Giáo án môn học Thiết bị thực phẩm
138 trang
2300
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án môn học Thiết bị thực phẩm", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tài liệu đính kèm:
- giao_an_mon_hoc_thiet_bi_thuc_pham.pdf
Nội dung text: Giáo án môn học Thiết bị thực phẩm
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - ð I H C ðÀ N NG TRƯ NG ð I H C BÁCH KHOA KHOA HÓA B MÔN CÔNG NGH TH C PH M GIÁO ÁN MÔN H C THI T B TH C PH M ( 4 ðƠN V H C TRÌNH) BIÊN SO N: TS. TRƯƠNG TH MINH H NH
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - TÀI LI U THAM KH O 1. Lâm Chí, Nguy n Như Thung, ðoàn D , H Lê Viên (d ch), Nh ng quá trình và thi t b s n xu t th c ph m , Nhà xu t b n khoa h c k thu t, Hà N i, 1989. 2. ðoàn D (ch biên), Bùi ð c H i, Mai văn L , Nguy n Như Thung , Công ngh và các máy ch bi n lương th c , Nhà xu t b n khoa h c k thu t, Hà N i, 1983. 3. GS Tr n Thanh Kỳ , Máy l nh , Trư ng ð i h c Bách khoa Thành ph H Chí Minh, 1992. 4. Bùi Hài, Dương Qu c Hùng, Hà M nh Thư, Các thi t b trao ñ i nhi t , Trư ng ð i h c Bách khoa Hà Nô , 1996. 5. PGS.TS Lê văn Hoàng , Các quá trình và thi t b công ngh sinh h c trong công nghi p, Nhà xu t b n khoa h c k thu t, Hà N i, 2004. 6. Vũ Bá Minh, Hoàng Minh Nam , Cơ h c v t li u r i, Nhà xu t b n khoa h c và k thu t ,1998. 7. Nguy n Như Nam, Tr n Th Thanh, Máy gia công cơ h c nông s n th c ph m, Nhà xu t b n giáo d c, 2000. 8. Nguy n Tr ng Th ( d ch ), Cơ s thi t k máy th c ph m, A.I.A Xokolov, Nhà xu t b n khoa h c k thu t, Hà N i, 1976. 9. Các quá trình cơ b n trong s n xu t th c ph m , Nhà xu t b n giáo d c, 2000.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH M ð U PH N 1: Các máy v n chuy n Chương 1: Các máy và thi t b v n chuy n PH N 2: Các máy cơ h c Chương 2: Các máy phân lo i và làm s ch Chương 3: Các máy làm nh Chương 4: Các máy ép Chương 5: Các máy ñ nh lư ng Chương 6: Các máy r a chai PH N 3: Các thi t b nhi t Chương 7: Các thi t b nhi t
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - M ð U 1. C u t o và phân lo i máy s n xu t th c ph m 1.1. C u t o máy Máy hi n ñ i ch y u g m: Thi t b n p li u Các cơ c u th a hành có b ph n làm vi c Các cơ c u truy n d n (ñ ng cơ) [ngu n ñ ng l c] Các máy hi n ñ i thư ng có thêm hàng lo t các b ph n ph ñ : + ði u ch nh và hi u ch nh s làm vi c c a máy + ði u ch nh máy, kh i ñ ng, d ng máy, ki m tra + B o v và chuy n ñ i 1.2. Phân lo i máy s n xu t th c ph m 1.2.1. Theo tính ch t tác d ng lên s n ph m gia công: Máy: là trang b trong ñó s n ph m ch u tác ñ ng cơ h c, khi gia công trên máy y, s n ph m không thay ñ i tính ch t c a nó, mà ch thay ñ i hình d ng, kích thư c ho c các thông s tương t khác ch u tác ñ ng cơ h c Thi t b : là trang b như máy công tác ñ c bi t, trong ñó s n ph m b thay ñ i tính ch t v t lí hay hóa h c ho c tr ng thái t h p dư i các tác d ng như: cơ lí, sinh hóa, nhi t ñi n ð c ñi m : + Máy : có các b ph n làm vi c chuy n ñ ng tr c ti p tác d ng cơ h c lên s n ph m gia công + Thi t b : Có m t kho ng không gian nh t ñ nh (bu ng làm vi c) trong ñó ti n hành tác d ng lên s n ph m v i m c ñích thay ñ i tính ch t c a nó 1.2.2. Theo c u t o c a quá trình Máy làm vi c gián ño n: S n ph m gia công ch u tác d ng trong su t th i gian c a m t chu kì nh t ñ nh. Sau ñó quá trình l i ti p di n l p l i có tính ch t chu kì. Thành ph m ñư c l y ra cu i chu kì Máy làm vi c liên t c: Th i gian c a quá trình làm vi c n ñ nh, n p s n ph m ban ñ u và l y s n ph m ñư c ti n hành ñ ng th i. Các b ph n làm vi c trong nh ng ñi u ki n n ñ nh 1.2.3. Theo m c ñ cơ khí hóa và t ñ ng hóa 1
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Máy không t ñ ng Máy bán t ñ ng Máy t ñ ng 1.2.4. Theo nguyên t c ph i h p trong dây chuy n s n xu t Máy riêng l Nh ng máy t h p ho c b máy Nh ng máy liên h p H th ng máy t ñ ng 1.2.5. Theo ñ c ñi m ch c năng Các máy và thi t b v n chuy n: Băng t i, gàu t i, vít t i Các thi t b cơ h c: Máy phân lo i, máy nghi n, máy xay xát, máy c t thái, máy chà, máy ép, Các thi t b lên men Các thi t b hóa lí: Chưng c t, tinh luy n, trích li, 2. Yêu c u cơ b n ñ i v i máy s n xu t th c ph m ð i v i máy s n xu t th c ph m, khi thi t k , ch t o và s d ng chúng, ngoài nh ng yêu c u chung (ñ c ng, s c b n, ñ b n rung ñ ng) còn ph i ñáp ng nh ng yêu c u sau: Kh năng th c hi n quá trình công ngh tiên ti n Hi u qu kinh t kĩ thu t cao Tính ch ng mòn cao Giá thành h : Máy có k t c u ñơn gi n, v t li u ch t o ra nó r ti n, d ki m, chi ti t tiêu chu n hóa. S a ch a, b o dư ng d dàng, thu n l i Làm vi c n ñ nh, tin c y, ñ m b o môi trư ng làm vi c ít b i, ti ng n, Tu i th 10 – 12 năm 3. Nh ng v t li u chính ñ ch t o thi t b s n xu t th c ph m 3.1. Kim lo i và h p kim a. Gang : Ph bi n nh t, chi m 50% kim lo i trong máy ch bi n th c ph m. Là h p kim c a Fe C: 2 4% Ưu ñi m : Có tính ñúc cao, dùng ñúc các chi ti t ph c t p như thân máy, b máy, s ng trư t, Kh năng ch u nén g p 4 l n kh năng ch u u n. Phân lo i: 2
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Gang xám C: 2,8 3,7%. Kí hi u C4 Gang trung tính: Cũng là gang xám nhưng cho thêm ph gia silicocanxi, silicoalumin, felosilu. Kí hi u CM4 Gang c u: Cũng là gang trung tính nhưng cho thêm h p kim Mg, ñ b n r t cao, có th ñúc các tr c khu u c a máy nén. Kí hi u B4 Gang rè: %C th p, d gia công Gang h p kim: Thêm vào các lo i gang trên các kim lo i Cr, Mn, Ni, Si. Dùng ch t o gu ng bơm, v bơm ch u axit, ng d n ch u các môi trư ng khác nhau b. Thép : Có cơ tính, kh năng gia công cơ cao. Tùy theo phương pháp nhi t luy n cho nh ng thép có cơ tính khác nhau, r t cao. Có 3 nhóm: Thép cacbon : CT3, CT5. Thép 45, thép 50 Thép d ng c Thép h p kim: Cao, Th p c. ð ng : Không b n trong môi trư ng có Cl, Br, I, NH 3, H 2S. D n ñi n, d n nhi t t t, d dát m ng, kéo s i. Dùng nhi u trong công nghi p rư u bia, các lo i tháp, ð ng ñ : Thau Thanh. H p kim Al, Si, Sn d. Nhôm : Ch u các môi trư ng HNO 3 ñ m ñ c, CH 3COOH 3.2. Phi kim lo i a. Ngu n g c vô cơ: ðá granit: ðá granit + ñá andezit + th y tinh l ng g i là matit: ch u axit Amian: Dùng làm ñ m ch u nhi t, làm b ch ng cháy, ñ b o ôn Th y tinh G m b. Ngu n g c h u cơ: Cao su: 2 4%S: Cao su m m, dùng làm ñ m, các khúc n i tr c 20 40%S: Cao su ebonit Faolit: Là h n h p c a phenol formuldehyt + amian. ð b n cao, làm các ñư ng ng d n, thùng ch a, máy bơm Ngoài ra còn có nh a PVC, PP, 3
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - CHƯƠNG 1. CÁC MÁY VÀ THI T B V N CHUY N 1. Khái ni m Máy và các thi t b vân chuy n ñóng vai trò quan tr ng trong dây chuy n s n xu t các s n ph m th c ph m, liên k t các h th ng công ngh trong dây chuy n s n xu t, v n chuy n nguyên li u t kho ch a ñ n dây chuy n s n xu t và v n chuy n s n ph m v kho ch a Phân lo i : Theo phương th c làm vi c có hai lo i: Lo i v n chuy n liên t c: Băng t i, vít t i, gàu t i, các thi t b v n chuy n v t li u b ng không khí, b ng th y l c, Lo i v n chuy n gián ño n: C u, palăng, c u tr c, thang máy, Trong các nhà máy s n xu t và ch bi n lương th c th c ph m, ñ v n chuy n nh ng v t li u r i, v t li u ñóng túi, nh ng ki n hàng ho c nh ng v t li u ñơn chi c theo phương n m ngang, th ng ñ ng ho c nghiêng, ch y u dùng máy và thi t b v n chuy n liên t c. Khác v i lo i làm vi c gián ño n, nh ng máy và thi t b v n chuy n liên t c có th làm vi c trong m t th i gian không gi i h n, chuyên ch v t li u theo m t hư ng ñã ñ nh không d ng l i khi n p li u và tháo li u. Nh v y năng su t c a chúng tương ñ i l n hơn so v i các máy và thi t bi v n chuy n gián ño n Các máy và thi t b v n chuy n liên t c hi n nay có th chia ra hai nhóm chính: Máy có b ph n kéo : Băng t i, xích t i, cào t i, gàu t i, n i t i, giá t i Máy không có b ph n kéo : Các lo i vít t i, các máy v n chuy n quán tính, các h th ng v n chuy n b ng không khí và th y l c chương n y chúng ta s kh o sát m t s máy và thi t b v n chuy n liên t c ñư c dùng ph bi n trong các nhà máy s n xu t và ch bi n lương th c th c ph m trong và ngoài nư c 2. Các thi t b v n chuy n cơ h c 2.1. Băng t i 2.1.1. Công d ng Trong các máy v n chuy n liên t c thì băng t i là lo i ñư c dùng nhi u nh t Ưu ñi m : An toàn cao, c u t o ñơn gi n, b n Có kh năng v n chuy n v t li u r i và ñơn chi c theo các hư ng n m ngang, n m ngang và k t h p c hai 4
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - V n ñ u tư và ch t o không l n Có th t ñ ng hóa V n hành ñơn gi n, b o dư ng d dàng Làm vi c không n Năng su t cao, tiêu hao năng lư ng ít Như c ñi m: Ph m vi s d ng c a băng t i b h n ch vì: Chúng có ñ d c cho phép không cao, thư ng t 16 24 0 tùy theo v t li u Không th v n chuy n theo ñư ng cong Không v n chuy n ñư c v t li u d o, dính k t 2.1.2. C u t o và phân lo i băng t i : Hình 1.1. Băng t i c ñ nh Băng t i g m có t m băng (3) kín u n cong trên tang d n (5) và tang căng (1). T m băng v a là b ph n kéo, v a là b ph n t i li u. Chuy n ñ ng ñư c nh l c ma sát xu t hi n khi tang d n quay. ð ng cơ (9) cùng v i h p gi m t c (8) và các n i tr c là các cơ c u truy n ñ ng c a máy. Ph u (2) ñ n p v t li u, ph u (6) ñ tháo v t li u. B ph n c o (7) ñ làm s ch t m băng. T m băng ñư c căng sơ b nh b ph n căng (10) l p tang cu i máy ho c l p nhánh không t i. T t c các c m máy nêu trên ñ u ñư c l p trên m t khung ñ . Khi máy làm vi c, t m băng d ch chuy n trên các giá ñ tr c lăn (4), (11) mang theo v t li u t ph u n p li u ñ n ph u tháo. Quá trình tháo li u ti n hành tang ñ u máy 5
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Sau ñây là sơ ñ phân lo i các băng t i dùng trong các nhà máy lương th c th c ph m. Hình 1.2. Sơ ñ các băng t i c ñ nh a) n m ngang; b,c, d) có ñư ng v n chuy n ph i h p; ñ) có xe tháo li u; c) lưu ñ ng V n t c chuy n ñ ng c a băng t i khi v n chuy n các h t ñư c cho b ng 1.1 và b ng 1.2 6
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - B ng 1: V n t c chuy n ñ ng c a t m băng ñ i v i băng t i n m ngang V t li u v n chuy n V n t c chuy n ñ ng c a t m băng m/s Thóc, g o, ñ u, lúa mì 2,5 – 4,5 Ngô, ñ i m ch, ki u m ch 2,0 – 2,5 H t hư ng dương 1,5 – 2,0 H t bông 2,5 – 3,5 h t ñ u nành 1,5 – 2,0 Ngô b p 0,8 – 1,2 H t gãy 1,5 – 2,0 Tr u và ph li u c a h t 0,8 – 1,2 Bao b t, hàng ñóng ki n 0,6 –1,2 B ng 2: V n t c và năng su t c a các băng t i c ñ nh khi v n chuy n các lo i h t có kh i lư ng th tích 0,75l/m3 400 500 600 650 759 800 900 1000 1100 1200 V n t c t m băng m/s 2,5 3,5 3,5 4,5 4,5 4,8 Năng su t, T/h 50 100 175 350 500 800 2.2 Gàu t i 2.2.1. Khái ni m: ð v n chuy n nh ng v t li u r i ( d ng b t, h t, c c nh ) ñi theo phương th ng ñ ng ho c nghiêng trên 50 0 ngư i ta dùng gàu t i 2.2.2. C u t o và nguyên t c làm vi c a. C u t o : Gàu t i g m nh ng b ph n sau: B ph n kéo dài vô t n mang nhi u gàu và u n vòng qua tang (ho c ñĩa xích) trên và dư i c a máy Chân máy g m có tang (ho c ñĩa xích), tr c l p tang, v và h p n p li u ð u máy g m có tr c d n ñ ng, tang (ho c ñĩa xích), b ph n truy n ñ ng và b ph n tháo li u 7
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Thân máy g m nhi u ño n ng có ti t di n tròn ho c ch nh t n i v i nhau b ng bích, n m vào kho ng gi a ñ u và chân gàu t i, bao kín b ph n kéo Hình 1.3. Hình d ng chung c a gàu t i 1) Băng; 2) gàu; 3) tang ñ u máy; 4) tang chân máy; 5) b gàu t i 6) ph u n p li u 7) b ph n căng 8) c a quan sát 9) tr c ñ u máy 10) ñ u gàu t i 11) c a tháo li u b. Nguyên t c làm vi c: Khi máy làm vi c thì gàu xúc v t li u khu v c chân máy và v n chuy n lên phía ñ u máy. ñây, dư i tác d ng c a tr ng l c và l c quán tính, v t li u ñư c ñ t gàu vào b ph n tháo li u r i t ñó chuy n t i nơi s d ng V t li u r i ñư c v n chuy n b ng gàu t i g m nhi u d ng: d ng b t (ho c b i), d ng h t, d ng c c Ưu ñi m: C u t o ñơn gi n, kích thư c chi m ch nh 8
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Có kh năng v n chuy n v t li u lên m t ñ cao khá l n (50 70m), Năng su t cao (700m 3/h) Như c ñi m: N u v t li u v n chuy n l n gây va ñ p, d sinh ti ng n D b quá t i n u ti p li u không ñ u, nên c n n p li u m t cách ñ u ñ n Không tháo liêu ñư c gi a ch ng, n p li u v trí tùy thích. 2.2.3. Phân lo i: Theo c u t o c a b ph n kéo: có 2 lo i: ● Gàu t i dùng băng: ñư c dùng ph bi n ñ v n chuy n nh ng v t li u r i trong các kho lương th c, các nhà máy xay b t, nhà máy xát g o, nhà máy ch bi n th c ăn gia súc, nhà máy bánh mì, nhà máy ép d u, nhà máy s n xu t tinh b t, nhà máy bánh k o, nhà máy s n xu t mì s i và các nhà máy th c ph m khác. ● Gàu t i dùng xích: (m t ho c 2 dây xích): ch y u dùng ñ v n chuy n nh ng v t li u d ng c c và nh ng v t li u gây tác h i cho t m băng ( như v t li u nóng) Theo phương pháp tháo li u: có 3 lo i gàu t i: ● Gàu t i tháo li u dư i tác d ng c a tr ng l c ● Gàu t i tháo li u dư i tác d ng c a l c li tâm ● Gàu t i tháo li u dư i tác d ng c a l c k t h p ( l c li tâm và tr ng l c). 2.3. Vít t i: 2.3.1. Khái ni m : ð v n chuy n nh ng v t li u r i theo hư ng n m ngang, nghiêng ho c th ng ñ ng, trong các nhà máy th c ph m, ngư i ta dùng vít t i. Trong các vít t i, v t li u ñư c v n chuy n tương t như m t ñai c chuy n ñ ng d c theo ñinh c quay. Vít t i g m có m t máng c ñ nh và m t tr c vít. Khi tr c vít quay làm cho v t li u chuy n ñ ng t nh ti n theo máng. Ưu ñi m : Chi m ch ít: V i cùng năng su t thì di n tích ti t di n ngang c a vít t i nh hơn nhi u so v i các máy v n chuy n khác. S lư ng bi và các chi ti t ch u mài mòn không nhi u nên d v n hành thao tác. B ph n công tác n m trong màng kín nên có th n i màng vào v trí nào ñó c a h th ng thông gió. T c ñ quay c a tr c vít tương ñ i l n. 9
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Giá thành th p. Như c ñi m : Chi u dài v n chuy n và năng su t b gi i h n. Chi u dài l n nh t c a vít t i thư ng không quá 30m v i năng su t t i ña là 100T/h. Ch v n chuy n ñư c nh ng v t li u tương ñ i ñ ng nh t. V t li u b ñ o tr n m nh, m t ph n b nghi n nát ho c b phân lo i theo kh i lư ng riêng. Vì v y ngư i ta không th dùng ñ v n chuy n th c ăn gia súc ñã ch bi n. Tiêu t n nhi u năng lư ng hơn băng t i. 2.3.2. Các lo i vít t i 2.3.2.1. Vít t i n m ngang a) b) c) Hình 1.4. Các vít t i a) sơ ñ vít t i n m ngang: 1. máng; 2. g i tr c treo; 3. tr c; 4. cánh vít; 5. thành m t ñ u; 6. ng n p li u; 7,8. ng tháo li u; 9. Van an toàn; 10. Cơ c u truy n ñ ng b) hình d ng tr c vít c) các lo i cánh vít khác nhau và chi u quay c a chúng a. C u t o và nguyên t c làm vi c : Trong máng c ñ nh 1 t i ph n trên có l p nh ng g i tr c treo 2 làm ch ñ cho tr c 3. Tr c ñ c ho c r ng và trên su t chi u dài c a nó có g n cánh vít 4. v trí g i tr c treo, cánh vít b gián ño n 1 kho ng b ng chi u dài g i tr c. M t ñ u 5 c a máng ñư c b t kín. V t li u vào ph u n p li u 6, ñi ra ng tháo li u 7 và 8 d c theo vít t i. ñây (6,7 và 8) có các van ch n ñ có th thay ñ i kích thư c c a n p và tháo. Cu i vít t i có van an toàn 9 ñ tháo v t li u khi quá ñ y. Có th thay b ng ng ch y tràn l p g n c a tháo li u. 10
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Tùy theo cách b trí cánh vít trên tr c mà vít t i có th là ph i ho c trái ( hình 1.4.c). Có nh ng vít t i g m 2 ph n trong ñó có 1 ph n là ph i, 1 ph n là trái. Các vít t i này dùng ñ v n chuy n hai dòng v t li u theo hư ng ngư c chi u nhau. Nh ng vít t i có cánh ñ c làm b ng thép là ch dùng ñ v n chuy n v t li u khô và tơi. Mu n v n chuy n nh ng v t li u c c ho c dính ph i dùng vít t i d ng băng (hinh 1.5). ð v n chuy n nh ng v t li u vón c c (h t m, tinh b t, h p ch t th c ăn gia súc) thì dùng cánh vít d ng bơi chèo ( hình 1.6) Hình 1.5. Cánh vít d ng băng. 1.6. Vít t i d ng bơi chèo Máng c a vít t i g m nhi u ño n t 2m ñ n 4m, n i ghép v i nhau b ng bích và bulông. N u vít t i dài quá 3,5 m thì ph i l p nh ng g i tr c trung gian (thư ng là g i tr c treo) cái này cách cái kia 3m. Trong các nhà máy lương th c th c ph m ch nên dùng vít t i có chi u dài không quá 15m. N u c n v n chuy n theo ñ dài l n (30m) thì nên l p ñ ng tr c hai vít t i có hai b ph n truy n ñ ng ñ i ñ u nhau. 2.3.2.1. Vít t i th ng ñ ng Khái ni m : Vít t i th ng ñ ng dùng ñ v n chuy n v t li u r i và v t li u d ng c c nh (h t, b t, th c ăn gia súc, các lo i c ). Cũng có th dùng lo i vít t i này ñ v n 11
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - chuy n các v t li u ñơn chi c. Chi u cao không quá 12 15cm năng su t 80 100 m 3/h (v i D cánh vít ≈ 300mm) Ưu: Ti t ki m di n tích Tháo li u theo hư ng tùy ý, v trí trung gian theo chi u cao thân máy. Nguyên t c làm vi c: V t li u ñư c ñưa vào tr c vít th ng ñ ng trong v tr kín, nh ma sát v i cánh vít mà th c hi n chuy n ñ ng quay. Dư i tác d ng c a l c li tâm v t li u ñư c ép sát vào b m t trong c a máng. Ma sát gi a v t li u v i máng làm cho quá trình quay c a v t li u b hãm b t nên t c ñ vòng c a nó gi m. K t qu v t li u trư t theo b m t xo n c và ñư c nâng d n lên phía trên. Hình 1.7. Vít t i th ng ñ ng 3. V n chuy n v t li u b ng không khí 3.1. Khái ni m: V n chuy n v t li u b ng không khí d a trên nguyên lí l i d ng kh năng chuy n ñ ng c a dòng khí trong các ng d n, v i t c ñ nh t ñ nh ñ mang v t li u t ch này t i ch khác dư i tr ng thái lơ l ng. V lí thuy t thì có th dùng không khí ñ v n chuy n v t li u r i có kh i lư ng và kích thư c h t b t kì. Nhưng năng lư ng ñ v n chuy n và tiêu t n tăng nhanh r t nhi u l n so v i tr ng l c c a h t v t li u, nên th c t ph m vi ng d ng c a phương pháp này b h n ch . Mu n làm cho h n h p không khí và các h t v t li u chuy n ñ ng ñư c trong các ng d n thì c n ph i t o ñư c chênh l ch áp su t 2 ñ u ng, nói cách khác là ph i t o ra áp l c. Áp l c ñư c t o thành b ng cách gi m áp su t c a không khí ho c tăng áp su t c a không khí. 3.2. Phân lo i: Theo tr s áp su t t o thành có th chia ra: 12
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Các h th ng áp su t th p, trong ñó t n th t áp su t không vư t quá 5.10 3N/m 2. Các h th ng áp su t trung bình, trong ñó t n th t áp su t không vư t quá 10 4N/m 2 Các h th ng áp su t cao trong ñó t n th t áp su t l n hơn 10 4N/m 2. Hình 1.8. Các sơ ñ nguyên lý: a) c a h th ng hút v i áp su t trung bình ñ v n chuy n b t b) c a h th ng hút v i áp su t cao c) c a h th ng ñ y v i áp su t cao 3.2.1. Các h th ng v n chuy n b ng không khí v i áp su t th p và trung bình : Trong các nhà máy lương th c th c ph m các nư c, h th ng áp su t th p và trung bình ñư c s d ng r ng rãi ñ cơ gi i hóa các công ño n v n chuy n trong phân xư ng 13
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - và gi a các phân xư ng v i nhau, cho phép k t h p v i 1 vài quá trình công ngh như làm l nh, phân lo i, s y v v hình 1.8a là sơ ñ nguyên lí c a m t h th ng hút và áp su t trung bình dùng ñ v n chuy n b t t thùng ch a t i kho ch a. B t do ô tô 1 ch ñ n ñư c tháo vào thùng ch a 2, t ñây b t ñi theo ng d n 3 vào b ph n tháo li u 4 ñ t phía trên máng 5, máng này s phân b b t xu ng các kho ch a 6 nh qu t 7. T b ph n tháo li u không khí ñư c d n vào xyclôn 8 r i vào máy l c túi 9 ñ làm s ch. T máy l c không khí s ch vào qu t 10 và ra ngoài tr i. H th ng này làm vi c v i n ng ñ h n h p = 4,5 – 5,0 kg/kg và v n t c không khí 18 20 m/s 3.2.2. H th ng v n chuy n b ng khí v i áp su t cao: hình 1.8b là sơ ñ m t h th ng v n chuy n v i áp su t cao b ng phương pháp hút. Chân không trong m ng ñư c t o thành b i máy th i khí 1. Khi nhúng vòi hút 2 vào trong kh i h t thì không khí ñư c hút vào, kéo theo h t và v n chuy n nó trong ng d n 3. Mu n xê d ch ñư c ng d n d dàng c n có nh ng ño n ng m m 4. Qua ng d n h t ñi vào b ph n tháo li u 5. H t ñư c tách ra kh i b ph n tháo li u nh van c ng 6. Không khí theo ng d n 7 ñưa ñi làm s ch b i xyclôn 8 và máy l c túi 9 r i vào máy th i khí và thoát ra ngoài. 14
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - PH N 2 CÁC THI T B CƠ H C CHƯƠNG 2 : CÁC MÁY LÀM S CH VÀ PHÂN LO I . 2.1 Khái ni m chung : Trong Công ngh s n xu t th c ph m th c ph m, nguyên li u ña d ng v ch ng lo i, kích c , thành ph n khác nhau .Trong quá trình thu ho ch b l n nhi u t p ch t. Do ñó, ñ ñ m b o các ñi u ki n công ngh ch bi n ñ m b o ch t lư ng thành ph m, giá tr c m quan v v, nguyên li u trư c khi ch bi n c n ph i qua khâu làm s ch và phân lo i M c ñích c a quá trình phân lo i : * ð m b o ch t lư ng nguyên li u : ð ng nh t v kích c , thành ph n * Tăng th i gian b o qu n * Thích h p cho các công ño n ch bi n ti p theo Cơ s phân lo i : Cơ s c a quá trình phân lo i d a vào hình dáng, kích thư c, chi u dài, tính ch t khí ñ ng, tương tác b m t, tính ch t t tính v vv, m i lo i m t máy riêng Ví d : Phân lo i màu s c: có t bào quang ñi n Phân lo i kích thư c: sàng, máy ch n h t. Phân lo i theo tương tác b m t Phân lo i theo kh i lư ng riêng : máy g n ñá Tách t p ch t l : Nam châm ñi n, nam châm vĩnh c u 2.2. Phân lo i theo ñ c tính hình h c: 2.2.1. Khái ni m : Phân lo i theo ñ c tính hình h c ñư c s d ng r t ph bi n trong các xí nghi p lương th c ñ tách t p ch t ho c x p lo i nguyên li u, bán thành ph m và thành ph m. Cơ s phương pháp này là d a vào s khác nhau v chi u dày, chi u r ng, chi u dài, hình dáng và ti t di n c a các phân t trong kh i h t lương th c, thành ph m ñ phân lo i. ð i v i d ng này ngư i ta dùng máy phân lo i theo ki u sàng. 2.2.2. Sàng: Sàng là phương pháp ph bi n và ñơn gi n nh t ñ phân lo i nguyên li u và s n ph m trong các nhà máy ch bi n b t g o và xí nghi p ch bi n th c ăn h n h p cho gia súc . 15
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - T "sàng " dùng trong trư ng h p l phân lo i có kích thư c l n và "rây" dùng trong trư ng h p l phân lo i có kích thư c nh . Vi c phân lo i h t có th ti n hành theo 2 cách: Phân lo i kích thư c t nh ñ n l n (hình 2.1): T i ñ y các m t sàng ñư c x p n i ti p nhau. M t sàng có kích thư c l nh ñư c ñ t trư c, kích thư c l l n ñ t sau. Khi h n h p v t li u chuy n ñ ng t trái sang ph i ta s thu ñư c s phân lo i như mong mu n. Phân lo i kích thư c t l n ñ n nh (hình 2.2): T i ñ y m t sàng ñư c x p song song và ch ng lên nhau. M t sàng có kích thư c l l n d t lên trên, kích thư c l nh ñ t dư i. Khi h n h p v t li u chuy n ñ ng t trên xu ng ta s thu nh n ñư c s phân lo i như mong mu n Hình 2.1.Phân lo i theo kích thư c t nh ñ n l n Hình 2.2.Phân lo i theo kích thư c t l n ñ n nh Các b ph n chính c a sàng M t sàng là b ph n làm vi c chính. Các v t li u trên m t sàng ph i có chuy n ñ ng tương ñ i trên m t sàng. Nh ng v t li u ph i có kích thư c nh hơn kích thư c l sàng ñ có th l t xu ng l thì sàng quá trình phân lo i m i ñư c ti n hành. C u t o : Có 2 lo i t m ñ c l , lư i ñan và thanh ghi . M t sàng ñ c l : Là các t m kim lo i: thép hay ñ ng, trên ñó ñ c các l có di n tích khác nhau: tròn, thuôn dài (vuông), tam giác. Di n tích các b m t t do ph i có t l h p lí so v i t ng di n tích m t sàng, do ñó m i ñ m b o ñ b n cơ khí . φ l ≤ 1,5 δ chi u dày Tuy nhiên chi u dày t i ña c a m t sàng không vư t quá 12mm. M t sàng dùng ñ phân lo i các v t li u có kích thư c > 5mm. Các l trên m t sàng có kích thư c t 5 80mm ñư c b trí song song hay xen k nhau. Các l hình ch nh t có chi u dài g p 3 l n chi u r ng. 16
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Ưu ñi m c a m t sàng này là b n, th i gian s d ng dài nhưng nó có như c ñi m là b m t t do nh . M t sàng ñ c l v i hình d ng và kích thư c khác nhau . Trong quá trình phân lo i, h n h p ñư c chia làm 2 ph n : Ph n l t qua sàng g i là c u t l t sàng (CTLS) Ph n n m l i trên sàng g i là c u t trên sàng (CTTS) T m sàng ñ c l ñư c ch t o t là kim lo i dày kho ng 0,8 1,0 mm. Tùy theo kích thư c l sàng ngư i ta chia sàng thành nhi u s . S hi u c a sàng l ñ t là s tương ng v i kích thư c l sàng ( tính b ng mm) nhân v i 10. Thí d : Sàng ñ t l thuôn dài, chi u r ng l 1,75mm thì mang s hi u 17,5 (No 17,5). M t sàng ñan( hình 2.3) : Dùng các s i v i, s i kim lo i, s i l a ho c s i nh a t ng h p ñan l i v i nhau theo m t kích thư c nh t ñ nh. M t sàng b ng s i kim lo i ñư c ñan thành các l d ng vuông ho c ch nh t kích thư c c nh l t 5mm ñ n 0,4mm. Ưu ñi m c a lo i m t sàng này là có b m t t do l n nhưng như c ñi m là không b n. S hi u c a m t lư i sàng ñan b ng s i kim lo i là s tương ng v i kích thư c c nh l sàng tính b ng mm Ví d : ð i v i sàng l vuông c nh D = 0,4 mm mang s hi u 0.4 (No =04 ) Rây : ð i v i sàng ñan n u kích thư c l > 0,2mm g i là m t sàng ñan ð i v i sàng ñan n u kích thư c l < 0,2 mm g i là rây Liên Xô m t rây l a ñư c chia làm 2 lo i: Rây nh và rây n ng tùy theo kh i lư ng 1m 2 m t rây . Rây n ng : Có 20 con s ( t s hi u No 71 ñ n No 280 ) Rây nh có 25 con s ( t s hi u No 7 ñ n s hi u 76) ð i v i rây n ng s hi u ví d No71 nghĩa là trong 10cm có 71 hàng l ð i v i rây nh s hi u No 76 nghĩa là 1cm có 76 hàng l . Rây nh ñ phân lo i b t, rây n ng ñ phân h t l n hơn ví d : G o, Cám. G n ñây rây l a ñư c thay b ng rây ñan t s i kapron ho c nylon, rây ñan b ng s i nhân t o b n g p 3 l n, ít hút m và h u như không làm t c l rây Thanh ghi ( hình 2.4): 17
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Lo i này dùng ñ phân lo i các lo i v t li u có kích thư c l n hơn hơn 80mm. C u t o m t sàng g m các thanh ghi ñư c ñ c theo chi u d c sang, khe h gi a chúng b ng kích thư c v t li u l t qua sàng. Hình 2.3 . Các d ng m t sàng lư i ñan Hình 2.4 . Hình d ng các thanh ghi c a sàng Kích thư c c a thanh ghi ñư c ch n ph thu c kích thư c c a s n ph m chưa sàng. V i H = d và B = (0,2 0,3) d. Các c nh nghiêng có góc nghiêng kho ng 6 10 0 Chú ý l p ñ t ph n chi u r ng thanh ghi có kích thư c nh hơn luôn luôn quay xu ng dư i . 2.2.3. Phân lo i các máy sàng a.Theo c u t o c a b ph n làm vi c : Máy sàng chia làm 2 nhóm . M t sàng ph ng: ðư c dùng ph bi n nh t vì có h s s d ng b m t làm vi c c a lư i cao nh t. Có 3 lo i : Máy sàng có lư i chuy n ñ ng t nh ti n qua l i, máy sàng có lư i chuy n ñ ng tròn, máy sàng có máy chuy n ñ ng rung (hình 2.5). Hình 2.5. Sơ ñ c u t o các lo i sàng ph ng M t sàng hình tr : ð ki m tra ph li u c a h t. 18
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - b. Theo ñi u ki n s d ng : Sàng c ñ nh Sàng lưu ñ ng c. Theo s lư ng m t sàng: Sàng ñơn Sàng kép d. Theo hình th c d n ñ ng : Máy sàng dao ñ ng quán tính Máy sàng dao ñ ng b ng cơ c u l ch tâm . Máy sàng d n ñ ng b ng tay quay thanh truy n e.Theo v t li u c n sàng: Máy sàng t p: Dùng ñ tách t p ch t. Máy sàng phân lo i: ð phân riêng các thành ph n h t có kích thư c và ch t lư ng khác nhau. 2.2.4. Máy sàng có m t sàng ph ng chuy n ñ ng tính ti n qua l i : ðư c dùng ph bi n nh t ñi n hình là máy sàng phân lo i b ng lư i sàng và không khí . C u t o : Hình 2.6 là c u t o c a m t máy sàng phân lo i b ng lư i sàng và không khí dùng ñ làm s ch và ph n riêng h t. Theo chi u cao c a máy có th chia thành 3 ph n: Vùng phân lo i b ng không khí làm s ch h t . Thùng sàng ñ phân h t theo ñ l n thành 3 ph n h t riêng bi t . Vùng phân lo i b ng không khí chia t ng h t theo ñ l n thành các ph n riêng theo tính ch t khí ñ ng h c . Nguyên t c làm vi c : H t ñ vào bu ng 1, qu t 2 hút không khí kéo s n ph m vào ng 3 và cu n theo các h n h p nh ñ i v i khí ñ ng l c. Nh ng h n h p này ñư c l ng vào bu ng 4 và t ñ y chúng ñư c tách ra kh i máy. Không khí s ch bu ng 4 ñư c qu t th i vào l n th 2 ñ làm s ch h t. Như v y qu t làm vi c theo nguyên t c tu n hoàn kín c a dòng không khí. thùng sàng 5 kh i h t ñư c phân ra m t s thành ph n h t khác nhau theo chi u r ng và chi u dày c a h t. T t c ñ vào nh ng ngăn khác nhau c a vùng phân lo i b ng không khí phía dư i. Qu t 6 hút không khí qua l p s n ph m ñang trư t theo m t ph ng nghiêng 7. Tương ng v i các v n t c c a không khí khác nhau t i 19
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - nh ng ngăn riêng c a bu ng l nh, có các h n h p khoang, h t b n, h t s ch và h n h p nh ñư c l ng xu ng Hình 2.6. C u t o máy phân lo i b ng lư i sàng và không khí 2.2.5. Máy sàng rung . M c ñích s d ng : Phân lo i nguyên li u V n chuy n v t li u Làm tơi và ngu i v t li u Phân lo i: Có 2 cơ c u gây rung ñ ng cho máy sàng rung ðĩa có g n ñ i trong . Cơ c u l ch tâm * ðĩa có g n ñ i trong : ðư c g n trên tr c d n ñ ng c a máy. Khi tr c quay các ñĩa này gây nên các l c quán tính làm cho thùng sàng chuy n ñ ng theo các hư ng khác nhau. 20
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - C u t o và nguyên t c làm vi c : 1 thùng sàng 2,3 lò xo xo n 4 tr c d n ñ ng 5 ñ i trong Hình 2.6. Sơ ñ c a m t máy sàng rung Hình 2.6 là sơ ñ c a m t máy sàng rung. Cơ c u gây rung ñ ng là ñĩa có g n ñ i tr ng. lư i trên, các t p ch t l n ñư c tách ra, còn lư i dư i là các t p ch t nh Thùng sàng 1 có g n lư i sàng t trên b n lò xo xo n th ng ñ ng 2,3. Các chi ti t ñ l p ghép các lò xo v i thùng sàng, cho phép ñi u ch nh m c ñ kéo căng c a chúng. T i tr ng tâm c a thùng sàng có tr c 4 trên ñó có g n ñ i trong 5. Khi tr c mang ñ i tr ng quay thì tr ng tâm c a thùng sàng chuy n d ch tương ñ i v i tr ng tâm c a toàn h , còn tr ng tâm c a toàn h thì ñ ng yên . * Cơ c u l ch tâm: Tr c l ch tâm c a máy ñư c t a trên các g i ñ . Các g i ñ này l i ñư c g n vào thùng sàng. Khi máy làm vi c thùng sàng s th c hi n chuy n ñ ng rung nh s quay c a tr c l ch tâm. Sơ ñ c u t o máy sàng rung cơ c u l ch tâm ñư c trình bày trên hình 2.7 Hình 2.7. Sơ ñ c u t o máy sàng rung cơ c u l ch tâm 1. B máy; 2. Lò xo; 3. Khung sàng; 4. ð i tr ng gây rung; 5. ðĩa quay 6. tr c l ch tâm 7. Bánh ñai d n ñ ng; 8. lư i sàng Máy g m có khung sàng 3 ñư c ñ b ng h th ng lò xo g n trên b máy 1. Trên khung sàng 3 còn g n ñ c a tr c l ch tâm 6. Phía ngoài tr c l ch tâm 6, ngư i ta b trí hai ñĩa 5 mà vành c a nó có g n hai ñ i tr ng. V i cách l p này, có th ñi u ch nh biên ñ dao ñ ng c a sàng. Tr c l ch tâm nh n truy n ñ ng quay qua 21
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - bánh ñai d n ñ ng 7 t ñ ng cơ vào. Trên khung sàng có th ñ t 1,2 hay nhi u lư i sàng 8 tùy theo yêu c u phân lo i Tính toán : Năng su t c a máy sàng rung Xác ñ nh theo công th c Q = Bq, kg/h Trong ñó : B Chi u r ng c a m t sàng, cm q T i lư ng riêng c a m t sàng kg/cm gi Chi u dài c a m t sàng : q L = , m 36 pvt b Trong ñó : p : Kh i lư ng riêng c a v t li u ñem sàng kg/m 3 vtb : V n t c trung bình c a các ph n t v t li u có th l y b ng 0,003 0,004m/s. 2.3. Phân lo i theo nh ng tính ch t khí ñ ng h c Trong các xí nghi p ch bi n b t, g o và th c ăn h n h p cho gia súc thư ng dùng khá ph bi n các thi t b phân lo i h n h p b ng dòng không khí. ðó là phân lo i b ng s c gió, d a vào tính ch t khí ñ ng h c c a các c u t ñ phân chia thành các ph n khác nhau. Nh ng tính ch t khí ñ ng h c c a phân t ph thu c vào hình d ng, kích thư c, kh i lư ng, tr ng thái b m t c a phân t , v trí c a phân t trong dòng không khí và cu i cùng là tr ng thái c a không khí Kh năng ch ng l i s c ñ y c a dòng không khí g i là ñ c n gió c a phân t . N u các phân t có ñ c n gió khác nhau thì v n t c c a chúng khác nhau. D a vào s khác nhau ñó có th phân lo i h n h p . nư c ta, Trung Qu c, Nh t B n .v v. còn dùng qu t hòm ñ tách các t p ch t nh và n ng trong kh i lương th c d a vào nguyên t c phân lo i theo tính ch t khí ñ ng h c trên (hình 2.8). 22
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Hình 2.8. Sơ ñ t h p 3 qu t hòm ñ tách t p ch t n ng và nh a. trư ng h p trong thóc có ít ñá s i b. trư ng h p trong thóc có nhi u ñá s i 2.4. Phân lo i theo t tr ng. các nhà máy ch bi n g o, b t và th c ăn gia súc thì quá trình làm s ch và các t p ch t n ng như: ñá, s i, ñ t viên, m nh th y tinh v v. r t quan tr ng . Chúng có kích thư c g n b ng kích thư c c a h t nên không th phân lo i b ng sàng .Do ñó ph i phân lo i v s khác nhau v t tr ng . N u các c u t trong h n h p c n phân lo i có s khác nhau rõ r t v t tr ng thì càng d dàng phân riêng ra . Máy tách t p ch t ñá s i d a trên nguyên t c phân lo i theo t tr ng. Sơ ñ quá trình công tác c a máy tách ñã ñư c gi i thi u hình 2.9 m t s nhà máy, còn dùng ph bi n lo i máy tách ñá ki u Grigorovic. B ph n công tác chính c a máy tách ñá này là nh ng ñĩa tr n hình côn .Khi máy chuy n 23
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - ñ ng l c tròn, dư i tác d ng c a l c li tâm quán tính, h t chuy n ñ ng lên phía trên c a ñĩa hình chóp, còn ñá s i chuy n ñ ng xu ng dư i ( hình 2.10). Hình 2.9. Sơ ñ máy phân ly ñá s i 2.10. Sơ ñ công tác c a m t máy tách ñá 1. Ph u n p li u 1.Ph u n p li u 2. M t sàng; 2. Máy l ng 3. B ph n ñi u ch nh góc nghiêng 3. Sàng 4. Phòng không khí; 5. Qu t 2.5. Phân lo i theo t tính . 2.5.1 Khái ni m: Các nguyên li u thành ph m ñưa vào nhà máy thư ng có l n t p ch t kim lo i, nh t là s t, do quá trình thu hái, v n chuy n ho c lúc làm s ch . T p ch t s t có th làm h ng b ph n công tác c a máy (c b m t tr c nghi n, máy xay,v v ) và có th b t tia l a gây h a ho n . Do ñó làm s ch t p ch t s t là m t khâu có ý nghĩa quan tr ng c a quá trình s n xu t. Các lo i t p ch t s t, gang, niken ñ u có th dùng nam châm ñ tách ra ñư c . 2.5.2 Thi t b Dùng nam châm vĩnh c u ho c nam châm ñi n ñ tách các t p ch t s t (hình 2.11, hình 2.12) . Thi t b phân lo i b ng t tính g m: Nhi u th i nam châm ghép l i, c c nam châm b trí trên m t ph ng nghiêng mà s n ph m ch y qua. S n ph m ch y qua nam châm thành l p m ng v i v n t c không l n l m ñ ñ nam châm hút l i các t p ch t s t. Sau m t th i gian làm vi c c n làm s ch b m t nam châm. ð i v i nam châm vĩnh c u ph i ñ m b o l c hút kho ng 12 kG. L p nguyên li u ch y qua nam châm không ñư c quá dày. 24
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Hình 2.11. Sơ ñ thi t b nam châm vĩnh c u Hình 2.12. Máy phân lo i b ng nam châm ñi n 2.6. Phân lo i theo tính ch t b m t nguyên li u . 2.6.1 Khái ni m : Các c u t khác nhau trong kh i h t có tr ng thái là b m t không gi ng nhau. B m t c a chúng có th xù xì, r , nh n, có v , không v v v Nh ng tr ng thái b m t khác nhau y có th áp d ng ñ phân lo i trên b m t ph ng nghiêng . 2.6.2. Nguyên t c c a các thi t b phân lo i theo tính ch t b m t nguyên li u (hình 2.13): Khi các phân t b m t tr ng thái không gi ng nhau chuy n ñ ng trên b m t ph ng nghiêng thì ch u tác d ng c a l c ma sát khác nhau. Do ñó, các ph n t y d ch chuy n v i nh ng v n t c khác nhau. Vì v y, cu i m t ph ng nghiêng, chúng s rơi các v trí khác nhau. N u ñ t trên quĩ ñ o rơi nh ng tâm ch n thì có th phân lo i h n h p ra làm nhi u ph n khác nhau theo h s ma sát. Phương pháp phân lo i d a vào s khác nhau v h s ma sát có ý nghĩa r t l n trong trư ng h p phân lo i h n h p g m 2 ho c nhi u d ng h t có kích thư c g n nhau Hình 2.13. Sơ d nguyên lý phân lo i theo tính ch t b m t nguyên li u 25
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 2.7. Các máy phân lo i khác : Máy phân lo i d a theo chi u dài h t: (Máy ch n h t) 2.7.1. M c ñích : ð ph n riêng các s n ph m th c ph m r i xa ho c tách các t p ch t theo chi u dài h t (như ép d u, men ). Ch n h t gi ng tác các t p ch t rơm r tách các t p ch t ng n như: s n, cát, t m tách g o ñã xay ra kh i thóc .v.v 2.7.2. Phân lo i: có 2 lo i Máy ch n h t ki u tr . Máy ch n h t ki u ñĩa. 2.7.3. Máy ch n h t ki u hình tr (hình 2.13a, hình 2.14) C u t o : Máy g m ng tr b ng thép 1 (v thùng), b m t bên trong c a v thùng có nh ng l t ong 2 và vít t i 3, ñ t trong máng 4 . ng tr ñư c ch t o b ng thép t m, nh ng l t ong có ñư ng kính > 3mm th c hi n b ng phay các t m thép ho c k m. Nguyên t c làm vi c : Khi ng tr quay thì nh ng h t riêng l rơi vào các t ong, nh ng h t này cùng quay v i ng tr 1 góc nào ñó r i rơi xu ng. H t ng n ñư c l t vào trong l t ong sâu hơn h t dài. Vì v y khi ng tr quay, các h t ng n rơi xu ng mu n hơn rơi vào máng và ñư c tháo ra b ng vít t i . Nh ng h t dài trư c theo b m t bên trong c a v thùng d c theo chi u dài c a thùng. M c ñ phân riêng h n h p h t trên ph thu c vào tâm ñ t m t c nh trên 5 c a máng 4. 2.7.4.Máy ch n h t ki u ñĩa (hình 2.13.b) : C u t o và nguyên t c làm vi c: Các l t ong 7 n m trên b m t ñĩa gang quay 8. Khi ñĩa quay các h t ng n rơi vào bên trong các l t , sau ñó rơi xu ng máng 6 và ñư c tháo ra kh i máy .Còn h t dài trư t theo chi u nghiêng c a máy. Hình 2.13. Nguyên t c làm vi c c a máy l a ch n c h t a. Ki u hình tr b. Ki u ñĩa 26
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Hình 2.14. Máy ch n h t ki u tr 27
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - CHƯƠNG 3 CÁC THI T B LÀM NH 3.1. Máy nghi n: 3.1.1. Khái ni m : Trong công nghi p s n xu t lương th c th c ph m thư ng g p quá trình nghi n nh v t li u t các c c to, các h t thành d ng b t thô, v a ho c b t m n . Ví d : CN xay b t h n h p, nghi n h t ngũ c c thành b t CN th c ăn gia súc: nghi n h t, c khô và các ch t b sung khác (mu i, nguyên t vi lư ng, vitamin, kháng sinh), thành b t, nghi n thô khô d u, lõi ngô v.v CN bánh k o : nghi n bán TP: Cacao v n, b t nhão sôcola, nghi n b t, nghi n ñư ng . CN th t cá : Nghi n xương, nghi n b t cá . CN SX d u béo : Nghi n h t có d u, nghi n khô d u . CN lên men : Nghi n ñ i m ch, m m h t tươi, m m h t khô v.v Quá trình nghi n nh v t li u trong các máy nghi n là nh các l c cơ h c. Có th phân lo i các d ng tác d ng cơ h c nh m phá v v t li u ñem nghi n nh (hình 3.1). Tùy theo k t c u c a t ng lo i máy nghi n mà l c phá v v t li u ñem nghi n có th là l c nén, ép, ch , b , c t, x , ép trư t, va ñ p ho c do m t vài l c trên cùng tác d ng ñ ng th i. Công nghi n ph thu c: L c tác d ng k t c u máy các cơ c u truy n ñ ng. Tính ch t cơ lí c a v t li u ñem nghi n như ñ c ng ñ m, tính ch t c a v h t. Hình 3.1. Các l c nghi n a )nén ép; b)ch ; c) b ; d)c t ñ) x ; e) ép trư t; g) ñ p 28
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 3.1.2. Các lo i máy nghi n. Các lo i máy nghi n ñ nghi n nh b ng m t ho c vài d ng tác d ng cơ h c như ñã mô t hình 3.1. Các lo i máy nghi n g m có: Máy nghi n ñĩa, máy nghi n tr c, máy nghi n ch u con lăn, máy nghi n búa, máy nghi n bi v.v Tùy theo tính ch t cơ lí hình d ng, ñ m c a nguyên li u ñem nghi n, yêu c u c a s n ph m, năng xu t, công su t, tính ch t công ngh c a công ño n ti p theo (khô ư t ) mà chon máy nghi n phù h p và kinh t nh t . 3.1.3 Máy nghi n ñĩa. Trong CNLTTP dùng máy nghi n ñĩa ñ nghi n b t v a và m n. Hi n nay ít dùng do năng su t th p. Phân lo i có 4 d ng máy nghi n ñĩa : Máy có tr c th ng ñ ng làm quay ñĩa trên . Máy có tr c th ng ñ ng làm quay ñĩa dư i . Máy có tr c n m ngang làm quay 1 ñĩa . Máy có tr c n m ngang làm quay 2 ñĩa. C u t o : B ph n chính c a máy nghi n ñĩa là ñĩa nghi n ch t o b ng kim lo i ho c b ng ñá nhân t o . B ng kim lo i có th b ng thép ñúc ho c b ng gang. ðĩa b ng ñá nhân t o g m các thành ph n ñư c trình bày b ng 3.1 B ng 1: Thành ph n ñĩa nghi n b ng ñá Thành ph n % Lo i m t ñá B t Magiê Silic Th ch anh Manhêdit nhám Clorua B t nhám 70 15 15 B t ít nhám 40 30 15 15 Silic 70 15 15 Th ch anh 70 15 15 Ch t o ñĩa nghi n c n ñ m b o các yêu c u. B m t nghi n c n có ñ c ng cao, ñ nhám l n . Có tính ñ ng ñ u trên toàn b b m t ñĩa nghi n, khi làm vi c thì mòn ñ u không b s t m . 29
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Do l c liên k t c a ñĩa ñá kém hơn ñĩa kim lo i nên ph i làm thêm ñai thép. ðĩa ñá có v n t c vòng 10m/s. ð i v i tr c quay th ng ñ ng 18m/s ñ i v i tr c quay n m ngang ñĩa gang thì 28m/s còn ñĩa thép ñúc ñ t 68m/s. ð tăng kh năng nghi n c a ñĩa tăng b t ra kh i khe nghi n và tăng kho ng cách thông gió ngư i ta gia công m t ñĩa thành các vành, các rãnh chìm có profin hình tam giác trên 2 m t ñĩa (Hình 3.2 và 3.3). Hình 3.2 . Hình 3.3. Năng su t c a máy nghi n ñĩa : Tính theo công th c th c nghi m: D 2v(k − )1 Q = 0,9 q 0 = 2k 3 Trong ñó : 2 2 q0 : Năng su t riêng trên 1m b m t ñĩa làm vi c trong 1 gi T/m h. 2 V i thóc q 0 = 1,6 T/m h D : ðư ng kính l n nh t c a m t làm vi c c a ñĩa .m K = D/d = 1,3 ÷ 1,7, t s gi a ñư ng kính l n và nh c a ñĩa nghi n . V: V n t c vòng c a ñĩa quay, thư ng l y v =12,5 ÷ 15m/s Công su t máy nghi n ñĩa : 30
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Q N = v ; kw. 180 3.1.4. Máy nghi n tr c: Các máy nghi n lo i hai, ba hay nhi u tr c ñư c dùng r t r ng rãi trong ngành CNTP ñ nghi n b t mì, b t ngô, nghi n các lo i h t làm b t bán thành ph m, các lo i h t có d u ñ khai thác ch t béo, làm th c ăn gia súc, làm bánh k o và lên men. Sơ ñ nguyên lý c a các lo i máy nghi n ñư c mô t hình 3.4 . V i sơ ñ này, các lo i máy nghi n có chung 1 nguyên lý làm vi c là nghi n nát v t li u khi nó ñi qua khe h p gi a 2 tr c nghi n. V t li u b nghi n nát 1 l n như các máy lo i I, II, III, IV, V và VI, b nghi n ép 2 l n các máy VII, VIII, ba l n các máy lo i X, XI, 4 l n lo i IX và 5 l n lo i máy XII. V i nh ng lo i máy nghi n mà m t tr c th c hi n ñư c hai l n nghi n như tr c 2 lo i VII, tr c 2, 3, 4 lo i IX thì v t li u ñem nghi n ph i có tính ch t dính và dai, sau khi nghi n ñư c cán thành d i m ng. Còn v i các lo i h t thì thư ng dùng máy nghi n hai ho c 4 tr c. hình 3.5a, là máy nghi n có 2 tr c c ñ nh dùng ñ nghi n ép, cán các lo i v t li u d o, nhão, không xu t hi n hi n tư ng quá t i do l c ép tăng ñ t ng t. Máy lo i này có c u t o ñơn gi n nh t và cũng thay ñ i ñư c kho ng cách khe nghi n b ng cách x rãnh trên b máy ñ d ch chuy n bu lông gi tr c v i b máy trư c khi nghi n. Nhưng khi máy làm vi c thì chi u r ng khe nghi n ( δ) là không ñ i. hình 3.5b, là máy nghi n có tr c di ñ ng ñư c khi làm vi c, nh có l p hai lò xo ch u nén gi a ñ tr c và b máy c ñ nh. Lo i này dùng thích h p ñ nghi n v t li u d ng h t c c nh . Khi quá t i, l c ép tăng ñ t ng t nén 2 lò xo gi tr c di ñ ng, lò xo b nén l i làm tăng kho ng cách gi a 2 tr c ñ thoát l p v t li u ñang gây ra quá t i. Khi h t hi n tư ng quá t i, l c ép tr l i bình thư ng, 2 lò xo l i ñ y tr c di ñ ng tr v v trí cũ v i khe h ( δ) làm vi c. Lo i này ñư c dùng r t r ng rãi. hình 3.5.c, là máy nghi n 2 tr c, nhưng c 2 tr c ñ u có l p lò xo ch u nén ñ cùng di ñ ng ñư c khi có quá t i. Máy này dùng thích h p v i v t li u ñem nghi n, cũng có kích thư c không ñ u, d gây quá t i do l c ép tăng ñ t ng t. Do k t c u ph c t p nên ít dùng. Dư i ñây là sơ ñ làm vi c c a máy nghi n 4 tr c (hình 3.6) : Máy có h p ch a li u chung phân thành 2 ngăn, trong m i ngăn có hình chóp 6. G n v i cơ c u th y l c t ñ ng ñi u ch nh khe h gi a 2 tr c nghi n. H t t h p ch a li u xu ng, quay van ch n ñi u ch nh 3 ñ n c p tr c rãi li u 4 ñ rãi h t thành l p m ng trên tr c nghi n quay ch m 9. M i c p tr c nghi n 8 và 9, n u là c p tr c nh n 31
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - thì l p dao c o s ch, n u c p tr c nghi n x rãnh thì l p bàn ch i 1 c o s ch b m t 2 tr c. máy này còn l p ng thông áp 7, và tay quay 10 ñ ñi u ch nh b ng tay kho ng cách khe nghi n. B ng cơ c u d n ñ ng ki u xích mà th c hi n ñư c nhi m v truy n ñ ng cho tr c nghi n quay nhanh và tr c nghi n quay ch m theo chi u ngư c nhau, v a ñ m b o s ñi u ch nh kho ng cách gi a hai tr c nghi n m t cách d dàng . Hình 3.4. Sơ ñ nguyên lý các máy nghi n tr c Hình 3.5. Máy nghi n 2 tr c Tính toán năng su t nghi n lý thuy t c a máy nghi n tr c: Xác ñ nh theo công th c: 6 Q = 3,6 . 10 δ L ρv tb . K (kg/h) δ : Chi u r ng xe nghi n (mm) L : Chi u dài tr c nghi n (mm) ρ: kh i lư ng riêng c a s n ph m nghi n (kg/m 3) vn + vc v tb = 2 v n, v c : V n t c vòng c a tr c nhanh và tr c ch m (m/s) 32
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Hình 3.6. C u t o c a máy 4 tr c nghi n dùng ñ nghi n h t 3.1.5. Máy nghi n búa: Nguyên lý : Quá trình nghi n nh v t li u trong máy nghi n búa là do va ñ p c a các búa vào v t li u, s chà xát v t li u v i búa và v i thanh trong c a v máy. Các h t v t li u nh l t qua t m lư i phân lo i và ñư c ñưa ra kh i máy. Còn v t li u h t to chưa ñúng yêu c u thì ñư c các ñĩa búa ti p t c nghi n nh . hình 3.7 là máy nghi n búa nghi n thô và trung bình có má nghi n ph : máy nghi n có l p thêm má nghi n 7 trên thành trong v máy làm tăng kh năng phá v v t li u dư i tác d ng va ñ p c a búa và tác d ng chà xát c a má nghi n. Má nghi n ph ñư c ñ t ngay dư i ghi 2 v trí c a n p li u 1. Ghi 2 có nhi m v phân ph i ñ u theo chi u r ng máy, h n ch b t kh năng văng li u lên khi búa ñ p. Trên tr c quay 3 có l p các ñĩa treo búa 8 cách ñ u và l ch ñ u m t góc. Trên m i 33
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - ñĩa 8 có treo hai búa 4, các hàng búa này ñ p trên các m t ph ng qua các khe ghi 2 theo su t b r ng c a máy. V t li u sau khi ñư c nghi n ñ nh s l t qua lư i 6 ra kh i máy, còn các c c to chưa l t ñư c s b ñ p ti p cho t i khi ñ nh chui qua lư i 6 m i thôi. N p búa 5 tháo m ñư c ñ thay lư i ho c thay búa. Hình 3.8 mô t máy nghi n búa nghi n thô và trung bình có lư i thay ñ i ñư c : ðó là m t ki u máy nghi n khác cùng lo i máy hình 3.7, cũng n p li u ti p tuy n theo chi u quay c a búa, nhưng lư i sàng 2 thay ñ i ñ v a dùng nghi n thô (l lư i sàng to) v a dùng ñ nghi n trung bình khi ñã thay ñ i lư i sàng có c l nh . ðĩa treo búa 1 có b n ch t treo búa và các búa nghi n ñư c treo g n nhau su t chi u r ng c a máy nghi n. S vòng quay c a rôtô trong kho ng 400 1000 vòng/ph, v n t c vòng c a rôto ñ t t i 40m/s và m c ñ nghi n b ng 10 15 . Hình 3.7. Máy nghi n búa nghi n thô và Hình 3.8. Máy nghi n búa nghi n trung bình có má nghi n ph thô và trung bình có lư i thay ñ i 1.ph u n p li u; 2.ghi; 3. tr c; 4.búa ñư c 5. n p máy; 6.lư i sàng; 7. má nghi n ph 1. ñĩa treo búa; 2. lư i sàng Máy nghi n m n lo i búa ñúc n p li u chi u tr c ñư c gi i thi u hình 3.9. V t li u ñem nghi n ñư c ñ qua ph u 1 có tay quay 8 ñ ñi u ch nh vi c n p li u theo năng su t thích h p. V t li u ñem nghi n ñư c ch y thành l p qua nam châm 2 ñ tách v n s t trư c khi ch y vào khoang nghi n. Búa nghi n 4 ñư c ñúc thành d ng sáu ho c tám cánh, trên hai ñ u cánh ñ i x ng ñư c u n cong v hai vách trong c a khoang nghi n ñ v a th c hi n quá trình ñ p c a ñ u cánh, v a th c hi n quá trình chà xát v t li u n m gi a ñ u cánh v i vách 6 trong khoang nghi n. Các vách này ñư c t o gân ñ tăng hi u qu chà xát. Trong khoang nghi n còn l p thêm t m ñ p 3 và lư i tháo s n ph m 5. Tr c l p búa nghi n ñư c truy n chuy n ñ ng quay t môtơ 34
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - qua puly 7. Kích thư c v t li u ñem nghi n t i 40mm và b t nghi n ñ t 0,25mm. Tr c l p búa quay 1800 2700 vg/ph, c n công su t 10 kW. Máy nghi n lo i búa ñúc này dùng thích h p ñ nghi n h t, các lo i c , r , các lo i xương và các hoá ch t. Hình 3.9. Máy nghi n m n lo i búa n p li u chi u tr c 3.1.6. Máy nghi n răng: Nguyên lý: Quá trình nghi n trong máy nghi n răng cũng là do tác d ng va ñ p c a các răng v i v t li u ñem nghi n như máy nghi n búa. Do ñó máy này thư ng ñư c x p cùng lo i v i máy nghi n búa, dùng ñ nghi n m n ho c r t m n như máy nghi n răng không có lư i sàng. Máy nghi n răng không nh ng ñư c dùng nhi u trong ngành lương th c, th c ph m mà còn ñư c dùng c trong ngành ch bi n th c ăn gia súc (nghi n xương, v sò, mu i khoáng v.v ), nghi n hoá ch t và luy n kim. Trong s n xu t thư ng dùng hai lo i máy nghi n răng : 1. Lo i có m t roto quay. 2. Lo i có hai roto quay. c hai lo i này g m c u t o lo i có lư i sàng và không có lư i sàng. Máy nghi n răng lo i m t roto và có lư i sàng: ñư c gi i thi u hình 3.10. Trên tr c quay 5 c a máy có l p roto 4, trên roto này có l p các dãy răng nghi n 6 thành các vòng tròn ñ ng tâm. Các răng này càng xa tâm quay thì bư c răng càng gi m. ð i di n v i roto 4 là ñĩa răng c ñ nh 2 l p v i v máy 3. Trên ñĩa răng c ñ nh cũng l p các răng 6 thành các vòng tròn ñ ng tâm có bư c không ñ i. Các vòng răng 35
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - trên ñĩa c ñ nh n m xen gi a các vòng răng trên roto quay 4. S răng và s vòng răng thay ñ i tuỳ theo t ng lo i máy v i các yêu c u công ngh c th khác nhau. V t li u ñem nghi n n p vào qua mi ng n p li u theo chi u tr c, khi rơi vào vòng răng th nh t ñư c ñ p văng sang vòng răng th hai c a ñĩa ñ i di n, r i l i b văng ti p sang vòng răng th 3. v.v qua các l n va ñ p, v t li u văng t trong ra ngoài và ñư c ñ p nh t i khi l t ñư c lư i sàng 1 ñ sang b ph n thu h i b t thành ph m. Hình 3.10. Máy nghi n răng lo i m t roto và có lư i sàng 1. lư i sàng; 2. ñĩa răng c ñ nh; 3. v máy; 4. roto 5. tr c quay; 6. răng nghi n 3.1.7.M t s máy nghi n trong CN ñ h p . a. Bơm nghi n. Bơm nghi n thư ng dùng ñ gia công các nguyên li u mà trong ñó có ch a nư c nhi u như nghi n cà chua . C u t o và nguyên t c làm vi c: Hình 3.11 Trên thân bơm b ng gang 1 có g n tr c quay 2 . Trên tr c quay g n các lư i dao 3. Dao 3 ñư c g n sao cho chúng t o thành 1 ñư ng xo n c. Do ñó ph i g n dao n l ch v i dao kia m t góc 12 0. Xen k gi a các 36
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - lư i dao trên tr c, ngư i ta ñ t các lư i dao c ñ nh 4 g n vào thân máy. Nguyên li u qua ph u 5 vào máy. Do tác d ng c a dao quay, nguyên li u ñư c nghi n nh và do có t o xo n c, nguyên li u nghi n ñư c chuy n d n v phía cu i ñư c cánh qu t 6 ñ y qua khe h 7 vào bu ng 8 . ñây cánh qu t 9 ñ y s n ph m nghi n theo ng 10 ra ngoài. C 2 cánh qu t ñ u g n trên tr c quay 2. Kích thư c khe h có th ñi u ch nh tuỳ theo yêu c u nghi n nh . Kho ng cách gi a dao trên tr c và dao c ñ nh là 2,5mm. Năng su t máy kho ng 800 kg/ h. S vòng quay c a tr c 400 vòng/ph. A 5 1 2 9 3 10 8 6 7 4 B 5 1. Thân bơm . 0 2. Tr c quay 12 3 3. Lư i dao 4. Lư i dao c ñ nh 1 4 Hình 3.11 : Bơm nghi n b. Máy ñ ng hóa : Trong công nghi p ñ h p ho c CN ch bi n s a, máy ñ ng hoá ñư c dùng ñ làm tơi và nh m n các th c ph m l ng nh m tăng ñ tiêu hoá và v m n màng c a s n ph m. Thí d khi s n xu t nư c qu ñ c (nư c chu i, nư c cà chua), làm cho nư c qu không b phân l p sau này, khi s n xu t các lo i ñ h p súp rau qu thì ch t lư ng s n ph m ñư c tăng lên nhi u. 37
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Nguyên t c làm vi c c a máy là dùng áp l c cao ñ y s n ph m ñi qua các khe h r t nh , áp su t c a s n ph m vào là kho ng 150 atm và khi ra kh i khe nh ch còn cao hơn áp su t ngoài tr i m t ít (2 3 atm). Khi thay ñ i áp su t m t cách quá ñ t ng t và t c ñ tăng lên nhi u làm cho s n ph m b tơi nh ra, thí d khi chu i ñi qua thi t b ñ ng hoá, các s i th t chu i ñư c nh ñi kho ng 10 l n. Kích thư c c a khe h có th ñi u ch nh ñư c t 0,1 ÷ 0,15 cm, t c ñ chuy n ñ ng c a s n ph m qua ñó ñ t t i 150 200m/s Máy có năng su t 5000 l/h, công su t ñi n 28 km ñư c gi i thi u qua sơ ñ c u t o và nguyên t c làm vi c như sau : Hình 3.12 gi i thi u sơ ñ c u t o và nguyên t c làm vi c c a máy ñ ng hóa như sau: b ph n truy n ñ ng 1 làm quay pittông 2, s n ph m ñi qua van hút 3 và b nén qua van ñ y 4, khe h 5 r i theo ng ñ y ra ngoài. H th ng tay v n 6 và lò xo ñi u ch nh 7 dùng ñ ñi u ch nh kích thư c khe h 5 gi a hòm ñ y 8 6 7 1. b ph n truy n ñ ng 8 2. pittong 3. van hút 5 4. van ñ y 9 5. khe h 6. tay v n 4 2 1 7. lò xo ñi u ch nh 8. hòm ñ y 3 Hình 3.12 : Máy ñ ng hóa . 3.2. Các máy c t thái nguyên li u: 3.2.1. M c ñích và ph m vi ng d ng: ( Khái ni m) C t là 1 trong nh ng phương pháp làm nh nguyên li u ñư c th c hi n b ng lư i dao, bàn dao, dao thanh răng (hay lư i cưa). Trong CNTP thư ng g p quá trình c t thái nguyên li u trong s n xu t ñ h p rau qu , ñ h p th t cá, CN ch bi n các s n ph m l nh ñông, CN s n xu t thu c lá, CN s n xu t ñư ng. 38
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - * Hi u qu c a quá trình c t thái: ph thu c trư c h t vào b ph n dao c t (ph thu c ki u và d ng lư i dao) và theo ñ c ñi m chuy n ñ ng c a lư i dao. ð ng th i c n chú ý ñ n m c ñích ch y u c a quá trình c t thái, yêu c u v kích thư c, hình d ng và b m t c a mi ng c t. Qui trình c t không ñ l i ph li u. Vì v y máy c t dùng trong CNTP ph i có nh ng yêu c u sau: C u t o dao ph i cho phép thay ñ i ñư c chi u dày ho c chi u r ng c a dãi s n ph m (mà không c n thay dao) Dao ph i tách ñư c các c c s n ph m mà không b t xé chúng ra, không làm bi n d ng rõ r t s n ph m ban ñ u và không làm nư c ép trong s n ph m ch y ra. Lư i dao khi mài mòn ph i ñ ng ñ u theo t t c chi u dài c a nó và d mài s c. Dao ph i gi ñư c ch t lư ng c a s n ph m ban ñ u. * ð c trưng c a quá trình c t : Quá trình c t ñư c ñ c trưng b ng s chuy n ñ ng tương ñ i c a lư i dao và s n ph m. Trong ñó ñ ng th i x y ra 2 chi u: Tr c giao và song song v i lư i dao. N u g i: v n là t c ñ c p li u (ho c t c ñ ti n vào s n ph m c a lư i dao). : v t là t c ñ trư t c a nó lên s n ph m v t = tg β vn β : Góc trư t ; ñóng vai trò quan tr ng trong quá trình c t và ngư i ta g i tg β là h s trư t (có sách g i là h s c t) Qua nghiên c u n n h s trư t càng l n thì b m t c t càng nh n và v nát càng ít. C t có th là ch t ho c thái. N u v t = 0 quá trình c t s tr thành ch t. Vì v y, ch t là trư ng h p ñ c bi t c a thái . 3.2.2. Cơ c u c a 1 máy c t: Có th ch là 1 dao hay g m 1 b dao l p trên 1 hay vài tr c song song, s n ph m ñưa vào phía dao b ng cách cho ăn dao cư ng b c hay t ăn dao. C u t o lư i dao: Có th g m có các lo i như sau: 39
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Dao ñĩa răng Dao ñĩa có lư i nh n. Dao hình côn Dao hình lư i li m. Dao d ng b n Cưa, dao 3 góc, dao xo n c. Hình 3.13. Hình d ng dao và lư i cưa a) dao ñĩa răng b) dao ñĩa có lư i nh n c) dao hình côn d,e) dao hình lư i li m f) dao d ng b n g) cưa d ng băng h) dao ba góc i) dao xo n c 3.2.3. Phân lo i máy c t: Theo hình d ng c a m t ph ng phân chia, ngư i ta phân bi t máy ñ c t : Theo m t hay vài m t ph ng th ng song song, Theo b m t cong Theo hình d ng xác ñ nh c a c c v t li u. Theo nghi n nh hay nghi n m n. 3.2.3.1. Máy c t theo m t hay vài m t ph ng th ng song song: 40
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Dùng dao ñĩa, ph ng, lư i li m, d ng b ng chúng ñư c truy n chuy n ñ ng quay, tĩnh ti n hay phúc t p. ð ñưa s n ph m vào và l y s n ph m ra thì dùng tr ng l c, ñưa li u cư ng b c hay t kéo. Hình 3.14. Sơ ñ các b ph n làm vi c c a máy dùng ñ c t theo m t ph ng Trên sơ ñ hình 3.14 a là sơ ñ máy ñĩa ñưa s n ph m cư ng b c nh 1 băng t i ñ t n m ngang (khi c t th t) ho c nghiêng (khi c t cá). T c ñ vòng c a lư i dao tương ng v t, t c ñ c p li u là v n. ð t s n ph m trên m t b ng làm vi c c a băng t i ñư c ti n hành t do hay dùng l c tỳ vào t m ñ y l p trên t m băng . Trư ng h p th nh t v t ≥ v n vi c c t ñ t làm bi n d ng s n ph m khá l n. Trư ng h p th 2, làm các v u t a ñ gi s n ph m c ñ nh thì lúc ñó vt >> v n, s n ph m ít bi n d ng hơn nhi u. Cơ c u c t này g m có m t, hai hay vài ñĩa l p trên m t, hai hay nhi u tr c. Có th dùng máy c t nhi u cưa có dao ñĩa trong trư ng h p c t v t r n hay các s n ph m d ng d o, c c nh . Trên sơ ñ 3.14 b là sơ ñ b ph n làm vi c c a máy nhi u dao ñ c t s n ph m d o. Nó g m tr c 1 có b dao ñĩa 2 l p ráp v i bư c xác ñ nh và tr c 3 c a thùng quay 4, theo b m t c t c a thùng có rãnh vòng ñ m b o c t ñ t s n ph m. Thùng quay 4 dùng ñ c p li u. T c ñ vòng c a nó tương ng v i t c ñ c p li u v n, còn t c ñ vòng c a tr c 1 t c là t c ñ trư t c a lư i dao v t. T l : v t : v n = 3 5. Chi u dày l n nh t c a c c ñem c t quy t ñ nh chi u r ng c a khe δ. Năng su t c a cơ c u tính b ng : 41
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 3 Q = ααα.s.l.vn m /s Trong ñó : α : H s s d ng năng su t l n nh t có th ñ t ñư c s : Chi u r ng khe, m. l : Chi u dài c a khe ñ s n ph m ñi qua 1 cách t do m vn : ð ăn dao, m/s Trên hình 3.14 c là cơ c u làm vi c v i các dao ñĩa l p trên m t tr c, và s n .ph m t ăn dao qua vùng làm vi c. T ăn dao ñư c ñ m b o b ng ma sát sinh ra gi a s n ph m và các dao ñĩa. ñây, momen l c c t ph i nh hơn momen l c ma sát xu t hi n trên b m t ti p xúc c a dao v i s n ph m. Trên hình 3.14 e là sơ ñ c u t o c a cơ c u làm vi c có dao ñĩa l p trên 2 tr c song song và s n ph m t ăn dao qua vùng làm vi c. T ăn dao ñư c ñ m b o b ng ma sát sinh ra gi a s n ph m và dao l p ñ i x ng ñ i v i ñư ng tr c c a rãnh n p s n ph m. T c ñ cho nguyên li u ăn dao s nh nh t th i ñi m ăn dao trung bình khi ng p h t n a th nh t c a ñĩa và l n nh t khi s n ph m ch a ñ y hoàn toàn ti t di n c a rãnh nơi ñ t ñĩa. Trên hình 3.14 .f là sơ ñ các b ph n làm vi c c a máy c t có cưa d ng b ng. ñây băng chuy n ñ ng v i t c ñ v t c t s n ph m ñưa vào băng t i v i v n t c v n. Bánh ñai ch ñ ng, ñ t phía dư i, còn bánh ñà kéo căng thì phía trên. Trên máy có th l p m t hay m t s lư i cưa làm vi c ñ ng th i ho c n i ti p nhau. ð c t xà phòng, keo xương, tr ng lu c và nh ng s n ph m tương t cùng lo i có tr l c c t nh , ngư i ta dùng chi ti t c t là nh ng dây kéo căng 1 (hình 3.15) bu c ch t trên khung 2. ðôi khi khung ñư c truy n chuy n ñ ng dao ñ ng thành thái (c t trư t). Hình 3.15. Sơ ñ máy ñ c t xà phòng và các s n ph m như tr ng, keo xương 42
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 3.2.3.2. Máy ñ c t s n ph m theo b m t cong: G m có các lo i dao hình côn, hình c u, xo n c hay lo i dao t h p, ñ m b o khi ñưa s n ph m vào thì t o hình phôi phân chia theo ñư ng cong b m t. Trên sơ ñ hình 3.16 a là sơ ñ c u t o và làm vi c c a cơ c u dao hình côn, ñ m b o chia ph n s n ph m theo b m t hình tr . ñây t c ñ vòng c a ñĩa tương ng v i v t, còn t c ñ c p nguyên li u cho ñĩa hay t c ñ n dao vào s n ph m tương ng v i v n. ð c t có ch t lư ng theo t l c a chúng n m trong gi i h n 30 50 Trên hình 3.16 b là sơ ñ c u t o c a cơ c u c t v i dao hình c u ñư c truy n chuy n ñ ng quay xung quanh tr c n m ngang XX v i t c ñ vòng v t = R và ñưa s n ph m vào hay quay dao xung quanh tr c th ng ñ ng v i t c ñ trung bình v n = R 1. Vì dao hình c u nên h s trư t khi c t K C = ω : ω1, trong ñó ω và ω1 là các t c ñ góc quay tương ng. Trên hình 3.16 c là sơ ñ nguyên lý v c u t o và s làm vi c c a dao xo n c. C u t o c a dao như th ñ m b o l y ñư c phoi m ng khi t c ñ c p li u không l n.T l gi a t c ñ vòng c a dao v t và t c ñ ñưa s n ph m vào v n là K= 40 50. Chi u dày phoi c t ra là 0,3 0,6 mm Trên hình 3.16 d là sơ ñ dao nhi u m t dùng ñ c t c c i ñư ng trư c khi cho vào thi t b khu ch tán. C u t o c a dao như v y ñ có phoi d ng hình máng ñ b n, tránh s ñóng t ng c a nguyên li u khi ch t ñ y trong thi t b khu ch tán. Hình 3.16. Sơ ñ các cơ c u c t theo b m t cong 43
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 3.2.3.3. Máy ñ phân chia s n ph m ra thành t ng mi ng có hình d ng và kích thư c xác ñ nh: Dùng ñ c t s n ph m ban ñ u ra thành t ng m u nh dư i d ng lát, t m, khoanh, c c nh , thanh, s i, mi ng l p phương. Trên hình 3.17 a,b là sơ ñ nguyên lý v c u t o và s làm vi c c a các máy ñ c t thành t ng c c nh hay thành t ng lát . B ph n làm vi c g m bu ng 1 ñ c p nguyên li u vào, có hình d ng như 1 cái chêm, ñ m b o ép ñ u s n ph m và hư ng s n ph m vào b ph n dao c t. B ph n dao c t g m ñĩa 2 n m ngang (a) hay th ng ñ ng (b) có g n dao 3. máy (a) có dao hình răng lư c và ph ng, còn máy (b) thì dao ph ng. S n ph m sau khi c t ñư c l y ra qua c a (4) nh tr ng lư ng b n thân c a nó. Trong máy (a) dao l p vuông góc v i hư ng chuy n ñ ng và th c hi n ch t mày (b) thì dao ñ t dư i 1 góc β ñ i v i bán kính và hình thành quá trình thái. Trên hình 3.17 c là sơ ñ cơ c u ñĩa ñ c t s n ph m ra thành s i. ñây trên m t ñĩa d p hình các chi ti t c t dao hình trái xoan, còn l thì hình tròn ñ ñ m b o c t ra có hình s i Hình 3.17. Sơ ñ các b ph n làm vi c c a các máy dùng ñ c t thành lát, khoanh, thanh và thành s i Hình 3.18 th hi n sơ ñ các máy dùng ñ c t thành t m, thành c c nh và thành mi ng l p phương trong ñó: Các cơ c u làm vi c ñ c t s n ph m ra thành lát (t m): Sơ ñ hình 3.18.a,b.Trong trư ng h p th nh t a), vi c c t ti n hành b ng dao t m 1. Dao này truy n chuy n ñ ng dao ñ ng. Trư ng h p b, vi c c t lát ti n hành b ng dao ñĩa 1. S n ph m ñư c ñưa vào nh c p tr c 2, 3 l p trên g i ñ di ñ ng, còn tr c quay 3 thì l p trên g i ñ c ñ nh. 44
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Các cơ c u làm vi c dùng ñ c t s n ph m ra thành mi ng l p phương hay hình h p ( hình 3.18 c và d ). Sơ ñ 3.18 c g m 2 b dao t m 1 và 2 và dao hình lư i li m 3. Sơ ñ 3.18.d g m 2 b dao ñĩa 1,2 và m t dao hình lư i li m 3. Kích thư c c a mi ng l p phương ñư c xác ñ nh b ng kho ng cách gi a 2 b dao th nh t và theo vòng quay c a dao hình lư i li m Năng su t c a các cơ c u phân chia s n ph m ra thành c c có hình d ng nh t ñ nh. 3 Q = f 0 v sp (m /s) Trong ñó: 2 f0 : Di n tích ti t di n s ng c a l p s n ph m chuy n ñ ng qua cơ c u c t. m vsp : T c ñ c p s n ph m (m/s) Hình 3.18. Sơ ñ các máy dùng ñ c t thành t m, thành c c nh và thành mi ng l p phương 3.2.3.4. Cơ c u ñ nghi n nh và nghi n m n: ðư c dùng khi yêu c u nghi n s n ph m tương ñ i nh và m n( hình 2.23) 45
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Hình 3.19. Sơ ñ các máy c t dùng ñ nghi n m n Trên hình 3.19 a là sơ ñ làm vi c c a máy xay th t ho c cá dùng ñ nghi n trung bình và nh . B ph n làm vi c g m cơ c u c p s n ph m là m t vít t i 1 v i bư c thay ñ i và v tr 2. Cơ c u c t g m các lư i dao quay 3 l p t ng c p v i các lư i 4, kích thư c c a l lư i gi m theo hư ng chuy n ñ ng c a s n ph m. phía c a ra c a cơ c u có ñ t vòng khâu 5, khi v n vào ñai c 6 thì vòng khâu này s xi t ch t dao trên lư i ñ m b o c t ñư c s n ph m. Vít t i 1 quay bên trong v tr t o nên 1 l c ép ñ y s n ph m v phía cơ c u c t và ñùn s n ph m ñi qua l lư i và truy n chuy n ñ ng cho dao quay. Trên hình 3.19 b là sơ ñ b ph n làm vi c c a máy băm dùng ñ nghi n nh hàng lo t s n ph m th c ph m như th t, cá, rau, m Máy làm vi c gián ño n, s n ph m c n nghi n ñư c ñưa vào ch u quay 1, ñ y kín m t ph n b i n p 2 ñóng m theo ki u b n l . Trong vùng làm vi c có l p tr c 3, trên tr c g n dao 4. Trên hình 3.19 c là sơ ñ nguyên lý c u t o c a máy băm quay có thùng 1 thay cho ch u quay xung quanh tr c n m ngang v i t c ñ l n. Quá trình nghi n ñư c th c hi n nh m t b dao hình lư i li m 2, l p trên tr c n m ngang 3. 3.2.4. M t s máy c t th c t : 3.2.4.1. Máy thái thân lá th c v t: Máy thái rau c rơm PCB 3,5 46
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Hình 3. 20. Máy thái rau c rơm PCB 3,5 1. Khung 2. Dây chuy n 3. c n ñóng m 4,5. tr c cu n cung c p dư i và trên. 6. lò xo nén 7. tr ng thái 8. bánh ñà 9. máng 10. t m kê thái Hình 3.21. các cơ c u chuy n và cung c p v t thái a) Các tr c cung c p( m t c t): 1. T m kê thái 2. lò xo 3. v 47
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 4. tr c cu n trên 5. Tr c cu n dư i 6. Xích 7. tr c dây chuy n 8. c n ñóng m b) Dây chuy n (m t b ng): 1. tr c ch ñ ng 2. xích c a dây chuy n 3. thanh kim lo i 4. t m g ñ 5. thanh bên 6. ðinh c căng 7. Tr c ph ñ ng Hình 3.22. Tr ng thái 1. bánh ñà 2. bánh răng nh thay th 3. thân g i ñõ 4.dao 5. b ph n ly h p 6. kh p ch th p 7. tr c 8. bánh răng l n thay th 9. puly 3.2.4.2. Máy thái c qu : Hình 3.23. Máy thái c qu ki u ñĩa n m ngang KPM 1. ðĩa 2. Dao 3.Các h p 4.tr c truy n th ng ñ ng 48
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Hình 3.24. Máy thái c qu ki u th ng ñ ng PKP 2,0 1. ðĩa 2.Dao 3. Thùng c p li u 4. Máng thoát : 49
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - CHƯƠNG 4. CÁC MÁY ÉP 4.1 . Khái ni m: Ép là quá trình tác ñ ng l c cơ h c lên v t li u làm v t li u b bi n d ng nh m m c ñích:. Phân chia pha l ng r n trong v t li u. ð nh hình Bi n d ng v t li u. Ph m vi s d ng : S n xu t ñư ng, s n xu t nư c qu , s n xu t d u th c v t, tinh d u. S n xu t ñ u ph , pho mát, bơ . Ch bi n bánh mì, mì s i, bánh bích qui. T o hình mì s i, bánh qui, ép ñư ng thành viên, ép các s n ph m khô: Bánh rau, lương khô, viên canh Ép các lo i bánh men, các bánh th c ăn gia súc. Ép các viên thu c, các lo i k o. Chu n b cho các quá trình ch bi n ti p theo . Các y u t nh hư ng ñ n quá trình ép: + Tính ch t v t li u + Áp l c ép + V n t c máy ép + Thi t b ép + Thao tác: ð ñ u c a v t li u vào ép + V n ñ cung c p năng lư ng. 4.2. Phân lo i máy ép: Có hai nhóm máy ép là nhóm máy ép ñ tách pha l ng ra kh i pha r nvà nhóm máy ép ñ t o hình s n ph m 4.2.1. Máy ép ñ tách pha l ng ra kh i pha r n 4.2.1.1. Máy ép tr c vít : Máy ép tr c vít là lo i máy ép làm vi c liên t c, có th s d ng cho nhi u lo i nguyên li u khác nhau. B ph n làm vi c chính c a máy là tr c vít có bư c vít nh d n hay ñư ng kính tr c l n d n quay trong xi lanh n m ngang. Nguyên li u ép khi di chuy n theo tr c ép ch u áp su t tăng d n. S ép x y ra do khe h gi a xi lanh và bư c vít gi m d n. 50
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Máy ép ki u tr c vít thư ng dùng trong các nhà máy tinh d u, nhà máy ñ h p (ép nư c cà chua v v) 3 3 2 1 1 2 5 5 4 4 6 6 Máy ép có ñư ng kính Máy ép có ñư ng kính tr c vít l n d n tr c vít nh d n Xi lanh hình tr Xi lanh hình nón Hình 4.1. MÁY ÉP TR C VÍT Tr c vít 1 ñ t trong xi lanh có ñ c l 2 c ñ nh. Tr c quay 250 vòng/phút. Nguyên li u vào ph u 3. Nư c ép ch y qua l trên xi lanh vào máng 4 ra ngoài. Bã ép qua c a 5 ra theo máng 6. Kích thư c c a tháo b 5 có th ñi u ch nh tùy theo ñ ư t c a b ñi ra b ng cách t nh ti n tr c vít v phía trư c hay lui l i v phía sau. C a nh nư c ép ch y ra nhi u hơn nhưng ch t lư ng kém hơn. Lúc m i cho máy ch y nên m to c a sau ñó gi m d n. Năng su t c a máy ép tr c vít lo i l n có th ñ t ñư c kho ng 5 t n/ phút. Áp su t t o ra kho ng 8 10kg/cm2. Năng su t máy ép tr c vít Q = 3600 F 0 .v0. φ.γ ( kg/ h) 2 F0 : Di n tích c t ngang c a l p nguyên li u trong xi lanh ( m ) 2 2 π (d 0 − d1 ) F0 = 4 d0 : ðư ng kính trong c a xi lanh (ch c a vào ) m d1 : ðư ng kính c tr c vít ( ñ u) m v0 : T c ñ nguyên li u ch y d c theo tr c vít m/s 51
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - ns v0 = 60 n : S vòng quay c a tr c vít (vòng/phút) s : Bư c vít ( ñ u ) (m) ϕ : H s ch a ñ y c a nguyên li u ϕ = 0,6 ÷ 0,7 . γ : Kh i lư ng riêng nguyên li u (kg/ m 3) Như c ñi m c a máy ép tr c vít : Chà xát m nh trong quá trình ép, do ñó làm cho nư c ng t (ho c d u) b v n ñ c. 4.2.1.2. Máy ép th y l c: Là lo i máy thư ng ñư c dùng trong các nhà máy ch bi n th c ph m như s n xu t rư u vang. Nó g m bơm A có nhi u pittông tr , thùng ch a B, b phân ph i C và máy ép D, s n ph m ép ñư c n p vào bu ng 14. Hình 4.2. Sơ ñ thi t b ép th y l c ( ñ ép rư u vang) Nguyên t c làm vi c : 52
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Khi b t ñ u làm vi c, ñưa tay g t 18 vào v trí II và cho bơm ch y. Khi pittông tr 2 chuy n sang bên trái nâng van hút 3 và ch t l ng làm vi c t thùng ch a B dâng lên ng 4 và n p ñ y xi lanh c a bơm. Khi pit tông tr chuy n ñ ng ngư c l i thì van 3 ñóng, van 1 m . Ch t l ng làm vi c theo ng 10, ñi vào b phân ph i C. Qua van nâng 6, ch t l ng ch y vào xi lanh làm vi c c a máy ép. Dư i áp su t c a ch t l ng làm vi c, pittông 15 nâng bu ng 14 có s n ph m ép v phía ñ u ép 13. Trong bu ng t o ra áp su t m i m t, nên 1 ph n ch t l ng c a s n ph m ép ñư c tách ra qua b m t khoan l c a bu ng ép . Áp su t c a pittông truy n qua s n ph m ñ n thanh gi ng 11 và thanh ngang 12. Tuỳ theo vi c tách m t ph n ch t l ng mà áp su t tăng lên trong xilanh làm vi c c a máy ép và trong các ñư ng ng d n. Trong khi th tích c a s n ph m ép gi m ñi, nên t c ñ nâng c a tr trơn cũng ph i gi m. Do ñó ph i thay ñ i vi c bơm ch t l ng làm vi c: Ch t l ng t xi lanh c a bơm theo ng 9 ñi vào dư i pittông 7 và ép l c nó ñ n m t áp su t nh t ñ nh, pittông nâng lên trên ép lò xo 5 và m van 8. Qua van ñó, ch t l ng ch y v phía van hút 3 c a bơm, nh ñó lư ng ch t l ng ñi vào xi lanh làm vi c c a máy ép gi m ñi. Khi ép xong thì t t bơm và chuy n tay g t 18 v v trí I, khi ñó van 6 ñóng l i, van 17 m ra và ch t l ng làm vi c t xi lanh 16 ch y vào ph n bên ph i c a thùng B. Tr trơn 15 và bu ng ép 14 ñư c h xu ng dư i và bã ñư c tháo ra. thùng B có ñ t lư i 10, ñ l c ch t l ng làm vi c trư c, khi vào xi lanh c a bơm . 4.2.1.3. Máy ép tr c: 1. C u t o máy ép: M t b máy ép g m các b ph n chính: Giá máy. Các tr c ép: Tr c ñ nh, tr c trư c, tr c sau. B g i ñ tr c và b ñi u ch nh v trí l p tr c. B ph n nén tr c ñ nh. T m d n mía (lư c ñây và các lư c khác) 2. Tr c ép: G m có lõi tr c b ng thép, 1 ñ u g n 1 bánh xe răng cao chân ñ truy n chuy n ñ ng, l ng ch t trong áo tr c b ng gang ñ c bi t. Thép làm lõi tr c có thành ph n Ni = 3 4% ; Cr = 0,5 1% ; C = 0,2 ÷ 0,45%. Hai c tr c tròn nh n bóng, ñư ng kính b ng 1/2 ñư ng kính tr c ép . . ÅÍ hai âáöu aïo truûc coï vaình chàõn næåïc mêa khoíi bàõn vaìo 53
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - cäø truûc. Hçnh daïng vaì vë trê làõp cuía vaình âoï trãn truûc âènh vaì hai truûc træåïc coï khaïc nhau Giá máy có nhi u ki u: ki u ñ nh th ng (hình 2.31), ki u ñ nh nghiêng và ki u c n nén cong (hình 2.32) Hình 4.3: Máy ép ki u ñ nh th ng Hình 4.4: Máy ép ki u c n cong. (ki u Fives Lille Cail C 46 ). 3. B ph n nén tr c ñ nh ( Áp l c tr c ñ nh) . Trong quá trình ép, áp l c tr c ñ nh ñóng vai trò quy t ñ nh. Nó phá v t bào mía, gi i phóng nư c mía ra kh i t bào. ð t o ra áp l c l n tr c ñ nh, có th s d ng các thi t b : Thi t b tăng áp lò xo Thi t b tăng áp d u Thi t b tăng áp khí nén. Như c ñi m c a thi t b tăng áp lò xo là l c tác d ng lên tr c ñ nh không ñ u nên hi n nay ít dùng. 54
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Hình 4.5: L c nén lò xo. Hình4.6. L c nén th y l c Hình 4.7. M t c t m t chóp nón 4. Thi t b tăng áp d u: G m : Pittông nén d u A và h p d u trên tr c ñ nh B. Nguyên lý ho t ñ ng như sau: D u trong xi lanh A ñư c pittông nén t i áp su t cao. D u có áp su t cao ñư c d n vào h p ch a d u trên tr c ñ nh. H p d u có di n tích nên vào c tr c l n. Do v y áp l c d u nén xu ng tr c ñ nh l n. N u ta g i: d 2 ðư ng kính xi lanh d u bên A là d : fA = π 4 ðư ng kính h p d u tr c ñ nh là D . Kh i lư ng tr ng v t bên A là p . 55
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - p 4 p Ta th y áp su t d u là F = = d 2 πd 2 π 4 Theo nguyên lý Pascan, áp su t này chính là áp su t trong h p d u. Do v y áp πD 2 l c tác d ng lên c tr c s là : F. 4 4 p πD 2 D 2 L c tác d ng lên tr c ñ nh là P = 2 . . = .2 . p πd 2 4 d 2 So sánh l c tác d ng lên tr c ñ nh v i kh i lư ng gang bên A P D 2 P D 2 = 2 . = 2 p d 2 p d 2 Ưu: T o ñư c áp l c l n tr c ñ nh. Áp l c này không thay ñ i khi l p mía vào d y m ng khác nhau. Như c: Chi m nhi u di n tích . Làm vi c n ng n , m c ì l n. 5. Thi t b , tăng áp b ng khí nén: Nguyên lý gi ng thi t b tăng áp b ng d u nhưng áp su t cao, ñây ñư c t o ra b ng khí nén. 4.2.1.4. Máy ép dùng khí nén: Trong máy ép này l c tác d ng lên nguyên li u là không khí nén. Máy này ñư c dùng nhi u trong dây chuy n s n xu t nư c qu trong cho các nguyên li u không c ng như d a, cam, quít (ho c nho), phương pháp ép này r t t t vì quá trình ép không phá v nh ng cơ c u c ng c a nguyên li u v , cu ng, xơ, là nh ng ch t không có l i cho thành ph n c a nư c qu . Máy làm vi c gián ño n, chu kỳ ép 2,5 gi (các thao tác ph ñ u ñư c cơ khí hoá) C u t o và nguyên t c làm vi c c a máy ép dùng khí nén Thùng ép 1 làm b ng kim lo i không r , t m dày 1mm, trên có ñ c l 1,2 x 20mm. Bên ngoài b c các t m kim lo i ch u lưc. Hai ñ u thùng ép 2 b ng gang, bên trong lót kim lo i không r . D c thùng ép có c a ñ nguyên li u vào ép, có th ñóng ch t nh 1 cánh c a có vít v n. Bên trong thùng ép là thùng cao su 3 56
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 6 5 4 2 3 1 Hình 4.8. Sơ ñ nguyên lý làm vi c c a máy ép dùng khí nén 1. Thùng ép . 2. ð u thùng ép. 3. Thùng cao su. 4. ng d n không khí nén. 5. Tr c r ng 6. tr c. . Không khí nén t máy nén khí ñi theo ng 4 vào tr c r ng 5 qua các l ñ c trên tr c vào trong thùng cao su (trên hình v thùng cao su tr ng thái không ép). Dư i tác d ng c a không khí nén thùng cao su b căng lên t o m t áp su t c n thi t, tác d ng lên nguyên li u ñ ép nư c qu . L p nguyên li u ép n m gi a thùng ép và thùng cao su. Nư c ép qua l trên thùng ép ra ngoài máng h ng ch y ñi. Bã còn l i trong thùng ép, sau m i l n ép m c a trên thùng và cho thùng quay, bã s t rơi ra ngoài máng có tr c vít ñ y ñi. M i máy ép ph i dùng t i 3 ñ ng cơ ñi n ñ quay thùng ép, tr c vít và cho máy nén khí. V n t c thùng ép 20 vòng/phút. Năng su t máy 1,5 t n nguyên li u/ gi . Máy ép này l p trên khung không c n b xây kích thư c 5180 x 2510 x 2290mm. Quá trình ép: Thùng không quay cho nguyên li u vào t t cho t i khi ñ y, ñóng c a l i cho thùng quay 5 phút không cho không khí vào. Khi ñó nguyên li u ñư c phân b ñ u trên m t thùng. B t ñ u cho không khí vào thùng cao su. Cho t t ñ 5 10 phút cho ñ t ñ n áp su t 3 ÷ 3,5 atm. L i x khí ra cho thùng quay ñ ñ o nguyên li u. L i cho không khí nén vào v i áp su t cao hơn và gi th i gian lâu hơn. Làm như v y 3 l n và áp su t không khí nén l n cu i cùng trong thùng cao su ph i ñ t 6 atm. 57
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 4.2.2. Máy ép ñ t o hình: 4.2.2.1. Máy ép tr c lăn (Máy ép nén) Dùng trong s n xu t mì ng. Hình 4.9 : Nguyên lý làm vi c c a máy ép nén Máy ép tr c lăn làm vi c liên t c, g m có b ph n nén (2 tr c lăn) và b ph n t o hình (khuôn ñúc ). Hai tr c lăn quay ngư c chi u nhau t o nên áp su t ñ y b t nhão và khuôn ñúc. Khuôn ñúc là các ñĩa kim lo i có gia công l có hoa văn 4.2.2.2. Máy ép cán: a. Nh ng c c b t nhão mì chuy n ñ ng nh băng t i v n chuy n 1 và tác d ng lên máng c ñ nh 2 (hình 2.38.a). Khi c c b t nhão ñi d c theo máng có ti t di n nh d n thì nó ñư c gi ch t t o nên cơ c u ñ ng nh t và tròn. b. Quá trình dát m ng nh ng c c b t nhão mì ñ u x y ra khi nó chuy n ñ ng d c theo k h nh d n t o nên b i băng t i v n chuy n 1 và thành c ñ nh 2 ho c băng t i vô t n khác 3, chuy n ñ ng v phía ngư c l i.Lúc này c c b t nhão quay xung quanh tr c c a nó, chuy n d i ra kh i khe h và d n d n ñư c t o thành hình tr ( hình 2.38b). 58
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - c. Khi dát b t nhão mì tr ng s th c hi n 1 s khâu. ð u tiên nh ng c c b t nhão ñi qua gi a ñôi tr c 1, quay ngư c chi u nhau và cán m ng thành bánh. Sau ñó nh tr c có rãnh 2 ñư c cu n l i thành cu n xo n c. Cu n ñó ñư c ñưa ra b i thùng quay 3, và ñư c cán gi a thùng và b m t v máy c ñ nh 4 và sau ñó chuy n sang băng t i 5, k t qu nó t kéo dài ra ñ n kích thư c c n thi t (hình 2.38c) . Hình 4.10 : Nguyên lý làm vi c c a máy ép cán. 4.2.2.3. Máy d p ép: Dùng trong CN bánh k o. 1 2 3 Hình 4.11. Sơ ñ máy d p ép t o hình bánh qui B ph n t o hình( khuôn ñúc 1 c a máy ép (hình 2.39) ñư c gia công thành hình hoa văn phong phú. B ph n t o hình th c hi n chuy n ñ ng qua l i, ñưa kh i b t nhào ñã ñư c cán 2 n m trên băng t i 3 và ép xu ng. Áp su t d p g n 0,3 0,5 MN/m 2( 3 5 kg/cm 2) 59
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 4.2.2.4. Máy ép ñóng bánh : B ph n ch y u c a máy ép có khuôn ñúc ki u ñ ng là các ñĩa ho c cái bánh quay ch m. ðĩa có nh ng l ñó ñ t các khuôn ñúc. V t li u m t b ph n n p li u cho vào các khuôn ñó ñ ñ ñóng bánh. ðáy khuôn là các bàn di ñ ng lên xu ng. Quá trình ñóng bánh có th theo dõi sơ ñ hình 2.40. T o v trí I, bàn ñ 2 th p nh t. Sau ñó khuôn ñúc 1 ch t ñ y s n ph m ư t 3 (v trí II), ti p ñ n ép nguyên li u b i bàn ñ ( giai ño n này trên khuôn ñúc có ñ t t m 4 v trí III) và cu i cùng bàn ñ ñ y thành ph m ñóng bánh và nâng cao hơn m t bàn kho ng 0,5mm. Trong 1 vòng, bàn s ng ng l i 4 l n v i th i gian 1 ÷1,5 giây, c 4 khuôn ñúc, làm vi c v i v = 8 vòng/ phút, t o 32 bánh/ phút. Áp su t ép g n 150 200 kg/ cm 2 . Hình 4.12. Sơ ñ làm vi c c a máy ép có khuôn ñúc ki u ñ ng 1. Khuôn ñúc 2. Bàn ñ 3. s n ph m 4. T m kim lo i 60
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - CHƯƠNG 5: CÁC MÁY ð NH LƯ NG 1. M C ðÍCH VÀ PH M VI NG D NG Trong các nhà máy th c ph m, quá trình ñ nh lư ng nguyên li u, ñ nh lư ng v t li u b sung và thành ph m có ý nghĩa l n ñ ñ m b o năng su t và hi u su t s n xu t cũng như m i ch tiêu ch t lư ng c a s n ph m. ð i tư ng ñ nh lư ng r t ña d ng và phong phú như: d ng r i, l ng ít nh t, l ng nh t, ñ m ñ c, d o, nhão, quánh. Do ñó, tùy theo c u t o và tính ch t c a s n ph m c n ñ nh lư ng mà có các phương pháp và các thi t b ñ nh lư ng khác nhau. Các máy ñ nh lư ng thư ng ñư c l p ngay dư i boong ke ch a, ñ t trư c các máy và thi t b ch bi n ho c các máy tr n v.v 2. PHÂN LO I 2.1.Theo nguyên t c ñ nh lư ng: Máy ñ nh lư ng theo th tích: C u t o ñơn gi n, d s d ng nhưng m c ñ chính xác th p Máy ñ nh lư ng theo tr ng lư ng: K t c u ph c t p, giá thành cao nhưng m c ñ chính xác cao Phương pháp ñ nh lư ng th tích có sai s t 2 3% nên ch áp d ng khi ño lư ng sơ b . Phương pháp ñ nh lư ng theo kh i lư ng có sai s ñ nh lư ng th p kho ng 0,1% nên ñư c áp d ng khi c n ño lư ng chính xác các c u t c a h n h p. 2.2. Theo phương th c làm vi c. Máy ñ nh lư ng liên t c Máy ñ nh lư ng gián ño n (t ng m ) 2.3. Theo tính ch t v t li u. Máy ñ nh lư ng v t li u r i Máy ñ nh lư ng v t li u d o Máy ñ nh lư ng v t li u l ng. 3. CÁC MÁY ð NH LƯ NG V T LI U R I. ð ñ nh lư ng v t li u r i hay là các s n ph m h t, ngư i ta dùng các máy ñ nh lư ng th tích và tr ng lư ng, ñ nh lư ng liên t c và t ng ph n. Phương pháp ñ nh lư ng theo th tích có sai s l n hơn nhưng k t c u máy ñơn gi n hơn, sai s n m trong gi i h n cho phép nên v n ñư c s d ng r ng rãi trong nhi u dây chuy n s n xu t. Nh ng máy ñ nh lư ng c p li u liên t c thư ng g p là lo i thùng, ñĩa, vít t i, băng t i, máy l c, pittông, rung l c và dao ñ ng cũng như lo i tr ng lư ng làm vi c t ñ ng và n a t ñ ng. 61
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 3.1. Thùng ñ nh lư ng : (Máy ñ nh lư ng ki u tang) 3.1.1. ð c ñi m và ph m vi ng d ng: Máy ñ nh lư ng th tích làm vi c liên t c ð nh lư ng các s n ph m d ng r i, d ng h t, b t v v 3.1.2. Phân lo i: Ki u thùng hình tr hay thùng có nhi u c nh (hình 5.1a và 5.1 b) : ð ñi u ch nh dòng s n ph m nh l c ma sát và l c bám dính v i b m t thùng. Ki u hình qu t: lo i h c (hình 5.1c) và lo i cánh ( hình 5.1d): các lo i thùng này thì lo i thùng tr nh n và có nh ng n p g n nh dùng cho s n ph m b t và h t nh . Nh ng thùng mài c nh dùng cho s n ph m d ng c c nh và c c trung bình. Hình 5.1. Các thùng ñ nh lư ng a) Thùng ñ nh lư ng hình tr b) Thùng ñ nh lư ng có c nh c) Thùng ñ nh lư ng có h c d) thùng ñ nh lư ng có cánh 1. Tr c thùng 2. Thùng 3. L ñ tháo 4. Cái n o ñ cào v t li u dư trong các ngăn 5. Ngăn 6. Thùng ch a li u 7. Tr c n o T c ñ vòng c a thùng t 0,025 ñ n 1m/s. Năng su t c a thùng có th ñi u ch nh b ng t m ch n thay ñ i chi u d y c a l p s n ph m ñi vào, ho c thay ñ i s vòng quay c a tang. Năng su t thùng c p li u ki u tang trơn (Hình 6.1a ) ñư c tính theo công th c : Q = 3600 F v k γγγ , kg/h Trong ñó: F : Di n tích ti t di n c a l , m 2. v : T c ñ trung bình c a s n ph m ch y qua l , (m/s ) (Thư ng l y b ng v n t c vòng c a tang ñ nh lư ng v = 0,025 1 m/s) k : H s ch a ñ y c a c a xu ng li u, ph thu c kh i lư ng riêng c a h t . γ : Tr ng lư ng riêng c a s n ph m kg/ m 3 3.2. ðĩa ñ nh lư ng : 3.2.1. ð c ñi m và ph m vi ng d ng: Máy ñ nh lư ng th tích làm vi c liên t c Dùng ñ c p và ñ nh lư ng v t li u d ng h t nh và d ng b t khô. 62
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - ð m b o c p li u ñ chính xác khi năng su t tương ñ i l n. 3.2.2. Sơ ñ k t c u: ðĩa quay mâm ñ nh lư ng (hình 5.2a) là m t ñĩa quay n m ngang 1, s n ph m trên ñĩa ñư c ñi u ch nh b ng ng ti p li u di ñ ng 3 ph bên ngoài ng tháo c a boong ke. ð ng cơ ñi n làm quay tr c th ng ñ ng 4 qua cơ c u truy n ñ ng. Hình 5.2a. Sơ ñ k t c u mâm hay ñĩa ñ nh lư ng 3.2.3.C u t o và nguyên t c làm vi c C u t o: 1. ðĩa ch a li u 2. Tr c 3. ðai thang 4. H p gi m t c 5. Bánh răng th ng 6. H p c p li u 7. ng c ñ nh 8. ng di ñ ng 9. T m g t 10. ðai c 11. Tay quay 12. C p bánh răng nón 13. Bánh răng vòng 14. Bánh răng 15. Cánh ñ o Hình 5.2b. Máy ñ nh lư ng ki u ñĩa Nguyên t c làm vi c : ðĩa 1 l p c ng trên tr c 2 nh n chuy n ñ ng quay t môtơ qua ñai thang 3, h p gi m t c 4 và c p bánh răng th ng 5. Li u t h p ch a li u 6 ch y qua 2 cánh ñ o 15 g n trên tr c 2 (ñ chóng dính b t) r i xu ng ñĩa 1. ð ñi u ch nh lư ng li u trên ñĩa 1, dùng h th ng ng ch n li u 7 và 8. ng 7 phía trong l p c ñ nh, m t ngoài ng có ti n ren. ng 8 l ng ngoài ng 7, ñ u phía trên hàn v i ñai c 10 ăn ren trên ng 7. 63
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - ðai c 10 hàn v i bánh răng vòng 13 ăn kh p v i bánh răng 14. Khi tay quay 11 quay truy n chuy n ñ ng qua c p bánh răng nón 12, c p bánh răng 14 và 13 làm ñai c 10 quay ăn ren v i ng 7 c ñ nh. Do ñó cũng làm ng 8 cùng ñai 13 v a quay v a t nh ti n d c tr c (lên ho c xu ng) làm thay ñ i lư ng li u trên ñĩa 1. Dùng g t 9 (cũng ñi u ch nh ñư c v trí cao th p) ñ g t li u trên ñĩa 1 xu ng ng tháo li u. Có 2 kh năng ñi u ch nh năng su t : Thay ñ i vòng quay c a tr c 2 mang ñĩa 1. D ch chuy n v trí ng 8 b ng tay quay 11. 3.2.4. Năng su t c a ñĩa ñ nh lư ng : Năng su t c a ñĩa ñ nh lư ng ñư c tính theo công th c: πh 2 n h Q = 60 ρ R + , kg/h tgϕ0 3tgϕ0 Trong ñó: ρ : Kh i lư ng riêng c a h t ho c b t kg/m 3. h : Chi u cao nâng ng ti p li u 8 so v i ñĩa (m) n: S vòng quay c a ñĩa, vòng/phút R : Bán kính ng ti p li u 8, m. ϕ : Góc nghiêng t nhiên c a kh i v t li u khi chuy n ñ ng, ñ 3.3. Vít ñ nh lư ng 3.3.1. ð c ñi m và ph m vi ng d ng: Máy ñ nh lư ng th tích làm vi c liên t c Vít ñ nh lư ng dùng ñ c p và ñ nh lư ng s n ph m d ng h t, c c nh và d ng b t trong nh ng trư ng h p b qua hi n tư ng nghi n nát. Máy có th ñ nh lư ng v trí ñ t n m ngang hay n m nghiêng m t góc nào ñó. 3.3.2. C u t o vít ñ nh lư ng Hình 5.3. Vít ñ nh lư ng 64
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 3.3.3. Năng su t c a vít ñ nh lư ng: Năng su t c a vít ñ nh lư ng ñư c xác ñ nh theo công th c : Q = 47 D 2 SK n γγγ ( kg/h) Trong ñó: D : ðư ng kính vít xo n , m S : Bư c vít, m Thư ng thư ng : S = (0,8 1,0) D K : H s ñ ñ y, K= 0,8 1,0 n : S vòng quay c a vít xo n trong 1 phút. ð i v i s n ph m linh ñ ng n = 40 80 v/ ph, ít linh ñ ng hơn thì n = 20 40 v/ph. γ : Kh i lư ng riêng c a s n ph m (kg/m 3) ð tránh v t li u tích t trong vít ñ nh lư ng c n ph i ñ m b o t l : D ≥ (4 5) D C (mm) Trong ñó : DC : Kích thư c l n nh t c a c c s n ph m . 3.4. Băng t i ñ nh lư ng 3.4.1. ð c ñi m và ph m vi ng d ng: Máy ñ nh lư ng làm vi c liên t c Dùng ñ c p và ñ nh lư ng v t li u c c nh cũng như v t li u m dính k t. V i v t li u m, dính, dùng thanh g t làm s ch b ph n ch u t i và b ng v i bông t m cao su Băng t i ñ nh lư ng có th ñ t n m ngang hay n m nghiêng. 3.4.2. Phân lo i: Băng t i ñ nh lư ng theo th tích. Băng t i ñ nh lư ng theo tr ng lư ng 3.4.3. Băng t i ñ nh lư ng theo th tích Hình 5.4. Băng t i ñ nh lư ng theo th tích 1. Khung 2. tang d n 3. tang căng ( tang kéo) 4. Băng 5. ð ng cơ ñi n 6. H p gi m t c d n ñ ng 7. ði m t a c a thùng ch a li u 8. Ph u ch a 65
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 9. T m ch n ñi u ch nh 10. Cơ c u kéo căng Nhánh băng phía trên ñ b ng nh ng con lăn ñ nh lư ng. D c theo băng có ñ t thanh ch n t o thành máng nh d n s n ph m c p li u. V t li u t thùng ch a li u ñư c c p vào băng m t cách ñ u ñ n và có th ñi u ch nh theo chi u cao c a t m ch n. T c ñ c a băng l y t 0,1 0,5m/s. 3.4.4. Băng t i ñ nh lư ng theo kh i lư ng Băng t i ñ nh lư ng theo kh i lư ng t a trên giá ñ b n l Hình 5.5. Băng t i ñ nh lư ng theo kh i lư ng Trên hình 5.5 cho ta sơ ñ nguyên t c c a băng t i ñ nh lư ng theo kh i lư ng; cơ c u này l p trên khung, t a trên giá ñ b n l . S n ph m c p b ng băng t i ñư c cân b ng ñ i tr ng; d ch chuy n ñ i tr ng có th ñi u ch nh ñư c năng su t trong gi i h n 1/3. Khi thay ñ i ñ nghiêng c a khung máy ñ nh lư ng thì do thay ñ i tr ng lư ng s n ph m nên h th ng ñòn b y t ñ ng thay ñ i v trí ñi u ch nh t m ch n và ti t di n l ra c a thùng ch a li u. Băng t i ñ nh lư ng theo kh i lư ng ñi u ch nh b ng ñi n Hình 5.6a. Băng t i ñ nh lư ng theo kh i lư ng ñi u ch nh b ng ñi n 1. Băng t i 2. ði m t a 3. ð ng cơ ñi n 4. Cánh tay ñòn 5. Tay ñòn 6. Cơ c u c p li u dao ñ ng ñi n 7. ð i tr ng 8. Công t c ñi n Băng t i ñ nh lư ng theo tr ng lư ng có th t ñ ng hoá nh thi t b ñi n khí nén th y l c. Trên hình 5.6a cho bi t sơ ñ thi t b ñi n ñ ñi u ch nh quá trình làm vi c c a máy ñ nh lư ng Băng t i 1 l c trên ñi m t a 2 ñư c d n ñ ng b ng ñ ng cơ ñi n 3. 66
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Ti n hành cân b ng nh cơ c u cánh tay ñòn tr ng lư ng 4 v i tay ñòn 5 và ñ i tr ng 7. V t li u ñư c ñưa vào b ng cơ c u c p li u dao ñ ng ñi n 6. tay ñòn 5 có h th ng công t c ñi n 8 qua m t thi t b ñ c bi t làm thay ñ i ch ñ làm vi c c a b rung, nh hư ng ñ n vi c cung c p v t li u, sao cho khôi ph c ñư c s cân b ng c a h tr ng lư ng. Trên hình 5.6b là sơ ñ m t ki u băng t i ñ nh lư ng ñi u ch nh b ng ñi n khác. S ñi u ch nh ñó ñư c th c hi n b ng cách thay ñ i cơ c u c p li u 7. khi thay ñ i tr ng lư ng c a băng t i 1, cơ c u tr ng lư ng 2,3 và 4 làm thay ñ i v trí c a h th ng c t ñi n 5. Nh ñi u khi n b ng ñi n mà thay ñ i ñư c t s truy n c a b bi n t c 6, làm chuy n ñ ng máy c p li u 7 Hình 5.6b. Băng t i ñ nh lư ng theo tr ng lư ng ñi u ch nh b ng ñi n ñ thay ñ i t c ñ c p li u 1. Băng t i 2,3,4. Cơ c u tr ng lư ng 5. H th ng c t ñi n 6. B bi n t c 7. Máy c p li u 3.5 CÁC MÁY ð NH LƯ NG THEO TR NG LƯ NG 3.5.1. ð c ñi m: Máy ñ nh lư ng tr ng lư ng lo i t ng ph n m t g m các b ph n: . B ph n c p li u ñ c p s n ph m vào ñ nh lư ng. . Thùng ch a ñ cân. . B ph n ñi u khi n t ñ ng máy ñ nh lư ng thùng ch a ph i có hình d ng như th nào ñ nó ti p nh n ñư c hoàn toàn v t li u d ng r i dưa vào và tháo li u ra h t sau khi ñã xác ñ nh tr ng lư ng Các máy ñ nh lư ng theo tr ng lư ng có các lo i sau: 67
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 3.5.2. Máy ñ nh lư ng b t: Hình 5.7. Máy ñ nh lư ng bán t ñ ng dùng cho b t 1. Ph u ch a b t c n cân 6. Lăng tr 2.Vít t i b t 7,8. Cánh tay ñòn 3.ð ng cơ ñi n 9. ð i tr ng 4.B gi m t c 10. B ph n ñóng c t ñi n 5.Thùng ñ nh lư ng Trên hình 5.7 là máy ñ nh lư ng tr ng lư ng bán t ñ ng dùng cho b t, chuy n b t t thùng ch a 1 b ng vít t i 2, vít t i này ñư c truy n chuy n ñ ng quay t ñ ng cơ ñi n 3 qua b gi m t c 4. B t ñi vào trong thùng ch a ñ nh lư ng 5, ph n cu i c a thùng ch a có g n lăng tr 6 t a trên các tay ñòn c a cơ c u tr ng lư ng 7 và 8, ñ i tr ng 9 và b ph n ñóng c t ñi n 10 c a ñ ng cơ vít t i c p li u và ñình ch vi c c p b t. Ti n hành ñóng ñi n l i cho vít t i c p li u nút n tay 11. ð ñi u khi n t ñ ng máy ñ nh lư ng theo tr ng lư ng t ng ph n, ngư i ta dùng b ph n cơ ñi n hay ñi n và khí nén. 3.5.3. Máy ñ nh lư ng ñi u khi n b ng khí nén hay th y l c: Trên hình 5.8 cho bi t các b ph n ñ ñi u ch nh máy c p li u ñ nh lư ng tr ng lư ng làm vi c liên t c. Máy ñ nh lư ng tr ng lư ng là tang có nhi u h c 1, ñư c cân b ng trên ñòn b y 2 b ng ñ i tr ng 3 (di ñ ng ñ ch nh l i cơ c u ñ nh lư ng) và 4. Khi thay ñ i tr ng lư ng, tang 1 truy n ñ ng b ng ñòn b y làm thay ñ i v trí c a van 5, ñi u ch nh vi c c p không khí nén hay d u, làm thay ñ i v trí pít tông c a ñ ng cơ tr ñ ng 6 và cào 7, thay ñ i lư ng v t li u do ñĩa c p li u 8 cung c p. ð i v i các máy ñ nh lư ng tr ng lư ng thì b ph n ñóng ñi n ñơn gi n và thu n ti n hơn c là công t c th y ngân; chúng ñư c ñ t trên nh ng chi ti t tương ng 68
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - c a cơ c u ñ nh lư ng tr ng lư ng (ñòn b y hay thanh l c) mà v trí c a nó thay ñ i trong quá trình cân. Nh ng trang b ñ nh lư ng ñóng bao t ñ ng thư ng g p có c u t o khác nhau ph thu c vào tính ch t cơ lý c a s n ph m cân (b t ñư ng, h t g o, chè, k o, mì ng và các s n ph m th c ph m khác). Hình 5.8. Máy ñ nh lư ng ñi u ch nh b ng khí nén hay th y l c 3.5.4. Máy ñ nh lư ng b ng t bào quang ñi n Khi ñ nh lư ng ñóng bao có th dùng máy ñ nh lư ng cân m t l n và các máy ñ nh lư ng cân nhi u l n. Khi cân m t l n thì th c hi n ñ nh lư ng tr ng lư ng m t ph n s n ph m sau m t l n nh n. Trong các máy ñ nh lư ng cân nhi u l n ñ ñư c ph n tr ng lư ng ñã bi t thì ti n hành cân m t vài l n liên t c; ñi u ñó cho phép tăng s l n cân trong m t ñơn v th i gian mà không gi m m c chính xác c a vi c ñ nh lư ng. Dư i ñây là sơ ñ nguyên lý s ñi u khi n t ñ ng máy ñ nh lư ng b ng t bào quang ñi n (hình 5.9): Bao bì r ng ñưa lên trên bàn quay và ñưa v phía b ph n c p li u dao ñ ng 1,2. H p bao bì ñi vào m t trong các ñĩa cân c a ñòn cân, trên ñĩa cân khác có ñ t s n m u tr ng lư ng; l p m t màn ch n nh trên ñ u ñòn cân này, khi ñ t ñ n tr ng lư ng cân b ng thì t m ch n ñó che ngu n ánh sáng tác d ng lên t bào quang ñi n. trong khi ñó thì rơle quang ñi n b tiêu hao, tác d ng ñ n các b ph n th a hành c a thi t b t ñ ng, làm ñình ch vi c c p s n ph m vào trong bao bì. ð ng th i cơ c u bàn quay 69
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - làm vi c, ñ y bao bì ñ y ra và ñ t lên ñó bao bì r ng khác. Sau ñó b ph n c p li u b ng dao ñ ng l i t ñ ng làm vi c và làm ñ y bao bì m i. Hình 5.9. Máy ñ nh lư ng tr ng lư ng nh t bào quang ñi n 1. Ph u n p li u 6. lá ch n 2. B rung 7. M u tr ng lư ng 3. ðèn chi u sáng 8. bàn cân 4. ng d n lu ng sáng 9. Bao bì ñã n p ñ y 5.T bào quang ñi n 10. Bao bì r ng 11. Rơle quang ñi n 4. CÁC MÁY ð NH LƯ NG DÙNG CHO S N PH M D NG B T NHÀO 4.1. Khái ni m : ð nh lư ng s n ph m d ng b t nhào nghĩa là phân chia liên t c t kh i chung ra thành các c c riêng, có th tích xác ñ nh và có tr ng lư ng tương ng b ng nhau. Trong khi ñó ph i ñ m b o t tr ng các c c cho ñ ng ñ u. Ví d như trong s n xu t bánh mì thì sai s ñ nh lư ng không ñư c vư t quá ± 2,5% tr ng lư ng trung bình các ño n. 4.2. Phân lo i : Các máy ñ nh lư ng th tích ñ i v i b t nhào thư ng g p nh ng d ng sau: a/ Các máy ñ nh lư ng c t c c b t nhào t d ng s i ñư c ép ñ u ñ n t khuôn ép ra, nh ng ño n y ph i có hình d ng xác ñ nh và ñư c c t b ng dao chuy n ñ ng v i t n s không ñ i; b/ Máy ñ nh lư ng có thùng lư ng ñư c n p ñ y b t nhào và tháo ra b ng phương pháp cư ng b c ; 70
