Bài giảng Chẩn đoán và điều trị đợt cấp hen phế quản (Cập nhật GINA 2019)

Nội dung text: Bài giảng Chẩn đoán và điều trị đợt cấp hen phế quản (Cập nhật GINA 2019)

1. Chẩn đoán và điều trị đợt cấp hen phế quản (Cập nhật GINA 2019) GINA Global Strategy for Asthma Management and Prevention 20172019 This slide set is restricted for academic and educational purposes only. Use of the slide set, or of individual slides, for commercial or promotional purposes requires approval from GINA. © Global Initiative for Asthma
2. Định nghĩa và thuật ngữ  Đợt cấp HPQ là diễn biến xấu đi mang tính chất cấp tính hoặc bán cấp của các triệu chứng lâm sàng và chức năng hô hấp so với tình trạng bình thường của người bệnh.  Các thuật ngữ tương đương: đợt kịch phát, đợt bùng phát. GINA 2019 © Global Initiative for Asthma
3. Chẩn đoán đợt cấp HPQ  Đợt cấp biểu hiện sự tăng tần số triệu chứng và giảm các thông số chức năng phổi như PEF và FEV1 so với tình trạng bình thường của người bệnh.  Các thông số PEF và FEV1 đáng tin cậy hơn triệu chứng trong việc đánh giá mức độ đợt cấp.  Tần số triệu chứng nhạy cảm hơn PEF trong việc báo hiệu sự khởi đầu của đợt cấp  Một số ít bệnh nhân cảm nhận triệu chứng kém, không nhận thấy triệu chứng bệnh nặng lên ngay cả khi chức năng phổi đã giảm rõ rệt. GINA 2019 © Global Initiative for Asthma
4. Chẩn đoán đợt cấp HPQ  Cơn khó thở kiểu hen điển hình thường có các đặc điểm sau:  Tiền triệu: hắt hơi, ngứa mũi, ngứa mắt, buồn ngủ, ho thành cơn...  Cơn khó thở: khó thở ra, khò khè, thở rít, mức độ khó thở tăng dần, phải ngồi dậy để thở, có thể vã mồ hôi, nói khó. Khám thực thể thường có ran rít ran ngáy lan toả 2 phổi, co kéo cơ hô hấp. PEF thường giảm < 60% GTLT.  Thoái lui: cơn hen thường diễn ra trong 5-15 phút, nhưng có thể hàng giờ hoặc lâu hơn. Cơn hen có thể tự hồi phục hoặc sau khi dùng thuốc giãn PQ.  Hoàn cảnh xuất hiện: thường về đêm hoặc sau khi tiếp xúc với các yếu tố kích phát (gắng sức, khói, bụi, mùithơm , dị nguyên gây bệnh, bị cảm cúm, thay đổi thời tiết ). Ngoài cơn hen người bệnh thường không triệu chứng. GINA 2019 © Global Initiative for Asthma
5. Chẩn đoán phân biệt  Đợt cấp COPD  Tràn khí màng phổi  Phù phổi, cơn hen tim  Nhồi máu phổi  Viêm phổi  Dị vật đường thở GINA 2019 © Global Initiative for Asthma
6. Các yếu tố nguy cơ gây đợt cấp Risk factors for exacerbations include: • Ever intubated for asthma  Tiền sử• Uncontrolled từng phải asthma đặt symptomsnội khí quản do hen  Triệu chứng• Having ≥1hen exacerbation không đượcin last 12 kiểm months soát • Low FEV1 (measure lung function at start of treatment, at 3-6 months  Có ≥1 đợtto assess kịch personal phát trongbest, and 12 periodically tháng quathereafter) • Incorrect inhaler technique and/or poor adherence  FEV1 •thấpSmoking  Kỹ thuật• Obesity, hít không pregnancy, đúng blood hoặc eosinophilia tuân thủ điều trị kém  Nghiện thuốc lá  Tăng FeNO ở người trưởng thành có hen dị ứng  Béo phì, thai nghén, tăng BC ái toan trong máu GINA 2019, Box 2-2B (2/4) © Global Initiative for Asthma
7. Các bệnh nhân có nguy cơ cao tử vong do hen  Có tiền sử phải đặt nội khí quản và thở máy  Nhập viện hoặc cấp cứu vì hen trong 12 tháng qua  Hiện không sử dụng ICS, hoặc không tuân thủ điều trị với ICS  Hiện đang sử dụng hoặc mới ngừng sử dụng corticoid uống  Sử dụng quá mức SABA, đặc biệt >1 bình xịt/tháng  Thiếu một kế hoạch hành động hen  Tiền sử bệnh tâm thần hoặc các vấn đề tâm lý, xã hội  Có tiền sử dị ứng thức ăn được xác định. GINA 2019, Box 4-1 © Global Initiative for Asthma
8. XỬ TRÍ ĐỢT CẤP HPQ  Xử trí đợt hen cấp hoặc triệu chứng hen xấu đi cần được xem là một quá trình liên tục, bao gồm:  Người bệnh tự xử trí tại nhà theo bản kế hoạch hành động  Xử trí tại tuyến cơ sở  Xử trí tại đơn vị cấp cứu và tại bệnh viện  Theo dõi sau đợt cấp GINA 2019 © Global Initiative for Asthma
9. TỰ XỬ TRÍ ĐỢT CẤP HPQ THEO BẢN KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG  Tất cả các bệnh nhân cần được cung cấp một kế hoạch hành động hen:  Mục đích: để bệnh nhân biết cách nhận biết và xử lý khi bệnh hen xấu đi.  Phải phù hợp với thuốc sử dụng, mức độ kiểm soát hen và tình trạng sức khỏe của người bệnh  Dựa trên cơ sở triệu chứng hen và/hoặc PEF (trẻ em: chỉ triệu chứng)  Kế hoạch hành động nên bao gồm:  Các thuốc hen thường dùng của bệnh nhân  Khi nào và làm thế nào để tăng thuốc và bắt đầu dùng corticoid uống (OCS)  Làm thế nào để tiếp cận chăm sóc y tế nếu các triệu chứng không đáp ứng điều trị  Lý do cần bản kế hoạch hành động hen:  Khi phối hợp với tự theo dõi và xem xét điều trị thường xuyên, kế hoạch hành động giúp giảm nguy cơ tử vong do hen GINA 2019 © Global Initiative for Asthma
10. BẢN KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG HEN © Global Initiative for Asthma