Bài giảng Rối loạn chuyển hóa Lipid - Đào Thanh Hiệp

Nội dung text: Bài giảng Rối loạn chuyển hóa Lipid - Đào Thanh Hiệp

1. BS. CK1. Đào Thanh Hiệp 1
2.  Lipid có tỷ trọng nhẹ hơn nước, không tan trong nước  Gắn với protein huyết tương thành lipo- protein  Có nhóm rượu (-OH) có thể thực hiện phản ứng ester hóa với acid béo (acid hữu cơ có nhóm -COOH gắn vào một chuỗi dài hydratcarbon) 2
3.  Lipid trong cơ thể người gồm 3 nhóm chính -Triglycerid: gồm 1 phân tử glycerol được ester hóa với 3 acid béo -Phospholipid : trong cấu trúc có phospho, cũng kết hợp với acid béo bằng phản ứng ester hóa -Cholesterol: có nhóm (-OH) có thể tồn tại ở dạng ester hóa 3
4. 1. Tiêu hóa, hấp thu -Nguồn Lipid từ thức ăn đóng vai trò quan trọng (50-60 g/ngày ) -Môi trường hòa tan nhiều vitamin để cơ thể hấp thu được -Nhu cầu lipid phụ thuốc vào tuổi, tính chất lao động, khí hậu 4
5. -Lipid thức ăn được tiêu hóa ngay từ tá tràng: Lipase của tụy và ruột làm đứt dây nối ester, để hấp thu vào cơ thể. -Lipid được hấp thu hấp thu nhờ muối mật: biến lipid thành dạng nhũ tương (chylomicron), có thể hấp thu theo đường bạch mạch ruột vào tuần hoàn chung -Bữa ăn nhiều Lipid có thể làm huyết tương trở thành đục vì lượng chylomicron cao 5
6. 2 Sử dụng, vận chuyển trong máu a. Sử dụng -Triglycerid được sử dụng như một nguồn năng lượng tương tự vai trò năng lượng glucid -Phospholipid, cholesterol chủ yếu được sử dụng để tạo ra các cấu trúc tế bào (màng tế bào, bào quan) và thực hiện một số chức năng -Cholesterol còn là nguyên liệu ban đầu để tạo ra nên một số chất: vitamin D, Hormon sinh dục, thượng thận và muối mật 6
7. b. Vận chuyển trong máu Vận chuyển chylomicron: -Lipid hấp thu ở ruột trong bữa ăn được vận chuyển trong hệ bạch mạch ruột dưới dạng chylomicron sau đó qua ống ngực vào vòng tuần hoàn chung -Cơ thể loại trừ chylomicron khỏi máu sau 1 giờ bằng cách đưa qua vách mao mạch để vào gan và mô mỡ 7
8. -Tế bào nội mạc mao mạch và tế bào mỡ rất giàu enzym tên gọi là lipo-protein-lipase có khả năng thủy phân các triglycerid của chylomicron thành acid béo và glycerol -Acid béo vào tế bào mỡ, còn glycerol được sản xuất mới trong tế bào để tái tạo triglycerid ở mô mỡ 8
9.  Vận chuyển acid béo trong máu -Để sử dụng như nguồn năng lượng cho cơ thể Triglycerid trong mô mỡ được thủy phân thành acid béo tự do (FFA: free fat acide), còn gọi là acid béo không ester hóa (NEFA: non-esterified fat acid) đưa vào máu. -FFA gắn với albumin để tới nơi sử dụng (chủ yếu là gan) : 9
10. Cơ chế đưa đến sự thủy phần nói trên gồm -(1) Khi glucose không đủ cung cấp năng lượng cho cơ thể (thiếu glyceraldehyd) -> hoạt hóa enzym lipase trong tế bào mỡ - (2) Một loại lipase khác trong tế bào mỡ có tên lipase nhạy cảm hormon được hoạt hóa-> làm tăng mạnh tốc độ thủy phân triglycerid trong tế bào mỡ 10