ≠ ≠ α≠β≠γ≠ ≠ ≠ α β γ≠ ≠ ≠ α β γ α≠β≠γ≠ ≠ α β γ α β γ ≠ α β γ 1.2.2.2. Một số kiểu mạng tinh thể th−ờng gặp của kim loại a 2 Hình 1.5. Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 16 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  17. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 1 .8 +1= 2 8 a 3 4 ý ΣS n S. M = nt .100 %= S 1nt .100 % S Smat Smat 1 .4 +1=2 4 2    a 3  π π   4  2 2 n S S. 1nt M S = .100 % = 83 4, % Smat Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 17 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  18. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T ý ΣV n V. M = nt .100 %= V 1nt .100 % v Vocoban Vocoban 3 4 4  a 3  3 V = π r. 3 = π.  = π a. 3 1nt   3 3  4  16 3 .2 π a. 3 n V V. 1nt 16 M v = .100 % = 3 .100 %=68 % Vocoban a ý α Hình 1.6. Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 18 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  19. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T α β γ 1 1 .8 + .6 =4 8 2 a 2 4 ΣS n S. M = nt .100 %= S 1nt .100 % S Smat Smat 1 .4 +1=2 4 2    a 2  π π   4  2  a 2  π 2    4  nS S. 1nt   MS = .100 %= 2 .100 % = 78 5, % Smat a ΣV n V. M = nt .100 %= V 1nt .100 % v Vocoban Vocoban Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 19 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  20. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 3 4 4  a 2  2 V = π r. 3 = π.  = π a. 3 1nt   3 3  4  24 2 .4 π a. 3 n V V. 1nt 24 M v = .100 % = 3 .100 %=74 % Vocoban a γ Hình 1.7. c = ,1 663 a α β γ 1 1 12 . + .2 +3 =6 6 2 Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 20 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  21. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T a 2 ΣSnt nS S. 1nt MS = .100 %= .100 % Smat Smat 1 .6 +1=3 3 2 2  a  π a. π π  =  2  4 2 3 a.3 2 n S. M = S 1nt .100 % = 91 % S S mat ΣVnt n V V. 1nt M v = .100 %= .100 % Vocoban Vocoban 3 4 4  a  1 V = π r. 3 = π.  = π a. 3 1nt 3 3  2  6 2 3 3 a.3 3 ,1.3 663 a. 2 2 n V V. 1nt M v = .100 % =73 % Vocoban Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 21 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  22. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Hình 1.8.  1 1 1   3 1 3   3 3 1   1 3 3   , ,   , ,   , ,   , ,   4 4 4   4 4 4   4 4 4   4 4 4  a 3 4 Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 22 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  23. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 3 1 x = x = 4 4 1 3 x = x = 4 4 Hình 1.9. Hình 1.10. c =3,41A0 2 Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 23 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  24. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 1.2.2.3. Ký hiệu mặt và ph−ơng tinh thể Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 24 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  25. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 〈 〉 〈 〉 Hình 1.11. Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 25 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  26. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 1 2 2 1 2 2 Hình 1.12. Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 26 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  27. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 2 2 2 2 2 〈 〉 〈 〉 2p − q 'u = 3 2q − p 'v = 3 p + q 't = − 3 Bảng 1.3. STT Ph−ơng Chỉ số p, q, Chỉ số theo Chỉ số theo Miller - z Miller Bravais 〈 〉 〈 1 1 〉 〈 〉 〈1 1 〉 〈1 1 〉 〈1 1 〉 Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 27 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  28. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 1.3. Các sai lệch trong mạng tinh thể γ ả 1.3.1. Sai lệch điểm Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 28 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  29. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 1.3.1.1. Nút trống và nguyên tử xen kẽ Hình 1.13.  u  )n(P = .A exp −   T.K  ả Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 29 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  30. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 1.3.1.2. Nguyên tử lạ ả 1.3.2. Sai lệch đ−ờng 1.3.2.1. Lệch thẳng (lệch biên) b Hình 1.14. Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 30 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  31. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 1.3.2.2. Lệch xoắn Hình 1.15. 1.3.2.3. Lệch hỗn hợp Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 31 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  32. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Hình 1.16. b// b b α b b ⊥ Hình 1.17. b = b // + b ⊥ = b x + b t 1.3.2.4. Khái niệm về “l−ới lệch ” hoặc “rừng lệch ” “ ” Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 32 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  33. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Hình 1.18. “ ” ρ ∑l ρ= [cm−2 ] V Σ 1.3.3. Sai lệch mặt 1.3.3.1. Biên giới hạt Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 33 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  34. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Hình 1.19. ở Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 34 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  35. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 1.3.3.2. Khái niệm về siêu hạt (block) và biên giới siêu hạt ữ θ b Hình 1.20. 1.3.3.3. Mặt ngoài của tinh thể Hình 1.21. Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 35 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  36. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 1.3.4. Sai lệch khối (sai lệch thể tích) 1.4. Một số khái niệm cơ bản khi nghiên cứu tinh thể 1.4.1. Đơn tinh thể 1.4.2. Đa tinh thể 1.4.3. Tính thù hình các vật tinh thể α ữ γ 1.4.4. Tính dị h−ớng Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 36 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  37. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Ch−ơng 2. Kết tinh từ thể lỏng của kim loại 2.1. Cấu tạo kim loại lỏng và điều kiện năng l−ợng của quá trình kết tinh 2.1.1. Cấu tạo kim loại lỏng ở Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 37 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  38. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T γ ở Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 38 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  39. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T a 2 a 2 2 Hình 2.1. 2.1.2. Điều kiện năng l−ợng của quá trình kết tinh Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 39 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  40. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Hình 2.2. Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 40 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  41. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T dT dS = Cp . T T dT  dG = −S.dT = − ∫ Cp . dT 0 T  T T dT  G = G 0 − ∫ ∫ Cp . dT 0 0 T  Hình 2.3. Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 41 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  42. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T ∆H T = 0 ∆S L T = c/n 0 ∆S 2.2. Quá trình tạo mầm và phát triển mầm khi kết tinh 2.2.1. Quá trình tạo mầm 2.2.1.1. Tạo mầm tự sinh Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 42 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  43. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T ⇔ L c/n T0 L c/n .∆T ⇔ T0 Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 43 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  44. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 4 3 ∆T π r L. c/n . 3 T0 4 3 ∆T π r L. c/n . π σ 3 T0 σ ∆ ∆ ∆ ∆ ∆ Hình 2.4. Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 44 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  45. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T ∂(∆G) ∆T = 0 ⇔ − 4 π r 2 L. . + 8π r .σ = 0 ∂ th c/n T th r = r th 0  ∆T  2σ T.   0 ⇔ 4 π rth 2σ − rth L. c/n .  = 0 ⇔ rth =  T0  L c/n .∆T ∞ 4 3 ∆T π rth L. n c/ . π σ 3 T0  ∆T  2   4 π rth − L c/n r. th + σ  3T0   L 1  2  c/n  4 π rth σ − ∆ .T rth   T0 3   L 1 2σ T.  2  c/n 0  4 π rth σ − ∆ .T   T0 3 L c/n .∆T   2σ  4 π r 2 σ −  th  3  1 σ F. 3 th Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 45 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  46. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 1 2 1 ∆G th = 4 π rth .σ = ∆ 3 3  ∆G th  −   T.K   16 π T 2 .σ3 1  − 0   2 2   3K L c/n .T ∆T   c .σ3  − 2   2   .T ∆T  ữ 2.2.1.2. Tạo mầm ký sinh Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 46 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  47. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T “ ” “ ” θ σ θ σ σ Hình 2.5. π r3 θ θ 3 π θ π θ Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 47 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  48. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T L − c/n ∆ .T T0 L π r3 − c/n ∆ .T θ θ T0 3 σ σ σ σ σ σ σRL + σMR + σML = 0 σ σ σ θ σ − σ θ RL MR σML = - 3 L c/n π r − ∆ .T θ θ T0 3 σ π θ σ σ π θ σ π θ σ θ π θ π σ θ θ  L 4   2 c/n 3  = σML 4. π r − . π .r ∆T.C  T0 3  Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 48 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  49. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 1 θ θ 4 ứ θ 2σML T. 0 rth = L c/n .∆T 1 2 ∆G th = C.σML 4. π rth 3 θ θ θ θ θ 1 * ∆G th = σML . Fth 3 θ σ σ σ θ σ ≤σ σ σ θ θ σ σ σ → Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 49 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  50. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T σ σ 2.2.2. Quá trình phát triển mầm 2.2.2.1. Cơ chế mầm lớn lên theo lớp nguyên tử không hoàn chỉnh Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 50 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  51. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Hình 2. 6. Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 51 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  52. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T ∆ ∆ ∆ ∆ ∆ ∆ 2.2.2.2 Mầm tạo ra theo cơ chế dựa vào lệch xoắn ở Hình 2.7. 2.3. độ hạt khi kết tinh, ý nghĩa và các yếu tố ảnh h−ởng 2.3.1. Khái niệm độ hạt Hình 2.8. Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 52 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  53. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 2.3.2. ý nghĩa của độ hạt 2.3.3. Các yếu tố ảnh h−ởng đến độ hạt (A) v A = k 1 N ∆ Hình 2.9. ∆ ∆ ∆ Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 53 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  54. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 2.3.4. Cách xác định độ hạt trong thực tế ữ ữ ữ ữ ữ ữ 2.4. quá trình kết tinh thực tế của kim loại trong khuôn đúc 2.4.1. Cơ chế kết tinh nhánh cây Hình 2.10. Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 54 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  55. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Hình 2.11. Hình 2.12. 2.4.2. Cấu tạo của thỏi đúc thực tế ∆ Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 55 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  56. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Hình 2.13. ∆ ∆ ∆ 2.4.3. Khuyết tật của thỏi đúc 2.4.3.1. Lõm co Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 56 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  57. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Hình 2.14. 2.4.3.2. Rỗ co Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 57 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  58. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 2.4.3.3. Rỗ khí 2.4.3.4. Thiên tích Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 58 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  59. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T Ch−ơng 3. Cấu tạo hợp kim và giản đồ trạng thái 3.1. Các khái niệm cơ bản 3.1.1. Khái niệm hợp kim 3.1.2. Đặc điểm của hợp kim 3.1.3. Các định nghĩa cơ bản về hợp kim Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 59 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  60. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T ý Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 60 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  61. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T 3.2. Các dạng cấu trúc hợp kim cơ bản 3.2.1. Dung dịch rắn 3.2.1.1. Khái niệm 3.2.1.2. Phân loại dung dịch rắn Hình 3.1. ∆d d A + d B .100 % ≤ 15 % ∆ d = d 2 Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 61 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn
  62. KHOA C KHÍ - ểNG TÀU B MễN CễNG NGH V T LI U TP BÀI GI NG V T LI U K THU T ∆d .100 % < 15 % d Ch biờn: Lờ V ăn C ươ ng Page: 62 Tel: (031)3829890 Mobile: 0904.174883 A4 (210 x 297) mm E-mail: levcuong_kdt@yahoo.com.vn