Lập trình căn bản - Phần 2 - Chương 5: Chương trình con

Nội dung text: Lập trình căn bản - Phần 2 - Chương 5: Chương trình con

1. LẬP TRÌNH CĂN BẢN Phần 2 - Chương 5 CHƯƠNG TRÌNH CON 1
2. Nội dung chương này • Ví dụ • Khái niệm về hàm trong C • Xây dựng một hàm • Truyền tham số cho hàm • Hàm đệ qui 2
3. Ví dụ (1) • In ra 50 ký tự ‘*’ và 50 ký tự ‘+’ 3
4. Ví dụ (2) • Đâu là ưu điểm của việc dùng hàm? 4
5. Khái niệm về hàm trong C (1) • Để tránh rườm rà và mất thời gian khi viết chương trình, những đoạn chương trình lặp đi lặp lại nhiều lần được viết trong 1 module. • Chia chương trình thành nhiều module, mỗi module giải quyết 1 công việc nào đó. • Mỗi module như trên được gọi là 1 chương trình con. • Các module dễ dàng được kiểm tra tính đúng đắn trước khi được ráp nối vào chương trình. 5
6. Khái niệm về hàm trong C (2) • Ví dụ: Tìm số lớn nhất trong 3 số a, b, và c. 6
7. Khái niệm về hàm trong C (3) • Có 2 loại hàm: – Hàm chuẩn – Hàm tự định nghĩa 7
8. Hàm chuẩn (hàm thư viện) • Được định nghĩa sẵn bởi ngôn ngữ lập trình và được chứa vào các thư viện. • Muốn sử dụng phải khai báo #include • Một số thư viện thường dùng trong C: – stdio.h : Thư viện chứa các hàm vào/ ra chuẩn (standard input/output): printf(), scanf(), getc(), putc(), gets(), puts(), fflush(), fopen(), fclose(), fread(), fwrite(), getchar(), putchar(), getw(), putw(), – conio.h : Thư viện chứa các hàm vào ra trong chế độ DOS (DOS console): clrscr(), getch(), getche(), getpass(), cgets(), cputs(), putch(), clreol(), – math.h: Thư viện chứa các hàm tính toán: abs(), sqrt(), log(). log10(), sin(), cos(), tan(), acos(), asin(), atan(), pow(), exp(), – alloc.h: Thư viện chứa các hàm liên quan đến việc quản lý bộ nhớ: calloc(), realloc(), malloc(), free(), farmalloc(), farcalloc(), farfree(), – io.h: Thư viện chứa các hàm vào ra cấp thấp: open(), _open(), read(), _read(), close(), _close(), creat(), _creat(), creatnew(), eof(), filelength(), lock(), – graphics.h: Thư viện chứa các hàm liên quan đến đồ họa:initgraph(), line(), circle(), putpixel(), getpixel(), setcolor(), 8
9. Hàm tự định nghĩa (hàm người dùng) (1) • Do người lập trình tự tạo ra nhằm đáp ứng nhu cầu xử lý của mình. • Cấu trúc của một hàm tự thiết kế: 9
10. Hàm tự định nghĩa (hàm người dùng) (2) • Cú pháp gọi hàm: ([Danh sách các tham số]) • Ví dụ: Tìm UCLN của 2 số tự nhiên: 10
11. Nguyên tắc hoạt động của hàm • Trong chương trình, khi gặp một lời gọi hàm thì các bước sau được thực hiện: – Nếu hàm có tham số, trước tiên các tham số sẽ được gán giá trị thực tương ứng. – Chương trình sẽ thực hiện tiếp các câu lệnh trong thân hàm bắt đầu từ lệnh đầu tiên đến câu lệnh cuối cùng. – Khi gặp lệnh return hoặc dấu } cuối cùng trong thân hàm, chương trình sẽ thoát khỏi hàm để trở về chương trình gọi nó. – Thực hiện tiếp tục những câu lệnh của chương trình. 11
12. Truyền tham số cho hàm (1) • Ví dụ: Hoán đổi nội dung của 2 biến 12
13. Truyền tham số cho hàm (2) • Ta vẫn chưa hoán vị được! • Tại sao? – 2 tham số a và b của hoanvi là tham số hình thức được truyền bằng giá trị (tham trị). • 1 tham trị được coi như 1 biến cục bộ của hàm, chứa dữ liệu đầu vào cho hàm. – Còn 2 tham số a,b của hoanvi trong lời gọi hàm trong main() là tham số thực. – Khi chương trình con được gọi để thi hành, tham trị được cấp ô nhớ và nhận giá trị là bản sao giá trị của tham số thực. – Do đó, mọi sự thay đổi trên tham trị không ảnh hưởng gì đến tham số thực tương ứng. 13
14. Truyền tham số cho hàm (3) • Hãy xem chương trình sau 14
15. Truyền tham số cho hàm (4) • Tại sao ta đã hoán vị được? – 2 tham số a và b của hoanvi là tham số hình thức được truyền bằng địa chỉ (tham biến) – con trỏ. – Khi chương trình con (ctc) được gọi để thi hành, tham biến chứa địa chỉ tham số thực, ô nhớ của tham số thực được dùng trực tiếp trong ctc qua biến con trỏ. – Do đó, mọi sự thay đổi trên tham biến đều ảnh hưởng đến tham số thực tương ứng. 15
16. Hàm đệ quy • Một hàm được gọi là đệ quy nếu bên trong thân hàm có lệnh gọi đến chính nó. • Ví dụ: unsigned int giaithua_dequy(int n) 1 nếu n=0 { n!= n*(n-1)! nếu n#0 if (n==0) return 1; else return n*giaithua_dequy(n-1); } 16
17. Đặc điểm cần lưu ý khi viết hàm đệ quy • Hàm đệ quy phải có 2 phần: – Phần dừng: là trường hợp nguyên tố. • Ví dụ: n=0 trong tính n! – Phần đệ quy: là phần có gọi lại hàm đang được định nghĩa. • Ví dụ: nếu n>0 thì n! = n * (n-1)! 17
18. Ưu và khuyết điểm của đệ quy • Làm chương trình dễ đọc, dễ hiểu và vấn đề được nêu bật rõ ràng hơn. • Đệ quy tốn bộ nhớ nhiều hơn và tốc độ thực hiện chương trình chậm hơn không đệ quy. • Tùy từng bài cụ thể mà ta quyết định có nên dùng đệ quy hay không. • Có những trường hợp không dùng đệ quy thì không giải quyết được bài toán. 18
19. Hết chương Hết chương 19